Αλλαγή πλεύσης του Ιστολογίου “ΡΟΔΟΣυλλέκτης”

Το Ιστολόγιο του ΡΟΔΟΣυλλέκτη, απευθύνεται σε όσους αγαπούν τον τόπο τους… εδώ είναι λοιπόν και περιμένει τα δελτία για τις εκδηλώσεις και τις δράσεις των Πολιτιστικών Συλλόγων αλλά και ότι αφορά τον τόπο μας – ακόμα και την πολιτική… Το Email μας είναι: r.telxinas@yahoo.gr

Παρασκευή 8 Ιουνίου 2018

ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ: Φανενή φωνητική-γλωσσική παράδοση (δεύτερο μέρος)

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Εμμανουήλ Μ. Χατζήπαπα: ΦΑΝΕΣ και τοπική διάλεκτος με λέξεις, εκφράσεις, ονομασίες, ντοκουμέντα. 
Τη Φιλολογική και Ετυμολογική επιμέλεια έκανε ο Καθηγητής Παναγιώτης Α. Χαμουζάς. 
Εκδότης του βιβλίου είναι ο Σύλλογος για την Μελέτη και Διάδοση της Ελληνικής Ιστορίας e. V. Weilheim/Βαυαρίας Πρόεδρος του οποίου είναι ο Απόστολος Π. Κυριατσούλης. 

Φ = φανενά, ΝΕ = νέα ελληνικά, Ε/Π = ετυμολογία/παρατήρηση, εάν υπάρχει, 
ΜΕ = μεταφορική έννοια 

151. Φ Βαστά ένα όργκιο, άστα και να πάει. (ΜΕ) ΝΕ Κρατά την κουβέντα και να δούμε πότε θα τελειώσει. 
152. Φ Είες αππαναργκιό; ΝΕ Είδες ακαταστασία; Ε/Π Αππαναργκιό: αππανάς = βρόμικός, ακατάστατος (τούρκικη λέξη) 
153. Φ Κοπροσκυλιάζει, ο ττεμπελοχανάς. ΝΕ Κάθεται όλη την ημέρα ο τεμπέλης στο χάνι χωρίς να κάνει δουλειά. 
154. Φ Κατάκατσε πιο, γιατί επαράκαμέστο. ΝΕ Κάτσε καλά, γιατί το παράκανες. 
155. Φ Επύργκιασες ταβγκά; κάτσε κόμα. (ΜΕ) ΝΕ Για κάποιον που κάθεται και ξεχνά να σηκωθεί. Ε/Π Επύργκιασες ταβγκά: κλώσησες τ’ αυγά, όπως η όρινθα. Πυρκιαζω = ζεσταίνω. 
156. Φ Εξεσυνόβγκαλέντον, και πήρεντον. ΝΕ Του άλλαξε τα μυαλά και τον πήρε, τον παρέσυρε. 
157. Φ Επερίλαβέντον, μόλις τον είε. ΝΕ Τον έπιασε μόλις τον είδε και τού έκανε παρατήρηση. 
158. Φ Εκάχουνταν του καλού καιρού. (ΜΕ) ΝΕ Καθότανε ξένιαστος. Ε/Π Όπως συνηθίζεται στον καλό καιρό, που δεν έχει προβλήματα. 
159. Φ Εκαμέντα, αλάη-μαλάη. ΝΕ Τα ανακάτεψε. Ε/Π Αλλαγή με αλλαγή 
160. Φ Πουννά φυ το χώμα, που τις άτσες σου, και να μη πομείνει. (Βλαστήμια) 
161. Φ Βγκάλντη την, εν την εβγκάλτη. (ΜΕ) ΝΕ Έτσι κι’ έτσι. Ε/Π Ζει ή πεθαίνει. 
162. Φ Εντερόλυσε ο μικρός. ΝΕ Φοβήθηκε ο μικρός. Ε/Π Εντερόλυσε: εντερο-λύω. 
163. Φ Εν εμπλέπεις τον συρμό; ΝΕ Δε βλέπεις τι γίνεται; Ε/Π Πώς οδηγεί η μόδα; 
164. Φ Βάλε πρε μιά μαστίχα, που κιά. ΝΕ Βάλε μου ένα ούζο από εκείνο που έχεις. 
165. Φ Ευ τον κάμνεις ζάφτι. ΝΕ Δεν τον κάνεις καλά. Ε/Π Δεν μπορείς να τον βάλεις στην θέση του, να τον περιορίσεις. Ζάφτι, ζάπτι, τούρκικα = περιορισμός. 
166. Φ Επήαμε να πούμε, κίπαμας. (ΜΕ) ΝΕ Πήγαμε να πούμε και μας είπανε. Ε/Π Από την επίθεση βρεθήκαμε στην άμυνα. 
167. Φ Έφερέντα, κκιαπράζι. ΝΕ Τα έφερε σκούρα, δυσκολεύτηκε πολύ. 
168. Φ Επαϊρντισεν η καρντιά μου. (ΜΕ) ΝΕ Φούσκωσε η καρδιά μου. Ε/Π Εγώ ο ίδιος παραδόθηκα στους φόβους μου. Παϊρδίζω, τούρκικα.: bayildim = λιποθυμώ. 
169. Φ ΄Ηρτε μερέβικα. ΝΕ Ήρθε, όπως το θέλαμε. 
170. Φ Ελυσσοντέργκιασές με πρε. (ΜΕ) ΝΕ Μ’ έκοψες τη χολή. Ε/Π Μ’ έκανες να φοβηθώ πολύ (λύνω + έντερα), λυ(σ)οντεράζω. 
171. Φ Εσκουρόφερέντα ο ζάβαλντης. ΝΕ Τα βρήκε σκούρα ο κακομοίρης. Ε/Π Δυσκολεύτηκε στα προβλήματα ο καυμένος. 
172. Φ Α σε κάμω καφαρτί; ΝΕ Να σε φτιάξω κολατσιό; Ε/Π Καφαρτί - κολατσιό = πρωινό. Κολατσιό, ιταλική λέξη (colazione). 
173. Φ Ετρουλτόφτιασε, να κούσει. ΝΕ Τέντωσε τ’ αφτιά του, ν’ ακούσει. Ε/Π Τρούλος = θολωτό στέγασμα, υψηλό. 
174. Φ Επόλυκε; γιά κόμη; ΝΕ Τελείωσε η εκκλησία ή όχι; Ε/Π Επόλυκε: απέλυσε η εκκλησία το εκκλησίασμα. Επόλυκε: αρχαίος παρακείμενος του απολύω (από-λέ-λυ-κε). 
175. Φ ΄Εριξε νάμι στο χωρκιό. ΝΕ Έβγαλε όνομα στο χωριό. Ε/Π Συνήθως κακό, ή δεν θέλει πια να ΄ρθεί. Νάμι = όνομα, φήμη. Τουρκικά: nam, μάλλον δυσφήμηση. 
176. Φ Μέχρι να συφταστείς να πάεις, ενάναι πολυτά. (ΜΕ) ΝΕ Μέχρι να πας θάχει τελειώσει η εκκλησία. 
177. Φ Εφάνην ο μουστουρής; ΝΕ Φάνηκε ο αγοραστής; 
178. Φ Εφύαμμε τα κατρουλκιά. (ΜΕ) ΝΕ Απο το φόβο μου κατουρήθηκα (πολύ φοβήθηκα). 
179. Φ Κούε γκομαχητό που βγκάλντη. ΝΕ Άκου αγκομαχητό, που βγάζει. 
180. Φ Ελατσόχχηκες, πρε, έ χωρείς; ΝΕ Λερώθηκες (βρόμισες) βρέ, δε βλέπεις; Ε/Π Ελατσόχχηκες: λέτσος - λετσώνομαι λερώθηκα, βρόμισα. Lezzo (ιταλικά) = βρομία, δυσωδία, άσχημο ντύσιμο. 
181. Φ Α σε κάμω καντήρα; ΝΕ Θα σε σηκώσω στην πλάτη μου. 
182. Φ Επήε κήρτε, το μυαλό μου. (ΜΕ) ΝΕ Σκέφτηκα διάφορα πράγματα. Ε/Π Παροιμία αμφιβολίας. 
183. Φ Εκλώσαν τ’ άντεράμου. ΝΕ Ανακατωθήκανε τα έντερά μου. Ε/Π Έννιωσα προβληματισμένος, θύμωσα. 
184. Φ Ερεμέδκιασές τα καλά; ΝΕ Τα έφτιαξες καλά; Τα διόρθωσες ωραία; Ε/Π Ερεμέδκιασές τα - managgiare - χειρίζομαι καλώς. 
185. Φ Εχολόσκασεν η καρντιά μου. (ΜΕ) ΝΕ Έσκασε η καρδιάμου, λυπήθηκα πολύ. 
186. Φ Ξάννα μη πεταχτεί καμμιά τσαμπηρία. ΝΕ Κοίταξε μη πεταχτεί καμμιά σπίθα. 
187. Φ Κόκκινος, φυρφύρι. ΝΕ Ολοκόκκινος. Ε/Π Ως η πορφύρα, ο πορφυρούς = ο βαθυκόκκινος. 
188. Φ Επαίξαμε ένα παττιρντί, του καλού καιρού. ΝΕ Είχαμε έναν καυγά τρικούβερτο. Ε/Π Παττιρντί: φασαρία, θόρυβος (τουρκικά: patirdi). 
189. Φ Εκλειοστόμιασε, και εν εβγκάλτη γρί. (ΜΕ) ΝΕ Έκλεισε το στόμα του και δεν βγάζει άχνα, δεν είπε κουβέντα (ούτε γρω αρχαία). 
190. Φ Ξάννα μη πνιουργκιαστής. ΝΕ Πρόσεξε μην πνιγείς, πέρα για πέρα. 
191. Φ ΄Εκατσε χαλούρι, κι’αντό γεις ΝΕ Κάθησε στο σαμάρι του γαϊδάρου κι’ έγινε άφαντος. Ε/Π Χαλούρι: δίχαλο - διχάλα = με τα σκέλη εκατέρωθεν. 
192. Φ Επήε στο γιαττάκι του. ΝΕ Πήγε στο κρεβάτι του, για ύπνο. 
193. Φ Ενερούλγκιανε το μυαλό μου. (ΜΕ) ΝΕ Το μυαλό μου έγινε νερό και δεν μπορεί να βρεί λύση 
194. Φ Α βράσω την καβαλνταρία σου. (Βρισιά) Ε/Π Αδιαφορώ για την ιππική σου δύναμη, για το ιππικό σου. 
195. Φ ΄Ηβγκε η κουτάλα του. ΝΕ Βγήκε ο ώμος μου, κουράστηκα πολύ. 
196. Φ Πρε, που να σε πεί, ο γιμάμης στο φτί. (Βλαστημιά) Ε/Π Γιμάμης: Ιμάμης, θρησκευτικός ηγέτης των μουσουλμάνων. 
197. Φ Τοσογά μεϊτάνι, έ σε πήρε; ΝΕ Τόσο μέρος δε σε πήρε; τόσος χώρος δεν ήταν αρκετός; 
198. Φ Εγίναμε κκιούλκι και γιέβεντο, στο χωρκιό. Ν Γίναμε ρεζίλι στο χωριό. Ε/Π Γίναμε δυσμενές σχόλιο στο χωριό, μας κατηγορούν. Κιούλι, γιεβέντο = αιτία να μας κοροϊδέψουν (γιβεντίζω, βυζαντινό). 
199. Φ ΄Οξω είναι γιαγκίνι. ΝΕ Έξω κάνει ζέστη αφόρητη. 
200. Φ ΄Εκαμε κάρκαχο, μη το γγίξεις. ΝΕ Η πληγή έκανε κέτσα, μην την αγγίξεις. Ε/Π Η πληγή αρχίσει να θεραπεύεται. 
201. Φ ΄Επλωσε τα σκάδκια στην απλώτρα. ΝΕ Άπλωσε τα ξερά σύκα στην απλώστρα. Ε/Π Σκάδκια - σχάδια = σύκα. 
202. Φ Τ’ειν ο κάουρας, τ’ειν το ζουμίντου. (ΜΕ) ΝΕ Τι θα μείνει για να πάρεις και συ. Ε/Π Σε περιπτώσεις που δεν πρέπει να περιμένεις πολλά. Κάουρας - κάβουρας. 
203. Φ ΄Εβγαλε ένα πόφωνο. ΝΕ Έβγαλε μια κραυγή. Ε/Π Απότομη, παρατεταμένη κραυγή. Απόφωνο = από-φωνώ. 
204. Φ ΄Ηβγκε μιά πελτακούα. ΝΕ Βγήκε μιά φλούδα. Ε/Π Πελτακούα: πέλεκυς, φλούδα = κομμάτι πελεκημένου ξύλου από κορμό. 
205. Φ Εκουκκούλντωσε η καρντιά μου. (ΜΕ) ΝΕ Σταμάτησε η καρδιά μου. Ε/Π Πλακώθηκε (η καρδιά μου) από το βάρος ενός σοβαρού γεγονότος. 
206. Φ Γκιλτοτήρι που είσαι; Ν Ε Πειραχτήρης που είσαι; Ε/Π Γκιλτοτήρι: ακίδα - σχίσμα αιχμηρού ξύλου - αγκάθα που εισχωρεί άνετα στο σώμα, για να δώσει ερέθισμα αντίδρασης. Α-γκιλώνω. 
207. Φ Εστρατίστη κακομά, έπιασε ζυό. (ΜΕ) ΝΕ Μπήκε στο σωστό δρόμο. Ε/Π Ζυό: ζυγός. Υποχρεώνεται να ακολουθήσει τον σωστόν δρόμο. 
208. Φ Εναπουγκώχχηκε πιό, φιέστε που μπρός. (ΜΕ) ΝΕ Σήκωσε τα μανίκια μέχρι τον αγκώνα και πρέπει να φοβόμαστε. Ε/Π Δείχνει την αποφασιστικότητα κάποιου για σύγκρουση, αλλά και ειρωνεία. 
209. Φ Εσυγκλίστη το χωρκό, έ τάμαχχες; ΝΕ Έγινε βούκινο στο χωριό, δεν τάμαθες; Ε/Π Εσυγκλίστη: αναστατώθηκε. Λέγεται για γεγονότα ξαφνικά που συγκλονίζουν. Σεκλετίζω = στεναχωρώ, τούρκικα: Sikildim. 
210. Φ Κουρκουνούν την πόρτα. ΝΕ Χτυπούν την πόρτα. Ε/Π Ηχοποίητη λέξη, που προκύπτει από τον θόρυβο κτυπήματος της πόρτας: κουρ-κου-νώ. 
211. Φ Είναι βαρύ κουρσούνι. ΝΕ Είναι βαρύ, ασήκωτο. Ε/Π Κουρσούνι: βαρύ, επίσης το άκρο της σφαίρας που σκοτώνει (τούρκικα: kursun). 
212. Φ Ελγκιώσαν τα σώψυχά μου. (ΜΕ) ΝΕ Λειώσανε τα μέσα μου από τον φόβο. Ε/Π Ελγκιώσαν: έλειωσαν - λειώνω = κάνω λεία την επιφάνεια. Σώψυχά: τα μέσα μου, τα εντόστια μου, τα εσωτερικά μου, η έσω ψυχή μου. 
213. Φ Που να παώσεις και να μην εβράσεις. (Βλαστημιά) Ε/Π Να παγώσεις όπως ο νεκρός και ποτέ να μην αναστηθείς. Αρνητικό και θετικό διαπιστώνουν το ίδιο σχήμα λόγου «εκ παραλλήλου». Π.χ. κάθομαι και δεν στέκομαι. 
214. Φ Κιά που έ σσε βάλτουν, νεμμάς. (ΜΕ) ΝΕ Εκεί που δεν σε βάζουν, φυτρώνεις. 
215. Φ Εβούργκιανε το κάφκαλτό μου. ΝΕ Ζάλισε το κεφάλι μου. Έγινε σαν κλούβιο αυγό. 
216. Φ Το ψόμα πάει σύννεφο. ΝΕ Το ψέμα δεν έχει τελειωμό. Ε/Π Λέγεται συνήθως για κάτι κακό ή δυσάρεστο, ή υπερβολικό. 
217. Φ Η κάτω πέτρα του μύλου. (ΜΕ) ΝΕ Ο αργοκίνητος άνθρωπος. Ε/Π Ο αργοκίνητος άνθρωπος μοιάζει με την μη κινούμενη κάτω πέτρα του μύλου! 
218. Φ Ήψε καίκαψε που το κακόν του. ΝΕ Νευρίασε πολύ από το κακό του. 
219. Φ Ψακή είν’ όξω, βαστούμμε τα σύγκρυα. ΝΕ Έξω κάνει παγωνιά και κρυώνω. Ε/Π Ψακή: είναι και το δηλητήριο. Έξω είναι δηλητήριο, πολύ κρύο. 
220. Φ Εκαράταρες καλά; ΝΕ Σημάδεψες καλά; Ε/Π Στόχευσες με επιτυχία. Καρατάρω = υπολογίζω, ιταλικά: caratare. 
221. Φ Γιουτίζει, πρε, φτογά; ΝΕ Ταιριάζει, βρε, αυτό εδώ; 
222. Φ Έλειψα το συκοΐρι (τ΄ αλλόθτια). ΝΕ Έλειψα με λάδι τα σύκα, για να ωριμάσουν γρήγορα. Ε/Π Αλλόθτια: μη ώριμα σύκα. Συκοΐρι: συκεώνας (αλόθκια, αρχαία: Όλυνθος). 
223. Φ Εντιπάρκιασε κιά, που; να μεταπατήσει! (ΜΕ) ΝΕ Κόλλησε εκεί και δεν αλλάζει γνώμη, πεισμάτωσε. 
224. Φ Βάστά τον πίσω πόα. (ΜΕ) ΝΕ Έρχεται τελευταίος, καθυστερεί. Ε/Π Να τελείς εν αναμονή - να καιροφυλαχτείς. 
225. Φ Φέρμου ένα κομματσούλτι ΝΕ Δώσε μου ένα κομμάτι. 
226. Φ Ντυπατημό!! το κουλούκι. ΝΕ Πείσμα! το παλιόπαιδο. Ε/Π Κουλούκι: μικρό σκυλί, αρχαία: σκύλαξ. Ντυπατημό, αντιπατώ. 
227. Φ Μεάλος χαττάς εννά γένει. ΝΕ Μεγάλη φασαρία θα γίνει. Ε/Π Χαττάς: ατύχημα, μεγάλο ατύχημα (τούρκικη λέξη). 
228. Φ Το χαβάσι του ήταν μέχρι βα. ΝΕ Το ενδιαφέρον του ήταν ώς εδώ. 
229. Φ Ετρομαλτίστηκα τωρά. ΝΕ Σηκώθηκε η τρίχα μου. 
230. Φ Έκαμα το ππερντάκι μου. ΝΕ Έκανα την ποινή μου. 
231. Φ Ολόκληρο μετόχι, έ σε πήρε; ΝΕ Τόσο μέρος δε σε πήρε; (δεν σε χώρεσε;). Ε/Π Μετόχι: έκταση, μέρος, χώρος. 
232. Φ Τ’ αμπέλι είναι δκιό αργκιατών. Ν Το αμπέλι το τελειώνουν δυό εργάτες σε μιά μέρα. 
233. Φ Ενεροστάλκιαξες, πρε; ΝΕ Τόση δίψα έχεις, βρε; 
234. Φ Εν ενοιώνει που, πάνω, λαφροπατά. (ΜΕ) Ν Ε Δεν καταλαβαίνει πολλά πράγματα. Ε/Π Δεν ακολουθεί σωστό δρόμο, δείχνει επιπλέον ελαφρότητα. 
235. Φ Τσαμούχικο ζο. ΝΕ Το γαϊδούρι, που κλωτσάει. Ε/Π Τσαμούχικο: ατίθασο. 
236. Φ Έ χαμπαργκιάζει τίποτα. ΝΕ Δεν παίρνει χαμπάρι. Ε/Π Δεν αντιλαμβάνεται το μυαλό του τίποτα. 
237. Φ Έλγκιωσε που τη καχχούρα. (ΜΕ) ΝΕ Έλειωσε από το καθισιό, από την οκνηρία. 
238. Φ Ζιντάνιν όξω, έ χωρείς τη μύτη σου. ΝΕ Έξω είναι σκοτάδι, δε βλέπεις τίποτε. 
239. Φ Εσυφτάστεις και μαεύτηκες πιό; ΝΕ Πρόλαβες και ήρθες στο σπίτι πια; τελείωσες επιτέλους; 
240. Φ Η γουλκειά είναι στον μάστορη. (ΜΕ) ΝΕ Η δουλειά θα τακτοποιηθεί σύντομα. Ε/Π Η υπόθεση βρίσκεται σε εξέλιξη. 
241. Φ Έ θα βαστάξει ο ζάβαλτης;. ΝΕ Δεν θα αντέξει ο κακόμοιρος; 
242. Φ Ταγκλουκά η κοιλιά μου. (ΜΕ) ΝΕ Πάει κι’ έρχεται το νερό στην κοιλιά μου. 
243. Φ Ταέντα πρε, ναούμε. ΝΕ Περίμενε, βρε, να δούμε. 
244. Φ Επήα στα λόκοπα. ΝΕ Πήγα να κόψω ξύλα. Ε/Π Να καθαρίσω το χωράφι, κυρίως στο βουνό. Βωλο-κοπώ = συντρόβω βώλους. 
245. Φ Εκαμέντην ταράτσα. (ΜΕ) ΝΕ Έφαγε καλά, χόρτασε. 
246. Φ Εμέρωσεν ο τόπος. (ΜΕ) ΝΕ Απο άγριο τοπίο έγινε ήμερο. 
247. Φ Είε καίπαχχε να ποσώσει. ΝΕ Είδε κι’ έπαθε να φτάσει. Ε/Π Να τα φέρει σε πέρας. 
248. Φ Εννά φωνάζει και με το μεχχέλι του. ΝΕ Θα φωνάζει και με το δίκιο του. 
249. Φ Η γουλκειά εστράβωσε. (ΜΕ) ΝΕ Κάτι δεν πήγε καλά. 
250. Φ Εξεροστάλκιαξε να λαμένει. ΝΕ Βαρέθηκε να περιμένει. 
251. Φ Αούμε, που έπιασε μεττερίζι. (ΜΕ) ΝΕ Να δούμε που κόλλησε, και θ’ αργήσει. Ε/Π Μεττερίζι: η θέση που βρίσκεται κάποιος καιροφυλαχτώντας. 
252. Φ Είναι μιά φαραουνιά. ΝΕ Είναι πάρα πολλοί. Ε/Π Φαραουνιά: είναι μια φάρα, ένα σόι, μια φυλή, ένα συγγενολόι. 
253. Φ Κουννάτα καίρχεται. (ΜΕ) ΝΕ Έρχεται με άδεια χέρια. 
254. Φ Έφριξε το σκατό του. (ΜΕ) ΝΕ Λέγεται για τον τσιγκούνη. Ε/Π Θέλει να εκμεταλλεύεται τα πάντα. 
255. Φ Μουζώνου και σταχτώνου. (Βρισιά) Ε/Π Στη βυζαντνή εποχή διεπόμπευαν τους κακούς με μαύρο τού φούρνου και στάχτη, σε σχήμα της παλάμης πάνω στο πρόσωπο του παρεκτρεπομένου. Έτσι έμεινε η λέξη μούτζα, ή να΄χεις κουρέματα, γιατί τους κούρευαν. Διαπόμπευση: τον παρεκτρεπόμενο τον κάθιζαν σ΄ ένα ζώο ανάποδα. 
256. Φ Ξεκόλτα παρακεί, ά χχέλει ο Θεός. ΝΕ Πήγαινε πιό πέρα, αν ευαρεστήσε. 
257. Φ Επερόνιασέμε το κρύο. ΝΕ Το κρύο με διαπερνά, όπως το πριόνι, ή το περόνι. 
258. Φ Παντά τις μύες και κάχχεται. (ΜΕ) ΝΕ Δεν έχει δουλειά και κυνηγά τις μύγες. Ε/Π Διώχνει τις μύγες (αδράνεια και απραξία). 
259. Φ Εμερολάησε το παιί. ΝΕ Ησύχασε το παιδί. 
260. Φ Επαίξαμε μιά μπαταρία του καλού καιρού. ΝΕ Κάναμε έναν καυγά, άστα και να πάει. 
261. Φ Εκαούργκιασε που το κρύο. ΝΕ Μάζεψε από το κρύο, κουλουριάστηκε από το κρύο. Ε/Π Εκαούργκιασε: όπως συμμαζεύεται ο κάβουρας. 
262. Φ Γιντάτι είν’ καιφτό. ΝΕ Κάτι είναι κι’ αυτό. 
263. Φ Νεκάρωσε τη φωτιά. ΝΕ Φύσηξε, ν’ ανάψει καλά η φωτιά. 
264. Φ Άχανε πιο, νοίξετο το ρημάϊ σου. ΝΕ Άνοιξε το στόμα σου πιά. 
265. Φ Εξεσυνόβγκαλες τον άχρωπο. ΝΕ Ξεσήκωσες τον άνθρωπο, τον παρέσυρες. 
266. Φ Το φανενό καντάρι τι λέει; ΝΕ Τι, λένε οι Φανενοί γι’ αυτό; Ε/Π Πως το ζυγίζουν, δηλαδή πως το κρίνουν οι Φανενοί; 
267. Φ Επατήκωσέντην καλά-καλά. ΝΕ Γέμισε το στομάχι του καλά, χόρτασε. 
268. Φ Εστάχχει στο στετό. (ΜΕ) ΝΕ Περιμένε ανυπόμονος την απάντηση. Ε/Π Στετός: η στάση αναμονής. 
269. Φ Ντουγρού καφκαλτάς. ΝΕ Ξερό κεφάλι, αμεταγύριστο. 
270. Φ Πασπατέβγκεις κιά και κιά. ΝΕ Ψαχουλεύεις σ’ ένα σημείο, στο ίδιο σημείο. 
271. Φ Καμμάς που κάτω που τον πόνο. (ΜΕ) ΝΕ Όταν η μηχανή του κουρέματος δεν λειτουργεί καλά. Ε/Π Δεν αντέχει τον πόνο. Καμώ - καμύω = κλείνω τα μάτια μου. 
272. Φ Πρε τύμπανε, κουφάραν έχεις. ΝΕ Βρε δεν ακούς. Ε/Π Τύμπανε: γαΐδαρε. 
273. Φ Κάτσε κάτω τον ακούφητο. (Βλαστημιά) Ε/Π Στο ακούφητο κάθισμα (κάθησε), εκεί που δεν θα σηκωθείς ποτέ! 
274. Φ Μωρή ριχολακάνη. (ΜΕ) ΝΕ Η ευκολόπιστη. Ε/Π Ριχολακάνη: ρηχή λεκάνη. 
275. Φ Εία καίπαχχα να τον καελήσω. ΝΕ Είδα κι’ έπαθα να τον καταφέρω. Ε/Π Να τον κάνω να υποχωρήσει. Καϊλίζω = ξεγελώ (τούρκικα: kailis). 
276. Φ Καλάμια στα νύχια σου και στα πλευρά σου. (Βλαστημιά) 
277. Φ Πρε ναμοκκιόρη!! ΝΕ Βρε αφιλότιμε. Ε/Π Ναμοκκιόρη: στραβέ, τυφλέ, αφιλότιμε. 
278. Φ Εκνάσαν οι συκάλτες; ΝΕ Ωρίμασαν τα σύκα; 
279. Φ Μη με γκιλντώνεις. ΝΕ Μη με πειράζεις. Ε/Π Μη με προκαλείς, αγκλώνω - ακίδα. 
280. Φ Χοντρομάσκιε, να φύουμε. ΝΕ Τρώγε γρήγορα, να φύγουμε. 
281. Φ Επάτησεν πόϊ, εντιπάρκιασε κιά. ΝΕ Θέλει να γίνει το δικό του. Ε/Π Μένει αμετακίνητος στις θέσεις του, στις απόψεις του. 
281. Φ Χοντρομάσκιε, να φύουμε. ΝΕ Τρώγε γρήγορα, να φύγουμε. 
282. Φ Μπιχουργκιασέτο κιά. ΝΕ Σφήνωσέ το εκεί. 
283. Φ Εβά έχει παρήλκιο. ΝΕ Εδώ χτυπά ο ήλιος, λιγότερο. Ε/Π Παρήλκιο: ένα κομμάτι ήλιου ζεσταίνει, σε απόμερο μέρος. 
284. Φ Εν εξέρεις, τι έκοψε το ξερό του. ΝΕ Δεν ξέρεις τι σκέφτηκε, τι έχει στο μυαλό του. 
285. Φ Έχει το χού του. ΝΕ Έχει την αιτία του. 
286. Φ Ήρτα ποτόρι και σε νοήρεψα. ΝΕ Ήρθα πριν και σ’ έψαχνα. Ε/Π Ποτόρι - πρότερον - προτόρι = ποτόρι = προηγουμένως. 
287. Φ Ήες κακομά, αδκιαφόρετα μιλώ. ΝΕ Είδες λοιπόν, τσάμπα μιλώ. Ε/Π Είδες, κακομοίρα μου, άδικα μιλώ. 
288. Φ Η γουλκειά ερεμεδκιάστηκε ΝΕ Η δουλεία φτιάχτηκε, μπήκε σε καλή συνέχεια. 
289. Φ Στον αστρεμμό σταμάτα. ΝΕ Στην επιστροφή σταμάτησε. 
290. Φ Ένοιξες τη μασέλτα σου, πάλε; (ΜΕ) ΝΕ Άνοιξες το στόμα σου πάλι; Ε/Π Για να μιλάς ασταμάτητα, μασσέλα = σιαγόνα. Ιταλικά mascella. 
291. Φ Σήμερον ήμουν χωραϊτης. ΝΕ Σήμερα πήγα στη χώρα, στη πόλη (Ρόδος). 
292. Φ Ταρταρκιάν οι μονές!! ΝΕ Οι κουβέρτες είναι κρύες, είναι τάρταρες. 
293. Φ Επόμεινες και νεφέρνειστα, κάχχε στην ώρα. ΝΕ Έμεινες και τα λές κάθε λίγο και λιγάκι. 
294. Φ Πατά μεταπατά κιά και κιά. (ΜΕ) ΝΕ Λέει τα ίδια και τα ίδια. 
295. Φ Κάτσε κάτω πρε κοπελτάκι. ΝΕ Κάτσε κάτω ρε, είσαι μικρός ακόμα. 
296. Φ Εγαλάνησε το κουτί. (ΜΕ) ΝΕ Κουρκούτιανε το κεφάλι μου. 
297. Φ Εξήψαν οι αμιλήγκοι μου. (ΜΕ) ΝΕ Καίνε οι κροτάφοι μου. 
298. Φ Τα ρημάδκια και τα ξελεμματικά. (Βλαστήμια), συνήθως για κτήματα. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Ρόδος στην Ιταλοκρατία 1ο μέρος.

Η Ρόδος στην Ιταλοκρατία 2ο μέρος.

Η Ρόδος στην Ιταλοκρατία 3ο μέρος.

Η Ρόδος επί Ιταλοκρατίας 1920 – 1940

Εγω σωπαίνω....Φτύνω!!!

Μου μιλούν για δικαιοσύνη....οι δικαστές, Μου μιλούν για ηθική...οι αγύρτες, Μου μιλούν για ζωή...οι δολοφόνοι, Μου μιλούν για όνειρα...οι έμποροι, Μου μιλούν για ισότητα...τα αφεντικά, Μου μιλούν για φαντασία...οι υπάλληλοι, Μου μιλούν για ανθρωπιά...οι στρατοκράτες, Εγω σωπάινω....Φτύνω.


ΡΟΔΟΣυλλέκτης: e-mail r.telxinas@yahoo.gr
Δείτε περισσότερες φωτογραφίες στον ΝΕΟ ΡΟΔΟΣυλλέκτη: http://rouvim.blogspot.com

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΙΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: http://rouvim.blogspot.com/
ΚΡΗΤΗΝΙΑ: http://www.kritinia.gr/
ΙΣΤΡΙΟΣ: http://istrio.blogspot.com/
ΣΟΡΩΝΗ: http://www.ampernalli.gr/
Dj news: http://fanenos.blogspot.com/
ΠΑΛΜΟΣ: http://www.palmos-fm.gr/
ΕΚΟΦΙΛΜ: http://www.ecofilms.gr/
ΡΑΔΙΟ1: http://www.radio1.gr/
http://www.ksipnistere.blogspot.com/
ΣΦΕΝΤΟΝΑ: http://gipas.blogspot.com/
ΡΟΔΟΣυλλέκτης: http://www.rodosillektis.com/
Η Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Ρόδου: http://opsrodou.gr/
ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ: http://www.hamogelo.gr
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ – ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ: http://rodosillektis.blogspot.gr/
Ιστοσελίδα του ΡΟΔΟΣυλλέκτη: http://www.rodosillektis.com/
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ: http://www.pnai.gov.gr
ΔΗΜΟΣ ΡΟΔΟΥ: http://www.rodos.gr/el/

Αρχειοθήκη ιστολογίου