 |
| Σταυρός του τάγματος τον 14ο αιώνα |
Ιωαννίτες Ιππότες
Προστάτης
Παναγία της Φιλερήμου
Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής
Χρώματα
Μαύρος μανδύας με λευκό σταυρό
Eρυθρός μανδύας με λευκό σταυρό
Αξιοσημείωτοι διοικητές
Οι Ιωαννίτες Ιππότες,[1] γνωστοί και ως Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ[2] (λατινικά:Ordo Hospitalis Sancti Johannis Hierosolymitani) ή Τάγμα του Αγίου Ιωάννη,[3] ήταν από τα πιο φημισμέναΡωμαιοκαθολικά στρατιωτικά τάγματα κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα.
Ξεκίνησε ως αμαλφικό νοσοκομείο στην Ιερουσαλήμ το 1080 για να παρέχει φροντίδα στους φτωχούς, άρρωστους ή τραυματισμένους προσκυνητές των Αγίων Τόπων. Μετά τη Χριστιανική εκστρατεία στην Ιερουσαλήμ το 1099, κατά την πρώτη Σταυροφορία, έγινε θρησκευτικό και πολεμικό τάγμα με δική του διοίκηση αναλαμβάνοντας την προστασία των Αγίων Τόπων. Μετά την ήττα και την εκδίωξη των Χριστιανικών δυνάμεων, το τάγμα συνέχισε τη δράση του αρχικά στη Ρόδο και μετέπειτα στη Μάλτα.
Όταν ο Ναπολέων κατέλαβε τη Μάλτα το 1798, οι Ιωαννίτες έπαψαν να έχουν εδάφη υπό την κατοχή τους και μεταφέρθηκαν στη Ρώμη, ως Κυρίαρχο Στρατιωτικό Τάγμα της Μάλτας.
Ίδρυση και νεότερη ιστορία
Το 600μ.Χ. ο αβάς Πρόβος διατάχθηκε από τον Πάπα Γρηγόριο τον Α' να χτίσει ένα νοσοκομείο στην Ιερουσαλήμ για να φροντίζει τους Χριστιανούς προσκυνητές των Αγίων Τόπων.Το 800μ.Χ. ο Καρλομάγνος, Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας επεξέτεινε το νοσοκομείο του Πρόβου και πρόσθεσε μία βιβλιοθήκη σε αυτό. Περίπου 200 χρόνια αργότερα ο χαλίφης Άλ Χακίμ κατέστρεψε το νοσοκομείο μαζί με άλλα 3.000 κτίρια της Ιερουσαλήμ. Το 1023 έμποροι από το Αμάλφι και το Σαλέρνο πήραν άδεια από τον χαλίφη Αλ-Ζαχίρ της Αιγύπτου να ξαναχτίσουν το νοσοκομείο στην Ιερουσαλήμ. Το νέο νοσοκομείο χτίστηκε στο σημείο που βρισκόταν το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή και λειτουργούσε από Βενεδικτίνους μοναχούς.
Το μοναστικό τάγμα ιδρύθηκε αμέσως μετά την Α' Σταυροφορία από τον αδελφό Γεράρδο (γνωστό ως ο "Ευλογημένος"), του οποίου ο ιδρυτικός ρόλος επικυρώθηκε με Παπική Βούλα του Πάπα Πασχάλη Β' το 1113.[4] Στον Γεράρδο δόθηκαν περιοχές και οικονομική βοήθεια για το τάγμα του στο Βασίλειο της Ιερουσαλήμ. Ο διάδοχος του, Ραϋμόνδος ντε Πονί της Προβηγκίας, εγκατέστησε το πρώτο σημαντικό νοσοκομείο των Ιπποτών του Ξενώνα[5] κοντά στον Ναό της Αναστάσεως της Ιερουσαλήμ. Αρχικά, το τάγμα περιέθαλπτε προσκυνητές, αλλά σύντομα ήταν σε θέση να παρέχει ένοπλη συνοδεία η οποία αργότερα εξελίχθηκε σε υπολογίσιμη δύναμη. Έτσι, το Τάγμα του Αγίου Ιωάννη έγινε αφανώς στρατιωτικό χωρίς να χάσει φιλανθρωπικό χαρακτήρα του.[5] Οι Ιωαννίτες και οι Ναΐτες (Ιππότες του Ναού, οι οποίοι συστάθηκαν το 1119), έγιναν τα πιο ισχυρά χριστιανικά τάγματα της περιοχής και κατάφεραν να διακριθούν σε αρκετές μάχες εναντίον των Μουσουλμάνων. Χαρακτηριστικός του τάγματος ήταν ο μαύρος μανδύας με τον άσπρο σταυρό, σε αντίθεση με τον άσπρο μανδύα και τον κόκκινο σταυρό των Ιπποτών του Ναού. Έμβλημά τους ήταν το γεράκι.
 |
| Το Κρακ των Ιπποτών(αναπαράσταση) |
Στα μέσα του 12ου αιώνα το τάγμα χωρίστηκε σε ένα πολεμικό τμήμα και ένα τμήμα που ασχολούνταν με την περίθαλψη των ασθενών και των τραυματισμένων. Ήταν, παράλληλα, και ένα θρησκευτικό τάγμα, στο οποίο είχαν δοθεί προνόμια από την παπική Έδρα. Για παράδειγμα, το τάγμα δεν αναγνώριζε κανενός είδους εξουσία πέρα (φυσικά) από την παπική, δεν πλήρωνε τον φόρο της δεκάτης και του επιτρεπόταν να διατηρεί δικά του θρησκευτικά κτίρια. Πολλά από τα πιο σημαντικά αμυντικά έργα (κάστρα κυρίως) των Αγίων Τόπων κτίστηκαν από τους Ιωαννίτες και τους Ιππότες του Ναού. Στην ακμή του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ οι Ιωαννίτες είχαν 7 οχυρά και 140 διάφορα άλλα κτήματα στην ευρύτερη περιοχή. Τα δύο μεγαλύτερα από αυτά, οι βάσεις της δύναμης τους στο Βασίλειο της Ιερουσαλήμ και στο Πριγκιπάτο της Αντιόχειας, ήταν το Κρακ των Ιπποτών και το Μαργκάτ.[5] Η περιουσία του Τάγματος χωριζόταν σε "κοινόβια"(μοναστήρια), τα οποία διαιρούνταν σε "δικαιοδοσίες", που με τη σειρά τους χωριζόταν σε "ταξιαρχίες". Ο Φρειδερίκος Βαρβαρόσσα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ανέλαβε την προστασία του τάγματος σε ένα καταστατικό προνομίων που εξέδωσε το 1185. Οι Ιωαννίτες προέρχονταν από όλη την Ευρώπη αλλά κυρίως από την Γαλλία όπως και οι Ναΐτες. Οι Ιωαννίτες είχαν το ισχυρότερο ιππικό και δραστηριοποιούνταν σε όλη την Ευρώπη και, βεβαίως, στο Πριγκιπάτο της Αντιόχειας.
 |
| Οι κτήσεις των Ιωαννιτών στην Ανατολικη Μεσόγειο (με μπλε) |
Στην Κύπρο και τη Ρόδο
Η ακμάζουσα δύναμη του Ισλάμ κατάφερε, τελικά, να απωθήσει τους Ιππότες από την Ιερουσαλήμ. Μετά την πτώση του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ (η ίδια η πόλη "έπεσε" το 1187), οι Ιωαννίτες περιορίστηκαν στην Κομητεία της Τρίπολης, και όταν η Άκρα καταλήφθηκε το 1291 το τάγμα βρήκε καταφύγιο στο Βασίλειο της Κύπρου. Έχοντας αναμειχθεί με αρνητικές για το τάγμα συνέπειες στην πολιτική κατάσταση της Κύπρου, ο μάγιστρος Γκιγιόμ ντε Βιγιορέτ κατέστρωσε σχέδια απόκτησης ενός δικού τους χώρου κυριαρχίας,επιλέγοντας τη Ρόδο για νέο τους "σπίτι".Ο διάδοχος του Φούλκ ντε Βιγιορέτ εκτέλεσε το σχέδιο και, στις 15 Αυγούστου του 1309, μετά από δύο χρόνια εκστρατείας, το νησί της Ρόδου παραδόθηκε στους Ιωαννίτες. Επίσης απέκτησαν τον έλεγχο ενός αριθμού από μικρότερα γειτονικά νησιά όπως το Καστελόριζο καθώς και του Μικρασιατικού λιμανιού της Αλικαρνασσού.
Οι Ιππότες του Ναού διαλύθηκαν το 1312 και μεγάλο μέρος της περιουσίας τους δόθηκε στους Ιωαννίτες. Τα νέα "αποκτήματα" οργανώθηκαν σε 8 "Γλώσσες" (διοικητικές περιφέρειες του Τάγματος), οι οποίες βρίσκονταν σε 8 διαφορετικές περιοχές (Αραγονία, Ωβέρνη, Καστίλη, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Προβηγκία. Καθεμιά διοικούνταν από έναν "Ηγούμενο" (Prior) ή, εάν υπήρχαν περισσότερα από ένα "κοινόβια" στην διοικητική περιφέρεια, από έναν Μεγάλο Ηγούμενο (Grand Prior).
 |
| Βάσεις του Τάγματος στην Ευρώπη το 1300 |
Στη Ρόδο οι Ιωαννίτες,[6] αναφερόμενοι τότε και ως "Ιππότες της Ρόδου",[7]αναγκάστηκαν να γίνουν μια πιο εξεζητημένη στρατιωτική δύναμη, μαχόμενοι κυρίως ενάντια σε Τούρκους πειρατές. Αντιστάθηκαν σε δύο εισβολές, μία από τον Σουλτάνο της Αιγύπτου το 1444 και άλλη μία από τον Σουλτάνο Μωάμεθ τον Β', ο οποίος, μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, είχε θέσει τους Ιωαννίτες ως στόχο "πρώτης προτεραιότητας".
Το 1494 οι Ιωαννίτες κατασκεύασαν οχυρωματικά έργα στην χερσόνησο της Αλικαρνασσού, χρησιμοποιώντας κομμάτια από το (μερικώς) κατεστραμμένο Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού (ένα από τα επτά θαύματα του Αρχαίου Κόσμου).
Το 1522 μία νέου είδους και μεγέθους δύναμη "κατέφθασε" : 400 πλοία υπό την διοίκηση του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, μετέφεραν γύρο στους 100.000[8] με 200.000[9] στρατιώτες στο νησί. Ενάντια σε αυτή τη δύναμη οι Ιωαννίτες, υπό τον μάγιστρο Φίλιππο Βιλιέ, είχαν 7.000 άνδρες και τα οχυρωματικά τους έργα. Η πολιορκία διήρκεσε 6 μήνες, στο τέλος της οποίας επετράπη στους εναπομείναντες νικημένους Ιωαννίτες να αποσυρθούν στη Δύση. Μετά από αυτή την ήττα στην ξηρά, οι Ιωαννίτες άρχισαν να εγκαταλείπουν σταδιακά τις παλιές τακτικές του ιππικού, αναλογιζόμενοι την υπεροχή του εχθρού τους στην ξηρά και αντιλαμβανόμενοι ότι ήταν πιο ευάλωτος στη θάλασσα.
Η Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου αποτελεί σήμερα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ιππότες της Μάλτας
Tην 1η Ιανουαρίου, στόλος 50 σκαφών απέπλευσε από το λιμάνι της Ρόδου έχοντας άγνωστη κατεύθυνση. Σε αυτόν επέβαιναν τα υπολείμματα των Ιωαννιτών καθώς και 4.000 Ρόδιοι, που προτίμησαν να τους ακολουθήσουν, όλοι σε πολύ άσχημη κατάσταση λόγω της εξάμηνης πολιορκίας. Ο στόλος συγκεντρώθηκε στηΜεσσήνη της Σικελίας και στους Ιππότες δόθηκε ως προσωρινή κατοικία το Βιτέρμπο. Συνεπώς, ο Μάγιστρος του τάγματος είχε πολλά προβλήματα να αντιμετωπίσει για να αποτρέψει τη διάλυση του τάγματος. Στα προβλήματα ήρθε να προστεθεί ο πόλεμος μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας, ο οποίος έσπειρε τη διχόνοια στο τάγμα καθώς τα περισσότερα μέλη του ήταν Γάλλοι και Ισπανοί.
Τελικά, μετά από συνολικά 7 χρόνια μετακίνησης, το 1530, και μετά από πολλές διαπραγματεύσεις κατά τις οποίες ο μάγιστρος του Τάγματος αποδείχθηκε εξαίρετος διπλωμάτης, τους παραχωρήθηκε από τον Πάπα και τον Βασιλιά της Ισπανίας, Κάρολο Κουίντο (ο οποίος ήταν βασιλιάς και της Σικελίας) η Μάλτα μαζί με το Γκόζοκαι το Βορειοαφρικανικό λιμάνι της Τρίπολης. Για τις παραπάνω κτήσεις οι Ιωαννίτες απέδιδαν ετήσιο φόρο (την ημέρα του Ψυχοσαββάτου, συγκεκριμένα) στον Βικάριο (τοποτηρητή) του βασιλιά Φιλίππου Β.
 |
| Ο Μάγιστρος Ζαν Παρσό Ντε Λα Βαλέτα |
Η Μάλτα αποτελούσε σημαντικό προπύργιο της Ευρώπης, έχοντας τεράστια στρατηγική σημασία δεδομένης της κατάστασης στη Μεσόγειο. Παράλληλα η Μάλτα αποτελούσε για αιώνες το σταυροδρόμι του δουλεμπορίου στη Δυτική Ευρώπη, αφού οι αιχμαλωτισμένοι Μουσουλμάνοι(αλλά και όποιος Αφρικανός έπεφτε στα χέρια των Ιωαννιτών) πωλούνταν ως δούλοι. Οι Ιωαννίτες συνέχισαν τη δράση τους εναντίον των Μουσουλμάνων, και παρά το μικρό αριθμό αριθμό πλοίων που διέθεταν κατάφεραν να προξενήσουν απώλειες στους Οθωμανούς, οι οποίοι δυσαρεστήθηκαν βλέποντας το τάγμα ξανά σε δράση.
Το 1565 ο Σουλεϊμάν έστειλε δύναμη 40.000 περίπου ανδρών να πολιορκήσει δύναμη 700 Ιπποτών και 8.000 στρατιωτών και να καταλάβει τη Μάλτα.[10] Στην αρχή, η μάχη εξελισσόταν όπως η μάχη της Ρόδου : οι περισσότερες πόλεις καταστράφηκαν και σχεδόν οι μισοί ιππότες σκοτώθηκαν. Στις 18 Αυγούστου η κατάσταση των πολιορκημένων ήταν πλέον απελπιστική και, καθώς ο αριθμός τους λιγόστευε καθημερινά, γινόταν όλο και πιο δύσκολο να επανδρώνουν τη μακριά γραμμή οχυρώσεων. Παρόλα αυτά, όταν το συμβούλιο του μάγιστρου Ζαν Παρσό Ντε Λα Βαλέτα πρότεινε την εγκατάλειψη του Μπιργκό και της Σέγκλης και την απόσυρση στο οχυρό Σαντ Άντζελο, αυτός αρνήθηκε.
Ο Βικάριος δεν είχε στείλει βοήθεια. Πιθανώς οι διαταγές που έδωσε ο Φίλιππος Β' της Ισπανίας δεν ήταν αρκετά σαφείς κ έτσι την ευθύνη του αν θα έπρεπε να σταλεί βοήθεια ή όχι θα έπρεπε να την επωμιστεί ο Βικάριος. Μία λάθος κίνηση θα έφερνε την ήττα, κάτι που σημαίνει ότι η Σικελία και η Νάπολη θα ήταν ευάλωτες από τους Οθωμανούς. Ο γιος του Βικάριου πολεμούσε στο πλευρό του Μάγιστρου οπότε ο ίδιος δεν μπορούσε να αδιαφορήσει για την έκβαση της μάχης. Οποιαδήποτε κι αν ήταν τα αίτια της καθυστέρησής του, ο Βικάριος δεν επενέβη παρά μόνο όταν η μάχη είχε πλέον κριθεί από τις αβοήθητες δυνάμεις των Ιπποτών, αναλογιζόμενος και την αγανάκτηση των αξιωματικών του.
Στις 23 Αυγούστου εκδηλώθηκε άλλη μία μεγάλη επίθεση, η τελευταία μεγάλη προσπάθεια, όπως αποδείχθηκε, από την πλευρά των πολιορκητών. Η επίθεση απωθήθηκε με μεγάλη δυσκολία από τους Ιωαννίτες, ενώ στην άμυνα πήραν μέρος ακόμη και οι τραυματίες. Από εδώ και πέρα όμως ήταν η σειρά των Οθωμανών να βρεθούν σε δύσκολη θέση, καθώς, με εξαίρεση το οχυρό Σαντ Έλμο, όλες οι οχυρώσεις των Ιπποτών είχαν μείνει άθικτες από τις τελευταίες επιθέσεις[11]. Η φρουρά, δουλεύοντας μέρα και νύχτα, επισκεύαζε τα ρήγματα και η κατάληψη της Μάλτας έμοιαζε όλο και πιο αδύνατη, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες διάφορες αρρώστιες έκαναν την εμφάνισή τους στο στρατόπεδο των πολιορκητών. Τα πυρομαχικά και οι τροφές τους τελείωναν, ενώ το ηθικό τους έπεφτε κατακόρυφα από τις αποτυχίες και τις μεγάλες απώλειες. Επίσης, ο θάνατος στις 23 Ιουνίου του Οθωμανού ναυάρχου Τουργκούτ Ρεΐς, που ήταν ικανότατος διοικητής, αποτέλεσε σοβαρό πλήγμα στο ήδη πεσμένο ηθικό των πολιορκητών, ενώ οι Οθωμανοί διοικητές Πιγιαλέ πασάς και Μουσταφά πασάς ήταν αδιάφοροι. Είχαν στη διάθεσή τους ένα τεράστιο στόλο τον οποίο κατάφεραν να χρησιμοποιήσουν επιτυχώς μόνο μία φορά. Παραμελούσαν την επικοινωνία με την αφρικανική ακτή και δεν έκαναν καμία προσπάθεια να σταματήσουν τυχόν σικελικές ενισχύσεις, εγκαθιστώντας φρουρές.
 |
| Η πολιορκία της Μάλτας |
Την 1η Σεπτεμβρίου οι Οθωμανοί έκαναν την τελευταία τους προσπάθεια η οποία ήταν σχετικά αδύναμη επίθεση, εξ αιτίας του χαμηλού ηθικού. Τα παραπάνω γεγονότα ενθάρρυναν τους Ιππότες οι οποίοι έβλεπαν επιτέλους πιθανότητες νίκης. Οι μπερδεμένοι και αναποφάσιστοι Τούρκοι διοικητές πληροφορήθηκαν την άφιξη σικελικών ενισχύσεων και μη ξέροντας πως επρόκειτο για μία μικρή δύναμη, έλυσαν την πολιορκία και αποχώρησαν από τη Μάλτα στις 8 Σεπτεμβρίου. Η πολιορκία της Μάλτας υπήρξε η τελευταία φορά στην ιστορία που δύναμη ιπποτών κέρδισε μια αποφασιστική μάχη.[12]
Όταν οι Οθωμανοί έφυγαν, οι Ιωαννίτες είχαν 600 άνδρες ικανούς να φέρουν όπλα. Η πιο βάσιμη εκτίμηση τοποθετεί τον αριθμό των πολιορκητών γύρω στους 40.000 άνδρες από τους οποίους μόνο οι 15.000 επέστρεψαν στην Κωνσταντινούπολη. Η πολιορκία της Μάλτας φιλοτεχνήθηκε από αρκετούς καλλιτέχνες της εποχής, οι οποίοι την αποτύπωσαν σε διάφορα έργα τέχνης. Μετά την πολιορκία, μια νέα πόλη έπρεπε να κτιστεί, η οποία ονομάστηκε Humilissima Civitas Valletta (Βαλέτα, η ταπεινοτάτη των πόλεων), προς τιμή του μαγίστρου Ντε Λα Βαλέτα ο οποίος άντεξε την πολιορκία. Είναι η σημερινή πρωτεύουσα της Μάλτας. Το 1607 δόθηκε στον μάγιστρο των Ιωαννιτών ο τίτλος του πρίγκιπας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, παρόλο που οι κτίσεις του τάγματος ήταν πάντα νότια της αυτοκρατορίας. Το 1630 δόθηκε στον μάγιστρο εκκλησιαστική ισότητα με τους καρδιναλίους καθώς και ο τίτλος "η πιο διαπρεπής Μεγαλειότης του".
Μετά τη χριστιανική νίκη εναντίον του Οθωμανικού στόλου στη ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571, οι Ιππότες συνέχισαν τις επιθέσεις σε πειρατικά και μουσουλμανικά πλοία ενώ το νησί τους παρέμεινε σταυροδρόμι του εμπορίου σκλάβων μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα, πουλώντας αιχμαλωτισμένους Αφρικανούς και Τούρκους και ελευθερώνοντας Χριστιανούς σκλάβους .
Αναταραχή στην Ευρώπη
Το Τάγμα έχασε πολλές από τις κτήσεις του στην Ευρώπη με την επέκταση του Προτεσταντισμού και την εμφάνιση άλλων αιρέσεων, αλλά επέζησε στη Μάλτα. Η περιουσία του Αγγλικού "παρακλαδιού" του τάγματος δημεύθηκε το 1540,[13] ενώ το 1577 το Γερμανικό παρακλάδι ασπάστηκε τον Λουθηρανισμό, αλλά συνέχισε να καταβάλει τις οικονομικές του εισφορές στο τάγμα, έως ότου ανασυστάθηκε, ως τάγμα της τιμής,[13] το 1852.
Το 1789, η Γαλλική Επανάσταση, με τον έντονο αντικληρικισμό και αντιαριστοκρατισμό που τη διέκρινε, ανάγκασε πολλούς Γάλλους ιππότες να εγκαταλείψουν τη Γαλλία. Κατά συνέπεια πολλές από τις "παραδοσιακές" πηγές εισοδήματος του Τάγματος χάθηκαν για πάντα.
Οι Ιππότες της Μάλτας είχαν ισχυρή παρουσία στις τάξεις του Αυτοκρατορικού Ρωσικού Ναυτικού και του προεπαναστατικού Γαλλικού Ναυτικού. Όταν ο Ντε Πουανσί (διακεκριμένος Ιωαννίτης Ιππότης) διορίσθηκε κυβερνήτης του Αγίου Χριστοφόρου το 1639 έντυσε την ακολουθία του με τα εμβλήματα και τους θυρεούς του τάγματος. Η παρουσία των Ιωαννιτών στην Καραϊβική ισχυροποιήθηκε με τις ενέργειες του, μέχρι το θάνατο του το 1660. Ο ίδιος επίσης αγόρασε το νησί του Σαιντ Κρουά ως προσωπικό κτήμα, και το μεταβίβασε στους Ιππότες. Το 1665 το Σαιντ Κρουά αγοράστηκε από την Γαλλική Εταιρεία Δυτικών Ινδιών, τερματίζοντας την παρουσία του τάγματος στην Καραϊβική.
Η απώλεια της Μάλτας
Το Μεσογειακό οχυρό της Μάλτας καταλήφθηκε με ένα τέχνασμα από τον Ναπολέοντα το 1798 κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του στην Αίγυπτο.[11] Ο Ναπολέων, με την πρόφαση ότι έψαχνε ασφαλές λιμάνι για τον ανεφοδιασμό των πλοίων του, αφού εισχώρησε με ασφάλεια στη Βαλέτα "στράφηκε" ενάντια στους οικοδεσπότες του.[14] Ο μάγιστρος Φερδινάνδος φον Χόμπες του Μπόλχαιμ δεν ήταν σε θέση να προβλέψει ή να σταματήσει μια τέτοια κίνηση και γρήγορα υπέκυψε στον Ναπολέοντα,[15] υποστηρίζοντας ότι το παπικό καταστατικό του Τάγματος απαγόρευε στους Ιωαννίτες να μάχονται ενάντια σε άλλους Χριστιανούς. Το 1799, ταπεινωμένος και υπό την πίεση του Αυστριακού Στέμματος παραιτήθηκε του αξιώματος του.
 |
| Ο Παύλος της Ρωσίας ως μάγιστρος των Ιωαννιτών |
Οι Ιππότες της Μάλτας ήταν τώρα διασκορπισμένοι, αλλά το τάγμα συνέχισε να υφίσταται σε μικρότερη κλίμακα και να διαπραγματεύεται με τις κυβερνήσεις της Ευρώπης για να επεκταθούν ξανά. Ο Ρώσος αυτοκράτορας Παύλος ο Α' πρόσφερε καταφύγιο στους περισσότερους Ιππότες στην Αγία Πετρούπολη, μια πράξη που αποτέλεσε αφετηρία για την Ρωσική Παράδοση των Ιπποτών του Ξενώνα καθώς και για την αναγνώριση του Τάγματος ανάμεσα στα υπόλοιπα Ρωσικά τάγματα.[16] Οι εγκατεστημένοι στην Αγία Πετρούπολη ιππότες, εξέλεξαν τον Τσάρο Παύλο ως Μέγα Μάγιστρο (μετά την παραίτηση του φον Χόμπες). Ως μάγιστρος ο Παύλος δημιούργησε, πέρα από το Ρωμαιοκαθολικό κοινόβιο, το "Μεγάλο Ρωσικό Κοινόβιο", το οποίο "μετρούσε" 118 ταξιαρχίες/περιφέρειες με "τάξεις" ανοιχτές σε όλους τους Χριστιανούς, επισκιάζοντας το υπόλοιπο τάγμα. Η εκλογή του Παύλου παρ'όλα αυτά ποτέ δεν επικυρώθηκε από το Βατικανό και συνεπώς παρέμεινε "de facto" και όχι "de jure" Μάγιστρος του Τάγματος.
Στην αρχή του 19ου αιώνα, το τάγμα είχε πλέον αποδυναμωθεί σοβαρά λόγω της απώλειας των κτήσεων σε όλη την Ευρώπη. Μόλις το 10% του εισοδήματος του τάγματος προερχόταν πλέον από πηγές εντός της Ευρώπης, με το υπόλοιπο 90% να προέρχεται από το "Μεγάλο Ρωσικό Κοινόβιο" μέχρι το 1810. Αυτό αντικατοπτριζόταν στο γεγονός ότι από το 1805 ως το 1879το τάγμα διοικούνταν από Ρώσους Υπολοχαγούς παρά μάγιστρους, μέχρι τον διορισμό από τον πάπα Λέοντα τον ΙΓ' ενός νέου μάγιστρου στο τάγμα. Από αυτό το σημείο και μετά, το τάγμα μετατράπηκε σε ανθρωπιστικό και θρησκευτικό οργανισμό. Η ιατρική περίθαλψη, η αυθεντική "αποστολή" του Τάγματος, ήταν και πάλι η κύρια ασχολία του. Οι ιατρικές και φιλανθρωπικές δραστηριότητες του Τάγματος, που αναπτύχθηκαν σε μεγάλη κλίμακα κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εντατικοποιήθηκαν και επεκτάθηκαν κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο υπό τον μάγιστρο Φρα Λουδοβίκο Τσίγκι ντε λα Ροβέρε Αλμπάνι(1931-1951).
Το Τάγμα πρόσφατα εγκατέστησε ένα παράρτημα στη Μάλτα, μετά την υπογραφή ενός σχετικού συμβολαίου με την εκεί κυβέρνηση, με το οποίο του παραχωρήθηκε η αποκλειστική χρήση του οχυρού Σαντ' Άντζελο για 99 χρόνια. Σήμερα, μετά την αναστήλωσή του, το οχυρό φιλοξενεί ιστορικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, που σχετίζονται με το Τάγμα της Μάλτας.
Επανασυστάσεις του Τάγματος στην Ευρώπη
Η περιουσία του τάγματος στην Αγγλία, δημεύτηκε από τον Ερρίκο τον Η' λόγω της διαμάχης του με τον πάπα σχετικά με τη διάλυση του γάμου του με την Αικατερίνη της Αραγωνίας, γεγονός που οδήγησε στη διάλυση των μοναστηριών. Παρόλο που αυτό ουσιαστικά τερμάτισε τις δραστηριότητες της Αγγλικής "Γλώσσας" (διοικητική περιφέρεια του Τάγματος), αργότερα, συστάθηκε το "Σεβαστό Τάγμα του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ" στην Βρετανία, το οποίο αργότερα εξαπλώθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Βρετανική Κοινοπολιτεία και στην Αμερική, όμως αναγνωρίστηκε από το "μητρικό" τάγμα μόλις το 1963.
Ακολουθώντας την Προτεσταντική Μεταρρύθμιση, τα περισσότερα Γερμανικά "παρακλάδια" του τάγματος ενστερνίστηκαν την Προτεσταντική θεολογία, αλλά διατήρησαν την ονομασία τους. Απέκτησαν μεγαλύτερη ανεξαρτησία από το "μητρικό" τάγμα και δραστηριοποιήθηκαν σε αρκετές άλλες χώρες (όπως η Ουγγαρία, η Ολλανδία και η Σουηδία). Αυτά τα μικρότερα παρακλάδια είναι τώρα αυτόνομα επίσης ενώ με το Βρετανικό τάγμα έχουν σχηματίσει την "Συμμαχία των Ταγμάτων του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ".
 |
| Μάγιστρος των Ιωαννιτών τον 14ο αιώνα |
Η "εσωτερική" οργάνωση του Τάγματος
Υπήρχαν τρεις "βαθμίδες" μελών στους Ιωαννίτες Ιππότες, οι οποίες διαχωρίζονταν με κριτήριο την καταγωγή των επιμέρους μελών, στα οποία διδόταν διαφορετικές δικαιοδοσίες και καθήκοντα εντός του Τάγματος.Οι "Ιππότες της Δικαιοσύνης" ήταν η υψηλότερη τάξη του Τάγματος και τα μέλη της προορίζονταν για τα ανώτατα αξιώματα(διοικητικά). Κάθε "Γλώσσα" (διοικητική περιφέρεια του Τάγματος) ζητούσε διαφορετικές διαπιστεύσεις και είχε διαφορετικά κριτήρια για την στρατολόγηση της τάξης αυτής.
Οι "εφημέριοι", οι οποίοι αποτελούσαν τη δεύτερη βαθμίδα του Τάγματος,έπρεπε να έχουν "καθαρή" καταγωγή και να μην προέρχονται από οικογένειες σκλάβων ή οικογένειες "κατώτερων" επαγγελμάτων. Τα ίδια περίπου κριτήρια ίσχυαν και για την τρίτη "τάξη" του τάγματος, τους "ένοπλους ακολούθους", που πολεμούσαν στο πλευρό των Ιπποτών σε ξηρά και θάλασσα. Όσο ο στρατιωτικός χαρακτήρας του τάγματος γινόταν μικρότερος, τόσο λιγόστευε και η "τρίτη τάξη". Μια ξεχωριστή τάξη αποτελούσαν οι ιερείς του τάγματος, γνωστοί ως "Ιερείς της Υποταγής", οι οποίοι δεν ήρθαν ποτέ στη Μάλτα, αλλά έμεναν μόνιμα στις χώρες που διορίζονταν,στα εκάστοτε κοινόβια του Τάγματος.
Οι μεταφορές του αρχηγείου του Τάγματος
Ρόδος
Μάλτα
1187 : Μαργκάτ
1191 : Αντιόχεια (Άκρα)
1291 : Λεμεσός, Κύπρος
1309 : Ρόδος
1522 : Κρήτη
1530 : Μάλτα
1798 : Αγία Πετρούπολη
1825 : Φερράρα
1834 : Ρώμη
Χωρία των Ιωαννιτών
Domini nostri morbi Αφέντες μας είναι οι άρρωστοι
Pro Fide et Utilitate Hominum Για την πίστη και το καλό της ανθρωπότητας
Quia vero omnia vestra sustentationibus pauperum et peregrinorum debent cedere ac per hoc nullatenus ea aliis usibus convenit applicari Πραγματικά,γι'αυτούς τους λόγους, ό,τι είναι δικό σου πρέπει να δοθεί για την ευδαιμονία των φτωχών και δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για κανέναν άλλο σκοπό.
Je Raymont garde de l’ospital et serf des povres de Crist ... ....Ne sied que le servans soit vestu de fures et velours quant ses mestres les povres de Crist vont nus Είμαι ο Ραϋμόνδος, φρουρός του νοσοκομείου και υπηρέτης των φτωχών του Χριστού....Είναι άδικο ο υπηρέτης να φοράει γούνες και μετάξια, όταν οι αφέντες του, οι φτωχοί του Χριστού, περπατούν γυμνοί.
Servire infirmis supremum imperium Το να βοηθάς τους φτωχούς είναι η ανώτατη διοίκηση
Επίσης στον Παύλο της Ρωσίας, που διετέλεσε μάγιστρος του Τάγματος, αποδίδεται η φράση Προτιμώ να με μισούν επειδή κάνω το καλό, παρά να με αγαπούν επειδή κάνω κακό
Το Τάγμα Σήμερα
Κύριο λήμμα: Κυρίαρχο Στρατιωτικό Τάγμα της Μάλτας
Το 1834, το Τάγμα εγκατέστησε νέο αρχηγείο στη Ρώμη.[17] Το "Ανεξάρτητο Στρατιωτικό Τάγμα του Ξενώνα του Αγίου Ιωάννη" αναπτύσσει δράση σε πολλούς διεθνείς οργανισμούς ενώ συμμετέχει και στα Ηνωμένα Έθνη. Το τάγμα διατηρεί διπλωματικές σχέσεις με περισσότερες από 100 χώρες, έχοντας πολλούς αντιπροσώπους. Εκδίδει δικά του διαβατήρια, νόμισμα, γραμματόσημα, ακόμα και πινακίδες κυκλοφορίας. Οι διπλωματικές δραστηριότητες του Τάγματος είναι συνδεδεμένες με την ανθρωπιστική του αποστολή. Τα προγράμματά του περιλαμβάνουν ιατρική και κοινωνική υποστήριξη, βοήθεια σε περίπτωση ένοπλων συγκρούσεων και φυσικών καταστροφών, έκτακτες υπηρεσίες και σώμα πρώτων βοηθειών, βοήθεια για τους ηλικιωμένους, τους ανάπηρους και τα παιδιά που βρίσκονται σε ανάγκη, ενώ παρέχει, επίσης εκπαίδευση παροχής πρώτων βοηθειών και υποστήριξη για πρόσφυγες και εκτοπισμένα άτομα ανεξαρτήτως φυλής, προέλευσης ή θρησκείας, σε 120 χώρες. Η "ανεξαρτησία" του αμφισβητείται από μερικούς επιστήμονες ενώ πολλές οργανώσεις προσπάθησαν να μιμηθούν το τάγμα και να (αυτο)ανακηρυχθούν παρακλάδια του και ορισμένες διώχθηκαν ποινικά.
Πηγή: Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%89%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%AF%CF%84%CE%B5%CF%82_%CE%99%CF%80%CF%80%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%82
Οι Ιππότες της Ρόδου: οι φύλακες της απαγορευμένης γνώσης.
ΟΙ ΙΩΑΝΝΙΤΕΣ ΙΠΠΟΤΕΣ
Το 1309μ.Χ το νησί καταλαμβάνουν οι ιππότες του αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, γνωστοί ως Ιωαννίτες Ιππότες, και μαζί με αυτούς η Ρόδος εισέρχεται σε μια περίοδο τρομερής ακμής σε όλους τους τομείς.
Το 1099 μ.Χ. ύστερα από την κατάληψη των Ιεροσολύμων από τους Σταυροφόρους, το τάγμα απέκτησε μεγάλη δύναμη και στρατιωτική χροιά υπό την εξουσία της εκκλησίας. Από τότε η ανάπτυξή του ήταν ραγδαία.
Μέχρι όμως οι Ιωαννίτες ιππότες να καταλήξουν στη Ρόδο, πέρασαν μια μακροχρόνια περίοδο περιπλάνησης στην περιοχή της Μικράς Ασίας και στην περιοχή του Ανατολικού Αιγαίου. Μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τον Σαλαντίν το 1187, η έδρα τους μεταφέρθηκε στην Άκρα της Βόρειας Παλαιστίνης, από εκεί στην Πτολεμαϊδα και τέλος στην Κύπρο. Ο βασιλιάς Ερρίκος ο Β΄ τους παραχώρησε τη Λεμεσό από όπου ύστερα από 18 χρόνια θα μεταφερθούν στη Ρόδο και θα λάβουν την ονομασία Ιππότες της Ρόδου. Έτσι, το 1309 ύστερα από γενναία αντίσταση των κατοίκων μπαίνουν στο νησί και εισέρχονται στην πιο λαμπρή περίοδο της ιπποτικής ιστορίας τους.
Ύστερα από 213 χρόνια ο τελευταίος μεγάλος μαΐστρος αναγκάζεται να δώσει το νησί στο σουλτάνο Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή.
Κάπως έτσι το 1530 οι Ιωαννίτες Ιππότες με τη βοήθεια του Καρόλου Ε΄ και του Πάπα μεταφέρνουν την έδρα τους στην Μάλτα από όπου ακόμα και σήμερα διατηρούν το όνομα οι Ιππότες της Μάλτας, δίχως όμως να ξεχνάνε την λαμπρή πατρίδα τους τη Ρόδο.
ΣΤΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΜΑΪΣΤΡΩΝ
Η είσοδος στο ιπποτικό κάστρο της Ρόδου είναι εφικτή από τρεις μεγαλοπρεπής πύλες. Σε όλο το κάστρο της ρόδου ξεχωριστή θέση κατέχει η οδός των Ιπποτών, που μοιάζει με αρτηρία ενώνοντας την κεφαλή του τάγματος, το παλάτι των μεγάλων μαΐστρων, με την εκκλησία της παναγιάς του κάστρου. Καθώς ο ταξιδιώτης περπατά στην μεσαιωνική οδό (την καλύτερα διατηρημένη της Ευρώπης) διακρίνει θυρεούς ιπποτών, τα οικόσημα των γλωσσών του τάγματος, αγάλματα χριστιανικά και σύμβολα που αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ φάσμα νοημάτων.
Η μαγεία που αποπνέει η πρόσοψή του μετατρέπεται σε ένα συνονθύλευμα δέους, μυστηρίου και άκρατου ρίγους που συνεχώς αυξάνεται, καθώς ο επισκέπτης χάνεται στο εσωτερικό του.
ΟΙ ΝΑΙΤΕΣ, ΟΙ ΙΩΑΝΝΙΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΙΟ ΔΙΣΚΟΠΟΤΗΡΟ
Το τάγμα των Ναϊτών Ιπποτών ιδρύθηκε το 1118 μ.Χ στο απελευθερωμένο βασίλειο της Ιερουσαλήμ από εννέα Γάλλους ιππότες στα ερείπια του κατεστραμμένου ναού του Σολομώντα. Εκεί ιδρύθηκε ένα ιπποτικό τάγμα με μοναστική και στρατιωτική δομή, στα πρότυπα του τάγματος των Ιωαννιτών Ιπποτών που τότε είχαν την έδρα τους στην Ιερουσαλήμ. Σε όλη την περίοδο της ιστορίας μέλη των δύο ταγμάτων φέρεται να είχαν στενές επαφές η κυρίαρχη γλώσσα του τάγματος ήταν τα γαλλικά.
Πέρα όμως από την πρωτοφανή ανταλλαγή υλικών αγαθών και έμψυχου δυναμικού, στο παρασκήνιο αναπτύχθηκε και μία σκοτεινή και μυστήρια ανταλλαγή γνώσης και μυστικιστικών αληθειών. Χειρόγραφα, σύμβολα και νοήματα περιπλέχθηκαν τόσο, που πλέον συναντώνται και στα δύο τάγματα. Η συγχρονικότητα της στιγμής μου έφερε ως ανάμνηση τον θρύλο του ιερού δισκοπότηρου, την προστασία του οποίου είχαν αναλάβει οι Ναϊτες Ιππότες. Για κάποιους ιστορικούς μελετητές το ιερό δισκοπότηρο αποτελούσε υλικό αντικείμενο που μέσα του έφερε το θεϊκό αίμα του Ιησού Χριστού, ενώ για κάποιους άλλους αποτελούσε ένα μεταφορικά δούρειο ίππο που για τους γνώστες σήμαινε την ύπαρξη νοημάτων και άγνωστων αληθειών.
Το 1312 ο βασιλιάς της Γαλλίας Φίλλιπος ο ΙV, με τη στήριξη του Πάπα Κλημέντιου του V, έχοντας μεγάλη ανάγκη χρημάτων κατηγόρησε το τάγμα των Ναϊτων ότι αποτελεί αίρεση, και ξεκίνησαν διωγμοί, φρικιαστικά βασανιστήρια και άδικοι θάνατοι εναντίον των ιπποτών. Ο στόχος του Φιλλίπου ήταν ο μυθικός πλούτος του τάγματος που θα τον βοηθούσε να αντιμετωπίσει την άσχημη οικονομική του θέση. Ο σκοπός του Πάπα Κλημένιου όμως;
Δύσκολα οι ιστορικοί μπορούν να δεχτούν ότι βοήθησε τον βασιλιά της Γαλλίας από καλοσύνη ή συμπάθεια, ή ακόμα και από πεποίθηση ότι οι Ναϊτες ιππότες αποτελούσαν όντως αίρεση. Άρα τι;
Ο στόχος του Φιλλίπου ήταν ο μυθικός πλούτος των Ναιτών ιπποτών. Ανάλογη σημασία πρέπει να ήταν και το κέρδος του πάπα για να δεχτεί να λάβει μέρος σε αυτή την απάτη. Και όντως, το κέρδος δεν ήταν και μόνο ισάξιο αλλά τρομαχτικά ουσιώδες. Ο σκοπός του πάπα Κλημέντιο ήταν το ιερό δισκοπότηρο που οι ιππότες κρατούσαν με ασφάλεια, η απαγορευμένη γνώση που, κατά τον θρύλο, η δημοσιοποίηση της θα απειλούσε την ίδια την χριστιανική εκκλησία. Μερικοί μελετητές του θρύλου, μάλιστα, μιλάνε για χειρόγραφα κείμενα του ίδιου του Ιησού Χρηστού.
Οι διωγμοί σκόρπισαν τους ιππότες στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Αρκετοί ιππότες που εκδιώχθηκαν κατέφυγαν σε άλλα ιπποτικά τάγματα της εποχής, η πλειονότητα αυτών όμως στο τάγμα των ιπποτών του αγίου Ιωάννου. Το ιερό δισκοπότηρο δεν έφτασε ποτέ στα χέρια του πάπα, κάπου κρύφτηκε, βρήκε τρόπο να μείνει ασφαλές. Κατά τον θρύλο στον θυρεό του φύλακα της απαγορευμένης γνώσης τη θέση του οικοσίμου του τάγματος των Ναιτών πήρε το αντίστοιχο των Ιωαννιτών. Με αυτόν τον τρόπο η κατοχή και η προστασία του αντικειμένου που έμεινε στην ιστορία ως το ιερό δισκοπότηρο πέρασε στα χέρια του τάγματος των ιπποτών του αγίου Ιωάννη, στα χέρια των ιπποτών της Ρόδου.
ΜΥΣΤΙΚΈΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΡΟΔΟ
Κάθε χρόνο στο κάστρο της Ρόδου πραγματοποιείται μια διεθνής συνάντηση των ιπποτών της Μάλτας με ιππότες του ελευθεροτεκτονισμού από όλη την Ελλάδα. Το γεγονός αυτό θα μπορούσε απλώς να χαρακτηριστεί ως μια γραφική κίνηση μερικών ρομαντικών ανθρώπων του σήμερα αν η ιστορία των ιπποτών της Μάλτας δεν συνδεόταν με τους Ιωαννίτες ιππότες.
Οι σημερινοί μελετητές παρομοιάζουν την πορεία των Ιωαννιτών με κύκλο, μια και στο τέλος της ζωής τους ανακτούν το αρχικό τους ρόλο τη νοσοκομειακή περίθαλψη, καθώς σήμερα οι ιππότες είναι τάγμα νοσοκόμων.
Έχοντας επίγνωση της σύνδεσης των ιπποτών της Μάλτας με το τάγμα των Ιωαννιτών και τους ιππότες της Ρόδο, αναζήτησα στο εσωτερικό του κάστρο το χώρο όπου λαμβάνουν μέρος οι συναντήσεις.
Κατά τις συναντήσεις υπάρχει πλήρης μυστικότητα, απομόνωση και αυστηρά επίσημη ένδυση. Προς τι όλη αυτή η μυστικότητα; Η λογική ορίζει ότι όλα αυτά γίνονται απλώς προς τέρψιν της ρομαντικής ατμόσφαιρας που προσπαθούν να επιτύχουν οι ιππότες. Μια σκέψη όμως όχι παράλογη αλλά περισσότερο περίπλοκη μοιάζει να αποδεικνύει όντως ότι υπάρχει κάτι στις συναντήσεις τους που πρέπει να παραμείνει κρυφό.
Πηγή: από το άρθρο: «οι ιππότες της Ρόδου οι φύλακες της απαγορευμένης γνώσης», του Νίκου Κουμαρτζή, Περιοδικό Μυστική Ελλάδα τεύχος 5, 2004
Οι Ιππότες που έκαναν τη Ρόδο, Βενετία!
Η ιστορία των Ιπποτών της Ρόδου από το λογοτέχνη Γιάννη Νικολαΐδη
Τότε που η Ρόδος έκοβε δικό της νόμισμα και είχε γίνει διεθνές κέντρο εμπορίου, αντίστοιχο της Βενετίας! Που ευημερούσε οικονομικά και κοινωνικά, κι αποτελούσε το μοναδικό ευρωπαϊκό τείχος άμυνας, απέναντι στους Μουσουλμάνους. Που μόνο κανόνια μπορούσαν να την πολεμήσουν- τόσο που την είχαν οχυρώσει οι Ιππότες- κι οι Τούρκοι χρειάστηκε να οπισθοχωρήσουν, να ρθουν και δεύτερη φορά, χρόνια μετά και να ΄χουν τεράστιες απώλειες για να μπουν και να την αιματοκυλίσουν. Φυσικά με προδοσία, γιατί τα κάστρα πέφτουν από μέσα και τότε και σήμερα!
Οι Ιππότες της Ρόδου στα 200 και πλέον χρόνια που την κατείχαν της έδωσαν το χρώμα που έχει σήμερα και την έκανε γνωστή στα πέρατα της γης για το πανίσχυρο κάστρο της, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, το μοναδικό κάστρο στον κόσμο που κατοικείται μέχρι σήμερα.
Ο λογοτέχνης Γιάννης Νικολαΐδης, μετά από 10 χρόνια έρευνας και τρία χρόνια συγγραφής, παρουσιάζει σε λίγες ημέρες το μυθιστόρημά του που φέρνει τη Ρόδο σε πρώτο πλάνο. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής μας αναφέρει στη συνέχεια και μπορεί να μην είναι ιστορικός, αλλά επικεντρώνει στην ουσία.
Άλλωστε η ιστορία είναι απλή, οι άνθρωποι την παραχαράσσουν!
Πως ξεκίνησε η έρευνά σας για τους Ιππότες της Ρόδου, τι σας έδωσε την αφορμή;
Το ενδιαφέρον μου για τους Ιππότες της Ρόδου κίνησε η συγγραφή του νέου μου μυθιστορήματος που φέρει τον τίτλο ‘‘Με το σπαθί των Ναϊτών’’ και παρεμπιπτόντως θα παρουσιαστεί στις 30 Μαΐου 2015, ημέρα Σάββατο και ώρα 20.00 στην Καλλιθέα, κι επί τη ευκαιρία είστε προσκεκλημένη. Πρόκειται για δέκα χρόνια έρευνας και τρία χρόνια συγγραφής για 300 σελίδες που τελικά έγιναν περίπου 200, για να είναι περιεκτικό το βιβλίο.
Τι ήταν λοιπόν οι Ιωαννίτες Ιππότες πριν γίνουν στρατιώτες και πριν ξεκινήσουν τις σταυροφορίες;
Ξεκίνησαν ως μία αδελφότητα Βενεδικτίνων μοναχών το 1070-1080 για να παρέχουν περίθαλψη στους φτωχούς, άρρωστους ή τραυματισμένους προσκυνητές των Αγίων Τόπων στο νοσοκομείο-ξενώνα του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα -στην Ιερουσαλήμ- και τους αποκαλούσαν ‘‘Αδελφούς Νοσοκόμους’’, «χοσπιταλιέρι» στα ιταλικά. Συνιδρυτές ήταν μερικοί έμποροι από το Αμάλφι της Ιταλίας. Το 1095 μ.Χ ο πάπας Oυρβανός ο B' κήρυξε τον ιερό πόλεμο κατά των απίστων που κατείχαν τους Αγίους Τόπους ώστε να προσφέρει και βοήθεια στους χριστιανούς της Ανατολής. Αυτή η κίνηση παρουσιάστηκε ως ‘‘Θέλημα Θεού’’ και εκ των υστέρων ονομάστηκε A' σταυροφορία. Αυτή είναι η πραγματική ιστορία των σταυροφοριών και κατ΄ επέκταση των Ιωαννιτών Ιπποτών. Όσοι λάμβαναν μέρος στις σταυροφορίες έπαιρναν άφεση αμαρτιών. Όσοι έσφαζαν, σκότωναν, είχαν μεγάλα αδικήματα λάμβαναν μέρος για την άφεση των αμαρτιών τους και τους υπόσχονταν το Βασίλειο των Ουρανών. Έτσι δημιουργήθηκαν και οι Ναΐτες Ιππότες που πήραν το όνομά τους από το ναό του Σολομώντα γιατί κατοίκησαν σε σημείο πάνω από τα θεμέλια του ναού.
 |
| O Γιάννης Νικολαΐδης μπροστά στο φάρο του Αγ. Νικολάου |
Οι σταυροφορίες απέδιδαν καρπούς; Οι Ιππότες κατακτούσαν εδάφη, πέραν του να σώζονται από τις αμαρτίες τους;
Κατακτήθηκαν τότε αρκετές πόλεις, μεταξύ αυτών και η Ιερουσαλήμ, κι έτσι δημιουργήθηκε τότε το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ, που το απειλούσαν από όλες τις πλευρές του πολυάριθμες και μουσουλμανικές δυνάμεις. Το βιβλίο μου ξεκινά απ΄ αυτό ακριβώς το γεγονός που συνέβη το 1187 μ.χ. Τότε η αδελφότητα μετατράπηκε σε θρησκευτικό-στρατιωτικό τάγμα με δική του διοίκηση και συμμετείχε κι αυτό στην προστασία των Αγίων Τόπων. Ονομάστηκε ‘’Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ’’ ή “Τάγμα του Αγίου Ιωάννη” ή ‘’Ιωαννίτες Ιππότες’’. Ο Raymond du Puy-de- Provence (1083-1160) ήταν ο πρώτος Μέγας Μάγιστρος του Τάγματος. Το 1099 η αδελφότης απέκτησε αυτόνομη υπόσταση κι οι μοναχοί που υπηρετούσαν εκεί αποκόπηκαν από τους Βενεδικτίνους και ονομάστηκαν Τάγμα των Περιθαλπόντων Μοναχών. Πρώτος αρχηγός του νέου τάγματος ήταν ο Γεράρδος Tum, που πέθανε το 1120.
Ποια άλλα στοιχεία γνωρίζουμε για τους Ναΐτες Ιππότες;
Το 1119 δημιουργήθηκε άλλο ένα σπουδαίο Ιπποτικό Τάγμα που ήταν ‘’Οι Πτωχοί Συστρατιώτες Του Χριστού και Του Ναού Του Σολομώντα’’ ή ‘’Ιππότες του Ναού’’ ή ‘’Ναΐτες’’ και ήταν αδελφό Τάγμα με τους Ιωαννίτες, τους οποίους εν τω μεταξύ επί Γεράρδου, ο πάπας αναγνώρισε το 1113 με επίσημο έγγραφο -παπική βούλα.
Πως ξεχώριζαν τα Ιπποτικά Τάγματα, ποια ήταν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στη στολή και στα όπλα τους;
Ο Γεράρδος κράτησε το ένδυμα και την ιδιότητα των Βενεδικτίνων μοναχών, προσθέτοντας τη ζώνη, τη θήκη του σπαθιού και μια θήκη για τα βότανα και τις αλοιφές για τους αρρώστους. Το μαύρο ένδυμα και ο άσπρος σταυρός συμβολίζουν την ζωή και τον θάνατο, το καλό και το κακό. Έμβλημά τους ήταν το γεράκι. Οι Ιωαννίτες Ιππότες είχαν τον πιο ξεχωριστό σταυρό, είχαν σταυρό με οκτώ απολήξεις αντί για τέσσερις που είχαν οι κανονικοί σταυροί.
 |
| Αριστερά Ιππότης του Ναού και δεξιά Ιωαννίτης Ιππότης |
Οι Ιωαννίτες Ιππότες πως έφτασαν στη Ρόδο;
Μετά την απώλεια των Αγίων Τόπων το 1291 οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη εγκαταστάθηκαν για λίγα χρόνια στην Κύπρο, όπου ο Μέγας Μάγιστρος Φουλκ ντε Βιλαρέ είχε διαρκώς προστριβές με τον βασιλιά της Κύπρου Ερρίκο Β΄, καθώς ο τελευταίος δεν παραχωρούσε ειδικά προνόμια στους Ιππότες, κι έτσι αποφάσισε να μεταφέρει την έδρα του Τάγματος στη Ρόδο, την οποία αγόρασαν οι Ιωαννίτες Ιππότες από τους Γενουάτες, το 1307.
Δηλαδή οι Ιππότες αγόρασαν τη Ρόδο, δεν πολέμησαν για να την κατακτήσουν;
Ο Γενουάτης που είχε τη Ρόδο στην ιδιοκτησία του την είχε λάβει ως τιμάριο από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα, αλλά επειδή ήταν τυχοδιώκτης και ανεπαρκής για την προστασία του νησιού, το οποίο δεχόταν επιδρομές από Οθωμανούς, Αιγύπτιους πειρατές και άλλους, πήρε τα λεφτά που του έδωσαν, πήρε και τους Γενουάτες μαζί του και επέστρεψε στην Ιταλία. Οι Ιππότες επομένως αγόρασαν τη Ρόδο, δεν την κατέκτησαν, όταν όμως ήρθαν να εγκατασταθούν ο ντόπιος πληθυσμός αντιστάθηκε. Τον Σεπτέμβριο του 1308 ένας στόλος απέπλευσε από το Μπρίντιζι και στις 15 Αυγούστου του 1309 κυρίευσε τη Ρόδο καθώς και τα γειτονικά νησιά, δημιουργώντας το μοναδικό ευρωπαϊκό τείχος άμυνας απέναντι στους Μουσουλμάνους. Έγιναν γνωστοί και ως "Ιππότες της Ρόδου" αφού παρέμειναν στο νησί από το 1309 έως το 1522. Οι Ιππότες του Ναού, οι Ναΐτες Ιππότες, διαλύθηκαν το 1312 και μεγάλο μέρος της περιουσίας τους δόθηκε στους Ιωαννίτες.
Πως διοίκησαν τη Ρόδο στη συνέχεια οι Ιππότες;
Τα νέα "αποκτήματα" οργανώθηκαν σε 8 "Γλώσσες" (Αραγονία, Ωβέρνη, Καστίλη, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Προβηγκία) αυτές ήταν οι διοικητικές περιφέρειες του Τάγματος. Καθεμιά διοικούνταν από έναν "Ηγούμενο" (Prior) ή, εάν υπήρχαν περισσότερα από ένα "κοινόβια" στην διοικητική περιφέρεια, από έναν Μεγάλο Ηγούμενο (Grand Prior). Μην ξεχνάτε ότι επρόκειτο για μοναστικό-στρατιωτικό τάγμα. Το Τάγμα συγκροτείτο από τρείς κοινωνικές τάξεις: Τους Ιππότες - Ευγενείς (miles), τους κληρικούς (cappelani) και τους Σεργέντες ή πεζικάριους (servientes armorum). Οι Ιππότες λόγω της ευγενικής τους καταγωγής πολεμούσαν μόνο έφιπποι. Είχαν από επτά έως δέκα άλογα ο καθένας και τους ακολουθούσαν οι Σεργέντες οι πεζικάριοι. Οι αξιωματούχοι του τάγματος ήταν: Ο Μεγάλος Μάγιστρος (magnus magister) που σημαίνει Μέγας Διδάσκαλος βεβαίως, o ισόβιος ανώτατος άρχοντας στην διοίκηση και στο στράτευμα. Και ο Μεγάλος Κομεντόρης (magnus comendator) δεύτερος στην ιεραρχία αρχηγός της ‘’γλώσσας’' της Προβηγκίας
Οι Ιωαννίτες Ιππότες πως έφτασαν στη Ρόδο;
Μετά την απώλεια των Αγίων Τόπων το 1291 οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη εγκαταστάθηκαν για λίγα χρόνια στην Κύπρο, όπου ο Μέγας Μάγιστρος Φουλκ ντε Βιλαρέ είχε διαρκώς προστριβές με τον βασιλιά της Κύπρου Ερρίκο Β΄, καθώς ο τελευταίος δεν παραχωρούσε ειδικά προνόμια στους Ιππότες, κι έτσι αποφάσισε να μεταφέρει την έδρα του Τάγματος στη Ρόδο, την οποία αγόρασαν οι Ιωαννίτες Ιππότες από τους Γενουάτες, το 1307.
Δηλαδή οι Ιππότες αγόρασαν τη Ρόδο, δεν πολέμησαν για να την κατακτήσουν;
Ο Γενουάτης που είχε τη Ρόδο στην ιδιοκτησία του την είχε λάβει ως τιμάριο από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα, αλλά επειδή ήταν τυχοδιώκτης και ανεπαρκής για την προστασία του νησιού, το οποίο δεχόταν επιδρομές από Οθωμανούς, Αιγύπτιους πειρατές και άλλους, πήρε τα λεφτά που του έδωσαν, πήρε και τους Γενουάτες μαζί του και επέστρεψε στην Ιταλία. Οι Ιππότες επομένως αγόρασαν τη Ρόδο, δεν την κατέκτησαν, όταν όμως ήρθαν να εγκατασταθούν ο ντόπιος πληθυσμός αντιστάθηκε. Τον Σεπτέμβριο του 1308 ένας στόλος απέπλευσε από το Μπρίντιζι και στις 15 Αυγούστου του 1309 κυρίευσε τη Ρόδο καθώς και τα γειτονικά νησιά, δημιουργώντας το μοναδικό ευρωπαϊκό τείχος άμυνας απέναντι στους Μουσουλμάνους. Έγιναν γνωστοί και ως "Ιππότες της Ρόδου" αφού παρέμειναν στο νησί από το 1309 έως το 1522. Οι Ιππότες του Ναού, οι Ναΐτες Ιππότες, διαλύθηκαν το 1312 και μεγάλο μέρος της περιουσίας τους δόθηκε στους Ιωαννίτες.
Πως διοίκησαν τη Ρόδο στη συνέχεια οι Ιππότες;
Τα νέα "αποκτήματα" οργανώθηκαν σε 8 "Γλώσσες" (Αραγονία, Ωβέρνη, Καστίλη, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Προβηγκία) αυτές ήταν οι διοικητικές περιφέρειες του Τάγματος. Καθεμιά διοικούνταν από έναν "Ηγούμενο" (Prior) ή, εάν υπήρχαν περισσότερα από ένα "κοινόβια" στην διοικητική περιφέρεια, από έναν Μεγάλο Ηγούμενο (Grand Prior). Μην ξεχνάτε ότι επρόκειτο για μοναστικό-στρατιωτικό τάγμα. Το Τάγμα συγκροτείτο από τρείς κοινωνικές τάξεις: Τους Ιππότες - Ευγενείς (miles), τους κληρικούς (cappelani) και τους Σεργέντες ή πεζικάριους (servientes armorum). Οι Ιππότες λόγω της ευγενικής τους καταγωγής πολεμούσαν μόνο έφιπποι. Είχαν από επτά έως δέκα άλογα ο καθένας και τους ακολουθούσαν οι Σεργέντες οι πεζικάριοι. Οι αξιωματούχοι του τάγματος ήταν: Ο Μεγάλος Μάγιστρος (magnus magister) που σημαίνει Μέγας Διδάσκαλος βεβαίως, o ισόβιος ανώτατος άρχοντας στην διοίκηση και στο στράτευμα. Και ο Μεγάλος Κομεντόρης (magnus comendator) δεύτερος στην ιεραρχία αρχηγός της ‘’γλώσσας’' της Προβηγκίας
Αυτά τα 200 και πλέον χρόνια που παρέμειναν οι Ιππότες στη Ρόδο το νησί είχε ευημερήσει;
Από το 1319 ως το 1461, κόβονταν νομίσματα στο νομισματοκοπείο της Ρόδου, από χρυσό και ασήμι κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης των Μεγάλων Μαγίστρων Βιλαρέ, Πιέρ ντε Κορνεϊγιάν, Ροζέ ντε Πεν, Ραϊμόν Μπερενγκέρ, Αντόνιο Φλουβιάν ντε Ριβιέρ, Ζαν ντε Λαστίκ και Ζακ ντε Μιγί. Η κίνηση στο λιμάνι της πολλαπλασιάστηκε και το νησί έζησε περίοδο οικονομικής άνθησης και ευημερίας. Έγινε διεθνές κέντρο εμπορίας όπως ήταν η Βενετία. Στην πόλη της Ρόδου χτίστηκαν παλάτια των Ιπποτών και μέγαρα των πλουσίων εμπόρων, ενώ η οχύρωσή της ενισχυόταν όλο και περισσότερο. Για την αντιμετώπιση της ολοένα εντεινόμενης τουρκικής απειλής, μάλιστα, οι μεγάλοι Μάγιστροι έφεραν στη Ρόδο τους καλύτερους τεχνικούς της εποχής για να βελτιώσουν τα οχυρωματικά έργα.
Η σχέση με τον ντόπιο πληθυσμό ποια ήταν, υπήρχε καταπίεση;
Η μεγαλύτερη διαφορά των Ιπποτών με τον ελληνικό πληθυσμό ήταν θρησκευτική, καθώς είχαν περιορίσει σημαντικά τις θρησκευτικές ελευθερίες των ορθοδόξων, σε μια προσπάθεια να τους προσηλυτίσουν στην Εκκλησία της Ρώμης, ενώ ο χειροτονούμενος από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης μητροπολίτης Ρόδου ήταν υποχρεωμένος να παραμένει εκτός Δωδεκανήσου. Η κατάσταση εξομαλύνθηκε μετά από τις συνόδους της Φεράρα και της Φλωρεντίας (1438-39), όπου παραβρέθηκε και υπέγραψε τα πρακτικά τους ο μητροπολίτης του νησιού Ναθαναήλ. Σύμφωνα με αυτά, οι Έλληνες είχαν το δικαίωμα να ακολουθούν τις δικές τους θρησκευτικές παραδόσεις και να εκλέγουν τον θρησκευτικό τους ηγέτη, ο οποίος όμως ορκιζόταν πίστη στον πάπα και στον μέγα Μάγιστρο του ιπποτικού τάγματος. Για περίπου δύο αιώνες οι Ιωαννίτες κατάφεραν να οργανώσουν το νησί σ’ ένα ουσιαστικά ανεξάρτητο κρατίδιο και να αλλάξουν την όψη και το χαρακτήρα του, χωρίς να έρθουν ξανά σε αντιπαράθεση με τον ντόπιο πληθυσμό.
Πείτε μου για τη θρυλική υπόγεια αλυσίδα που σταματούσε τα εχθρικά πλοία στο Φάρο του Αγίου Νικολάου;
Οι Ιππότες είχαν φτιάξει το Φάρο του Αγίου Νικολάου ως προφρούριο-προμαχώνα, κι εκεί είχαν τοποθετήσει μια τεράστια αλυσίδα που δεν φαινόταν γιατί ήταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και έπεφταν πάνω της τα καράβια τα οποία και δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στην ξηρά γι αυτό και έφευγαν. Μόνο κανόνια το πολεμούσαν το νησί, τόσο πολύ το είχαν οχυρώσει.
Έφτιαξαν και το υπέροχο κάστρο που ξεχωρίζει τη Ρόδο απ΄ όλο τον υπόλοιπο κόσμο!
Στους Ιωαννίτες οφείλεται, μεταξύ άλλων, η κατασκευή κάστρων και εντυπωσιακών κτιρίων εντός του φρουρίου της Ρόδου το οποίο είναι περιτειχισμένο και διαθέτει πύλες (όπως αυτή του Αρσενάλε), καθώς και ισχυρούς προμαχώνες. Η συνοικία του collachium συγκεντρώνει τα κτίρια που χρησιμοποιούνταν από το Τάγμα: καταρχάς το παλάτι του Μέγα Μάγιστρου, το οποίο είναι χτισμένο κατά τα αρχιτεκτονικά πρότυπα της Αβινιόν (έδρα δική του και του κυβερνώντος σώματός του), τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννη (όπου βρίσκονταν θαμμένοι οι Μεγάλοι Μάγιστροι), οι Ξενώνες ή κοιτώνες των συνολικά επτά Γλωσσών, το Νοσοκομείο και η μεσαιωνική οδός των Ιπποτών.
Πότε άλλαξε αυτή η ανοδική πορεία της Ρόδου και ήρθε αντιμέτωπη με την τουρκική απειλή;
Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 σήμανε και την απαρχή της πτώσης της Ρόδου. Οι νέοι κατακτητές της ευρύτερης περιοχής θέτουν στόχο την κατάληψη του νησιού. Το 1480 οι Τούρκοι κάνουν την πρώτη απόπειρα για να καταλάβουν τη Ρόδο. Αποβίβασαν στο νησί δύναμη 70.000 ανδρών, με επικεφαλής τον εξωμότη ναύαρχο Μεσίχ πασά Παλαιολόγο, κι άρχισαν την πολιορκία του πανίσχυρου κάστρου της Ρόδου, το οποίο υπερασπίζονταν περίπου 600 Ιωαννίτες Ιππότες και 2.000 στρατιώτες διαφόρων εθνικοτήτων. Η πολιορκία κράτησε δύο μήνες. Τελικά οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να φύγουν από το νησί, μετά τις βαρύτατες απώλειες που είχε ο στρατός τους.
Ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής επανήλθε όμως!
Το 1522, ο σουλτάνος Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής επιχείρησε να καταλάβει τη Ρόδο με έναν στόλο 700 πλοίων, που το καθένα μετέφερε γύρω στους 300 πολιορκητές. Οι Οθωμανοί πέτυχαν να εισχωρήσουν εντός του φρουρίου από τον προμαχώνα που υπερασπιζόταν η γλώσσα της Καστίλης, έπειτα από προδοσία του Ιππότη ντ' Αμαράλ, ο οποίος έχασε το αξίωμα του Μέγα Μάγιστρου από τον Φιλίπ ντε Βιλιέ, που ήταν και ο τελευταίος Μέγας Μάγιστρος της Ρόδου. Η πολιορκία έλαβε χώρα από τις 28 Ιουλίου έως τις 22 Δεκεμβρίου του 1522. Οι 7.000 άνδρες του νησιού πολέμησαν στο πλευρό των περίπου 500 εναπομεινάντων Ιπποτών. Το φρούριο κατελήφθη, αλλά επιτράπηκε στον Φιλίπ ντε Βιλιέ και τους τριακόσιους επιζήσαντες Ιππότες να φορτώσουν σε πλοία μέρος της περιουσίας του Τάγματος και να αποχωρήσουν. Όταν οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη ξέσπασαν στον άμαχο πληθυσμό της Ρόδου. Οι σφαγές, οι βιασμοί και οι λεηλασίες κράτησαν μερόνυχτα. Λέγεται πως ο σουλτάνος έδωσε διαταγή να σταματήσει η σφαγή, όταν κατευθυνόμενος προς το παλάτι του Μεγάλου Μάγιστρου είδε ότι τα πόδια του αλόγου του ήταν βυθισμένα ως πάνω από τους αστραγάλους στο αίμα που έρρεε στην οδό Ιπποτών.
Τι απέγιναν οι Ιππότες που επέζησαν της σφαγής;
Λένε ότι κάποιοι Ιππότες έφυγαν για την Κρήτη παίρνοντας μαζί τους και ντόπιους που τους ακολούθησαν. Γι αυτό υπάρχουν οι δεσμοί της Ρόδου με την Κρήτη. Πήγαν, έκαναν οικογένεια εκεί και κάποιοι επέστρεψαν στο νησί. Οι δε Ιππότες μετά την Κρήτη κατέληξαν στη Μάλτα ύστερα από πολλές περιπέτειες. Μετονομάστηκαν από Ιππότες της Ρόδου σε Ιππότες της Μάλτας.
Αυτή είναι λοιπόν η ιστορία των Ιπποτών της Ρόδου!
Αυτή είναι η ιστορία της σύμφωνα με την έρευνα που έκανα εγώ που δεν είμαι ιστορικός, είμαι ένας λογοτέχνης που έκανε μία έρευνα για να γράψει ένα μυθιστόρημα. Το μυθιστόρημα «Με το σπαθί των Ναΐτών».
ΤΑΓΜΑ ΙΠΠΟΤΩΝ στη Ρόδο! Ποιοι είναι και τι κάνουν
Εζησαν στην Ρόδο τον Μεσαίωνα για πάνω από 200 χρόνια:Από το 1309 που την κατέλαβαν από τους Βυζαντινούς έως το 1523 που έφυγαν για την Μάλτα μετά από μάχες με τον Οθωμανό Σουλτάνο Σουλειμάν τον Μεγαλοπρεπή.
Πρίν λίγες ημέρες οι ...διαδοχοί τους επέστεψαν στην Ρόδο για ένα καθαρά ανθρωπιστικό σκοπό και η εικόνα τους - ένστολοι να φροντίζουν ασθενείς σε καροτσάκια - ξάφνιασε ευχάριστα τους Ροδίτες και τους τουρίστες που βρίσκονται ακόμα στη Ρόδο: Πρόκειται για τα μέλη και τους εθελοντές του Τάγματος των Ιωαννιτών Ιπποτών, γνωστό και ως Κυρίαρχο Στρατιωτικό Τάγμα του Ξενώνα του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, της Ρόδου και της Μάλτας ή Τάγμα του Αγίου Ιωάννη ή Χοσπιταλιέροι ή MALTESER - οι συγκεκριμένοι είναι ο Αυστριακός Κλάδος . Η παρουσία τους στην Ρόδο για 214 χρόνια ήταν αυτή που έδωσε στην μεγαλύτερο νησι των Δεδεκανήσων το όνομα '' Νησί των Ιπποτών ''.
Οι 180 Αυστρικοί MALTESER έρχονται στην Ρόδο για πρώτη φορά- πριν 2-3 χρόνια είχε επισκεφθεί το νησί και μια μεγάλη ομάδα του Τάγματος από την Γαλλία.Αντίθετα με την Μάλτα που έχουν πολύ συχνές επαφες και κοινωνικές και τουριστικές σχέσεις, μετην Ρόδο τώρα φαίνεται να δρομολογείται κάτι. Έφθασαν στην Ρόδο στις 26 Οκτωβρίου και θα μείνουν μέχρι το τέλος της εβδομάδας, κάνοντας ένα ταξίδι ''στις ιστορικές ρίζες τους''. Μέχρι και την 3η Νοεμβρίου, το πρόγραμμα επιφυλάσσει για τους συμμετέχοντες - Ιππότες και περιθαλπτόμενοι - πολλά και ενδιαφέροντα: Από την επίσκεψη στην παλιά μεσαιωνική πολη της Ρόδου και το Παλάτι του Μεγαλου Μαγίστρου - επικεφαλής τους τοτε , μέχρι την Σύμη και το κάστρο και την τάφρο που έχτισαν οι Ιππότες του Τάγματός τους, αλλά και τον Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κύριλλο Κογεράκη.
Με τη βοήθεια 60 εθελοντών συνοδών, οι 40 περιθαλπόμενοι – πολλοί από αυτούς σε αναπηρικά αμαξίδια – και οι υπόλοιποι συμμετέχοντες Μέλη του Τάγματος σ’ αυτή την εκδρομή έχουν ξεκινήσει το προσκύνημά τους και χαίρονται την διαμονή- αναπαυσή τους με αφετηρία το ξενοδοχείο Πλάζα που επιλέχτηκε προ μηνών για να εξυπηρετεί με την προσβασιμότητά του.Στο ξενοδοχείο έστησαν σε ένα δωμάτιο Ιατρείο και Σταθμό Πρωτων Βοηθειών, ενώ οι συνοδοί εχουν κάνει προετοιμασία ενός ετους με εκπαίδευση στην φροντίδα.Η οργάνωσή τους διακρίνεται από ...στρατιωτική πειθαρχίακαι σεβασμό στον ασθενή σε εντυπωσιακό βαθμό.Το πρόγραμμα έχει τα πάντα προετοιμασμένα: ''Είμαστε όλοι εθελοντές και προσφέρουμε σε κάποιους ανθρώπους την ευκαιρία να αναπαυθούν, συνδυάζοντας και προσκύνημα'', λέει ο υπευθυνος τύπου κ Olivier Loudon.'' ΅ Ο κόσμος στην Ρόδο μας υποδέχθηκε θαυμάσια, παρόλο που δεν ειναι συνηθισμένο θέαμα τα αναπηρικά αμαξίδια'. Ειναι πολύ φιλόξενοι, ευγενικοί και η πόλη ένα κόσμημα'', προσθέτει.
Στην πρώτη βόλτα στην πόλη είδαμε δύο κοπέλλες με την στολή της νοσοκόμας - καατι σαν εθελόντριες του Ερυθρού Σταυρού - να συνοδεύουν μια ηλικιωμένη με το καροτσάκι της στην παραλία μπροστα στον Ναυτικό Ομιλο. Την πήγαν σιγά σιγά μέχρι την άκρη της θάλασσας και την έβαλαν σε μια πιο αναπαυτική καρέκλα.Πήραν λίγο νερό θαλασσινο και της έβρεξαν τα χέριατης! Το καταχάρηκε!'' Αυτό το χαμόγελο, αυτή η ευχαρίστηση του ασθενή, είναι ο σκοπός μας!Η συγκεκριμένη μπορεί να έβλεπε πρώτη φορά θάλασσα'', λέει ο κ. Olivier Loudon.Ισως πρώτη φορά να έβλεπε θάλασσα και η μια από τις δύο συνοδούς που δειλά -δειλά έβγαλε το καλτσόν της και σηκώνοντας λίγο την φούστα της έμεινε για ώρα μεσα στη ζεστή ακόμα θάλασσα της Ρόδου...
''Για τους Περιθαλπόμενούς μας, το ταξίδι αυτό αποτελεί μοναδική εμπειρία, γεμάτη από αξέχαστες στιγμές, μακριά από το άγχος και τα μελήματα της καθημερινότητας. Χωρίς την ειλικρινή ευσπλαχνία των ΜΑΛΤΕΖΕΡ, κάτι τέτοιο ίσως να μην ήταν εφικτό», εξήγησε ο εκπρόσωπος του αυστριακού τάγματος των ΜΑΛΤΕΖΕΡ, Κόμης Νόρμπερτ Σάλμπουργκ – Φάλκενστάϊν, όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση.Την Ομάδα των Ιπποτών πλαισιώσει κατά την παραμονή της στη Ρόδο ο Αυστριακός Πρεσβύτερος Ηγούμενος του Τάγματος κ. Γκρέγκορ Χένκελ – Ντόννερσμαρκ .
Η περιήγηση στη Ρόδο ξεκίνήσε με μιαν επίσκεψη στην Παλιά Πόλη και το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου- συνέχισαν με επίσκεψη στην τάφρο όπου είχε προγραμματιστει πικ νικ στην φύση!. Έπίσης, το προγραμματ έχει επισκέψεις και σε άλλα σημεία της πόλης της Ρόδου, όπως εη Ακρόπολη και ο Ναός του Απόλλωνα καθώς και εκδρομές σε μέρη όπως η Μονή του Πανορμίτη στο νησί της Σύμης, ο οικισμός με το λιμάνι του και τα ερείπια της αρχαίας πόλης της Καμείρου,κ.α . Προχθές επισκέφθηκαν τον Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κύριλλο, ενώ πήραν μια γεύση από το Ελληνορθόδοξο λατρευτικό τυπικό.
Μια άλλη πνευματική πτυχή του προγράμματος ειναι ηεπίσκεψη στη Φιλέρημο. Στο εκεί παρεκκλήσιο φυλάσσονταν άλλοτε μια εικόνα της Παναγίας, έργο της Πρώιμης Μεσαιωνικής περιόδου που οι Ιππότες του Τάγματος των Ιωαννιτών πήραν μαζί τους φεύγοντας από το νησί για την Μάλτα. Η εικόνα αναπαριστά την Θεία Εικόνα της Θεομήτορος της Φιλερήμου, υπό την προστασία της οποίας τελούν οι ΜΑΛΤΕΖΕΡ και η οποία μέχρι σήμερα κατέχει θέση ξεχωριστή στη θρησκευτική παράδοσή τους. Τώρα η εικόνα , όπως μας είπαν βρίσκεται κάπου στο Μαυροβούνιο.
Η ιστορία των MALTESER - όπως την περιγράφουν οι ίδιοι σε ανακοίνωσή τους - συνδέεται με τη Ρόδο ήδη από τα χρόνια του Μεσαίωνα. Το 1309, το Τάγμα των Ιπποτών της Μάλτας – που άλλοτε όπως είπαμε , λόγω του Προστάτη Αγίου τους, Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, ονομαζόταν Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη – επέλεξε τη Ρόδο ως το νέο τόπο εγκατάστασής του. Το ''πέρασμα της διοίκησης του νησιού'' από τη μέχρι τότε Βυζαντινή κυριαρχία στα χέρια του Τάγματος, σηματοδότησε την απαρχή της Ιστορίας των Ίπποτών στη Ρόδο. Τα πρώτα μέτρα που έλαβαν οι νέοι κύριοι του νησιού ήταν η αποκατάσταση αλλά και η κατασκευή νέων οχυρωματικών έργων, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων σώζεται ως τις μέρες μας. Τη σημασία των συγκεκριμένων οχυρωματικών μέτρων που τότε υιοθετήθηκαν καταδεικνύει η επιτυχής αναχαίτιση των επιθέσεων Πειρατών και Οθωμανών που έμελλε να γνωρίσει η πόλη της Ρόδου, 100 χρόνια αργότερα. Στα οχυρωματικά έργα προστέθηκαν, περί τα μέσα του 14ου αιώνα, το εντυπωσιακό μέγαρο που έμελλε να αποτελέσει το Ανάκτορο του Μεγάλου Μαγίστρου καθώς και ένα Νοσοκομείο, κτίρια που μπορεί κανείς να δεί και σήμερα. Κύρια αποστολή του νοσοκομείου, γνωστού ως ''Ασύλου της Αγίας Αικατερίνης'', ήταν η περίθαλψη προσκυνητών- μελών του Τάγματος αλλά και του ντόπιου πληθυσμού. Κατά τη διάρκεια των 213 χρόνων παραμονής τους στο νησί, οι MALTESER θεωρούν ότι κατάφεραν να αναζωογονήσουν τη λάμψη και το κύρος που απόλαυε η Ρόδος κατά την Ελληνιστική περίοδο, ιδίως μέσω του εμπορίου και της διεθνούς δομής του Τάγματος που συνεπέφερε την επαφή του τόπου με ολόκληρο τον κόσμο. Η ιστορία της παρουσίας του Τάγματος στο νησί τελείωσε την 22α Δεκεμβρίου 1522, με την κατάκτηση της Ρόδου από τις δυνάμεις του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή και την απέλαση των Ιπποτών στους οποίους επετράπη να αποχωρήσουν με αξιοπρέπεια, όπως αναφέρουν.
Σήμερα, το Τάγμα των Ιπποτών ως κύρια αποστολή του θεωρεί την Διαφύλαξη της Πίστης, την Περίθαλψη και την Πλαισίωση των Ασθενών. . Στις μέρες μας,όπως και στην διάρκεια των 900 ετών της ύπαρξής τους, οι MALTESER προσέρχονται αρωγοί σε όσους ανθρώπους το έχουν ανάγκη, παρέχοντες επαγγελματικές υπηρεσίες βοήθειας με πνεύμα χριστιανικής αλληλεγγύης και αγάπη για τον συνάνθρωπο, αφιλοκερδώς.
Μέσω των υπηρεσιών ανθρωπιστικών υπηρεσιών αρωγής που παρέχει, το Τάγμα της Μάλτας, στηρίζει πάνω από 15 εκατομμύρια ανθρώπους που το έχουν ανάγκη, σε 120 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο, ανεξάρτητα από την καταγωγή, τη θρησκεία ή τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, όπως αναφέρουν. Το φάσμα των παρεχομένων υπηρεσιών περιλαμβάνει υπηρεσίες συνοδείας και φροντίδας αναπήρων, ηλικιωμένων και ασθενών για άτομα με ειδικές ανάγκες και προβλήματα υγείας, τη διοργάνωση τακτικών προσκυνημάτων, την ενασχόληση με αστέγους, τη διάθεση ασθενοφόρων, την παροχή υπηρεσιών μεταφοράς ασθενών, υπηρεσίες διάσωσης και παροχής ιατρικών υπηρεσιών πρώτης βοήθειας, την περίθαλψη θυμάτων καταστροφών καθώς την ενίσχυση έργων ανοικοδόμησης. Στην Αυστρία εργάζονται σήμερα 1.800 Ιππότες MALTESER σε διάφορες δράσεις του Τάγματος. Στα πλαίσια αυτών των δράσεων εντάσσεται, ειδικότερα, το Νοσοκομείο Μαλτέζερ της Αυστρίας, η Υπηρεσία Περίθαλψης Ηλικιωμένων και Ασθενών του Τάγματος της Μάλτας, η Υπηρεσία Συνοδείας και Πλαισίωσης του Τάγματος της Μάλτας, η Υπηρεσία Περίθαλψης Ασθενών AIDS του Τάγματος της Μάλτας, η Κοινότητα του Αγίου Ιωάννου, η Εστία της Μάλτας, ο Κύκλος Μέριμνας της Μάλτας καθώς και ο Φορέας Αρωγής Φαρμακευτικής Περίθαλψης και Αρωγής για τη Ρουμανία.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου