Αφιέρωμα στο πανηγύρι της Παναγιάς της Καθολικής στην Κρεμαστή

Κανείς δεν αξίζει το δάκρυ σου, κι αυτός που το αξίζει δεν σε κάνει να κλαίς!

………………………
ΑΝ. ΒΡΟΝΤΗΣ: ΟΙ ΠΑΝΑΓΙΕΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ

Η Παναγιά η καθολική της Κρεμαστής.
Κοντά στο Φιλέρημο στα ερείπια της αρχαίας Ιαλυσού είναι κτισμένη η γραφική κωμόπολη Κρεμαστή, της οποίας ο καθεδρικός ναός τιμάται το όνομα της Παναγιάς της Καθολικής Ούτος είναι κτισμένος στα θεμέλια αρχαίας βυζαντινής εκκλησίας, όπως μαρτυρούν τα δύο κιονόκρανα και ο σωζόμενος ζωγραφημένος τοίχος της κτητόρισσας, που βρίσκεται κάτω από την μεγάλην εικόνα. ¨όπως δε φαίνεται από την επιγραφή, που φέρει απάνω στη θύρα του νάρθηκα, ανακαινίστηκε στα 1839.
Η πανήγυρη της Καθολικής Παναγίας γίνεται στις 15 και στις 23 Αυγούστου και προσέρχονται πολλοί πανηγυριστές όχι μόνο από την πρωτεύουσα και τα χωριά της Ρόδου αλλά και από τα γειτονικά νησιά, Οι περισσότεροι πανηγυριστές έρχονται με το τάμα τους προσφέροντες λάδι, κερί, λαμπάδες, διάφορα χρυσά και αργυρά κοσμήματα, ομοιώματα πάσχοντος μέλους, βαρύτιμες ενδυμασίες και πέπλους μεταξοΰφαντους, που έταξαν σε δύσκολες περιστάσεις του βίου των. Άλλοι πάλιν, αφού ασπαστούν τη Μεγαλόχαρη, προσπαθούν να επικολλήσουν σε κάποιο μέρος της εικόνας νομίσματα διάφορα, τα οποία να μεν κολλήσουν, νομίζουν πως θα λάβη την ποθούμενη εκτέλεση εκείνο, που μελετούν, αν δεν κολλήσουν, είναι σημείο ότι δεν θα πραγματοποιηθή ο πόθος των. Είναι δηλαδή τούτο τρόπος να επικοινωνήση ο νους των προσκηνυτών με τις βουλές του Θεού διά της χρησμοδότιδος Παναγίας.
Πολλοί άρρωστοι κατακλίνονται μέσα στο ναό κοντά στην εικόνα και κάμνουν τριήμερα, νηστεύουν δηλαδή τρεις μέρες.
Στην πανήγυρη αυτή θαυμάζει κανείς τις ιδιόρρυθμες φορεσιές των χωρικών μας και τον αρχαιότροπο χορό της σούστας, που μοιάζει με την αρχαία πυρρίχη. Στο χορό πάνω ακούει κανείς πολλές φορές ωραία δίστιχα, που αναφέρονται μερικά στη Μεγαλόχαρη.

Ω Παναγιά Καθολική,

με τα 'κατό καντήλια,

Φύλαε την αγάπη μου,

να σου τα κάμω χίλια.
Ω Παναγιά Καθολική,

με τα' ασημένιο χέρι,

Εφέτος ήρτα μοναχός,

του χρόνου με το ταίρι
Ω Παναγιά Καθολική

και Παναγιά Λεούσα

Την κόρη, όπου αγαπώ,

να μου την ευλογούσαν.

Τόσην αγάπη και σεβασμό τρέφουν στην Παναγιά την Καθολική οι μητέρες προπάντων, ώστε τα παιδιά των πολλές φορές τα φέρνουν και τα βαφτίζουν στην Κρεμαστή και τους βγάζουν το όνομα Καθολική, όταν είναι κορίτσια.
Την Παναγιά την Καθολική οι χωρικοί της Κρεμαστής την προσαγορεύουν «Μαυρομμάτα» από τα κατάμαυρα μάτια, που έχει η εικόνα. Και τους ακούεις πολλές φορές να λέγουν « ας είναι καλά η Μαυρομμάτα μας».
Με το όνομα Καθολική απαντώνται στη Ρόδο και δύο αρχαία ξωκκλήσια ένα στα Αφάντου και άλλο στη Λάρδο, για τα οποία θα κάμωμε λόγο σαν έλθη η σειρά των. Επίσης Καθολική ονομάζουν και μια χαλασμένη εκκλησιά της Σορωνής.
Επιμέλεια: Νίκος Νικολάου - Αντώνης Αγγελής
ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ
http://www.rhodeslibrary.gr/info/2004_1/vrontis.html