Κέα - Τζιά
Υπάρχουν προορισμοί που σε εντυπωσιάζουν από την πρώτη στιγμή, σαν δυνατό κοκτέιλ που καίει το λαιμό. Υπάρχουν κι εκείνοι που σε κατακτούν σιγά σιγά, μ’ έναν καλοσυνάτο και ήρεμο τρόπο που γλυκαίνει την ψυχή. Η Κέα ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Καλεί ευγενικά τον επισκέπτη να μοιραστεί την καθημερινότητά της που είναι ποιοτική σε όλα τα επίπεδα. Παίρνοντας το πλοίο από τη Ραφήνα, ή από το Λαύριο, σε λίγη ώρα απολαμβάνεις τις ομορφιές της Κέας, γίνεσαι κοινωνός της ιστορίας της, μοιράζεσαι τη θετική διάθεση των ανθρώπων που την κατοικούν ή την επέλεξαν ως μόνιμο τόπο παραθερισμού, που επένδυσαν ψυχή και υλικό πλούτο σε τούτο το νησί του Αιγαίου. Η εγγύτητά της με την Αττική, και κυρίως με το Διεθνές αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, αποτελούν ένα μεγάλο πλεονέκτημα για όσους επιθυμούν μια γρήγορη πρόσβαση σε ένα αυθεντικό αιγαιοπελαγίτικο νησί.
Οι πεντακάθαρες παραλίες είναι τόσο πολλές που κάνουν την αναζήτηση για δροσιά και κολύμπι μια ευχάριστη καθημερινή απόδραση. Το δίκτυο των πολιτιστικών διαδρομών είναι τόσο εκτεταμένο, ώστε κάθε μέρα ανακαλύπτεις κι άλλα μυστικά, κατανοείς καλύτερα τα πώς και τα γιατί που οδήγησαν τα βήματα των ανθρώπων της αρχαιότητας. Η χρονική συνέχεια είναι ορατή σε κάθε βήμα, το σήμερα και το χθες μοιάζουν φτιαγμένα από τα ίδια εκείνα απλά υλικά των Κυκλάδων: σχιστόλιθο, νερό, αέρα... Ιουλίδα, Κορησσία, Βουρκάρι, Καρθαία, Παναγία Καστριανή, Αγία Ειρήνη. Ο λιόντας, το κάστρο, ο φάρος στο Ακρωτήριο Τάμελος, οι εκτός δρόμου διαδρομές, ο περίπλους του νησιού με σκάφος: Κρατήστε σημειώσεις, οργανώστε το χρόνο σας και ελάτε να γνωρίσετε από κοντά αυτό τον ξεχωριστό προορισμό.
Οι αρχαιολόγοι ομιλούν για πρώιμη ανθρώπινη εγκατάσταση στο νησί της Κέας στον όρμο του Αγίου Νικολάου, ενώ κατά τη νεολιθική εποχή εγκαταστάσεις έχουν εντοπιστεί στο ακρωτήριο Κεφάλα. Την εποχή του Χαλκού έχουμε τον οργανωμένο και οχυρωμένο οικισμό της Αγίας Ειρήνης. Η Κέα κατά τους ιστορικούς χρόνους θεωρείτο νησί ιωνικό και ήταν το μοναδικό στις Κυκλάδες το οποίο, σύμφωνα με τους αρχαίους γεωγράφους, είχε τέσσερις αυτόνομες και ανεξάρτητες πόλεις. Αυτές κατά τους αρχαϊκούς χρόνους (7ος- 6ος αιώνας π.Χ.) ήταν η Ιουλίς, η Καρθαία, η Κορρησία (ή Κορρησσός) και η Ποιήεσσα. Οι τέσσερις αυτές πόλεις, με σπουδαιότερη από όλες τη Καρθαία, όπως μαρτυρούν τα νομισματικά ευρήματα, βρίσκονταν σε μεγάλη οικονομική και ηθική ακμή. Ο Αριστοτέλης, μάλιστα, έγραψε ιδιαίτερο βιβλίο για την πολιτεία των Κείων, των κατοίκων του νησιού. Από εδώ κατάγονταν οι ποιητές Σιμωνίδης ο πρεσβύτερος και ο εγγονός του Σιμωνίδης ο Λεωπρέπου στα μέσα του 3ου αιώνα π.Χ. Επίσης, ο Σιμωνίδης ο νεότερος λίγο πριν από τον Πελοποννησιακό πόλεμο και ο Βακχυλίδης στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. Με καταγωγή την Κέα αναφέρονται σοφιστές και φιλόσοφοι όπως ο Πυθοκλείδης, ο Θηραμένης, ο Αγνωνος και ο περιπατητικός φιλόσοφος Αρίστων. Από εδώ κατάγονταν οι αρχαίοι ιατροί Πανθείδης, Μηδίας και Ερισίστρατος.
Σύμφωνα με μια αρχαία παράδοση που έχει καταγραφεί από τον Στράβωνα, επικρατούσε στην Κέα το έθιμο οι γέροι πάνω από 60 χρονών να αυτοκτονούν με κώνειο. Το «Κείον νόμιμον», όπως ήταν γνωστό, λεγόταν ότι καθιερώθηκε κατά την πολιορκία του νησιού από τους Αθηναίους. Τότε οι πολίτες εψήφισαν να πεθάνουν εκούσια οι γεροντότεροι, έτσι ώστε να επαρκέσουν τα λιγοστά τρόφιμα των πολιορκημένων. Η παράταση της πολιορκίας είχε ως αποτέλεσμα να εξαναγκασθούν οι Αθηναίοι να λύσουν το ναυτικό αποκλεισμό του νησιού.
Οι Κείοι συμμετείχαν με δύο τριήρεις και δυο πεντηκόντορους στη ναυμαχία του Αρτεμισίου το 480 π.Χ., και σύμφωνα με επίγραμμα ενός αγάλματος στην αρχαία Ολυμπία, πήραν μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Την εποχή εκείνη μνημονεύεται η οικονομική άνθιση του νησιού με την εκμετάλλευση των μεταλλείων σιδήρου και μιας ορυκτής ουσίας που ονομαζόταν μίλτος και ήταν περιζήτητη στην Αθήνα για φάρμακο και για χρώμα γραφής και βαφής. Σπουδαία ήταν επίσης η χρήση της στη μακροχρόνια συντήρηση των αθηναϊκών πλοίων.
Στον Πελοποννησιακό πόλεμο οι Κείοι πολέμησαν μαζί με τους Αθηναίους και το 413 π.Χ. έλαβαν μέρος στη Σικελική εκστρατεία. Η Τετράπολις της Κέας το 377-376 π.Χ. προσχώρησε στη Β΄Αθηναϊκή Συμμαχία και το 338 π.Χ. πολέμησε στη μάχη της Χαιρώνειας στο πλευρό των Αθηναίων εναντίον των Μακεδόνων. Κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους αποτέλεσε τμήμα του Κοινού των Νησιωτών και έγινε αντικείμενο έριδας μεταξύ των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με αποτέλεσμα οι τέσσερεις πόλεις του νησιού να πάψουν να είναι αυτόνομες. Στους ρωμαϊκούς χρόνους την Κέα επισκέφθηκε ο Πομπήϊος όταν ταξίδευε για την Ασία, καθώς και ο Κικέρωνας καθοδόν προς τη Κιλικία. Μετά την δολοφονία του Καίσαρα, ο Αντώνιος το 42 π.Χ χάρισε την Κέα στους Αθηναίους. Η εξάρτηση από την Αθήνα εξακολούθησε και στα χρόνια του Ανδριανού, ενώ το 212 μ.Χ το νησί με διάταγμα του Καρακάλλα επανήλθε στους Ρωμαίους.
Το 770 αναφέρεται ως τόπος συνάντησης του πάπα Κωνσταντίνου και του πατρίκιου Θεοφίλου. Μετά την κατάληψη της Αθήνας από τους Φράγκους, το 1204, στο νησί διέμεινε για 15 χρόνια ο Μητροπολίτης Αθηνών Μιχαήλ Ακομινάτος. Την εποχή της Φραγκοκρατίας το κατείχαν ως τιμάριο αλληλοδιαδόχως οι οίκοι των Γκίζι, Ιουστινιάνι, Δακορώνια, Μικέλι, Πρεμαρίνι και Γκοτζαντίνι. Την εποχή εκείνη το νησί ήταν γνωστό ως Τζιά, αφού στους βενετσιάνικους χάρτες γράφεται Cea και Zea. Επί αυτοκράτορα Μιχαήλ Η’ του Παλαιολόγου ανακαταλήφθηκε από τον βυζαντινό ναύαρχο Λικάριο. Το 1298, ύστερα από τον πόλεμο μεταξύ Βυζαντινών και Βενετών, περιήλθε πάλι στις οικογένειες των Βενετών. Την εποχή εκείνη η Κέα ήταν το ασφαλές κρησφύγετο των πειρατών και οι κάτοικοι τους βοηθούσαν. Εξαιτίας αυτού του λόγου οι Τούρκοι το αποκαλούσαν Mourdett adhase, δηλαδή νησί των αρνησιθρήσκων.
Το 1537 το κατέλαβε ο στόλος του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα και πολλοί κάτοικοι οδηγήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα. Το 1566 ο Πιαλή πασάς κατέλαβε την Κέα που έγινε μέρος του Δουκάτου του Αιγαίου υπό τη φορολογική δικαιοδοσία του Εβραίου τραπεζίτη Ιωσήφ Νάζη. Την εποχή εκείνη χρονολογείται και ο εποικισμός της Κέας από Αρβανίτες, οι οποίοι γρήγορα συγχωνεύτηκαν με τους ντόπιους. Κατά τον τουρκοβενετικό πόλεμο, το 1665, υπέφερε πολλά, αφού οι κάτοικοι ήταν αναγκασμένοι να πληρώνουν χαράτσι στους Τούρκους και φόρο υποτέλειας στους Βενετούς.
Η κυριαρχία από τους Τούρκους διακόπηκε το 1170-1774. Το λιμάνι του νησιού είχε το 1789 ως ορμητήριό του, ο θρυλικός Λάμπρος Κατσώνης. Στο Λαιμό της Κόκκας, στην είσοδο του λιμανιού, ο ηρωικός θαλασσομάχος κατάφερε να γλιτώσει τα πλοία του στόλου του περνώντας από μια στενή λουρίδα γης στο ανοιχτό πέλαγος.
Κέα ή Τζια
Η Κέα ή Τζια είναι ένα κυκλαδίτικο νησί του Αιγαίου Πελάγους. Είναι το πιο κοντινό κατοικήσιμο κυκλαδονήσι στην Αττική. Είναι το 6ο σε έκταση και το 10ο σε πληθυσμό νησί των Κυκλάδων.
Γεωγραφία
Η Κέα[1] είναι το δυτικότερο κατοικήσιμο νησί των Κυκλάδων και η επιφάνειά της εκτιμάται στα 131,693 τ.χλμ. ενώ έχει μήκος ακτών 88 χιλιόμετρα. Το ψηλότερο βουνό είναι ο Προφήτης Ηλίας με υψόμετρο 568 μέτρα. Επίσης στο νησί υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια (όρμοι) της Μεσογείου, ο κόλπος του Αγίου Νικολάου.
Ιστορία
Η παλαιότερη ονομασία της Κέας ήταν Υδρούσα, ενώ κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το νησί λεγόταν Τζια. Η σημερινή του ονομασία οφείλεται στον ήρωα Κέω που ήταν επικεφαλής των Λοκρών από τη Ναύπακτο οι οποίοι κατά την αρχαιότητα κατέλαβαν το νησί. Ο προϊστορικός οικισμός της Κεφάλας, που βρίσκεται στο ομώνυμο ακρωτήριο, στη βορειοδυτική ακτή του νησιού, ιδρύθηκε κατά την τελική νεολιθική περίοδο, γύρω στα τέλη της 4ης χιλιετίας (3300 π.Χ. περίπου). Ο προϊστορικός οικισμός της Αγίας Ειρήνης Κέας, στο βόρειο τμήμα του λιμανιού του Αγίου Νικολάου, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά κέντρα του Αιγαιακού χώρου, από το τέλος της νεολιθικής εποχής (3000 π.Χ.), που χρονολογείται η πρώτη εγκατάσταση στο χώρο, μέχρι τον 15ο αιώνα π.Χ., οπότε καταστράφηκε από τους ισχυρούς σεισμούς, σε περίοδο μεγάλης ακμής. Στους αρχαϊκούς χρόνους (7ος -6ος αιώνας), στην Κέα υπήρχαν τέσσερις ανεξάρτητες και δυνατές οικονομικά και πολιτιστικά πόλεις: η Ιουλίς, η Καρθαία, η Ποιήεσσα και η Κορησσός. Ερείπια των οποίων υπάρχουν έως σήμερα και μαρτυρούν την μεγάλη ακμή του νησιού κατά την αρχαιότητα. Όλες οι πόλεις περιβάλλονταν από οχύρωση, ενώ η ανέγερση μεμονωμένων πύργων σε επίκαιρα σημεία συμπληρώνει τον έλεγχο και την προστασία κάθε επικράτειας. Έπειτα κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, τη Φραγκοκρατία και την Τουρκοκρατία το νησί περιήλθε σε παρακμή και ήταν ορμητήριο πειρατών. Από το 1830, η Κέα, όπως και όλες οι Κυκλάδες περιελήφθηκε στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος.
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, κατέφυγαν στο νησί Μικρασιάτες πρόσφυγες και εγκαταστάθηκαν κυρίως στο λιμάνι και τη γύρω περιοχή. Αρκετοί από αυτούς παρέμειναν στο νησί και το 1928-1930 κτίσθηκε επίσης μικρός προσφυγικός συνοικισμός. Έτσι, το νησί εμπλουτίζεται πληθυσμιακά, πολιτισμικά και οικονομικά καθώς ο πληθυσμός αυξήθηκε και ταυτόχρονα αυξήθηκε ο αριθμός των ναυτικών και των εργατών. Οι Μικρασίατες επιπλέον επιδόθηκαν σε νέες καλλιέργειες, κυρίως του καπνού.[2]
Σημαντικά ευρήματα από τις ανασκαφές στο νησί φιλοξενούνται στο αρχαιολογικό μουσείο της Κέας.[3]
Δημογραφία
Η Κέα είχε πληθυσμό 2.417 άτομα στην απογραφή του 2001 και 2.455 στην απογραφή του 2011. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Ιουλίδα ή Χώρα. Το κύριο λιμάνι της Κέας είναι η Κορησσία ή Λιβάδι. Το νησί διαθέτει 3 Δημοτικά Σχολεία( δύο εξαθέσια και ένα διθέσιο), Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις και Επαγγελματικό Λύκειο, καθώς και δύο νηπιαγωγεία.
Περιοχές στο νησί
Η Κέα είναι σχετικά αραιοκατοικημένο νησί, με εξαίρεση την Κορησσία (Λιβάδι), που αποτελεί το κεντρικό λιμάνι του νησιού, την Ιουλίδα, που είναι η Χώρα (πρωτεύουσα) του νησιού και το Βουρκάρι. Οι ωραιότερες περιοχές του νησιού, λόγω του ότι παραμένουν ακόμη εμπορικά μη αξιοποιημένες, βρίσκονται στην βορειοανατολική μεριά. Μια εξ αυτών είναι η Πέρα Μεριά που έχει αρκετές μικρές παραλίες, όπως το Σπαθί. Οι πιο γνωστές παραλίες της Κέας είναι το Σπαθί, ο Οτζιάς, το Γιαλισκάρι, οι Ποίσσες, τα Ξύλα, καθώς και ο Κούνδουρος που έχει βραβευτεί με γαλάζια σημαία. Το καλοκαίρι σε όλο το νησί πραγματοποιείται η Γιορτή των Παραμυθιών.[4]
Φυσικά χαρακτηριστικά
Στην Κέα σημαντικό αριθμό επισκεπτών προσελκύουν τα μονοπάτια της χτισμένα σαν πέτρινες σκάλες που διανύουν όλο το νησί. Το έντονο ανάγλυφο και οι μικροί όρμοι παρέχουν μοναδική ομορφιά στη διαδρομή. Επιπλέον το νησί έχει πολλά καταφύγια θηραμάτων κυρίως για αποδημητικά πουλιά αλλά και για κάποια αρπακτικά. Εντυπωσιακή είναι και η χλωρίδα[5] που καταγράφει 3000 είδη φυτών (σταμναγκάθι, δρυς, ασφόδελοι και σφένδαμοι κυρίως αλλά και σπανιότερα είδη ορχιδέας κ.α.)
Δίκτυο μονοπατιών
Η Κέα, με δίκτυο μονοπατι=ών συνολικού μήκους 36 χλμ., θεωρείται ιδανικό μέρος για όσους αγαπούν την πεζοπορία. Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα ο περιπατητικός τουρισμός, και μάλιστα τα μονοπάτια της Κέας έχουν χαρακτηριστεί ως «Δίκτυο Διαδρομών Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος». Έχουν επιλεγεί δώδεκα διαδρομές, στις οποίες είναι τοποθετημένες ξύλινες πινακίδες που καθοδηγούν τους περιπατητές με ασφάλεια. Η περιήγηση στα -κατά κύριο λόγο- λιθόστρωτα μονοπάτια είναι μαγευτική, καθώς οι περιπατητές διασχίζοντάς τα περνούν μέσα από δάση με βελανιδιές, θαυμάζουν τα υπέροχα αγριολούλουδα, συναντούν παραδοσιακές πετρόκτιστες πηγές, και ασπρισμένα, γραφικά ξωκλήσια, καταλήγοντας είτε σε μικρούς όρμους είτε σε υπέροχες παραλίες. Όσοι αποφασίσουν να τα περπατήσουν έχουν κάποιες φορές την ευκαιρία να «μεταφερθούν» στο μακρινό και γοητευτικό παρελθόν, καθώς περπατούν στα χνάρια των αρχαίων Κείων, αφού πολλές από τις διαδρομές ήταν μέρος του οδικού δικτύου που συνέδεε τις τέσσερις πόλεις-κράτη και παρουσιάζουν έντονο ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Βραβείο Αειφορίας «Δάφνη»
Η Κέα ήταν το πρώτο νησί του Αιγαίου που πιστοποιήθηκε για τις δράσεις του στην κατεύθυνση της αειφορικής ανάπτυξης και βραβεύτηκε με το «Σήμα Αειφορίας Δάφνη» Το βραβείο που θεσπίστηκε από τον χορηγό-επιχειρηματία Γεώργιο Προκοπίου, αποδόθηκε στην Κέα μετά από αξιολόγηση που έκανε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για προγράμματα που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο 2007 από τα νησιά μέλη του δικτύου.
Όπως τόνισε κατά τη διάρκεια της σχετικής εκδήλωσης (ΚΕΔΚΕ 10.12.07) ο καθηγητής του ΕΜΠ Κίμων Χατζημπίρος, «...η Κέα διακρίθηκε τόσο για την πρωτοτυπία των δράσεων όσο και για την ποικιλία των θεμάτων που αξιολογήθηκαν».
Η Κέα είναι το πρώτο νησί στο Αιγαίο που εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανακύκλωσης στο πλαίσιο του νέου νόμου και με προγραμματικές συμφωνίες με τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Επίσης, για την προώθηση του οικολογικού – περιπατητικού τουρισμού, επισκευάζει τα παλιά μονοπάτια και συνδέει το περιβάλλον με τον πολιτισμό. Για παράδειγμα, η «Γιορτή των Παραμυθιών» φέρνει κοντά κάθε καλοκαίρι τις νέες γενιές με την παράδοση κι ανοίγει – μέσα από την αφήγηση – το παράθυρο του Αιγαίου σ’ ολόκληρο τον κόσμο.
Η «Γιορτή Παραμυθιών», δίνοντας την υψηλότερη βαθμολογία σε σχέση με τις υπόλοιπες δράσεις, κατοχύρωσε για το 2007 το Βραβείο Αειφορίας στην Κέα.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου