ΜΙΧΑΗΛ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΑ ΝΑΥΤΙΚΟ ΤΟΥ 1400 ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Οδηγίες 600 ετών προς ναυτιλλόμενους
Η θεραπευτική αφαίμαξη, όπως την περιγράφει στο ημερολόγιό του ο Μιχαήλ ο Ρόδιος, ήταν μία συνηθισμένη ιατρική επέμβαση στην εποχή του. Ο γιατρός αφαιρούσε το αίμα του ασθενούς ανάλογα με το πέρασμα της Σελήνης στις διάφορες φάσεις του ζωδιακού κύκλου

Το απόγευμα της 5ης Ιουνίου του 1401, ένας νεαρός άντρας με το όνομα Μιχαήλ ο Ρόδιος κατατάχθηκε ως κωπηλάτης σε μία βενετσιάνικη πολεμική γαλέρα στο λιμάνι της Μανφρεντόνια. Κανείς δεν γνωρίζει το παρελθόν του στη Ρόδο ούτε το πώς έφτασε στην Ιταλία. Από εκείνη τη μέρα πάντως και για τα επόμενα 40 χρόνια, σπάνια πάτησε το πόδι του στην ξηρά ταξιδεύοντας στη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα και τον Ατλαντικό. Στα ταξίδια του κατέγραφε με λεπτομέρεια στο ημερολόγιό του πλήθος επιστημονικών και πρακτικών γνώσεων απαραίτητων για ένα ναυτικό του Μεσαίωνα. Αυτό το χειρόγραφο μελετά από το 2003 διεθνής επιστημονική ομάδα και τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν αρχίσει να δημοσιεύονται στο Ίντερνετ, ενώ σύντομα θα εκδοθούν σε βιβλίο. Οι 440 σελίδες του χειρογράφου χωρίζονται σε τέσσερα κεφάλαια. Το πρώτο και μεγαλύτερο μέρος του αφιερώνεται στα μαθηματικά με πληροφορίες και λύσεις σε διάφορα προβλήματα. Το δεύτερο κεφάλαιο, αφορά τα πλοία και την κατασκευή τους. Ο Μιχαήλ αποκαλύπτει τα μυστικά τριών ειδών γαλέρας και δύο ιστιοφόρων. Στο τρίτο μέρος περιγράφονται θέματα ναυσιπλοΐας, τα οποία είχε μάθει ο Μιχαήλ ανεβαίνοντας την κλίμακα στα πληρώματα και φτάνοντας στην πιο υψηλή θέση που μπορούσε να κατέχει ένας μη ευγενής.
Ο Ροδίτης ναυτικός δίνει οδηγίες για την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουν τα πλοία προς μακρινά λιμάνια του Ατλαντικού και της Μεσογείου, καθώς και τους κινδύνους που τα περιμένουν. Τέλος, το τέταρτο κεφάλαιο, αφιερώνεται στη μέτρηση του χρόνου και τις μεθόδους που ακολουθούσαν οι ναυτικοί από τη στιγμή που σάλπαραν. Εδώ βρίσκονται πληροφορίες για ημερολόγια, αστρολογία, τις φάσεις της σελήνης και θρησκευτικές εορτές. Στην έρευνα, που χρηματοδοτείται από το Εθνικό Επιστημονικό Ίδρυμα της Αμερικής, συμμετέχουν εννιά επιστήμονες, με επικεφαλής τους Πάμελα Λονγκ, ιστορικό μεσαιωνικής και αναγεννησιακής επιστήμης και τεχνολογίας, Ντέιβιντ Μαγκί, υπεύθυνο ερευνών στη Βιβλιοθήκη Μπέρντι και Άλαν Σταλ από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον.
Έκδοση από το ΜΙΤ
Ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος κυβερνούσε στα χρόνια που ο Μιχαήλ ο Ρόδιος συνέλεγε επιστημονικά στοιχεία από τη βενετσιάνικη γαλέρα

Τα ιστιοφόρα της εποχής χρησιμοποιούσαν τα τριγωνικά πανιά τους όταν είχε αέρα για να ξεκουράσουν τους κωπηλάτες.
Ανάμεσα στα καθήκοντα του Μιχαήλ του Ρόδιου πάνω στη γαλέρα ήταν και η συντήρηση των ιστίων

Στο ημερολόγιό του ο Μιχαήλ ο Ρόδιος συμπεριλαμβάνει πληροφορίες για ασφαλή πλοήγηση στον Κόλπο της Θεσσαλονίκης

Λόγω καταγωγής, ο Ρόδιος ναυτικός δεν είχε τα δικαιώματα της αριστοκρατικής τάξης της Βενετίας. Παρόλα αυτά, φανταζόταν τον εαυτό του ευγενή και ζωγράφιζε με χιούμορ το υποθετικό οικόσημό του.
Της Εύης Ελευθεριάδου (Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ)