"Σε βράχο έξω από το σπίτι της Σύμης όπου έγινε η υπογραφή του πρωτοκόλλου, υπάρχει χαραγμένο επίγραμμα του Ρόδιου καθηγητή Φώτη Βαρέλη, με το οποίο η Σύμη «αναγγέλλει» στα άλλα νησιά.«Απόψε κρυφομίλησε η λευτεριά με μένα.
Πάψετε, Δωδεκάνησα, νάστε συλλογισμένα»"
**********
Γράφει ο Κυριάκος Ι. Φίνας
Η Δωδεκάνησος, προτού ενσωματωθεί με τη Μητέρα-Πατρίδα, γνώρισε ξενική κατοχή 638 χρόνων. Από το γεωγραφικό χώρο του δωδεκανησιακού συμπλέγματος πέρασαν η ιπποτική κυριαρχία (1309-1522), η τουρκοκρατία (1522-1912) και στη χρονική περίοδο 1912-1945 η ιταλική τυραννία.
Παρόλες, όμως, αυτές τις διαδοχικές ξένες επικυριαρχίες, ο δωδεκανησιακός λαός διατήρησε την ελληνική γλώσσα, την ορθοδοξία και γενικά τα ελληνικά ήθη και έθιμα.
Και επί αιώνες αγωνίστηκε κατά της ξένης καταπίεσης, επιδιώκοντας την Ενωση-στην κυριολεξία την επανένωση-με την Ελλάδα. Ο διακαής αυτός πόθος άρχισε να παίρνει πιο συγκεκριμένη μορφή από τις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 20ού αιώνα.
Ειδικότερα, η Εθνική αυτή επιταγή των Δωδεκανησίων, αμέσως με την έναρξη της ιταλοκρατίας, εκφραζόταν στο αίτημα της Αυτοδιάθεσης-Ενωσης και έκτοτε οι κάθε είδους εκδηλώσεις ήταν συνεχείς, τόσο σε τοπικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο.
* * *
Περιοριζόμαστε στην περιληπτική διαχρονική πορεία από την τούρκικη κατοχή. Είναι γνωστό, ότι στη διάρκεια της τουρκοκρατίας τα Δωδεκάνησα ήταν στο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αυτόνομη και αυτοδιοίκηση περιοχή. Ωστόσο, κατά τον διακανονισμό των συνόρων του 1830, τα Δωδεκάνησα περιήλθαν στην Τουρκάι μαζί με τη Σάμο, με αντάλλαγμα την Εύβοια, την οποία κρατούσαν ακόμη οι Τούρκοι.
Στις 29 Σεπτεμβρίου του 1911 η Ιταλία, προκειμένου να καταστήσει την Τριπολίτιδα και την Κυρηναϊκή (τη σημερινή Λιβύη) αποικία της, κήρυξε τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, καθόσον η τελευταία είχε υπό την κυριαρχία της τα προαναφερθέντα εδάφη.
Και για να εμποδιστεί ο ανεφοδιασμός των Αράβων πολεμιστών από τους Τούρκους, με τη δικαιολογία, ότι οι εκεί παράκτιες αραβικές φυλές πρόβαλλαν αντίσταση στα ιταλικά στρατεύματα, οι Ιταλοί κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα το Μάιο του 1912, εκτός του Καστελορίζου, υπό τύπον, καθώς έλεγαν, της προσωρινότητας.
Όταν ο ιταλοτουρκικός πόλεμος τελείωσε, η συνθήκη ειρήνης πρόβλεπε και μεν να παραχωρηθούν στους Ιταλούς τα οθωμανικά εδάφη στην Αφρική, όπου υπήρχαν ιταλικά εμπορικά και άλλα ζωτικά συμφέροντα, οι ιταλοί, όμως, θα έπρεπε να εκκενώσουν τα Δωδεκάνησα, που είχαν καταλάβει, ως προαναφέρεται.
Έτσι, ενώ οι Ιταλοί πήραν αυτό που ήθελαν, ωστόσο, δεν έφυγαν από τα δωδεκανησιακά εδάφη.
Στις 29 Ιουλίου 1919 υπογράφεται Συνθήκη μεταξύ των Κυβερνήσεων Ελλάδας-Ιταλίας. Η Συνθήκη αυτή, γνωστή υπό το όνομα Tittoni-Βενιζέλου, αναπτέρωσε τις ελπίδες του δωδεκανησιακού λαού, καθόσον, σύμφωνα με τους όρους της, η Ιταλία παραχωρούσε στην Ελλάδα αμέσως την κυριαρχία της Δωδεκανήσου, εκτός της Ρόδου, η οποία θα παραδιδόταν μετά πενταετία με Δημοψήφισμα. Με την ίδια Συνθήκη η Ιταλία, εκτός από τα Δωδεκάνησα, παραχωρούσε στην Ελλάδα και τη Βόρειο Ήπειρο.
Ένα χρόνο αργότερα, στις 22 Ιουλίου 1920, καταγγέλλεται από την Ιταλία η προαναφερθείσα Συνθήκη. Τον Αύγουστο, όμως, του ίδιου έτους υπογράφεται η Συνθήκη των Σεβρών και με τη συμφωνία Bonino-Βενιζέλου επικυρώνεται, σχεδόν, η προηγούμενη Tittoni-Βενιζέλου, με τη διαφορά ότι το Δημοψήφισμα για τη Ρόδο θα διενεργείτο μετά 15 χρόνια.
Η ζηλότυπη, όμως, μοίρα του δωδεκανησιακού λαού θέλησε άλλη τροπή των πραγμάτων. Με την πτώση του Ελευθερίου Βενιζέλου, το Νοέμβριο του 1920 και αφού εν τω μεταξύ μεσολάβησε η Μικρασιατική καταστροφή του 1922, η Ιταλία καταγγέλλει τη Συνθήκη των Σεβρών και αθετεί, εκ νέου, την υπογραφή της.
Με τη Συνθήκη της Λωζάνης, 24 Ιουλίου 1923, η Τουρκία παραχωρεί στην Ιταλία τα δικαιώματά της στα Δωδεκάνησα, κι έτσι μονιμοποιείται η ιταλική κατοχή.
Εν τω μεταξύ, με την άνοδο στην εξουσία του φασισμού στην Ιταλία τον Οκτώβριο του 1922, ο Μουσολίνι αντιμετώπιζε το δωδεκανησιακό σύμπλεγμα, ως ιταλική, πλέον, κτήση και με διάφορα μέτρα προσπαθούσε να καταπνίξει το ελληνικό φρόνημα, ενισχύοντας και το καθολικό στοιχείο σε βάρος των ορθόδοξων.
Ο διορισμός του ΝτεΒέκκι, το Δεκέμβριο του 1936, ως πολιτικού και στρατιωτικού διοικητή της Δωδεκανήσου επιδεινώνει την κατάσταση. Κλείνουν τα ελληνικά σχολεία και η Παιδεία προσαρμόζεται, ως προς τη διδακτέα ύλη, με εκείνη της Μητροπολιτικής Ιταλίας.
Πολλοί Δωδεκανήσιοι, με πρώτη ευκαιρία εγκαταλείπουν την πατρώα γη, κι έτσι ο πληθυσμός των νησιών από 143.080 που ανερχόταν το 1912, μειώθηκε στις 100.180.
Αρχές, δε, του 1939 ο Μουσολίνι με τους συνεργάτες εκπονεί σχέδιο εγκατάστασης στη Δωδεκάνησο εντός μιας πενταετίας 100.000 φασιστών. Λόγω, όμως, κήρυξης του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου αρχές Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου, το σχέδιο δεν υλοποιείται.
Η Ελλάδα ποτέ δεν έπαψε να ζητά από την Ιταλία τα Δωδεκάνησα. Ωστόσο, η Ιταλία με παρελκυστική τακτική, λόγω και των συγκυριών του Μεσοπολέμου κατά τον 20ό αιώνα, κατάφερε να κρατήσει το όλο θέμα σε εκκρεμότητα μέχρι το 1940, οπότε κήρυξε τον Οκτώβριο τον πόλεμο στην Ελλάδα.
Η νικηφόρα, όμως, λήξη του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου ανέτρεψε τις προβλέψεις και τα σχέδια των φασιστών και ήδη από το 1944 άρχισε η Απελευθέρωση ορισμένων μικρών νησιών.
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1943 η Ιταλία γονατίζει υπό το βάρος της ήττας της και την αυγή της επόμενης ημέρας αποβιβάζονται στην ευλίμενη περιοχή του Καστελλορίζου ικανός αριθμός από βρετανικά μητροπολιτικά και αυτοκρατορικά στρατεύματα.
Στις 13 του αυτού μήνα εισπλέει το ελληνικό αντιτορπιλικό Παύλος Κουντουριώτης έμφορτο στρατού. Από τότε, οι Καστελλορίζιοι και η Πολιτεία, αναγνωρίζουν την ημέρα αυτή, ως χρονικό σταθμό της Απελευθέρωσης του πρώτου ελληνικού εδάφους.
Την 8η Μαΐου 1945 ο Γερμανός Στρατηγός Wagener, Αρχηγός των κατοχικών δυνάμεων του δωδεκανησιακού συμπλέγματος, υπογράφει στη Σύμη την άνευ όρων παράδοση της Δωδεκανήσου, παρουσία του Αγγλου Ταξίαρχη Moffat, του Συνταγματάρχη Acland και του Διοικητή του Ιερού Λόχου Ελληνα Συνταγματάρχη Χρήστου Τσιγάντε.
Με την πράξη αυτή ολοκληρώθηκε η αγγλική κατοχή της Δωδεκανήσου. Η διαδικασία που προηγήθηκε, καθώς και η υπογραφή του Πρακτικού της παράδοσης έγιναν σε ένα παλιό αρχοντικό της Σύμης, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι Σύμμαχοι, ως έδρα Διοίκησης και στο οποίο υπάρχει σήμερα εντοιχισμένη αναμνηστική πλάκα.
Στις 9 Μαΐου αγγλικές Δυνάμεις με άνδρες του Ιερού Λόχου αποβιβάζονται στη Ρόδο. Εγκαθίσταται η αγγλική Διοίκηση Δωδεκανήσου, οπότε τερματίζεται και η τελευταία κατοχή, την οποία εκπροσωπούσαν οι Γερμανοφασίστες.
Στις 15 Μαΐου 1945, ο Αντιβασιλέας-Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Δαμασκηνός, πριν ακόμη εκδηλωθούν επίσημα οι αποφάσεις των νικητών του Πολέμου για την παραχώρηση του δωδεκανησιακού συμπλέγματος, κηρύσσει στη Ρόδο τον αρραβώνα της Δωδεκανήσου με τη Μητέρα-Πατρίδα.
Η ομόφωνη, κατ’ αρχήν, Συμφωνία για την παραχώρηση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα αποφασίστηκε στις 27 Ιουνίου 1946 στο Παρίσι, από το Συμβούλιο των Υπουργών των Εξωτερικών των νικητριών Μεγάλων Δυνάμεων. Η απόφαση, όμως, αυτή δεν έτυχε άμεσης εφαρμογής, γιατί έπρεπε να προηγηθεί η επικύρωση της Συνθήκης μεταξύ της Ελλάδας και Ιταλίας.
Στις 2 Φεβρουαρίου 1947, υπογράφεται Συνθήκη Ειρήνης Ιταλίας και Συμμάχων και στο άρθρο 14 αναφέρεται: Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρη κυριαρχία τας νήσους της Δωδ/σου: Αστυπάλαια, Ρόδο, Χάλκη, Κάρπαθο, Κάσο, Τήλο, Νίσυρο, Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο, Σύμη, Κω και Καστελλόριζο, ως και τας παρακειμένας νησίδας».
Την 31 Μαρτίου 1947 ο Αγγλος Ταξίαρχος Parker υπογράφει στη Ρόδο το πρωτόκολλο παράδοσης της Δωδεκανήσου στον Ελληνα Στρατιωτικό Διοικητή Αντιναύαρχο Περικλή Ιωαννίδη.
Στο πρωτόκολλο αυτό αναφέρονται τα εξής: «Η κατοχή της Δωδεκανήσου την μεσημβρίαν από την Βρετανική Στρατιωτική Διοίκησιν εις την Ελληνικήν τοιαύτην, συμφώνως προς τους όρους της Συμφωνίας της υπογραφείσης εν Αθήναις υπό των Αντιπροσώπων των Κυβερνήσεων Μεγάλης Βρετανίας και Ελλάδος».
Η Στρατιωτική Ελληνική Διοίκηση ήταν μεταβατική περίοδος μέχρι την Ενσωμάτωση.
Στις 22 Οκτωβρίου 1947 επικυρώνεται η Συνθήκη Ελλάδας-Ιταλίας και στις 28 του ίδιου μήνα γίνεται η προσάρτηση και η Δωδεκάνησος αποτελεί, πλέον, ελληνικό έδαφος. Δεν έμενε, παρά να οριστεί η επίσημη, τυπική τελετή της Ενσωμάτωσης.
Στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 7/9.1.1948 δημοσιεύεται ο Νόμος 518/48 «περί ποσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα», ο οποίος στην πρώτη παράγραφο του μόνου άρθρου αναφέρει: «Αι νήσοι της Δωδεκανήσου Ρόδος, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Αστυπάλαια, Νίσυρος, Πάτμος, Χάλκη, Κάσος, Τήλος,Σύμη, Κως, Λέρος και Καστελλόριζον, ως και αι παρακείμεναι νησίδες είναι προσηρτημέναι εις το Ελληνικόν Κράτος από της 28ης Οκτωβρίου 1947».
Στις 7 Μαρτίου 1948, με την παρουσία του επίσημου Ελληνικού Κράτους, ήτοι του Ανώτατου Άρχοντα, των Μελών της Κυβέρνησης και της Στρατιωτικής Ηγεσίας επισφραγίζεται σε επίσημη τελετή η Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα. Ήταν η ημέρα της δικαίωση των αγώνων και της ανταμοιβής των θυσιών του δωδεκανησιακού λαού.
Υστερα από 638 χρόνια σκλαβιάς...
Πηγή : rodiaki.efimerida
Ένωση Ροδίων Αθηνών Πειραιώς: http://www.enosirodion.gr/index.php/articles/general-articles/ksookswokshksio-okso-ksksooksoksoookso-okso-ksoksksksiksksksokswo-ksoks-oksks-ksksksksksks/
****************
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Η 8η ΜΑΪΟΥ ΤΟΥ 1945
Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΟΥ Ν.Α. ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΤΗ ΣΥΜΗ
Κείμενο-Αφήγηση: Γιάννη Μ. Βολονάκη
(εφημερ. ΠΡΟΟΔΟΣ)
Η 8η Μαΐου του 1945 θεωρείται σαν ημέρα λήξης του 68μηνου Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (άρχισε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1939), που προκάλεσε στην ανθρωπότητα τρομερές υλικές καταστροφές, καθυστέρηση σε όλους τους τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και προπάντων θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων.
Στις 29 Απριλίου του 1945, ο Αδόλφος Χίτλερ, ο Φύρερ, αυτοκτόνησε, αφού διόρισε διάδοχό του τον αρχιναύαρχο Νταίνις, με μία Γερμανία που έπνεε τα λοίσθια από πάσης απόψεως.
Όμως ο γερμανικός στρατός έξω από τη Γερμανία παρέμενε ακόμα ισχυρός. Υπό σκληρή κατοχή ήταν η Δανία, η Νορβηγία, μέρος της Ολλανδίας, πολλές περιοχές της Γαλλίας, τα βόρεια των Βαλκανίων, μέρος της Αυστρίας, η Τσεχοσλοβακία κ.α. Όπως γράφει στην ιστορία του ο Raihmon Kartie «η Γερμανία διατηρούσε κατακτήσεις τόσο απομακρυσμένες, όσο η Ρόδος και η Κρήτη και συνεχίζει πως, τρία εκατομμύρια στρατιώτες Γερμανοί βρίσκονταν ακόμα υπό τα όπλα, από το Βόρειο Ακρωτήριο ως το Αιγαίο Πέλαγος, ενώ την ίδια στιγμή, όπως τονίζει, το Γ΄ Ράιχ ήταν χαμένο».
Η Γερμανία αναγκάστηκε εκ των πραγμάτων, να συμφωνήσει απλά στην άνευ όρων παράδοση ολόκληρου του γερμανικού στρατού με τη συνθηκολόγηση της Ρέιμς στις 7 Μαΐου του 1945. Εν τω μεταξύ την αρχηγεία του γερμανικού στρατού είχε αναλάβει ο στρατάρχης Κάιτελ, ο οποίος στις 9 Μαΐου και με τρόπο προκλητικό, παρουσιάστηκε στη συνεδρίαση, την τελική, του Κάρλχορστ, όπου απλά αναγνωρίστηκε και υπεγράφη η συμφωνηθείσα στη Ρέιμς παράδοση της Γερμανίας, που ήταν όχι μόνο ηττημένη, αλλά είχε χάσει κάθε πολιτική ύπαρξη και μάλιστα κάθε είδους νομική υπόσταση.
Εκμηδενισμένη έπεσε στα χέρια των συμμάχων, σωστό πτώμα. Σημειωτέον ότι η συμφωνία ετέθη σε ισχύ από την 23ην ώραν και 1 λεπτό της 8ης Μαΐου του 1945.
Την ίδια τούτη μέρα, 8η Μαΐου του 1945, ο Γερμανός στρατηγός Oto Wagener, υπέγραψε τη Σύμη την παράδοση της Δωδεκανήσου στους συμμάχους. Η Σύμη είχε τη μεγάλη τιμή και χαρά να αναγγείλει πρώτη στα αδελφά της νησιά τον ερχομό της επί αιώνες αναμενόμενης λευτεριάς.
Οι στίχοι που είναι χαραγμένοι στο μνημείο της 8ης Μαίου, στο Γιαλό της Σύμης, στοίχοι του φιλολόγου και λογοτέχνη Φώτη Βαρέλη, το μαρτυρούν.
Σήμερα κρυφομίλησε η λευτεριά με μένα, πάψετε 12νησα νάστε συλλογισμένα.
Η επέτειος αυτή γιορτάζεται στη Σύμη κάθε χρόνο με την πρέπουσα τιμή και παρουσία.
Είναι αναγκαία μια σύντομη ιστορική για τη Δωδεκάνησο αναδρομή, καθώς και μια απλή αναφορά στην κατάσταση που επικρατούσε τις παραμονές της 8ης Μαΐου του 1945 στη Σύμη.
Η ιστορία της Δωδεκανήσου για πολλούς αιώνες συνέχισε αμείλικτη το δρόμο της. Επιδρομές πολλών κατακτητών σημάδεψαν την πορεία των νησιών. Το 1306 οι Σταυροφόροι και από το 1523 οι Τούρκοι κατέλαβαν τα Δωδεκάνησα και είναι γνωστά τα δεινά που υπέστησαν οι πρόγονοι μας. Στις 5 Μαΐου του 1912 κατέλαβαν τα νησιά οι Ιταλοί και το 1943 οι Γερμανοί.
Οι Ιταλοί στην αρχή αόριστα και πολύ διπλωματικά υπεσχέθησαν τη λευτεριά μας, όμως σιγά - σιγά και ύπουλα επιχείρησαν να εξιταλίσουν το λαό. Με την επικράτηση του Μουσολίνι το 1922 και ιδίως με τη στρατιωτική διοίκηση του δολοπλόκου και υστερικού Ντε Βέκκι, η κατάσταση για τους Δωδεκανήσιους έγινε άκρως αφόρητη. Απαγορεύτηκε η διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας στα σχολεία, δίδασκαν μόνο την ιταλική, εξανάγκαζαν τον κόσμο να ντυθούν φασίστες, εμπόδιζαν τις θρησκεύτηκες εκδηλώσεις, στέριωσε για καλά η τρομοκρατία, η φαλκίδευση της ελευθερίας, το κράτος του τρόμου και της καταπίεσης.
΄Αμεση υπήρξε η αντίδραση του λαού και δυναμική. Γνωστή η εξέγερση του Πάσχα του 1919 και τα αποτελέσματά της.
Στη διάρκεια του έπους του 1940 οι κατακτητές σκλήρυναν πιο πολύ τη στάση τους. Οι Δωδεκανήσιοι πολέμησαν με κάθε τρόπο τον Ιταλό εισβολέα και αργότερα τον Γερμανό. Κατετάγησαν εθελοντές στον ελληνικό στρατό, στον ένδοξο Ιερό Λόχο, στο Σύνταγμα Δωδεκανησίων Εθελοντών, του οποίου οργανωτής ήταν ο Συμιακός αξιωματικός Μάρκος Κλαδάκης. Πολέμησαν στην αντίσταση παντού στο Αιγαίο, στο Ρίμινι, στο Ελ Αλαμέιν και ήταν πολλοί οι νεκροί.
Με την ανακωχή των Ιταλών με τους συμμάχους, στις 8 Σεπτεμβρίου του 1943, άρχισε η γερμανική κατοχή. Πολλοί πολίτες εκτελέστηκαν για τις δραστηριότητές τους και ο λαός υπέφερε πολύ.
Οι Γερμανοί βομβάρδισαν ανηλεώς για 18 ημέρες τη Σύμη.
Τα αποτελέσματα, θάνατος και καταστροφή. Οι Γερμανοί έφυγαν τελικά από τη Σύμη στις 25 Σεπτεμβρίου του 1944. Η επόμενη ημέρα είναι η πρώτη ημέρα λευτεριάς των Συμιακών, που έξαλλοι γιόρταζαν με δάκρυα χαράς.
Αμέσως ήλθαν στη Σύμη στρατιωτικές συμμαχικές δυνάμεις με διοικητή τον ΄Αγγλο Ταξίαρχο Moffat. Ήσαν ΄Αγγλοι, Νεοζηλανδοί, η 281η ινδική δύναμη και ο Ιερός Λόχος, 800 εύψυχοι και εύσωμοι ήρωες άνδρες υπό τον συνταγματάρχη Χριστόδουλο Τσιγάντε. Υπήρχαν πολλά αποβατικά και μεταγωγικά, επίσης αυτοκίνητα του στρατού, βαρέα όπλα, κ.α.
Την 8η Μαΐου του 1945 μια Γερμανική ακταιωρός, χωρίς οπλισμό, έφερε από τη Ρόδο τον Γερμανό στρατηγό Otto Wagener, ο οποίος επιβιβάστηκε σε αγγλικό πλοίο M.L. κοντά στο ακρωτήρι Αλωπός των Μικρασιατικών ακτών και συνοδεία του ελληνικού αντιτορπιλικού «Κρήτη», ήλθε στη Σύμη και αποβιβάστηκε στην τότε ξύλινη αποβάθρα, κοντά στο «Ρολόι», ενώ τμήμα ΄Αγγλων στρατιωτών του απέδωκε τιμές. Τον υποδέχτηκε εκεί ο ΄Αγγλος συνταγματάρχης Acland, με τον υπασπιστή του και πεζοί, μπροστά ο Wagener και ο Acland και πίσω οι υπασπιστές τους, αμίλητοι και βιαστικοί, έφθασαν στο κτίριο και στο δεύτερο όροφό του, που επί Ιταλικής κατοχής ήταν Ειρηνοδικείο, υπεγράφη το πρωτόκολλο παράδοσης της Δωδεκανήσου στους συμμάχους. Παρόντες και ο ΄Αγγλος Ταξίαρχος Moffat, ο ΄Αγγλος συνταγματάρχης Baird, Γάλλος πλοίαρχος Legge και βέβαια ο διοικητής των Ιερολοχιτών Χριστόδουλος Τσιγάντε.
Το υπογραφέν πρωτόκολλο παράδοσης είχε συνταχθεί σε μυστική συνάντηση συμμάχων και Γερμανών από την προηγούμενη ημέρα, ίσως σε κάποια Μικρασιατική ακτή.
Μετά την υπογραφή ο Γερμανός στρατηγός παρέδωσε το πιστόλι του στον ΄Αγγλο Ταξίαρχο Moffat και τότε ο Moffat το έδωσε στον Τσιγάντε, λέγοντας πως: «αυτό το τρόπαιο ανήκει σε εσάς και στον Ιερό Λόχο». Τότε ο Wagener συμφώνησε λέγοντας ένα JA, δηλαδή ναι. Λέγεται μάλιστα ότι ήθελε η παράδοση να γίνει στους Έλληνες, όμως δεν δέχτηκαν οι ΄Αγγλοι.
Στη συνέχεια αμίλητος έφυγε για τη Ρόδο, ενώ οι Συμιακοί γιόρτασαν έξαλλοι το γεγονός.
Την επομένη ημέρα, 9η Μαΐου, η στρατιωτική δύναμη της Σύμης, άνδρες και πλοία, έφυγαν για τη Ρόδο και έτσι άρχισε η λεγόμενη Αγγλοκρατία της Δωδεκανήσου, γιατί οι ΄Αγγλοι προσπαθούσαν, ανεπιτυχώς βέβαια, να κάνουν τη Δωδεκάνησο επαρχία της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Αγώνες ξανά, συλλαλητήρια, διπλωματία. Στις 31 Μαρτίου του 1947 υπεγράφη το Πρωτόκολλο Παράδοσης των νησιών από τους ΄Αγγλους στην Ελλάδα και στις 7 Μαρτίου 1948 έγινε τυπικά και τελετουργικά η Ενσωμάτωση, όπως λέγεται, με τη μητέρα Ελλάδα.
Ο λαός της Δωδεκανήσου, μετά από τόσους αιώνες πικρής δουλείας και διωγμών, βρήκε τη λευτεριά. Οι νησιώτες έγραψαν μια θαυμαστή ιστορία, μένοντας ακραιφνείς Έλληνες με τη γλώσσα, τη θρησκεία και τα ιδανικά τους άθικτα. Σαν θαύμα ιστορικό μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει αυτό το γεγονός, σαν μεγαλούργημα του ανθρώπινου φρονήματος, σαν αποτέλεσμα μιας απλής, αλλά υπέροχης πνευματικότητας, πούταν παντρεμένη με την τόλμη, την ανδρεία και το πύρωμα της ψυχής.
Ρόδος: 7/5/2006
Γιάννης Μ. Βολονάκης
Σύντομο βιογραφικό σημείωμα. : Γεννήθηκε στη Σύμη της Δωδεκανήσου το 1938. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στη Σύμη, σπούδασε Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και υπηρέτησε μαζί με τη σύζυγό του, Μαρία Ζεστού, καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, σε σχολεία Μ.Ε. και στη Στεριανή Ελλάδα, μα πιο πολλά χρόνια στη Ρόδο. Λατρεύει το αληθινό και το ωραίο. Είναι λίγο ζωγράφος και ποιητής. ΄Εχει πολλά που του δίνουν χαρά στη ζωή, μα πιο πολύ θέλει να δίνει αγάπη και να παίρνει. Μιχάλης και Ευαγγελία τα δυο του παιδιά. Τώρα κι αυτός κι η γυναίκα του συνταξιούχοι, ζουν στη Σύμη.
*******************
Ο εορτασμός της 8ης Μαΐου στη Σύμη
Ἡ 9η Μαῒου ἔχει ὁρισθεῖ ὡς ἡμέρα λήξεως τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Γιά τήν ἕδρα τῆς ἀκριτικῆς μας Μητροπόλεως ὅμως, ἡ 8η Μαΐου ἀποτελεῖ μιά σημαντική ἱστορική ἐπέτειο. Τό 1945, κατά τήν ἡμέρα αὐτή, πραγματοποιήθηκε στήν Σύμη, ἡ παράδοση τῶν Δωδεκανήσων ἀπό τούς Γερμανούς στούς συμμάχους καί ἐδῶ ὑπεγράφη τό σχετικό Πρωτόκολλο.
Ἔτσι ἡ σημερινή ἡμέρα ἦταν γιά τό νησί ἡμέρα ἐκδηλώσεων καί τοπική ἀργία. Τό πρωί ἐτελέσθη πανηγυρική Δοξολογία στόν Μητροπολιτικό Ἱ. Ναό τοῦ Τιμίου Προδρόμου ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη μας κ. Χρυσόστομο, συμπαραστατούμενο ἀπό τούς Ἱερεῖς τῆς Σύμης καί στήν συνέχεια ἐπιμνημόσυνη δέηση στό Ἡρῶον τῶν πεσόντων. Οἱ ἐκδηλώσεις ἔκλεισαν μέ τήν παρέλαση τῶν μαθητῶν τῶν Σχολείων μας καί τοῦ Στρατοῦ.
Αὐτός ὅμως πού "πρωταγωνίστησε" κατά τήν ἐκδήλωση, ἦταν ὁ ἀκούραστος Στρατηγός ἐ. ἀ. Κων/νος Κόρκας, παρά τήν ἡλικία τῶν 93 ἐτῶν. Ζωηρός καί ἀκμαῖος ἔλαβε τήν θέση του στό βῆμα, κατόπιν τήν Δοξολογία καί μίλησε μέ χειμαρρώδη τρόπο ἀπό στήθους, ἐξιστορώντας μέ παραστατικό καί γλαφυρό τρόπο τά ἱστορικά αὐτά γεγονότα, τά ὁποῖα ἔζησε προσωπικά, ἀφοῦ ὡς Ἱερολοχίτης Ἀνθυπολοχαγός, ἦταν παρών στήν ὑπογραφή τοῦ Πρωτοκόλλου.
Παρόντες ἦταν ὁ Δήμαρχος Σύμης κ. Ἐλ. Παπακαλοδούκας, τά Μέλη τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου, ὅλες οἱ τοπικές Ἀρχές τοῦ Νησιοῦ, καθώς καί ὁ ὑποψήφιος Δήμαρχος κ. Π. Μοσκιοῦ, συνοδευόμενος ἀπό τά στελέχη τοῦ συνδυασμοῦ του. Τήν Πολιτεία ἐκπροσώπησε ἡ Ἀντιπεριφερειάρχης Ν. Αἰγαίου κ. Λ. Φτακλάκη, ἐνῶ παρέστησαν καί ἐκπρόσωποι ἀπό τίς Δημοτικές, Στρατιωτικές, Ἀστυνομικές, Λιμενικές, κ.τ.λ. Ἀρχές τῆς Ρόδου, τῶν Συλλόγων τῆς Σύμης στόν Πειραιᾶ καί τήν Ἑλευσίνα, καί τῆς Ἑνώσεως Γυναικῶν Σύμης κ.ἄ. Ἡ ἐκδήλωση ἔκλεισε μέ παραδοσιακούς χορούς, πού χόρεψαν τό χορευτικό τῆς Ἑνώσεως Γυναικῶν Σύμης.
Κλείνοντας τήν ἀναφορά παραθέτουμε ἐν περιλήψει τό ἱστορικό τῆς ἡμέρας, πού συνέγραψε ὁ ἀείμνηστος Συμαῖος ἐκπαιδευτικός Ἰω. Βολονάκης:
«Ἡ Σύμη, νησί τῆς Δωδεκανήσου, τό πλησιέστερο μέ τή Ρόδο, εἶχε ἀπό τά πολύ ἀρχαία χρόνια τήν ἴδια ἱστορική μοίρα μέ τή Ρόδο. Ἐπιδρομεῖς καί κατακτητές πολλοί καί τό 1306 οἱ σταυροφόροι, ἀπό τό 1523 οἱ Τοῦρκοι, ἀπό τίς 5 Μαΐου τοῦ 1912 οἱ Ἰταλοί καί ἀπό τό 1943 οἱ Γερμανοί, ὡς τήν 8η Μαΐου τοῦ 1945, ἡμέρα τῆς παράδοσης τῆς Δωδεκανήσου ἀπό τούς Γερμανούς στούς συμμάχους, πού ἔγινε στή Σύμη.
Ἡ Σύμη, ὅπως καί τά ἀδελφά νησιά, ὑπέφερε κατά τήν Ἰταλική καί Γερμανική κατοχή. Ἡ ἀντίδραση τοῦ λαοῦ μεγάλη μέ ὅλα τά μέσα καί μέ κάθε τρόπο. Μεγάλες οἱ καταστροφές, πολλοί οἱ νεκροί καί στούς βομβαρδισμούς τῆς Σύμης, γιά 18 ἡμέρες ἀπό τά Γερμανικά στούκας. Συμιακοί ἐθελοντές πολέμησαν παντοῦ, στή Πίνδο, στό Αἰγαῖο, στό Ρίμινι. Ἡ Σύμη ἐρήμωσε στή κυριολεξία. Οἱ Γερμανοί κατέλαβαν τό νησί στίς 2 Νοεμβρίου τοῦ 1943 καί στίς 25 Σεπτεμβρίου τοῦ 1944 ἔφυγαν γιά τήν Ρόδο, ἀφοῦ ἀνετίναξαν τήν ἐκκλησία τῆς Μεγάλης Παναγιᾶς τοῦ Κάστρου, ὅπου εἶχαν πολεμοφόδια. Ἡ Σύμη ἐλεύθερη πλέον, ὄχι ὅμως καί τά ἄλλα νησιά. Τίς μέρες πρό τῆς 8ης Μαΐου τοῦ 1945 ἡ κατάσταση στή Σύμη ἦταν περίπου ἡ ἑξῆς: Ὁ κόσμος ὅλος χαρά καί ἐνθουσιασμό, ὅμως στά ἐρείπια καί στή μεγάλη ἔνδεια.
Μέ διοικητή τόν Ἄγγλο ταξίαρχο Moffat ὑπῆρχαν στρατιωτικές δυνάμεις, 15-16 χιλιάδες, Ἄγγλοι, Νεοζηλλανδοί, ἡ 281η Ἰνδική δύναμη καί ὅλος ὁ ἔνδοξος ἱερός λόχος, αὐτοί οἱ εὔσωμοι καί εὔψυχοι ἄνδρες ὑπό τόν συνταγματάρχη Χριστόδουλο Τσιγάντε. Ὑπῆρχε στόλος ἀπό δυό Ἑλληνικά ἀντιτορπιλικά, 3 Ἀγγλικά, πάνω ἀπό 10 τορπιλάκατοι, τά λεγόμενα Μ.L{EM-EL}, 4 Γαλλικά πλοῖα καί ἀρκετά ἀποβατικά καί μεταγωγικά.
Ἐν τῷ μεταξύ τό τέρας τοῦ Ἄξονος ἔπνεε τά λοίσθια. Τήν 7η Μαΐου ὁ γερμανός στρατιωτικός διοικητής Otto Wagener ἦλθε σέ διαπραγματεύσεις μέ τόν Ἄγγλο στρατηγό Πάτζετ γιά τήν παράδοση τῶν νησιῶν. Τήν ἑπόμενη, 8η Μαΐου 1945 μία γερμανική τορπιλάκατος χωρίς ὁπλισμό, ἔφερε τόν Γερμανό στρατηγό, πού ἀνοικτά ἀπό τό μικρασιατικό ἀκρωτήρι Ἀλωπός, ἐπιβιβάστηκε σέ ἀγγλικό ἀντιτορπιλικό καί συνοδεία Ἑλληνικοῦ ἀντιτορπιλικοῦ ἔφθασε στή Σύμη καί ἀποβιβάστηκε στή ξύλινη τότε ἀποβάθρα στό Ρολόι. Τόν ὑποδέχθηκαν ἐκεῖ ὁ ἄγγλος συνταγματάρχης Acland μέ τόν ὑπασπιστή του καί μέ τιμητικό ἄγημα στρατοῦ. Πεζή ἔφθασαν στόν δεύτερο ὄροφο παρακειμένου κτιρίου, πού ἐπί Ἰταλικῆς κατοχῆς ἦταν Εἰρηνοδικεῖο καί ἐκεῖ ὑπεγράφη τό πρωτόκολλο παράδοσης τῆς Δωδεκανήσου στούς συμμάχους. Λέγεται, ὅτι ὁ Wagener ζήτησε νά γίνει ἡ παράδοση στούς Ἕλληνες ἀλλά δέ τό δέχτηκαν οἱ Ἄγγλοι...
Παρόντες καί ὁ ἄγγλος ταξίαρχος Moffat, ὁ Ἄγγλος συνταγματάρχης Baird, ὁ Γάλλος πλοίαρχος Legge καί ἀσφαλῶς καί ὁ Ἕλληνας διοικητής τοῦ Ἱεροῦ λόχου συνταγματάρχης Τσιγάντε. Ο Wagener ὑπέγραψε τήν παράδοση καί ἀμίλητος παρέδωκε τό πιστόλι του στόν Ἄγγλο ταξίαρχο Moffat, αὐτός δέ τήν ἴδια στιγμή τό ἔδωσε στόν Τσιγάντε, λέγοντάς του, αὐτό τό τρόπαιο ἀνήκει σέ σᾶς καί στόν Ἱερό λόχο. Ο Wagener τότε, ἐπειδή συμφωνοῦσε μέ τήν χειρονομία τοῦ Moffat, εἶπε ἁπλά ''για''{ναί} καί πάλιν ἀμίλητος ἔφυγε γιά τή Ρόδο.
Οἱ Συμιακοί ἔξαλλοι ἀπό χαρά, μέ γαλανόλευκες, ἔψαλλαν τόν Ὕμνο τῆς Ἐλευθερίας. Τήν ἑπόμενη ἡμέρα, ὅλη ἡ στρατιωτική δύναμη τῆς Σύμης ἔφυγε γιά τήν Ρόδο. Ἡ 8η Μαΐου τοῦ 1945 εἶναι γιά τήν προσφορά τοῦ ἡρωικοῦ νησιοῦ τῆς Σύμης στό Ἔθνος, μία ἐπιβράβευση ἀπό τήν ἱστορία».
Πηγή φωτογραφιών: Ρουβήμ (ΡΟΔΟΣυλλέκτης)
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου