Θεολόγος Ρόδου: ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ ΠΑΤΡΙΩΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Αφιέρωμα για την επέτειο της 28 ης Οκτωβρίου 1940 και αφορά την φυλάκιση θολοενών στο «κοντσετραμέντο όπως αναφέρει στη σελίδα 119 στο βιβλίου της «ΘΟΛΟΣ» η κυρία Μαρμαροκόπου Καραγιάννη 

ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ ΠΑΤΡΙΩΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 

‘Όταν κηρύχθηκε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος στις 28 Οκτωβρίου 1940, εδώ στα Δωδεκάνησα σι Ιταλοί προέβησαν αμέσως σε συλλήψεις κατοίκων, που είχαν την Ελληνική Υπηκοότητα. Στο Θολό, την Ελληνική Υπηκοότητα είχαν ο Γεώργιος Καταλειφός, ο Χαράλαμπος Καλόγουλου και ο Χατζημιχάλης με τους δύο γιους του, το Γιάννη και το Θανάση. 

Ο Καταλειφός και ο Γιάννης του Χατζημιχάλη, την ίδια μέρα της κήρυξης του πολέμου, κατάφεραν να διαφύγουν και να φτάσουν στην Ελλάδα,. Στο χωριό ήταν μόνο ο Χατζημιχάλης, ο γιος του ο Θανάσης και ο Καλόγουλου. Στις 29 Οκτωβρίου ειδοποιήθηκαν αμέσως από τους «καραμπινιέρους» της Βιλλανόβας να είναι έτοιμοι με δυο κουβέρτες και λίγα ρούχα ο καθένας, γιατί θα τους συγκέντρωναν για λίγες μέρες προληπτικά δήθεν και Θα τους κρατούσαν μέσα στη Ρόδο. 

Πράγματι, στις 30 Οκτωβρίου ήλθαν οι Ιταλοί στο Θολό και συνέλαβαν το Θανάση του Χατζημιχάλη και το Χαράλαμπο Καλόγουλου. Τον πατέρα του Θανάση, το Χατζημιχάλη τον ίδιο, δεν τον συνέλαβαν, γιατί η ηλικία του ήταν περασμένη, αλλά του επέβαλαν τον «κατ’ οΙκον περιορισμόν». 

Με ένα αυτοκίνητο, που είχε μέσα και άλλους ‘Έλληνες υπηκόους από τα έξω χωριά, τους μεταφέρανε στη Ρόδο, κάνοντας στάση και στη Βιλλανόβα, απ’ όπου παραλάβανε και τους εκεί κατοίκους με Ελληνική Υπηκοότητα. 

Στη Ρόδο τούς οδήγησαν μέσα στην τάφρο του Κάστρου και εκεί αντίκρισαν και πολλούς άλλους που είχαν συλληφθεί (περίπου 360 αρχικά). Είδαν ότι είχαν στηθεί ήδη μικρά αντίσκηνα (2χ2 μ. περίπου) και σε καθένα από αυτά τους έβαλαν ανά έξι άτομα. 

Εκεί, κάτω από άθλιες συνθήκες, τους κράτησαν μέχρι τις 23 του Δεκέμβρη. Από εκεί τους μετέφεραν, την παραπάνω ημερομηνία, στους στρατιωτικούς στάβλους, που ήταν πίσω από το Δημαρχείο και εκεί τους κράτησαν μέχρι τον Ιούνιο του 1941, οπότε τους περισσότερους, που ανάμεσά τους ήταν και οι Θολοενοί Θανάσης Χατζηϊωάννου και Χαράλαμπος Καλόγουλου, τους άφησαν να γυρίσουν στα σπίτια τους, έχοντάς τους πάντα κάτω από αυστηρή παρακολούθηση. Οι συνθήκες κράτησής τους, τόσο μέσα στην τάφρο όσο και μέσα στους στάβλους, ήταν «συνθήκες στρατοπέδου συγκέντρωσης αιχμαλώτων», πολύ άθλιες δηλαδή. Το μόνο ευχάριστο διάλειμμά τους όλο αυτό το διάστημα ήταν η Θεία Λειτουργία, που σι Ιταλοί. επέτρεψαν να τελέσει για τους αιχμαλώτους, την παραμονή των Χριστουγέννων του 1940, μέσα στο χώρο κράτησής τους, ο Τότε Πρωτοσύγκελος της «Ιεράς Μητροπόλεως Ρόδου» Απόστολος Παπαϊωάννου, ο μετέπειτα Μητροπολίτης Κάσου και Καρπάθου, που ήταν ακόμη διάκος και είχε πάρει μαζί του για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας τον παπα-Βασίλη της Εκκλησίας της Μητρόπολης. (Ο Θανάσης Χατζηϊωάννου, μόλις έμεινε ελεύθερος ελεύθερος και καθώς οι αναμνήσεις του από την αιχμαλωσία ήταν πολύ νωπές ακόμη, έγραψε σε στίχους όλη του την περιπέτεια και αξίζει κανείς να αφιερώσει λίγο χρόνο για να διαβάσει αυτούς τους απλοϊκούς αλλά πολύ παραστατικούς στίχους, που αρχίζουν: 

Ι. Ακούσατε να σας ειπώ όλα τα βάσανά μου 

που έπαθα ο δυστυχής εις την νεότητά μου. 

2. Στο χίλια εννιακόσια έτος εις το σαράντα 

Τετάρτη μέρα ήτανε και του μηνός Τριάντα. 

3. Πρωί πρωί σηκώθηκα, βλέπω τον αστυνόμο, 

μού λέει: πιας τα ρούχα σου κι άτε κάτω στο δρόμο. 

4. Εμάζεψα τα ρούχα μου και ό,τι ημπορούσα 

και οι γονείς κι αδέλφια μου με βλέπαν και θρηνούσαν. 

5. Φίλοι γνωστοί και συγγενείς, όλοι με χαιρετούσαν 

και ως το καφενείο μας μαζίν ακολουθούσαν 

και Παρακάτω: 

19. Τετάρτη μέρα ήτανε, τριάντα Οκτωβρίου, 

όπου μας εκατέβασαν στα βάθη του φρουρίου. 

20. Βλέπω αρχόντους και φτωχούς όλους μες τα τσαντίρια και μες το κάστρο γύριζαν σα ναρκωμένα φίδια. 

Χαρακτηριστικό είναι το σημείο που αναφέρει ότι οι Ιταλοί υποχρέωσαν το διάκο (Απόστολο Παπαϊωάννου) και τον ιερέα να τελέσουν τη Θεία Λειτουργία, τοποθετημένοι προς τα Δυτικά, αλλά ο διάκος αρνήθηκε κατηγορηματικά: 

86. Να λειτουργήσει του Χριστού γέννηση την Αγίαν 

και να μας δώσει και εμάς την Θείαν Κοινωνίαν 

90. Η λειτουργία ήθελαν να γένει προς την Δύση, 

αλλ’ από μας δεν ήθελε κανείς να σταματήσει. 

93. Ο Διάκος μας τους απαντά, πρέπει να λειτουργήσει 

καρσίν εις την Ανατολήν και όχι εις την Δύσην. 

94. Στήνουν την Αγία Τράπεζα στα Ανατολικά μας 

κι εμείς ευθύς μεταβολή κάνουμε στα δεξιά μας. 

114. Ετρώγαμε και πίναμε καθένας ό,τι είχεν 

και μαντολίνα παίζαμε και μια κιθάρα πούχε 

115. Επιάσασιν εις το χορό όλοι κι ετραγουδούσαν 

κι όσοι εστέκοντο μακριά τα χέρια των χτυπούσαν. 

116. Με βάλαν σούστα κι έπαιξα με το μαντολινάκι 

κι έπιασε εις τον εμπρός ο Χρήστος Μαλανδράκης. 

117. Μετά από τον Χρήστο έπιασε ο Κώστας Καμπαλάκης κι έτσι διασκεδάσαμεν οι δυστυχείς λιγάκι. 

118. Εκούσαμε πως προχωρούν οι δικοί μας πέρα 

κι έτσι επήραμε κι εμείς οι δυστυχείς αέρα... 

‘Ετσι απλά, παραστατικά και συγκινητικά ο Θανάσης Χατζηϊωάννου περιέγραψε την αιχμαλωσία των κατοίκων της Ρόδου, που συνελήφθησαν από τους Ιταλούς τον Οκτώβριο του ‘40, γιατί είχαν την «ατυχία» να είναι ‘Έλληνες υπήκοοι. 

Όλα όσα αναφέρονται στο κεφάλαιο αυτό, είναι ακριβώς όπως μου τα διηγήθηκε ο ίδιος ο Θανάσης Χατζηιωάννου, που όταν τα διηγείται, ξαναζεί τις θλιβερές εκείνες ημέρες όχι μόνο με πόνο αλλά και εθνική ικανοποίηση και υπερηφάνεια... 

Η πρώτη φωτογραφία είναι Πάσχα του 1941 των κρατουμένων,η δεύτερη φωτοτυπία από τα χειρόγραφα του κ.Θαναση Χατζηιωάννου και η τρίτη ο κύριος Θανάσης Χατζηιωάννου που συνελήφθη από τους Ιταλούς και έγραψε τις εντυπώσεις του από την αιχμαλωσία σε στίχους που δείχνουν ταλέντο γνήσιου λαϊκού ποιητή 

Από Seva Nikolikou: https://www.facebook.com/seva.nikolikou/posts/3286886244698327