Γράφει ο Λουκάς Μαστής 
Οι παλαιότεροι από εμάς θα θυμούνται ότι ένα από τα έθιμα των γάμων στη Σορωνή ήταν το …κλέψιμο των παραθύρων και των πορτών από το σπίτι όπου θα έμεναν οι νεόνυμφοι. Τα πορτοπαράθυρα τα έπαιρνε και τα έκρυβε ομάδα νεαρών και τα έφερνε πίσω μόνο αν ο γαμπρός ή συνήθως ο κουμπάρος τους υποσχόταν ένα γλέντι με όλα τα ποτά και τους μεζέδες.
Έτσι ήταν το έθιμο και το θυμάμαι να γίνεται, σε κάποιους γάμους, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970.
Το έθιμο ονομαζόταν «το ταχτό»(από το τάσσω) και ήταν ένα έθιμο που πιθανότατα υπήρχε μόνο στη Σορωνή αφού δεν είναι καταγεγραμμένο για άλλο χωριό του νησιού ή άλλη περιοχή της χώρας.
Αυτό προκύπτει και από δημοσίευμα της εφημερίδας «Νέα Ρόδος»( αριθμός φύλλου 1381, 2 Αυγούστου του 1929) όπου κάποιος περαστικός από το χωριό γίνεται μάρτυς του εθίμου, συμμετέχει στο γλέντι και το καταγράφει στην εφημερίδα αφού του έχει κάνει εντύπωση.
Το δημοσίευμα που είναι πράγματι ιδιαιτέρα ενδιαφέρον αφού παρουσιάζει πολλές πτυχές της κοινωνικής ζωής της Σορωνής δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «Το ταχτό» και έχει ως εξής:
«Θα ήτο η ώρα 5μ.μ. και ημέρα Δευτέρα, που ξεκινήσαμεν με το αυτοκίνητο από την αγοράν, για να πάμε στην Σωρωνήν για κάποιαν υπόθεσιν τ’ αφανετικού μου, μαζί με τον φίλον μου Μ.... τον οποίον τακτικά πέρνω μαζί μου σαν καλή παρέα που είναι.
Στην Σωρωνήν έχω κάμποσούς γνωστούς και φίλους διότι τακτικά πηγαίνω εκεί. Εφθάσαμεν ακριβώς κατά τας 6μ.μ. και εσταματήσαμεν εις το καφενείον του δρόμου. Μόλις εσταματήσαμεν ήκουσα τραγούδια και βιολιά, πράγμα το οποίον μοι εφάνη παράξενον, καθημερινή και να διασκεδάζουν. Ερωτούμεν κάποιον ο οποίος μας λέγει ότι, είχαμεν χτες γάμο και σήμερα είναι η Δευτέρα του Κουμπάρου. και ποιός είναι ο κουμπάρος: Ο Κ... Ναι: ο φίλος μου, λέγω στον σύντροφόν μου, θα περάσωμεν ωραία απόψε.
Δεν είχα τελειώσει και ακούω μια φωνήν, ακούω το όνομά μου, γυρίζω και βλέπω τον φίλον μου Κ..., ο οποίος εσηκώνετο επάνω και μ’ εφώναζε. Πηγαίνομεν κοντά, τον συστήνω τον σύντροφόν μου, θα περάσωμεν ωραία απόψε.
Δεν είχα τελειώσει και ακούω μια φωνήν, ακούω το όνομά μου, γυρίζω και βλέπω τον φίλον μου Κ..., ο οποίος εσηκώνετο επάνω και μ’ εφώναζε. Πηγαίνομεν κοντά, τον συστήνω τον σύντροφόν μου και μας πέρνει να καθίσωμεν. Δεν θα φύγετε απόψε, δεν θα πάτε πουθενά, μας λέγει, θα μείνετε και τα έξοδα είνε δικά μου, γιατί είμαι κουμπάρος.
Να σας ζήση το ανδρόγυνον, κουμπάρε, αλλά δεν ημπορούμεν, έχομεν και άλλες υποθέσεις. Όχι μας λέγει, τίποτε, εμπρός τώρα να πιήτε, πάρτε μιαν σούμα. Επήρα με κάμποσες και τέλος αποφασίζομεν να μείνωμεν.
Καθήσαμε στο καφενείο εις τας 8 το βράδυ και έπειτα όλοι μαζί, πήγαμεν στον γάμο, εφάγαμεν και άρχησε η σούστα...
Γυρίζω έξαφνα και βλέπω να λείπουν τα θυρόφυλλα και τα παραθυρόφυλλα του σπιτιού και ηρώτησα τον κουμπάρο, ο οποίος αμέσως με διηγήθη το έθιμον το οποίον υπάρχει στην Σωρωνήν κατά τους γάμους.
Τούτο έχει ως εξής. Την παραμονήν του γάμου δηλ. το Σαββάτο πρωί 4 ή 5 νέοι του χωριού έρχονται και πέρνουν τα θυρόφυλλα και τα παραθυρόφυλλα του γάμου εννοείται του σπιτιού όπου γίνεται ο γάμος, τα οποία κρύβουν και δεν τα φανερώνουν εις κανένα. Το σπίτι μένει ανοικτό από το Σάββατο πρωί έως τη Δευτέρα μεσάνυκτα. Την Δευτέρα μεσάνυκτα δηλ. απόψε, με λέγει ο Κουμπάρος, θα έλθουν να τα φέρουν για να πάρουν το Ταχτό τους από τον κουμπάρο πρέπει να τους τάξω, με λέγει, κάτι να τους δώσω και έτσι να τα βάλουν εις τας θέσεις των και να φύγουν.
Δεν είχε τελειώσει και ιδού, εμβαίνουν 4 ή 5 νέοι, μέσα με τα Θυρόφυλλα και τα παραθυρόφυλλα στα χέρια. Τα βάζουν χάμαι, καθίζουν επάνω, δια να μη τους τα πάρουν άλλοι και χάσουν το ταχτό και αρχίζουν τες φωνές.
Κουμπάρε το ταχτό μας, τί θα μας δώσης:.... Ο Κουμπάρος τους λέγει, ένα γαλόνι σούμα, 5 οκ. κρασί το ένα μερί του αρνιού, ψωμιά, εληες και τα ρέστα. Και μια ορνιθα φωνάζουν εκείνοι ας είνε λέγει ο κουμπάρος. Αμέσως έρχονται όλα έτοιμα. Τα πέρνουν, βάζουν τες πόρτες και τα παράθυρα μας πέρνουν και μας μαζί και φεύγουμεν.
Πήγαμεν στο σπίτι του κουμπάρου, τα ψήνουν αλλά και αρχίσαμεν το φαγοπότι έως το πρωί. Την Τρίτην αφού βέβαια τελειώσαμεν και την εργασίαν μας έτοιμοι πλέον για να φύγωμεν, τους βλέπουμεν πάλι να γυρίζουν με τα βιολιά, για να μαζέψουν λέγει ταις όρνιθες από τους συγγενείς του γάμου να τις φάγουν το βράδυ. Αλλά δεν ημπορούσαμεν πλεόν να μείνομεν γιατί είχαμεν και άλλας υποθέσεις σε άλλα χωριά και έτσι εφύγαμεν. Ο σύντροφός μου και εγώ εμείναμεν κατευχαρισμένοι από τη φιλοξενία και την περιποίηση των Σωρωνιατών, μας άρεσαν δε πολύ τα ωραία τους έθιμα τα οποία έχουν στους γάμους, και τα οποία δεν παραλείπει ούτε ο πτωχότερος όπως λέγει αυτά μας άφησαν οι πάπποι μας και πρέπει να τα σεβώμεθα ωραία είναι επίσης και τα τραγούδια της Δευτέρας του γάμου τα οποία τραγουδούν για το ανδρόγυνο χορεύοντες ένα χορό ο οποίος λέγεται το Γατάνι, για τα οποία θα γράψω άλλοτε.
Ο περαστικός»
Την «ανακάλυψη» του την οφείλουμε στον ακούραστο ροδίτη δημοσιογράφο, συγγραφέα και ερευνητή κ. Κώστα Τσαλαχούρη, τον οποίο και ευχαριστώ ιδιαίτερα.
Γράφει ο Λουκάς Μαστής
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ομάδα «Παλιά Σορωνή»: https://www.facebook.com/groups/2637261696541637/permalink/2733351943599278/
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου