Περιγραφή
Το
φυτό φτάνει σε ύψος τα 30
εκατοστά και σε διάμετρο το ένα μέτρο. Κάνει έντονα
κίτρινα μονόοικα άνθη, δηλαδή τα άνθη είναι είτε αρσενικά είτε θηλυκά, αλλά
υπάρχουν δύο άνθη πάνω στο φυτό. Το φυτό μπορεί να αυτογονιμοποιηθεί. Η
ανθοφορία του διαρκεί από τον Ιούνιο μέχρι το Αύγουστο. Το επιστημονικό όνομά
του το φυτό το πήρε επειδή όταν κάποιος αγγίξει τους ώριμους καρπούς, αυτοί
ανοίγουν και οι σπόροι εκτοξεύονται παντού. Οι καρποί καλύπτονται από τριχίδια.
Φαρμακευτικές χρήσεις και τοξικότητα
Η
πικραγγουριά χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα ως φάρμακο. ΟΔιοσκουρίδης την αποκαλεί «ελατήριο» και την
χαρακτηρίζει ως ισχυρόκαθαρτικό. Στην λαϊκή ιατρική,
οι ρίζες και οι καρποί χρησιμοποιούνται ως καθαρτικά, αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη. Η αντιφλεγμονώδης δράση οφείλεται στο
συστατικό κουκουρμπιτακίνη Β, ένα τριτερπένιο το οποίο ανήκει στις
κουρκουρμπιρακίνες, οι οποίες έχουν αναγνωριστεί ως οι τοξικές ουσίες της
οικογένειας των κολοκυνθοειδών.
Στην
περιοχή της Μεσογείου, εκχύλισμα από το καρπό της πικραγγουριάς έχει
χρησιμοποιηθεί για την θεραπεία της ρινοκολπίτιδας, της ιγμορίτιδας και της κίρρωσης του ήπατος, με ενδορινική χορήγηση. Εντός
μερικών λεπτών από την χορήγηση του εκχυλίσματος έχει παρατηρηθεί οίδημα βλεννογόνου του ανωτέρου αναπνευστικού, ιδίως της
μαλακής υπερώας και της σταφυλής, πιθανόν εξαιτίας φλεγμονώδους αντίδρασης ή
απευθείας τοξικής δράσης, το οποίο μπορεί τελικά να οδηγήσει σε απόφραξη των
αεραγωγών, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε νέκρωση των κυττάρων του βλεννογόνου
της μύτης. Το εκχύλισμα δεν πρέπει να χορηγείται σε έγκυες γιατί μπορεί να
προκαλέσει αποβολή του εμβρύου.
Οι
καρποί περιέχουν επίσης τη δηλητηριώδη ουσία ελατηρίνη.
Από
τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%AC
*****
Η λαϊκή υστερία για την πικραγγουριά, που
«θεράπευε» τον καρκίνο.
Άδειασαν οι κλινικές και γέμισαν τα
χωράφια...
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/antikarkiniki-pikrangouria-pou-edose-elpida-se-chiliades-karkinopathis-alla-itan-apati/
*****
Βιότοπος – περιγραφή:
Η
λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Ecbalium elaterium και
ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθωδών. Λατινικά συνώνυμα του είναι Momordica elaterium,
Ecbalium cumunis sytvestris asinus dictus.
Στη
χώρα μας το συναντούμε με τα ονόματα Πικραγγουριά, Αγριαγγουριά,
Γαιδουραγγουριά, Πεταχτούλα, Κοπραγκουρά και Εκβάλιον. Στην Κρήτη τα αποκαλούν
ακόμη Αγριγιαγγουργιά, Δραγγουργιά ή Πρικαγγουριά.
Βρίσκεται
σε ακαλλιέργητους και πετρώδεις τόπους σε όλες τις χώρες της Μεσογείου. Είναι
φυτό πολυετές, αυτοφυές, που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο ύψος, ελαφρώς
σαρκώδες με πυκνές αδρές τρίχες και έρποντες βλαστούς. Έχει χοντρά φύλλα σε
σχήμα καρδιοειδές ή τριγωνικό.
Χαρακτηριστικοί
είναι οι κυλινδρικοί καρποί, μήκους περίπου 3 εκατοστών , που
αποκαλούνται μήλα της πικραγγουριάς.
Μοιάζουν
με μικρά αγγούρια, είναι πολύ τριχωτοί και έχουν μήκος περίπου 5 εκατοστά . Όταν
ωριμάζουν σπάνε και τινάζουν με ορμή ένα υγρό γεμάτο σπόρους, το οποίο είναι
πολύ ερεθιστικό για το δέρμα. Για τον λόγο αυτό οι καρποί αποκαλούνται και ελατήρια.
Το
συναντούμε στις άκρες των δρόμων, σε κατολισθήσεις, σε χέρσα εδάφη σε χαμηλό
και μέσο υψόμετρο. Τα άνθη του είναι κίτρινα, αρσενικά και θηλυκά, με τα
αρσενικά να έχουν 5 πέταλα (βγαίνουν το καλοκαίρι σε μικρά τσαμπιά), ενώ τα
θηλυκά βγαίνουν μοναχικά στο τέλος μιας μακριάς ουράς.
Ιστορικά στοιχεία:
Οι Άραβες χρησιμοποιούσαν το φυτό κατά
του ικτέρου.
Η
πικραγγουριά αποτελούσε τα παλιά χρόνια κύριο συστατικό σαν ένα από τα καλύτερα
φάρμακα στις συνθέσεις διαφόρων ειδικοτήτων, όπως το «πανχυμαγωγόν ματζούνι»,
οι «αλοιφές του Αγρίππα» και του «Αρθανίτα», το «διαβότανο έμπλαστρον» κ.α.
Ο
Τόμσον το συνιστούσε ως ένα από τα καλύτερα υδραγωγά φάρμακα σε ημερήσια δόση
0,15 του γραμμαρίου δύο φορές την ημέρα, ανακατεμένο με σκόνη σπερμάτων
γλυκάνισου και εκχύλισμα άρκευθου σε περιπτώσεις ύδρωπος ασκίτου χωρίς
φλογώσεις και ερεθισμούς των σπλάχνων.
Προκαλούσε
άφθονες διαρροϊκές κενώσεις, συνοδευόμενες από μερικούς εμέτους, τις δύο πρώτες
ημέρες, λίγους κολικούς και στεγνότητα λάρυγγος. Εξαφάνιζε όμως τη νόσο μέσα σε
10 ημέρες.
Το
χρησιμοποιούσαν εσωτερικά ενάντια στην επίμονη δυσκοιλιότητα συνοδευόμενη με
ατονία των εντέρων για την απελευθέρωση του οργανισμού όσο πιο γρήγορα γίνεται
από την συγκέντρωση υγρών σε οιδήματα, ακολουθούμενα από νεφρικές παθήσεις,
παθήσεις του συκωτιού (κίρρωση ήπατος και χρυσή) ρευματισμούς, παράλυση και
έρπη ζωστήρα. Η δόση που χρησιμοποιούσαν ήταν 0,05 γραμμάρια .
Εξωτερικά το χρησιμοποιούσαν για την ιγμορίτιδα και για εντριβές και
καταπλάσματα στις επώδυνες κλειδώσεις (ρευματισμούς).
Στη
λαϊκή ιατρική θεράπευαν τον ίκτερο βάζοντας στη μύτη του ασθενούς πρόσφατο χυμό
πικραγγουριάς, ο οποίος προκαλούσε αμέσως δακρύρροια και πταρμούς και αποβολή
πολλών βλεννών πρασινοκίτρινων από τα ρουθούνια.
Στην
Κρήτη τους καρπούς τους ονόμαζαν πρικαγγουράκια. Τον χυμό σε κατάπλασμα τον
χρησιμοποιούσαν ενάντια στους μώλωπες και την αμυγδαλίτιδα. Χρησιμοποιούσαν
ακόμη τον χυμό κατά του ικτέρου και εναντίον της ιγμορίτιδας ρουφώντας τον χυμό
από τη μύτη. Γνώριζαν πως η ρίζα του φυτού έχει καθαρτικές ιδιότητες καθώς και
την τοξικότητα του φυτού. Όπως χαρακτηριστικά έλεγαν «δεν πρέπει κανείς να
πάρει περισσότερο από μισή δακτυλήθρα του ραψίματος γιατί θα ψακωθεί (θα πάθει
δηλητηρίαση)»
Συστατικά-χαρακτήρας:
Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη -
συλλογή:
Το
φυτό ανθίζει στις αρχές του καλοκαιριού. Για θεραπευτικούς σκοπούς
χρησιμοποιείται ο χυμός των καρπών (ελατήριο) και η ρίζα. Το ελατήριο, είναι το
κατακάθι που συγκεντρώνεται στον πάτο του δοχείο όταν στύψουμε τους καρπούς
(λίγο πριν ωριμάσουν) και αφήσουμε τον χυμό τους σε ηρεμία για αρκετή ώρα.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
Εσωτερικά
χρησιμοποιείται ενάντια στην επίμονη δυσκοιλιότητα συνοδευόμενη από ατονία των
εντέρων. Βοηθά στην απελευθέρωση του οργανισμού από τη
συγκέντρωση υγρών (οιδήματα), που προκαλούνται από νεφρικές παθήσεις,
κίρρωση ήπατος, χρυσή, ρευματισμούς, παράλυση και έρπη ζωστήρα.
Παρασκευή και δοσολογία:
Για
εσωτερική χρήση το εκχύλισμα παρασκευάζεται ως εξής. Παίρνουμε τους καρπούς του
φυτού, τους καθαρίζουμε, βγάζουμε από μέσα τα σπέρματα και τα εκθλίβουμε για να
βγάλουμε τον χυμό, που τον καθαρίζουμε και τον εξατμίζουμε στη φωτιά για να
πάρει τη μορφή και σύσταση εκχυλίσματος. Χορηγείται σε δόση 2-15 εκατοστών του
γραμμαρίου, σε χάπια 2-3 φορές την ημέρα, ελαττώνοντας ή αυξάνοντας τη δόση
ανάλογα με τα αποτελέσματα. Ο
Διοσκουρίδης το χορηγούσε σε δόση 5-10 κόκκων (δηλαδή 25 – 50 εκατοστά του
γραμμαρίου).
Εξωτερικά
ο πολτός της ρίζας χρησιμοποιείται ως κατάπλασμα.
Προφυλάξεις:
Παρά
το γεγονός ότι στο παρελθόν το «ελατήριον» της πικραγγουριάς χρησιμοποιήθηκε
κατά κόρον, η πραγματικότητα είναι ότι το βότανο αυτό πρέπει να χρησιμοποιείται
με προσοχή και μόνο μετά από συμβουλή ιατρού ή έμπειρου βοτανοθεραπευτή.
Η
αναρρόφηση μία μόνο σταγόνας από τον χυμό των καρπών της μπορεί να προκαλέσει
φοβερή καταρροή της μύτης για μία ολόκληρη εβδομάδα και να αποσυμφορήσει
τελείως τον ρινικό βλεννογόνο. Αυτός ήταν και ο λόγος που το χρησιμοποιούσαν
στη θεραπεία της ιγμορίτιδας.
Τελικά
μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το βότανο αυτό καλύτερο είναι να το αποφεύγουμε με
δεδομένο ότι σήμερα υπάρχουν πολλά άλλα ασφαλή βότανα για τις ίδιες παθήσεις,
που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε.
Καλό
όμως είναι να το γνωρίζουμε και να ενημερώνουμε, ιδιαίτερα τα παιδιά μας, ότι
πρέπει να αποφεύγουμε την επαφή με τους καρπούς του φυτού, μια και στην περίοδο
ωρίμανσης όπως αναφέραμε, η απλή επαφή με τον καρπό μπορεί να προκαλέσει το
πέταγμα του χυμού με πίεση πάνω μας, πράγμα καθόλου ευχάριστο μια και είναι εξαιρετικά
ερεθιστικό.
*Άρθρο του Σάκη
Κουβάτσου (Χειρουργός οδοντίατρος) στα Χανιώτικα νέα
*****
Η επικινδυνότητα του χυμού της
πικραγγουριάς.
Ο κίνδυνος από τη χρήση του χυμού της
πικραγγουριάς
Η
πικραγγουριά ή Ελατήριον ο Αγριοσίκυς (Ecballium elaterium, ή Momordica
Elaterium, Γαλλ. Concombre
sauvage; ή Concombre d'âne ή Mordique, Aγγλ. Squirting
Cucumber, Τουρκ. Ατζί-Χιγιάρ, Ισπ. Pepinillo del
diablo, Ιταλ. Cocomero
asinino) είναι αυτοφυές ετήσιο φυτό, έρπον ζιζάνιο των παραλίωντων χωρών της Μεσογείου, που ανήκει στην οικογένεια των Κολοκυνθωδών (Curcubitaeae).
Πάντα
τα μέρη του φυτού και ιδίως ό καρπός του, είναι τοξικά και περιέχουν τήν
έλατηρίνην. Οι ρίζες και ο καρπός της πικραγκουριάς χρησιμοποιούνται στη
΄΄λαϊκή΄΄ ιατρική από την αρχαιότητα για τις καθαρτικές και αντιφλεγμονώδεις
ιδιότητες τους. Το τριτερπένιο της κουκουρμπιτακίνης Β είναι το ενεργό
αντιφλεγμονώδες συστατικό της πικραγγουριάς.
Οι
κουκουρμπιτακίνες έχουν ενοχοποιηθεί στο παρελθό ως τα τοξικά συστατικά των
φυτών της οικογένειας των Κολοκυνθωδών (Cucurbitceae) [2]. Πολλοί άνθρωποι των
Μεσογειακών χωρών χρησιμοποιούν την πικραγγουριά για την αντιμετώπιση της
ρινοκολπίτιδας. Οι πλείστοι από τους χρήστες αυτούς, αμέσως μετά τη χρήση
του χυμού της πικραγγουριάς παρουσιάζουν οίδημα του βλεννογόνου του ανωτέρου
αναπνευστικού και ιδιαιτέρως της σταφυλής. Είναι δυνατόν το οίδημα αυτό
να οδηγήσει σε απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού, που επιδεικνύεται και
ακτινολογικά. Επειδή το οίδημα εκτείνεται σε όλο το ανωτέρω αναπνευστικό
βλεννογόνο με κίνδυνο απόφραξης του αεραγωγού, οι ασθενείς ζητούν επειγόντως ωτορινολαρυγγολογική
βοήθεια .
Ο
χυμόςτου καρπού της πικραγκουριάς συνήθως χρησιμοποιείται στη φυσική του
μορφή και αναραίωτος. Μερικοί ρίχνουν σταγόνες χυμού ενδορρινικά για τη
θεραπεία της ιγμορίτιδας ή της κίρρωσης του ήπατος. Σε άλλες περιπτώσεις οι
ασθενείς, μπορεί να φάνε τον καρπό ακούσια, ιδίως τα παιδιά . Μερικές φορές ο
χυμός στάζεται στους οφθαλμούς ή το δέρμα κατά τύχη. Μέσα σε λίγα λεπτά από την
έκθεση στο χυμό της πικραγγουριάς, είτε λόγω αλλεργικής αντίδρασης, είτε λόγω άμεσης
τοξικής δράσης των συστατικών του χυμού οι ασθενείς επιδεικνύουν ερεθισμό των
βλεννογόνων ποικίλου βαθμού που εκδηλώνεται ως οίδημα του φάρυγγα, δύσπνοια,
σιελόρροια, δυσφαγία, έμετος, επιπεφυκίτιδα, οίδημα του κερατοειδούς, έντονη
ρινόρροια, που διαρκεί περισσότερο από 24 ώρες και διάβρωση ανάλογα με την
περιοχή του σώματος που εκτέθηκε ο ασθενής .
Η
ενστάλαξη αναραίωτου χυμού πικραγγουριάς στη μύτη μπορεί να προκαλέσει νέκρωση
του ρινικού βλεννογόνου που δεν βελτιώνεται με αντιαλλεργική αγωγή . Η
οξεία αντίδραση του ανωτέρω αναπνευστικού βλεννογόνου είναι αλλεργική ή άμεση
τοξική .
Η
ενστάλαξη στο δέρμα του χυμού συνήθως δεν προκαλεί ερεθισμό. Οι γιατροί
ανεξαρτήτως ειδικότητας πρέπει να ενημερώνουν τους πάσχοντες από ρινιτικά
προβλήματα ότι η χρησιμοποίηση σταγόνων χυμού πικραγγουριάς στη ρινική
κοιλότητα συνοδεύεται από έντονες παρενέργειες, οι οποίες αν δεν
αντιμετωπιστούν έγκαιρα από τον ΩΡΛ μπορεί να βάλουν σε κίνδυνο ακόμη και τη
ζωή του.
*****
Μελισσοκομικό ενδιαφέρον
Πεταχτούλα, Δραγγουργιά, Ελατήριο, Αγριαγγουριά, Εκβάλιον, Γαϊδουραγγουριάκαι
με άλλα κατά τόπους ονόματα συναντάμε το φυτό Πικραγγουριά, σε όλη την Ελληνική
επικράτεια.
Η
επιστημονική της ονομασία είναι Ecballium elaterium.
Φύεται
σε όλες τις χώρες τις χώρες τις Μεσογείου, ως συνήθως, σε ακαλλιέργητους
τόπους, στα ερείσματα αγροτικών δρόμων, σε χέρσα χωράφια, αλλά και πετρώδες
εδάφη.
Σε περίπτωση που πέσει κατά λάθος υγρό
των καρπών του φυτού στο δέρμα μας, πρέπει να το ξεπλύνουμε με άφθονο καθαρό
νερό.
Είναι
φυτό πολυετές και πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Σπάνια ξεπερνά σε ύψος το ένα
μέτρο, οι βλαστοί του σαρκώδεις με πυκνές αδρές τρίχες στην επιφάνεια τους,
έρπουν σε όλες τις κατευθύνσεις. Τα φύλλα του φυτού είναι χοντρά και μακρόστενα
σε σχήμα τριγωνικό γεμάτα και αυτά με τριχίδια.
Οι
καρποί της πικραγγουριάς είναι κυλινδρικού σχήματος, σαν μικρά αγγουράκια με
πολλά τριχίδια στην επιφάνειά τους και το μήκος τους φθάνει περίπου τα 6 εκατοστά .
Όταν
ωριμάζουν αλλάζουν χρώμα από έντονο σκούρο πράσινο σε ξεθωριασμένο κιτρινωπό.
Τότε με το παραμικρό κούνημα ή άγγιγμα σπάνε και εκτινάσσουν με δύναμη το υγρό
που εμπεριέχουν, μαζί με τους σπόρους, σε απόσταση αρκετών μέτρων. Αυτή η
ιδιότητα των καρπών, ήταν αρκετή να τους προσδώσει την ονομασία ελατήρια.
Θα πρέπει να δώσουμε προσοχή στο υγρό των καρπών του φυτού και να το
αποφεύγουμε, διότι είναι αρκετά ερεθιστικό για το δέρμα μας.
Πέντε
κίτρινα πέταλα συνθέτουν τα άνθη της πικραγγουριάς. Υπάρχουν αρσενικά και
θηλυκά. Τα αρσενικά ευρίσκονται σε μικρές ταξιανθίες των 5 ή 6 ατόμων μαζί, τα
δε θηλυκά είναι μόνα τους και φύονται στις μασχάλες φύλλων στις άκριες βλαστών.
Η
περίοδος άνθησης είναι από μέσα Ιουλίου μέχρι να πέσουν οι πρώτοι παγετοί.
Η
πικραγγουριά είναι γνωστό φυτό από την αρχαιότητα, την καλλιεργούσαν στους
κήπους και στις αυλές γιατί την χρησιμοποιούσαν σε όλες τις παθήσεις και
ασθένειες.
Ισχυρό βότανο – δηλητήριο
Ο
Ιπποκράτης το συνιστούσε για την ίαση σε καρκίνους του πεπτικού
συστήματος"καρκίνου γενομένου, διδόναι πίνειν ελατήριον". Αναφέρει
επίσης πως, έδωσε σε μια κατσίκα να φάει πικραγγουριά, κατόπιν την άρμεξε και
έδωσε το γάλα σε ένα παιδάκι σαν καθάρσιο.
Ο
Πλίνιος έκανε χρήση του χυμού σε παθήσεις των δοντιών, των όγκων των αυτιών,
την κώφωση, την ψώρα και άλλα.
Ο
Θεόφραστος χρησιμοποίησε τις ρίζες για την θεραπεία της ψωρίασης σε ζώα.
Οι Άραβες χρησιμοποιούσαν το φυτό σαν
φάρμακο κατά του ίκτερου.
Στην
λαϊκή ιατρική το χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα κατά της επίμονης
δυσκοιλιότητας, τον ίκτερο, την αμυγδαλίτιδα, σαν καθαρτικό, κατά της
ιγμορίτιδας, σαν κατάπλασμα σε μώλωπες, κατά της υδρωπικίας, σε παράλυση, σε
έρπεις κλπ.
Γνώμη
μου είναι πως το βότανο αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί με πολύ μεγάλη προσοχή
από έμπειρο βοτανοθεραπευτή ή ιατρό με ανάλογη ειδικότητα, διότι μια δόση
μερικών γραμμαρίων επιφέρει θάνατο.
Σε
περίπτωση που πέσει υγρό των καρπών του φυτού στο δέρμα μας πρέπει να το
ξεπλύνουμε με άφθονο καθαρό νερό.
Μελισσοκομικό ενδιαφέρον
Η
πικραγγουριά για την εποχή που ανθίζει, από Ιούλιο μέχρι και μέσα Οκτωβρίου,
την κάνει να είναι άριστο μελισσοκομικό φυτό βοηθητικής ανθοφορίας διότι
μας δίνει πολύτιμη ποσότητα γύρης και κάποιες ποσότητες νέκταρος.
Καθ'όσον
αυτό το διάστημα του καλοκαιριού και φθινοπώρου, σπανίζουν τα γυρεοδοτικά
φυτά, θεωρώ πως είναι πολύ χρήσιμο φυτό.
Οι
μελισσοκόμοι που δεν μπορούν να πάνε μικρά και μεγάλα μελίσσια στο φθινοπωρινό
ρείκι ας έχουν κατά νου κάποιες περιοχές που φύονται πικραγγουριές.
Οι Έλληνες καλλιεργητές πρέπει να γνωρίζουν πως εφαρμογή φυτοφαρμάκων κατά την διάρκεια της ημέρας κάνει κακό στην παραγωγή τους.
Οι Έλληνες καλλιεργητές πρέπει να γνωρίζουν πως εφαρμογή φυτοφαρμάκων κατά την διάρκεια της ημέρας κάνει κακό στην παραγωγή τους.
*****
Αν δείτε πικραγγουριά στον ύπνο σας…
Είναι
προμήνυμα για το δυνατό ερωτικό πάθος και τις ερωτικές κατακτήσεις και
επιτυχίες…
Όνειρα γλυκά…
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Ρουβήμ (ΡΟΔΟΣυλλέκτης)
ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΥ ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ.ΓΙΑ ΝΑ ΜΕ ΚΑΝΕΙ ΕΜΕΝΑ ΝΑ ΓΡΑΨΩ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΑΞΙΖΕΙ Η ''ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΟΥ''.ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ
ΑπάντησηΔιαγραφήΕχω πολλα χρονια ιγμορυτιδα και υποφερω απο πονοκεφαλους. Το μονο που με εχει σωσει ειναι η πικραγγουρια. Πολυ προσοχη στη δοσολογια ειναι πολυ υσχιρο
ΑπάντησηΔιαγραφήΠου μπορει κάποιος να αγοράσει πικραγγουρο για να κάνει την θεραπεια?
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν γνωρίζω αν υπάρχει στην αγορά τέτοιο σκεύασμα, αλλά θα σας συμβούλευα – αν μου το επιτρέπετε – να μην κάνετε οποιαδήποτε χρήση πριν συμβουλευτείτε το γιατρό σας…
Διαγραφή