οικογένεια των Βατραχιίδων ή Ρανουγκουλίδων της τάξης των Bατραχιωδών.
Είναι εξαπλωμένη σε ολόκληρο
τον κόσμο, είτε ως αυτοφυής είτε ως καλλιεργούμενη, αλλά βασικά βρίσκεται στις
δασικές εκτάσεις και τα λιβάδια των βόρειων και εύκρατων περιοχών. Η ονομασία
ανεμώνη προέρχεται από τη λέξη άνεμος εξ αιτίας της υπόθεσης που έκαναν οι
Αρχαίοι Έλληνες ότι τα φυτά αυτά άνθιζαν μόνον όταν φυσούσε άνεμος.
Υπάρχουν 150 περίπου είδη
ανεμώνης. Πολλές ποικιλίες καλλιεργούνται σε κήπους και πάρκα για τα όμορφα
άνθη τους.
Από τα αυτοφυή είδη αρκετά
είναι δηλητηριώδη. Η ανεμώνη, όμως τρώγεται εάν βραστεί στους 100 βαθμούς ή εάν
τσιγαριστεί μαζί με μισό κιλό κρεμμύδι. Επίσης είναι γέμιση για παραδοσιακή
πίτα του Ουζμπεκιστάν.
Είδη
Τα κυριότερα είδη ανεμώνης
είναι:
Από τα καλλιεργούμενα
καλλωπιστικά είδη το πιο γνωστό είναι η Ανεμώνη η στεφανωματική (Anemone
coronaria). Το φυτό ανθίζει το χειμώνα και το καλοκαίρι ξεραίνονται οι βλαστοί
του ενώ πολλαπλασιάζεται με κονδύλους. Η λίπανση θεωρείται απαραίτητη για την
καλή παραγωγή ανθέων, ενώ η νυχτερινή θερμοκρασία πρέπει να είναι γύρω στους
5-6 βαθμούς με αρκετή υγρασία. Τα άνθη της ανεμώνης αυτής είναι δύο ειδών, είτε
διπλά , είτε πολλαπλά όπως τα χρυσάνθεμα.
Ανεμώνη η ταόμορφος (Anemone
pavonina). Πολύ κοινή στην Ελλάδα, φύεται σε λιβάδια και χωράφια. Πολυετές,
ποώδες φυτό με ρίζα κονδυλώδη, ανθίζει την άνοιξη και τα άνθη της έχουν έντονο
κόκκινο χρώμα.
Ανεμώνη η δασόφιλος (anemone
nemorosa - wood anemone). Πολυετές, ποώδες φυτό με
ισχυρό ρίζωμα που έρπει. Τα
άνθη της έχουν λευκό χρώμα και βγαίνουν από το Φεβρουάριο μέχρι τον Απρίλιο.
Φύεται σε δάση και χαράδρες της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Ανεμώνη η κηπαία (Anemone
hortensis). Χνουδωτό, ποώδες φυτό έχει κονδυλώδες ρίζωμα. Τα φύλλα της ανεμώνης
αυτής είναι παλαμοειδή και φέρουν 3 λοβούς. Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό σε
πάρκα και κήπους. Τα άνθη της έχουν χρώμα γαλάζιο, κόκκινο ή λευκό. Κάποιοι
θεωρούν ότι είναι η άγρια ανεμώνη της αρχαίας Ελλάδας.
Ανεμώνη η πουλσατίλη (Anemone
pulsatilla - Pulsatilla vulgaris). Ονομάζεται και ανεμώνη της
Λαμπρής. Έχει
τριχωτούς και μεταξωτούς βλαστούς και βρίσκεται σε περιοχές της κεντρικής
Ευρώπης. Έχει πολυάριθμα μικρά φυλλαράκια σχισμένα σε ταινίες και μεγαλύτερα
φτερωτά φύλλα. Καλλιεργείται και ως καλλωπιστικό σε διάφορες χρωματικές
παραλλαγές.
Ανεμώνη η μαλακή. Βρίσκεται σε
διάφορες περιοχές της Ασίας και κυρίως στην Ιαπωνία. Τρώγεται και σαν σαλατικό,
καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό σε γλάστρες.
Ανεμώνη η ιαπωνική (Anemone
japonica) - (Anemone hupehensis). Με καταγωγή από την Κίνα και την Ιαπωνία
είναι πολύ διαδεδομένο
καλλωπιστικό στις περιοχές αυτές.
Λαογραφία
Κρητική
μαντινάδα
Η αναμώνα σα μαδεί, τση πέφτει φύλλο-φύλλο,
ποτέ τον ξενοχωριανό μην τον εκάνεις φίλο
Ανεμώνη
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα
(Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα
(Magnoliopsida)
Τάξη: Bατραχιώδη
(Ranunculales)
Οικογένεια: Βατραχιίδες ή
Ρανουγκουλίδες
(Ranunculaceae)
Γένος: Ανεμώνη (Anemone)
Τυπικό είδος
Ανεμώνη η στεφανωματική (Anemone
coronaria)
Είδη
Βλέπε κείμενο
Πώς να καλλιεργήσετε ανεμώνες.
Η ανεμώνη είναι ένα πολύ
δημοφιλές ποώδες
πολυετές φυτό που συνηθίζουμε να το καλλιεργούμε σαν μονοετές
επειδή πολλαπλασιάζεται με κονδύλους.
Η διακοσμητική αξία της
ανεμώνης ήταν γνωστή από την αρχαιότητα στη χώρα μας, όπου το φυτό είχε
συνδεθεί με τον μύθο της Αφροδίτης και του ’δωνη.
Το γένος της ανεμώνης
περιλαμβάνει 120 είδη. Η πιο γνωστή ελληνική ποικιλία ανεμώνης είναι είναι η Anemone
blanda, που βγάζει μικρά λουλούδια σε σχήμα μαργαρίτας στις αποχρώσεις του μπλε
και ανθίζει πολύ νωρίς την άνοιξη.
Σίγουρα όμως η πιο διάσημη
ποικιλία είναι η
Anemone coronaria με μεγάλα σαν παπαρούνες λουλούδια σε
χρώματα, λευκό, κόκκινο, μπλε, μωβ, ροζ και φουξ.
Από αυτήν προήλθε και η ομάδα De
Caen με τα μονά λουλούδια και οι παραλλαγές της που καλλιεργούνται για να
παράγουν και κοπτόμενα άνθη, σαν αυτά τα πολύχρωμα δροσερά μπουκέτα που
υπάρχουν κυρίως την άνοιξη στα ανθοπωλεία.
Μια επίσης διάσημη ομάδα είναι
η St. Brigid που παράγει διπλά άνθη. Ωστόσο υπάρχουν πολλές ακόμα ποικιλίες
ανεμώνης με μονά ή διπλά άνθη και διαφορές στο σχήμα, το χρώμα και το μέγεθος.
Οι ανεμώνες είναι φυτά χωρίς
πολλές καλλιεργητικές απαιτήσεις. Αν θα τις φυτέψετε σε κήπο προτιμήστε περιοχή
με καλό φωτισμό. Το χώμα τους πρέπει να είναι γόνιμο και με καλή αποστράγγιση.
Μπορεί να χρειάζονται στραγγερό χώμα για να μην σαπίσουν ωστόσο χρειάζονται
επίσης συχνό πότισμα την άνοιξη για να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ανθοφορίας.
Φυτέψτε τους κονδύλους το φθινόπωρο, σε βάθος 2-3 εκατοστών και σε απόσταση 15
εκατοστών μεταξύ τους. Επειδή είναι σχεδόν αδύνατο να ξεχωρίσετε ποια είναι ή
πάνω και ποια η κάτω πλευρά του κονδύλου της ανεμώνης, μια πρακτική συμβουλή
είναι να τους
φυτέψετε κάθετα. Επίσης οι κόνδυλοι της ανεμώνης χρειάζονται να
μουλιάσουν σε νερό πριν φυτευτούν μια ώρα περίπου. Αυτό βοηθάει τους βλαστούς
τους να φυτρώσουν ευκολότερα.
Οι ανεμώνες θα φυτρώσουν την
άνοιξη έχοντας ένα χαρακτηριστικό φύλλωμα που μοιάζει με του μαϊντανού. Τα
υπέροχα πολύχρωμα λουλούδια τους με την μεγάλης διάρκειας ανθοφορία τους θα
δώσουν ζωντάνια στα ανοιξιάτικα παρτέρια σας. Φροντίστε να αφαιρείτε τακτικά τα
μαραμένα άνθη για να έχετε πάντα μια άψογη εικόνα στα παρτέρια σας.
Ανεμώνες, τα λουλούδια των ανέμων
της Θάλειας Τσιχλάκη
Όποιος είχε προνοήσει να
φυτέψει βολβούς τον Σεπτέμβρη, θα δει κάποιο από τα πρωινά της πρώιμης άνοιξης
να ανθίζουν ανεμώνες στις γλάστρες ή στα παρτέρια του κήπου. Το όνομα της
ανεμώνης σημαίνει την ιδιαιτερότητα του φυτού, το οποίο αρέσκεται να ριζώνει εκεί
όπου φυσούν ψυχροί άνεμοι, που βοηθούν τα μπουμπούκια του να ανθίσουν αλλά και
με μια ριπή τους παρασύρουν τα πέταλα του λουλουδιού μακριά.
Είναι φυτό ποώδες, πρωιανθές
και ως επί το
πλείστον ριζωματικό. Ανήκει στην τάξη των βατραχιωδών, που
περιλαμβάνει γύρω στα 70 είδη. Τα ανεμολούλουδα ή αγριοπαπαρούνες ή και
αγριολαλάδες, όπως ονομάζουν κατά τόπους τις ανεμώνες, απαντώνται σε διάφορα
σημεία της ελληνικής υπαίθρου. Στην Ελλάδα αυτή την εποχή ανθίζει η αλσόφιλος
ανεμώνη (anemone nemorosa).
Αν αγοράσατε βολβούς εισαγωγής
σε φακελάκι, θα την αναζητήσατε στα αγγλικά ως winter flower ή wood anemone και
στα γαλλικά ως anemone Sylvie. Από τους βλαστούς της κάθε ρίζας θα βγει μόνο
ένα λουλούδι με έξι έως επτά πέταλα, συνήθως λευκά, αλλά και μωβ, ροζ ή και
λιλά, με μπλε ανθήρες στο κέντρο του.
Σύμφωνα μία από τις εκδοχές
της μυθολογίας, μια λευκή ανεμώνη ξεπήδησε από το χώμα που πότισαν τα δάκρυα
της Αφροδίτης για τον νεκρό Άδωνη. Κάπου αλλού διαβάζουμε πως από το αίμα που
έρρεε από τις πληγές του Άδωνη πήρε το κόκκινο του χρώμα αυτό όμορφο λουλούδι,
που προορίζονταν να ζήσει κι αυτό όσο χρόνο απέμενε στον πληγωμένο Άδωνη.
Για αυτό και η ανεμώνη, εκτός
από σύμβολο της απλότητας, θεωρείται και σύμβολο του εφήμερου, του κάλλους που
δεν διαρκεί, του εύθραυστου, της απλότητας αλλά και της μοναξιάς (εξ ου και η
έκφραση: «μόνη σαν την
ανεμώνη»).
Οι ανεμώνες είναι φυτά με
λιγοστές απαιτήσεις. Χρειάζονται γόνιμο χώμα με καλή αποστράγγιση αλλά και
συχνό πότισμα κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας.
Η Α
Ν Ε Μ Ω Ν Η
του Γεωργίου Βιζυηνού
Ένας βράχος στα βουνά
συλλογιέται μοναχός του.
Ένα ρυάκι που περνά
Μια ανεμώνη, που ανθεί
εις τον βράχο στηριγμένη,
να νοήση προσπαθεί
το τραγούδι τι σημαίνει.
Κι όλο σκύφτει πιο πολύ,
και ξεχνά το στήριγμά της:
Τι τραγούδι να λαλή
ο τρεχάμενος διαβάτης;
Τραγουδεί για μια αγκαλιά,
που με πόθον ανοιγμένη,
στην χρυσήν ακρογιαλιά
μέρα νύχτα τον προσμένει.
– Αχ, κι ας ήμουν, λέγ’, εγώ
κείνη που θα τ’ αγκαλιάση!
Και το ρεύμα το γοργό
σκύβ’ η λουλουδιά να φθάση.
Μα, σαν έσκυβ΄έτσι δα,
το νερό με την ορμή του
τα φυλλάκια της μαδά,
τα κατρακυλά μαζί του!
Τώρα στέκει μαδητή,
στέκει στέλεχος μονάχο!
–
Διατί, αχ! διατί
ξεστηρίχθηκ’ απ’ τον βράχο;
Ανεμώνη: από την ελληνική λέξη «Άνεμος».
Η Ανεμώνη προέρχεται από την
ελληνική λέξη «Άνεμος».
Η Ελληνική μυθολογία
αναφέρεται στην κόκκινη ανεμώνη. Ο Άδωνις, ήταν ένας πολύ όμορφος άνδρας, που
τον ποθούσαν η Περσεφόνη, η
βασίλισσα του κάτω κόσμου, και η Αφροδίτη, η θεά
του έρωτα. Μια μέρα που είχε πάει για κυνήγι πληγώθηκε από έναν άγριο κάπρο.
Η Αφροδίτη όταν άκουσε τις
κραυγές του εραστή της, στάθηκε πλάι του. Εκείνος ψυχορραγούσε απάνω σε λευκές
ανεμώνες, που απ’ το αίμα του έγιναν κατακόκκινες.
Στη λαογραφία, η ανεμώνη
αναφέρεται ως ένα λουλούδι που φέρνει τύχη και προστασία ενάντια στο κακό.
Επίσης, μπορούσε να προβλέψει τη βροχή, μιας και τα πέταλά του έκλειναν τη
νύχτα, και οι νεράιδες κοιμόντουσαν κάτω απ’ αυτά την ώρα του ηλιοβασιλέματος.
Ο μύθος της Ανεμώνης
Το όνομα του λουλουδιού
συνδέεται με τον αρχαίο ερωτικό μύθο του Άδωνη και της Αφροδίτης.
Ο μύθος είναι πολύ γνωστός.
Ενέπνευσε μάλιστα και μεγάλους ποιητές όπως ο Οβίδιος και αρκετά αργότερα ο
Σαίξπηρ να γράψουν ύμνους σ’ αυτόν τον έρωτα.
Σύμφωνα με το μύθο ο Άδωνης
βγήκε για κυνήγι στο δάσος.
Εκεί όμως τον παραφύλαγε ο
θεός Άρης ο προηγούμενος εραστής της Αφροδίτης που ζήλευε τον Άδωνη αφού η
Αφροδίτη τον παράτησε για τα μάτια του ωραίου νέου.
Ο Άρης μεταμορφώθηκε σε άγριο
κάπρο, επιτέθηκε στον Άδωνη και τον πλήγωσε θανάσιμα. Η Αφροδίτη άκουσε τα
βογκητά του Άδωνη και έσπευσε να τον βρει.
Όμως
ήταν πια αργά.
Απαρηγόρητη η Αφροδίτη πήρε
στην αγκαλιά της το άψυχο σώμα του αγαπημένου της και όπως λέγεται ράντισε με
νέκταρ την πληγή.
Από το μείγμα που έκαναν το
νέκταρ με το αίμα ξεπήδησε ένα όμορφο λουλούδι.
Μόνο που η ζωή αυτού του
λουλουδιού κρατάει λίγο.
Όταν ο άνεμος φυσάει κάνει τα
μπουμπούκια
του φυτού να ανθίσουν και ύστερα ένα άλλο ανεμοφύσημα παρασέρνει τα
πέταλα μακριά.
Έτσι το λουλούδι αυτό
ονομάστηκε ανεμώνη ή ανεμολούλουδο επειδή ο άνεμος βοηθάει την ανθοφορία του
αλλά και την παρακμή του.
Θα ήταν παράληψη αν δεν
αναφέραμε ότι υπάρχει και λουλούδι με το όνομα Άδωνης το οποίο μάλιστα έχει και
φαρμακευτικές ιδιότητες.
Άδωνης- Αγριοπαπαρούνα
Το λουλούδι που αναφέρει ο
μύθος είναι η γνωστή σε όλους μας παπαρούνα των λιβαδιών με το υπέροχο κόκκινο
χρώμα (Το αίμα του Άδωνη).
ΠΗΓΗ φωτογραφιών: Ρουβήμ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου