Επιφανείς Ρόδιοι της αρχαιότητας: Γέμινος ο Ρόδιος

Γέμινος ο Ρόδιος

Γενικές πληροφορίες

Θάνατος 1ος αιώνας π.Χ.

Πληροφορίες ασχολίας

Ιδιότητα μαθηματικός

αστρονόμος

Περίοδος ακμής 1ος αιώνας π.Χ.

Ο Γέμινος ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, αστρονόμος, μαθηματικός, μετεωρολόγος και γεωγράφος που έζησε τον 1ο αιώνα π.Χ..

Βιογραφικά στοιχεία

Σχεδόν τίποτα δεν είναι γνωστό για τη ζωή του Γεμίνου. Δεν είναι καν βέβαιο ότι γεννήθηκε στη Ρόδο, αλλά αναφορές σε βουνά της Ρόδου στα αστρονομικά του έργα υποδεικνύουν ότι εργάσθηκε εκεί. Η χρονολόγησή του τον 1ο αιώνα π.Χ. βασίζεται και αυτή σε ένα χωρίο του έργου του που αναφέρεται στο Annus Vagus του αιγυπτιακού ημερολογίου ως 120 έτη πριν την εποχή του, και επομένως δείχνει ότι το συγκεκριμένο έργο του γράφτηκε περί το 70 π.Χ.. Αυτό συμφωνεί με την άποψη που τον θέλει μαθητή του Ποσειδωνίου, αλλά έχουν προταθεί και χρονολογήσεις μέχρι το 50 μ.Χ. (Neugebauer, O.: A History of Ancient Mathematical Astronomy New York, 1975).

Αστρονομικό έργο

Το μοναδικό σωζόμενο έργο του Γεμίνου είναι η «Εἰσαγωγὴ εἰς τὰ Φαινόμενα», γνωστή συχνά και ως «Εισαγωγή». Είναι ένα εισαγωγικό βιβλίο αστρονομίας βασισμένο σε έργα παλαιότερων αστρονόμων όπως ο Ίππαρχος ο Ρόδιος, που είχε σκοπό να διδάξει την επιστήμη αυτή σε αρχάριους. Σε αυτό ο Γεμίνος περιγράφει τον ζωδιακό κύκλο και τη φαινόμενη κίνηση του ηλίου, τους αστερισμούς, την ουράνια σφαίρα, τις ανατολές και τις δύσεις των ζωδιακών αστερισμών, τις σεληνοηλιακές περιοδικότητες και την εφαρμογή τους στα ημερολόγια, τις φάσεις της Σελήνης, τις εκλείψεις, τις γεωγραφικές ζώνες και το παράλογο των προσπαθειών προγνώσεως του καιρού από τους αστέρες.

Παρότι ο Γέμινος υιοθετεί το γεωκεντρικό σύστημα, στο έργο αυτό ξεχωρίζουν για την ορθότητά τους με τα σημερινά δεδομένα απόψεις όπως: Η Γη είναι σφαιρική, ο Ήλιος είναι μια διάπυρη σφαιρική μάζα, οι απλανείς αστέρες αποτελούνται από την ίδια «ουσία» με αυτή του Ηλίου, η Σελήνη είναι ετερόφωτο σώμα και οι διαστάσεις της Γης είναι σημειακές (αμελητέες) σε σχέση με το μέγεθος του Σύμπαντος.

Ο Γέμινος συνέγραψε και ένα σχόλιο επί του έργου του Ποσειδωνίου «Μετεωρολογικά». Σπαράγματα αυτού του σχολίου διασώθηκαν από τον Σιμπλίκιο στο σχόλιό του επί των «Φυσικών» του Αριστοτέλη.

Μαθηματικό έργο

Το κυριότερο μαθηματικό έργο του Γεμίνου είναι το «Μαθηματικών Δόγμα» (δηλ. θεωρία των Μαθηματικών). Παρότι αυτό το έργο δεν έχει σωθεί, αρκετά αποσπάσματά του υπάρχουν σε έργα των Πρόκλου, Ευτοκίου και άλλων. Ο Γέμινος διαχώρισε τα Μαθηματικά σε δύο μέρη: τα «νοητά» και τα «αισθητά», ή, όπως θα λέγαμε σήμερα, σε Καθαρά και Εφαρμοσμένα Μαθηματικά. Στην πρώτη κατηγορία τοποθέτησε τη Γεωμετρία και την Αριθμητική (με τη Θεωρία των Αριθμών), ενώ στη δεύτερη τις μαθηματικές επιστήμες: τη Μηχανική, την Αστρονομία, την Οπτική, τη Γεωδαισία,τη μουσική αρμονία, αλλά και τη Λογιστική. Μακρά αποσπάσματα του έργου του διασώθηκαν και στο Σχόλιο των «Στοιχείων» του Ευκλείδη από τον Al-Nayrizi.

Αστρονομία

Ο κρατήρας Γέμινος στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης ονομάσθηκε προς τιμή του.

ΠΗΓΗ: Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1

Γέμινος ό Ρόδιος (Ρόδος, 110π.χ.,- 40π.χ.)

Μαθητής του Ποσειδωνίου, στην σχολή του στην Ρόδο. Έγραψε εισαγωγικά βιβλία στην αστρονομία και στα μαθηματικά. Έργο του : «εισαγωγή είς τα φαινόμενα» (σώζεται λεπτομερές). Περιέχει τις σημαντικότερες θεωρίες της αρχαίας αστρονομίας, τις οποίες πραγματεύεται σύμφωνα με την θεωρία του Ιππάρχου.

«Επιτομή της Ποσειδωνίου μετεωρολογικών εξηγήσεως» (σώζονται αποσμάσματα σε ελληνικά και αραβικά). «Περί της των Μαθηματικών τάξεως».

Σε όλο το έργο του ακολούθησε την αστρονομική παράδοση που είχε αρχίσει απο τον Εύδοξο. Ένας κρατήρας της σελήνης ονομάστηκε προς τιμήν του «Γέμινος». Επίσης μία ομάδα απο διάτοντες αστέρες ονομάζεται «γεμινίδες».

Δημόκρητος ό Αβδηρίτης (460π.χ.,-390π.χ.) Υιός του Ηγησιστράτου. Ο μεθοδικότερος νούς πρίν απο τον Αριστοτέλη, που ήταν θαυμαστής του. Βασικός εκρόσωπος της Αρχαίας Ελληνικής Ατομικής θεωρίας. Μαθητής του Λευκίππου στην σχολή στα Άβδηρα και του Αναξαγόρου.Ασχολήθηκε κυρίως με την φυσική και τα μαθηματικά, αλλά και την αστρονομία. Τον αναφέρουν πολλοί αρχαίοι συγραφείς, όπως : Βιτρούβιος, Δημήτριος, Αντισθένης, Αριστόξενος, (η)Σούδα, Θράσυλλος και άλλοι. Ένας κρατήρας της σελήνης ονομάζεται πρός τιμήν του Δημόκρητος. Έγραψε 70 συγγράμματα, σύμφωνα με κατάλογο που εκπόνησε ο Διογένης ό Λαέρτιος, ο οποίος τα έχει ταξινομήσει ειδολογικά σε πέντε ομάδες.
Σώζονται αποσμάσματα μέσα σε έργα μεταγενεστέρων συγγραφέων.

Έργα : Φυσικά (βιβλία 25),

Μαθηματικά (βιβλία 5),

Αστρονομικά (βιβλία 8) : «εκπετάσματα», «Μέγας ενιαυτός ή Αστρονομίη, παράπηγα», «Άμιλλα κλεψύδρας», «Ουρανογραφία», «Πολογραφία», «Ακτινογραφία», «Γεωγραφία», «Ωκεανού περίπλους».

Τεχνικά (βιβλία 6), Φαρμακευτικά (βιβλίον1).

ΠΗΓΗ: http://clopyandpaste.blogspot.com/2009/12/blog-post.html#ixzz5W4WejnPT

Γεμῖνος Ῥόδιος: βιογραφία & ἔργα 

Βιβλιοθήκη

  Εἰσαγωγή εἰς τὰ Φαινόμενα

  Gemini, Elementa Astronomiae (PDF)

μὲ γερμανικὴν μετάφρασν καὶ σχόλια, τοῦ C. Manitius, Λειψία

with german translation and commentary, ed. by C. Manitius, Lipsiae

Περὶ τοῦ βίου τοῦ Γεμίνου δὲν γνωρίζουμε παρὰ ἐλάχιστα. Ἤκμασε κατὰ τὸν 8ον αἰ. μ.Ὀ. (-1ος) καὶ πιστεύεται ὅτι ὑπήρξε μαθητὴς τοῦ Ποσειδωνίου καὶ εἶς ἐκ τῶν διαδόχων τοῦ Ἰππάρχου. Γενέτειρά του ἦταν τὸ πιθανότερον ἡ Ῥόδος καὶ εἶναι βέβαιον ὅτι ἔζησε κι ἐργάσθη ἐκεῖ. Ὑπήρξε δεινὸς μαθηματικός, ἀστρολόγος καὶ ἀστρονόμος. Ἀπὸ τὸ ἐκτενὲς συγγραφικὸν του ἔργον σώζονται μόνον ἐλάχιστα ἀποσπάσματα συμπεριληφθέντα εἰς τὰ ἔργα μεταγενεστέρων μαθηματικῶν ἀστρονόμων. Ὁ Πρόκλος διασώζει ἀπόσπασμα σχετικὸν μὲ τὸν διαχωρισμόν τῶν μαθηματικῶν ἐπιστημῶν: Ἀριθμητική, Γεωμετρία, Μηχανική, Ἀστρολογία (ἀστρονομία καὶ ἀστρολογία), Ὁπτικὴ, Γεωδαισία, Κανονικὴ (θεωρητικὴ Μουσικἠ) καὶ Λογιστική. Πιστεύεται ὅτι τὸ ἀπόσπασμα προέρχεται ἀπὸ μέγα ἔργον τοῦ Γεμίνου μὲ τίτλον Περὶ τῆς τῶν Μαθηματικῶν τάξεως ἢ Ἡ τῶν Μαθηματικῶν θεωρία.

Ὁ Γεμῖνος συνέθεσε πραγματείαν ποὺ πιστεύεται ὅτι συμπεριελάμβανε τὸ ἔργον τοῦ Ποσειδωνίου καὶ τὰς βασικὰς διδασκαλίας τῆς σχολῆς του, μὲ τίτλον Μετεωρολογικὰ ἢ Περὶ Μετεώρων. Ἀπὸ αὐτὸ διεσώθησαν ὀλίγαι παράγραφοι (Ἀλέξανδρος Ἀφροδισεὺς καὶ Συμπλίκιος) ποὺ ἀναφέρονται εἰς τὴν διάκρισιν μεταξὺ Φυσικῆς καὶ Ἀστρολογίας, ἀπὸ ὅπου καὶ συμπεραίνουν οἱ σύγχρονοι μελετηταὶ ὅτι ἐπρόκειτο διὰ σημαντικὸν ἔργον μεγάλης ἐκτάσεως. Ἐπίσης τὸ ἔργον Σφαῖρα, ποὺ ἀρχικῶς εἶχε ἀποδοθεῖ εἰς Πρόκλον κατὰ τοὺς ἀναγεννησιακοὺς χρόνους, πιστεύεται τὴν σήμερον ὅτι εἶναι τοῦ Γεμίνου.

Τὸ μόνον ἔργον του ποὺ διασώζεται ἀκέραιον, ἂν καὶ μὲ φθοράς καὶ παρεμβολάς λόγῳ ἀντιγραφῶν, εἶναι ἡ Εἰσαγωγή εἰς τὰ Φαινόμενα. Περιέχει τὰς πλέον σημαντικὰς θεωρίας τῆς μαθηματικῆς ἀστρονομίας τῶν Ἑλλήνων καὶ εἶναι κατάλληλον διὰ διδασκαλίαν. Ἐπὶ αἰώνας ἀποτελοῦσε ἀστρονομικὸν ἐγχειρίδιον. Ἐκεῖ διατυπώνονται θέσεις ὅπως ἡ σφαιρικότης τῆς Γῆς, ἡ διάπυρη σφαιρικὴ σύστασις καὶ σχῆμα  τοῦ Ἡλίου, ὅτι οἱ ἀπλανεῖς ἀστέρες ἀποτελοῦνται ἐκ τῆς ἰδίας οὐσίας μὲ τοῦ Ἡλίου, ὅτι ἡ Σελήνη εἶναι ἑτερόφωτη καὶ φωτίζεται ἀπὸ τὸν Ἥλιον, ὅτι ἡ Γῆ ἔχει θέσιν σημείου ὡς πρὸς τὸ Σύμπαν, τὸ ἀπεριόριστον πλῆθος τῶν ἀπλανῶν ἀστέρων κ.ἄ. Ἀπὸ τὸ ἔργον του συμπεραίνεται πὼς ἦταν ἤδη γνωστὰ πολλὰ πράγματα περὶ τῆς Γῆς ὅπως αἱ ἰδιαιτερότηται τῶν βορείων τόπων πλησίον τοῦ ἀρκτικοῦ, ἡ ἑξαμηνιαία νὺξ καὶ ἡμέρα τῶν ὑπέρ τοῦ ἀρκτικοῦ τόπων, τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς διακεκαυμένης ζώνης κ.ἄ.

Διαπιστώνουμε τὸ ἐκπληκτικὸν ἐπίπεδον τῶν μαθηματικῶν ἀστρονομικῶν γνώσεων παρ' Ἕλλησι περὶ τῆς Γῆς καὶ περὶ τῶν ἀστέρων καὶ τῶν πλανωμένων οὐρανίων σωμάτων, δι' ἐκείνην τὴν ἐποχήν, ποὺ ὁ δυτικὸς κόσμος ἀπέκτησε μόλις πρὸ ὀλίγων αἰώνων. Τὸ ἔργον αὐτὸ εἶναι διαχρονικῆς ἀξίας καὶ σὺν τοῖς ἄλλοις περιέχει ἐξηγήσεις βασικῶν ἀστρονομικῶν ἐννοιῶν ποὺ φέρουν ἀστρολογικὰς ἰδιότητας (π.χ. ζῳδιακαὶ συζυγίαι, περὶ τριγώνων), συντελώντας εἰς τὴν καλλιτέραν κατανόησιν περὶ τῆς προελεύσεως κάποιων στοιχείων τῆς ἑλληνιστικῆς ἀστρολογίας.

ΠΗΓΗ: http://www.astrologicon.org/geminus/geminus-intro.html