Τρίκαστρο Πρέβεζας: Εκεί όπου ο μύθος συναντά την ιστορία...

Αφιέρωμα στην Πρέβεζα και στο χωριό Τρίκαστρο.

(Σχεδόν ακατοίκητο το Τρίκαστρο. Μια μικρή κι άγνωστη γωνιά του Νομού Πρέβεζας που κρατά μυστική την ιστορία της, ιστορία του τόπου μας. )

Πριν λίγες μέρες, είχα λάβει ένα ποίημα από τον κύριο Βλάσιο Γ. Μπάθα ο οποίος κατάγεται από το όμορφο χωριό Τρίκαστρο της Πρέβεζας, έκανα την ανάρτηση και την ανέβασα και στη σελίδα “Τρίκαστρο Γόρανα Πρεβέζης” με την παράκληση να μου στείλουν υλικό για να κάνω ένα αφιέρωμα... Η ανταπόκριση ήταν άμεση και σήμερα έλαβα από τον διαχειριστή της σελίδας, το παρακάτω κείμενο και αρκετές φωτογραφίες, πράγμα που δείχνει την αγάπη αυτών των ανθρώπων για τον τόπο τους... 

Το κείμενο φυσικά θα αναρτηθεί ως έχει καθώς και οι φωτογραφίες... θα μου επιτρέψουν όμως οι φίλοι από το Τρίκαστρο, να προσθέσω και εγώ κάποιες δικές μου φωτογραφίες από την επίσκεψη εκεί το 2007...

Σας ευχαριστώ από καρδιάς!!!

Η προηγούμενη ανάρτηση με τίτλο “ ΤΡΙΚΑΣΤΡΟ – ΑΓΟΡΑΝΑ: Το χωριό μου”: http://rokar-rokar.blogspot.gr/2016/04/blog-post_83.html

Εισαγωγή 

Η Πρέβεζα είναι η πρωτεύουσα του Νομού Πρεβέζης, πόλη και λιμένας της Ηπείρου. Κατά την απογραφή του 2001 στην πόλη της Πρέβεζας κατοικούσαν 16.321 κάτοικοι, ενώ ο συνολικός πληθυσμός του Δήμου Πρέβεζας ήταν 19.605 κάτοικοι. Από το έτος 2010 με τον Νόμο 3852/2010 "Καλλικράτης" ο Δήμος Πρέβεζας περιλαμβάνει πλέον τους τέως Δήμους Πρέβεζας, Δήμο Λούρου και Δήμο Ζαλόγγου. Άρα, στον κάθετο άξονα εκτείνεται νότια από το λιμάνι Πρέβεζας, βόρεια μέχρι την Χαράδρα του Αχέροντα(Τρίκαστρο) και στον οριζόντιο άξονα δυτικά από το Ιόνιο πέλαγος, ακτή Μονολίθι, μέχρι ανατολικά τη Στεφάνη και το άκρο της χερσονήσου της Λασκάρας. Η Πρέβεζα συνδέεται από το έτος 2002 με το Άκτιο της Αιτωλοακαρνανίας, με την υψηλής τεχνολογίας Υποθαλάσσια σήραγγα Πρέβεζας - Ακτίου.]\

Η σημερινή Πρέβεζα ιδρύθηκε μετά την οριστική παρακμή της Νικόπολης, σιωπηλά ως ψαροχώρι, πιθανόν τον 11ο αιώνα από Έλληνες και Βενετούς ψαράδες από το νησί Burano όταν παραχωρήθηκε από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα στουςΒενετούς ως «εμπορείο». Η πρώτη γραπτή αναφορά του ονόματος Πρέβεζα γίνεται στο Χρονικόν του Μωρέως 1292 μ.Χ. όπου αναγράφεται επιδρομή Γενουατών επιδρομέων εναντίον της περιοχής ως εξής: "Επέζεψαν την Πρέβεζαν, κουρσεύουν τα χωρία, και έχω φόβον αμέτρητον μη φτάσωσι στην Άρταν". Στην πρώτη αυτή περίοδο και καθ’ όλο το Μεσαίωνα η Πρέβεζα ακολούθησε τις τύχες του Δεσποτάτου της Ηπείρου του οποίου υπήρξε τμήμα. Απειλήθηκε επανειλημμένα από Νορμανδούς,Βενετούς, Αλβανούς, Φράγκους και Τούρκους που τελικά την κατέλαβαν το 1449, οπότε ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ ο Β΄ κατασκεύασε στην Πρέβεζα Ναύσταθμο με νεώριο.

Κρατικό Αρχαιολογικό Μουσείο Νικόπολης, Λ.Ιωαννίνων, Πρέβεζα (λειτουργεί από το 2009) 

· Δημοτικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Νεοχωρίου Πρέβεζας. Είναι κλειστό. Χρειάζεται ραντεβού με το Δήμο.

· Δημοτικό Υπαίθριο Εθνογραφικό Μουσείο Φλάμπουρων (Open Air Ethnographic Museum). Στάνες Σαρακατσαναίων. Λειτουργεί από 2008

· Δημοτική Πινακοθήκη "Ιωάννης Μόραλης", Αρχοντικό Αθανασιάση, Ιστορικό κέντρο Πρέβεζας. Λειτουργεί από το 2012

· Ιδιωτική Πινακοθήκη Λέανδρος Σπαρτιώτης, Αγιος Θωμάς Πρέβεζας. Με ραντεβού. Λειτουργεί από το 2009

· Ιδιωτικό Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Ηπείρου, του Χαράλαμπου Γκούβα. Εγκαινιάσθηκε στίς 02-09-2013. Με ραντεβού.

· Δημοτικό Ναυτικό Μουσείο Πρέβεζας, Λεωφόρος Μαργαρώνας. Ανακατασκευάσθηκε το 2006. Μακέτα αναπαράστασης Ναυμαχίας Ακτίου. Με ραντεβού.

· Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο κοινότητας Καμαρίνας (Ζάλογγο). Με ραντεβού.

Αξιοθέατα του Δήμου Πρέβεζας 

Όπως προαναφέρθηκε, ο Νέος Δήμος Πρέβεζας βάσει του Νόμου 3852/2010 "Καλλικράτης" περιλαμβάνει τον τ. Δήμο Πρέβεζας, τον τ. Δήμο Ζαλόγγου και τον τ. Δήμο Λούρου.

Αξιοθέατα δημοτικού διαμερίσματος Πρέβεζας (αλφαβητικά)

Άγαλμα και Μνημείο με οστά Οδυσσέα Ανδρούτσου

· Προτομή Ελευθερίου Βενιζέλου, πλατεία Ανδρούτσου

· Προτομή Κώστα Καρυωτάκη, οδός Δαρδανελλίων

· Άγιος Θωμάς Πρέβεζας

· Αισθητικό δάσος Μονολιθίου, Μονολίθι

· Ανάγλυφη επιγραφή Ιστορίας Σεϊτάν Παζάρ Πρέβεζας

· Αρχαιολογικό Μουσείο Νικόπολης, Λ. Ιωαννίνων

· Αρχαία Νικόπολη: Βασιλική Α’ Αλκίσωνος

· Αρχαία Νικόπολη: Βασιλική Β’ Δουμετίου

· Αρχαία Νικόπολη: Ρωμαϊκό Θέατρο

· Αρχαία Νικόπολη: Νυμφαίον

· Αρχαία Νικόπολη: Ρωμαϊκό Ωδείον

· Αρχαία Νικόπολη: Μνημείο Αυγούστου

· Αρχαία Νικόπολη: Ρωμαϊκό Στάδιο Νικοπόλεως

· Αρχαία Νικόπολη: Ρωμαϊκές Θέρμες (2)

· Εκβολές ποταμού Λούρου (Δέλτα), Μιχαλίτσι

· Ενετικός Πύργος (Ρολόϊ), οδός Εθν. Αντιστάσεως, Πρέβεζα

· Αναθηματική στήλη Κώστα Καρυωτάκη, Βαθύ

· Ίδρυμα Ακτία Νικόπολις, Νίκος Δ. Καράμπελας

· Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Ηπείρου, Χαράλαμπος Γκούβας

· Ιστορικό παραδοσιακό κέντρο Πόλης Πρέβεζας

· Καμάρες Νεωρίου Πρέβεζας, μετέπειτα Οθωμανική φυλακή, σήμερα ψαροταβέρνες

· Μνημείο Παργινόσκαλας, Πρέβεζα

· Ναός Αγίου Χαραλάμπους Πρέβεζας

· Ναός Αγίου Αθανασίου (Οδός 21ης Οκτωβρίου)

· Ναός Αγίου Κωνσταντίνου, Πρέβεζα

· Ναός Αγίου Νικολάου, Πρέβεζα

· Ναός Αγίας Τριάδας, Νεοχώρι Πρέβεζα

· Ναός Παναγίας των Ξένων, Πρέβεζα

· Ναός Παντοκράτορος, Πρέβεζα

· Ναυπηγείο παραδοσιακό στο Βαθύ,

· Nicopolis Club, Μονολίθι

· Οθωμανικά Λουτρά Αλή Πασά, Πρέβεζα

· Οθωμανικό Τέμενος (Γενή Τζαμί), Πρέβεζα

· Παραλιακή οδός Ελ. Βενιζέλου

· Παραλία Κυανή Ακτή Πρέβεζα

· Παραλία Μονολίθι Πρέβεζας

· Παραλία Αλωνάκι, Πρέβεζας

· Προμαχών (Bastion), παραλία Πρέβεζας

· Σήραγγα Άκτιο Πρέβεζα (Immersed Tunnel)

· Φρούριο Παντοκράτωρ, εποχής Αλή Πασά

· Φρούριο Λασκάρας, Οθωμανικής περιόδου

· Φρούριο Αγίου Ανδρέα Πρέβεζας (Ιτς Καλέ),

· Φρούριο Αγίου Γεωργίου Πρέβεζας (Γενή Καλέ), εποχής Αλή Πασά

Αξιοθέατα δημοτικού διαμερίσματος Ζαλόγγου (αλφαβητικά)

· Αρχαία Κασσώπη, Καμαρίνα

· Δάσος Λεκατσά, Μυρσίνη

· Μονή Ταξιάρχη Μιχαήλ, Ζάλογγο

· Μονή Αγίου Δημητρίου, Ζάλογγο

· Μονή Αγίων Αποστόλων (Λιθάρι), Νέα Κερασούντα

· Μονή Κοζίλης, Αρχάγγελος

· Μνημείο Θυσίας Ζαλόγγου, Καμαρίνα

· Μνημείο Ηρώων ΕΔΕΣ, Αρχάγγελος

· Παραλία Καστροσυκιάς, Καστροσυκιά

· Παραλία Καναλίου, Κανάλι

· Παραλία Λυγιάς, Λυγιά

· Ρωμαϊκό Υδραγωγείο, Αρχάγγελος

Αξιοθέατα δημοτικού διαμερίσματος Λούρου (αλφαβητικά)

Αρχαία Ακρόπολη Τρίκαστρο, Τρίκαστρο Πρέβεζας. Πιθανώς είναι το Αρχαίο Ομφάλιον.

· Δάσος Αγίου Βαρνάβα, Λούρος

· Ναός Αγίου Βαρνάβα, Λούρος

· Μονή Αβάσσου, Κοτσανόπουλο

· Μονή Προφήτη Ηλία, Ηλιοβούνι, Στεφάνη

· Ποταμός Λούρος

Σημαντικές προσωπικότητες που γεννήθηκαν ή έζησαν στην Πρέβεζα 

· Οδυσσέας Ανδρούτσος, οπλαρχηγός του 1821

· Αλεξάκης Βλαχόπουλος, οπλαρχηγός του 1821

· Μίνως Μάτσας, ιδιοκτήτης δισκογραφικής εταιρείας

· Γιάννης Μόραλης, (1916-2009) ζωγράφος

· Κωνσταντίνος Κονοφάγος, καθηγητής Ε.Μ.Π., πρύτανης Ε.Μ.Π., υπουργός

· Βασίλειος Μουστάκης, λογοτέχνης, συγγραφέας

· Αθανασία Τσουμελέκα, πλυμπιονίκης στο βάδην

· Αθηνά Παπαγιάννη, αθλήτρια

· Δημήτρης Γενιάς, ζωγράφος

· Ευάγγελος Αυδίκος, καθηγητής λαογραφίας

· Ιωάννης Καλλίνικος, οικονομολόγος, καθηγητής του L.S.E.

· Κώστας Προβατάς, λαϊκός ζωγράφος

· Κώστας Καρυωτάκης, ποιητής

· Νικόλαος Κονεμένος, λογοτέχνης, δημοτικιστής

· Χαράλαμπος Γκούβας, ιατρός, συγγραφέας και ιδρυτής του Μουσείου Τεχνών και Επιστημών Ηπείρου

· Κλεαρέτη Μαλάμου Δίπλα, λογοτέχνης

· Θεόδωρος Γρίβας, ήρωας του 1821

· Θρασύβουλος Τσακαλώτος, στρατηγός Ταξιαρχίας του Ρίμινι

· Λάκης Παππάς, μουσικός, συνθέτης, τραγουδιστής (1938)

· Ιωάννης Σούγκας, ζωγράφος

Η Αρχαία Νικόπολη ήταν πόλη της Ηπείρου που ιδρύθηκε από τους Ρωμαίους στη νοτιοδυτική Ήπειρο κοντά στην σημερινή Πρέβεζα. Ο αρχαιολογικός της χώρος αποτελεί σήμερα την μεγαλύτερη σε έκταση αρχαία πόλη της Ελλάδας(Χ.Γκούβας, 2009). Η Αρχαία Νικόπολη βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην ομώνυμη κοινότητα Νικόπολη στο πιο στενό σημείο του ισθμού της χερσονήσου της Πρέβεζας, επαρκώς προστατευμένη νομοθετικά από τη δόμηση, με αρχαιολογικό νόμο, και είναι επισκέψιμη. Εργασίες αναστήλωσης και ανάδειξης είναι συνεχώς σε εξέλιξη σε διάφορα σημεία του αρχαιολογικού χώρου. Την τελευταία δεκαετία καθαρίστηκαν και αναδείχθηκαν τα Τείχη, το Στάδιο και οι δύο Βασιλικές Αλκίσονος και Δουμετίου. Το 2006-2009 ανασκάφηκε και αναδείχθηκε το Μνημείο Αυγούστου. Το έτος 2012-2013 ανακατασκευάζεται η ανατολική Κεντρική Πύλη των παλαιοχριστιανικών Τειχών και καθαρίζεται το Θέατρο Οκταβιανού, με πρωτοβουλία του συλλόγου "ΔΙΑΖΩΜΑ" κλπ. Η Νικόπολη πληθυσμιακά σύμφωνα με νεότερες μελέτες του Κωνσταντίνου Ζάχου υπολογίζεται να είχε πληθυσμό περί τις 150.000 άτομα, και προήλθε από την βίαιη πληθυσμιακή μετοίκηση άλλων Ηπειρωτικών πόλεων της Θεσπρωτίας, της Πρέβεζας, της Άρτας και της Ακαρνανίας. 

Αυτές ήταν οι εξής (με σημερινή γεωγραφική ταξινόμηση):

· Νομός Θεσπρωτίας: Αρχαία Ελέα Θεσπρωτίας, Αρχαία Γίτανα, Αρχαία Ελίνα (Δυμόκαστρο), Αρχαία Φανοτή (Ντόλιανη),

· Νομός Πρέβεζας: Αρχαία Εφύρα, Αρχαίο Όρραον, Αρχαία Κασσώπη, Αρχαία Πανδοσία, Αρχαίο Βουχέτιο, Αρχαίες Βατίες

· Νομός Αιτωλοακαρνανίας: Αρχαία Καλυδών, Αμφιλοχικόν Άργος, Αρχαίο Ανακτόριον, Αρχαία Κεκροπία, Αρχαία Αλυζία,

· Νομός Άρτας: Αμβρακία,κλπ.

Η πρώτη αναφορά στο όνομα Λούρος, γίνεται στα μέσα του 17ου αιώνα (1670), όταν περνά από την περιοχή ο Εβλιγιά Τσελεμπή, Τούρκος περιηγητής, και αναφέρει τον Λούρο πρώτη φορά ως χωριό, αλλά και παράλληλα ότι είναι τσιφλίκι (τουρκ.ciff-lik: αγρόκτημα) ενός μπέη (τουρκ.bey: τιμητικός τίτλος των τούρκων, αρχηγός, ηγεμόνας) που το διαχειριζόταν κεχαγιάς (τουρκ.kahya.: οικονομολόγος, διαχειριστής, επίτροπος). Αναφέρει επίσης, ότι υπήρχαν μύλοι και ένα έρημο φρούριο.

Από τότε ως τα μέσα περίπου του 18ου αιώνα οι αναφορές στον Λούρο είναι ελάχιστες. Είναι, κυρίως από έγγραφα ξένων προξένων της Άρτης και Πρεβέζης για την υλοτομία των δασών της περιοχής. Τότε αναφέρεται και η περιοχή της Λάμμαρης με δεκαπέντε χωριά μεταξύ Ρινιάσσας – Αμβρακικού, ως περιφέρεια του Λούρου που υπαγόταν στην δικαιοδοσία ενός μουσουλμανικού τεμένους των Ιωαννίνων. Αργότερα αναφέρεται ο καπετάν Νικολός Νάστος-Τζιοβάρας ως Διάσημος οπλαρχηγός του Λούρου και της Λάμαρης, που δολοφονήθηκε από Μαργαριτιώτες Τσάμηδες το 1770 κατ' εντολήν των Τούρκων. Για τον θάνατο του καπετάνιου υπάρχουν δημοτικά τραγούδια. Ένα εξ αυτών είναι: Λάλησε κούκιε μ’ λάλησε στη ράχη στο Καυκάνι. Λαλάτε σ’ασπροπέλαγα, που πλέουν τα καράβια. Ρώτησε για το Νικολό, τον Νικολό Τσουβάρα. Που ήταν στο Λούρο αρματωλός, στο Καρπενίσι κλέφτης. Εψές, προψές ακούστηκαν τα βροντερά ντουφέκια Στον Λούρο επολέμαγε μ’όλη τη συντροφιά του Κοντά στα ξημερώματα τα τούρκικα ασκέρια Τον καπετάνιο βάρεσαν, τον καπετάν Τζοβάρα Και τα μπουλούκια σκόρπισαν.

Το 1779, στην περιοχή εμφανίζεται ο καλόγερος- λαϊκός ιεροκήρυκας και νεομάρτυρας Πατήρ Κοσμάς ο Αιτωλός, που κοντά στον Λούρο και πλησίον της εκκλησίας του Αϊ Θανάση, στην θέση Αμπέλια ή Πλάκα και κάτω από ένα γέρικο πλάτανο, με μέγα ακροατήριο πιστών (περίπου 6.000), από όλη την περιοχή, κήρυξε όλη την ημέρα, μέχρι που έπεσε ο ήλιος. Από τότε αυτός ο πλάτανος, ακόμη και σήμερα, λέγεται «πλάτανος του Πάτερ Κοσμά».

Πέτυχε τότε να ιδρύσει Σχολή, (Ελληνικό σχολείο) στον Λούρο, με επιπλέον οικονομική ενίσχυση (50 γρόσια) από τον τότε Κεχαγιά του Λούρου Οσμάν Αγά, διότι «ούτος παρακινεί τους Έλληνας να φέρωνται νομοταγώς και να πληρώνουν τα δικαιώματα εις τους φεουδάρχας των». Και γι’αυτό το λόγο οι βαθμοφόροι Τούρκοι του παρείχαν προστασία σ' όλη την επικράτεια του Λούρου.

Κατά τον ιστορικόν Ζήσιον (Νέα Εφημερίς 23 Αυγ 1896), γράφει: «πως εμύησε τους αρματολούς ή έχων τα αρματολίκια τους στο Λούρο ή στο Ξηρόμερο στα επαναστατικά σχέδια της ρωσικής αυλής για εξέγερση των ορθοδόξων εναντίον της Πύλης».

Ο Ρήγας Φεραίος, ο Βελεστινλής, το 1795, στην περίφημη «χάρτα» σημειώνει τον Λούρο σαν Κάστρο και διακομιστικό κέντρο της περιοχής.

Το 1797 ο Αλή Πασάς Γ' ο Τεπελενλής κυρίευσε το Λούρο παρά την αντίσταση των κάτοικων και το πυρπόλησε μαζί με τα γειτονικά χωριά (Καμαρίνα, Καντζά). Υποχρέωσε τότε τους κατοίκους της Λάμαρης, και ειδικά τους περήφανους κατοίκους του Λούρου ως παράδειγμα στην περιοχή, να δουλεύουν γ’αυτόν σαν σκλάβοι, κάτω από πρωτόγνωρες συνθήκες. Έτσι οι κάτοικοι έμεναν σε ξύλινα παραπήγματα υπό άθλιες συνθήκες, χωρίς νερό, κυρίως το καλοκαίρι. Δεν επέτρεπε ο Αλή Πασάς στους κατοίκους εκείνη την εποχή να έχουν σπίτια, μήπως έκρυβαν όπλα και οχυρώνονταν, και γίνουν επικίνδυνοι για αυτόν. Φοβόταν πάρα πολύ, διότι η περιοχή είχε γίνει τον προηγούμενο κυρίως αιώνα, κέντρο αρματολών και κλεφτών.

Έτσι όπως ζούσαν οι κάτοικοι, πολλοί ήταν αυτοί που πέθαιναν. Ο Πασάς έφερνε κατά διαστήματα από διάφορα χωριά της Ηπείρου άλλους, για να καλλιεργούν τα εύφορα χωράφια της περιοχής και τα παραγόμενα προϊόντα τα πουλούσε κυρίως στους Γάλλους συμμάχους του. Ο θάνατός των κατοίκων προερχόταν από τις κακουχίες και από μια επιδημική αρρώστια που λεγόταν βράγχη. Ο Λούρος ήταν ένα φτωχό χωριό, πρωτεύουσα της περιοχής Λούρου και Λάμαρης όπως συνηθίζετο να αποκαλείται, και έδρα Πασά.

Το καλοκαίρι του 1800, ο Αλής, με 3.000 άνδρες έχοντας ως ορμητήριο το Λούρο, προσπάθησε χωρίς επιτυχία να κυριεύσει το Σούλι. Καταλαβαίνοντας τη σημασία του χωριού αλλά και του πλωτού τμήματος του Λούρου ποταμού, έφτιαξε στην περιοχή μύλο με κάρβουνο, δίπλα στο ποτάμι. Ο μύλος λειτουργούσε μέχρι την απελευθέρωση το 1912.

Λέγεται ότι το σώμα των Κρητικών, που απάρτιζαν μέρος του Ελληνικού απελευθερωτικού στρατού, γιορτάζοντας την νίκη, κατέστρεψαν κάθε τι τούρκικο και μαζί και το μύλο.

Ακόμη δίπλα στον μύλο κατασκεύασε μεγάλο πέτρινο κτήριο που χρησίμευε ως αποθήκη και τελωνείο, για να διακινεί τα προϊόντα της περιοχής, (αλεύρι, μαλλιά, βελανίδια, ζώα) μέσω πλοίων στον Αμβρακικό κόλπο-λιμάνι Πρέβεζας, προς τις αγορές της Ευρώπης ή τις εγχώριες.

Επίσης έκαψε το φρούριο που είχε κατασκευάσει ο Κουρτ Πασάς στο Λούρο, και κατασκεύασε βόρεια νέο διοικητήριο, τζαμί, κατοικία του εντεταλμένου του, και σε μικρή απόσταση, στα νότια, χάνι (τουρκ. han: πανδοχείο)

Την 21η Απριλίου 1821 ο φρούραρχος της Ρηνιάσσης Χριστόφορος Πειραιβός διοργάνωσε στον Λούρο σύσκεψη των Σουλιωτών και των συμμάχων τους, ώστε να καταστρώσουν το σχέδιο για την κατάκτηση της πόλης της Πρέβεζας αλλά και για τις πολεμικές ενέργειες των Ελλήνων της περιοχής εναντίον των Τούρκων

Ο Λούρος πυρπολείται από τους Τούρκους την 31 Νοέμβρη του 1821 ως αντίποινα για την εξέγερση των κατοίκων του. Οι κάτοικοι αρχίζουν να εγκαταλείπουν το χωριό και να εγκαθίστανται σε νέα θέση βόρειά του γύρω από το διοικητήριο - σαράϊ, που κατασκεύασε ο Αλή Πασάς, που είναι ο κεντρικός συνοικισμός και το σημερινό χωριό.

Και το 1854 ο Λούρος ξαναπυρπολείται από τους Τούρκους ως αντίποινα για την εξέγερση των κατοίκων του κατά την «επανάσταση των Χριστιανών» της Ηπείρου. Αρκετοί κάτοικοι του το εγκαταλείπουν οριστικά, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός του να μειωθεί υπερβολικά.

Από το 1873 και έπειτα αρχίζουν σταδιακά να εγκαθίστανται νέοι κάτοικοι από τα γύρω χωριά κυρίως αλλά και από όλη την Ήπειρο.

Με την εισβολή του Ελληνικού στρατού για την απελευθέρωση της Ηπείρου, ο Λούρος απελευθερώθηκε από τον Τουρκικό ζυγό των 400 ετών, την Τρίτη στις 16 Οκτώβρη του 1912, 8 το πρωί.

Τον τελευταίο και πλέον αιώνα της Τουρκοκρατίας ο Λούρος ήταν πρωτεύουσα του ναχιγιέ (Δήμου) Λούρου και Λάμαρης, ενός εκ των τεσσάρων της Πρέβεζας. Ειδικά η περιοχή Λάμαρης, με πρωτεύουσα το Λούρο, περιελάμβανε 15 χωριά: Λούρος, Παλιορόπορος, Δούβγαινα, Σέσοβο, Μάζε(η), Λιμπόχοβο, Μαρτανιοί, Μουζάκα, Καμαρίνα, Κανάλι, Φλάμπουρα, Μιχαλίτσι, Μύτικας, Σκαφιδάκι, Ρενιάσσα, σύμφωνα με τον μητροπολίτη Άρτης Σεραφείμ Ξενόπουλο. Επιπλέον το σχολείο του χωριού ήταν Αλληλοδιδακτική σχολή.

Στην ογδονταετία και πλέον από την απελευθέρωση του χωριού μέχρι σήμερα μερικά σημαντικά γεγονότα υπήρξαν:

Το 1926, στις 13 Ιουνίου, Κυριακή χαράματα έγινε η ληστεία της χρηματαποστολής της Εθνικής Τράπεζας, με το υπέρογκο ποσό για την εποχή εκείνη των 15 εκατομμυρίων στα στενά της Πέτρας από τους Ρενζαίους. Τα κρατικά αποσπάσματα στρατού και χωροφυλακής με έδρα το Λούρο, άρχισαν να ψάχνουν τους ληστές σ’όλα τα χωριά της περιοχής Λούρου και Λάμαρης για δύο ημέρες. Ανακρίσεις και ξυλοδαρμοί συνέβησαν στο Λούρο, και στους 7.000 περίπου συγκεντρωμένους κατοίκους της περιοχής στον κτήριο του σχολείου.

Το 1969 παραδίδεται ο κάμπος με αγγειοβελτιωτικά έργα (χαμηλή ζώνη Λάμαρης), και ο φορέας διαχειριστής του είναι το Τ.Ο.Ε.Β. ΛΑΜΑΡΗΣ ενώ το 2001, μετά από τέσσερα χρόνια εργασιών, η ύδρευση του κάμπου της κάτω χαμηλής ζώνης Λάμαρης, με πίεση, και ταυτόχρονα γίνεται αναδασμός σ' αυτό το τμήμα του.

Από τη δεκαετία του '50 άρχισε σιγά σιγά η ανάπτυξη του χωριού στο γεωργικό και κτηνοτροφικό τομέα. Έχει Βρεφονηπιακό σταθμό, Νηπιαγωγείο, 12/θεσιο Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο και Λύκειο, Φιλαρμονική. Είναι ένα ήσυχο, ευχάριστο, καθαρό και ανθρώπινο χωριό που αναπτύσσεται με ρυθμούς απόλυτα συμφιλιωμένους με τη γαλήνη της περιοχής του.

Κατά τις επίσημες απογραφές της Ελληνικής πολιτείας εμφανίζει: 

1203 (το 1951)… 1537 (το 1971), 1744 (το 1981), 2152 (το 1991), 2078 (το 2001) και 1938 (το 2011) κατοίκους.

Είναι η έδρα της Δημοτικης Ενότητας Λούρου αποτελουμένη από τον Λούρο , τον Ν. Ωρωπο, Στεφάνη, Ν. Σφηνωτο, Κοτσανοπούλο, Βρυσούλα, Ρευματιά, Σκιαδά, Άνω Ράχης και Τρικάστρο.

Στους λόφους του σημερινού χωριού Καμαρίνα του Δήμου Ζαλόγγου Πρέβεζας (Νόμος Καποδίστριας, σήμερα με το Νόμο Καλλικράτης, είναι Δήμος Πρέβεζας), υπάρχουν τα ερείπια της αρχαίας πόληςΚασσώπης, η οποία ιδρύθηκε από τους Κασσωπαίους, ένα Ηπειρωτικό φύλο, κλάδο τωνΘεσπρωτών και πιθανώς αργότερα εποικίσθηκε και από εποίκους Ηλείους και Αρκάδες [1]. H ίδρυση της πόλης ήταν το αποτέλεσμα ενός συνοικισμού των διάσπαρτων οικισμών της περιοχής. Μια άποψη λέει ότι η πόλη κτίσθηκε από γηγενείς Ηπειρώτες Θεσπρωτούς με σκοπό να προστατευθεί η εύφορη κοιλάδα – πεδιάδα του δυτικού τμήματος του Νομού Πρέβεζας από τις βλέψεις των Ηλείων εποίκων. Κάποια πρώιμα ευρήματα υποδεικνύουν ότι πιθανόν στη θέση της πόλης να προϋπήρχε κάποιος μικρότερος οικισμός. Ο καθηγητής αρχαιολογίας Σωτήριος Δάκαρης διεξήγαγε ανασκαφές στην Κασσώπη για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας στο διάστημα 1952-1955, αργότερα δε οι ανασκαφές συνεχίστηκαν από το 1977-78 έως το 1983, με τη συνεργασία του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο του Βερολίνου, αργότερα δε έγινε έκδοση τόμου των ερευνών στο Μόναχο.

Το Ζάλογγο, ή Ζάλογκο, είναι ένα από τα ιστορικά όρη της Ελλάδας. Βρίσκεται βόρεια της Πρέβεζας,πάνω από το χωρίο Καμαρίνα , και ανήκει στην οροσειρά των Κασωπαίων της Ηπείρου. Το όνομά του συνδέθηκε με την προεπαναστατική περίοδο του 1821 και ειδικότερα με τον θρυλούμενο Χορό του Ζαλόγγου.

Μετά τη συνθήκη που είχε συνάψει ο Αλή Πασάς με τους Σουλιώτες στις 12 Δεκεμβρίου τους 1803, οι κάτοικοι του Σουλίου έπρεπε να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Έτσι φεύγοντας αυτοί χωρίσθηκαν σε δύο ομάδες από τις οποίες η μεν μία με τις φάρες των Δαγκλή, Δράκου, Ζορμπά, Τζαβέλλα, Πανομάρα κ.ά. κατευθύνθηκε προς την Πάργα, ενώ η άλλη με τις φάρες των Κουτσονίκα, Μαλάμου, Μπότσαρη κ.ά. προς το Ζάλογγο. Τότε ο Αλής αθετώντας το λόγο του και τη συνθήκη διέταξε την καταδίωξη και την εξόντωση των Σουλιωτών. Από τις δύο ομάδες, η δεύτερη δεν κατόρθωσε να διαφύγει τον όλεθρο. Οι αποτελούντες την δεύτερη ομάδα είχαν φθάσει στοΖάλογγο, που απείχε από το Σούλι περί τις οκτώ ώρες, όπου και το ομώνυμο χωριό με δέκα περίπου οικίες. Στη συνέχεια για περισσότερη ασφάλεια ανέβηκαν στη κορυφή όπου βρίσκεται και η ομώνυμη Μονή του Ζαλόγγου.

Στις 16 Δεκεμβρίου όταν έφθασε στους πρόποδες του Ζαλόγγου το πολυάριθμο ασκέρι του Αλή Πασά υπό τον Αλβανό διοικητή Μπεκήρ Τζιγαρώρο οι Σουλιώτες μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους οχυρώθηκαν μέσα στη Μονή απ΄ όπου και απέκρουσαν στις 16 και 17 του μήνα τις εφόδους του ασκεριού. Την επομένη όμως στις 18 Δεκεμβρίου ο μεν Κουτσονίκας και οι σύντροφοί του παραδόθηκαν, ενώ 53 γυναίκες με τα παιδιά τους και 13 άνδρες κατέφυγαν σε παρακείμενο βράχο, καλούμενος σήμερα "Στεφάνι". Αντίθετα άλλοι, περίπου 147, υπό τον Κίτσο Μπότσαρη κατάφεραν με έφοδο να διασωθούν. Οι δε Αλβανοί όταν έφθασαν στη Μονή και την κατέλαβαν αιχμαλώτισαν και όλους όσοι βρίσκονταν εκεί. Τότε οι γυναίκες που είχαν καταφύγει στο βράχο προτίμησαν αντί της ατιμίας και της αιχμαλωσίας να ρίξουν τα τέκνα τους στο γκρεμό και στη συνέχεια να ριφθούν σ΄ αυτόν, χορεύοντας, η μία μετά την άλλη στο βάθος του βράχου ξέροντας ότι μέτρα τους χώριζαν από το θάνατο.

Βρυσούλας και της Κάτω Σκαφιδωτής, ενώ βόρεια και βορειοδυτικά του υψώματος Τρίκαστρου βρίσκεται η απότομη Χαράδρα του Αχέροντα, η διασημότερη πιθανώς μετά τοΦαράγγι της Σαμαριάς στην Κρήτη. Τα μέχρι σήμερα δεδομένα συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι η Ακρόπολη Τρίκαστρο αποτελεί την ορεινή έδρα του βασιλέα των Μολοσσών Πύρρου (312 - 272 π.Χ.), ενώ η διοικητική έδρα ήταν αρχικά η Πασσαρών Ιωαννίνων, και μετέπειτα η Αμβρακία (Άρτα). Η Αρχαία Βερενίκη (λόφοι Μιχαλιτσίου), χτισμένη από τον Πύρρο Α (Πύρρος Ι) προς τιμήν της πεθεράς του Βερενίκης συζύγου του Πτολεμαίου βασιλέως της Αιγύπτου, ήταν το επίνειο, η πόλη πλησίον των λιμένων των θαλάσσιων δραστηριοτήτων του βασιλείου (Πρέβεζα).

Το Κούγκι Σουλίου δεσπόζει περήφανο πάνω σε βραχότοπο και η ιστορία που το περιβάλει είναι από τις σημαντικότερες της περιοχής. Πρόκειται για έναν οχυρό χώρο στον οποίο βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο καλόγερος Σαμουήλ είχε χτίσει το εκκλησάκι το 1793. Ο ίδιος μαζί με άλλους πέντε Σουλιώτες προέβαλε ηρωική αντίσταση και αυτοθυσία, καθώς παρέμεινε στον χώρο ενώ οι υπόλοιποι Σουλιώτες είχαν αποχώρησει ύστερα από συνθηκολόγηση με τον Αλή Πασά. Σύμφωνα με την επίσημη ιστορία στις 16 Δεκεμβρίου του 1803 ο Σαμουήλ και οι πέντε Σουλιώτες αυτοπυρπολήθηκαν στην πυριτιδαποθήκη του οχυρού, ώστε να μην πέσουν στα χέρια του στρατού του Αλή Πασά τα τρόφιμα και τα πολεμοφόδια.

Ο Αχέρων είναι ποταμός της περιφέρειας Ηπείρου και διασχίζει τους Νομούς Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας και Πρεβέζης [1]. Οι πηγές του Αχέροντα είναι πολλές. Οι πρώτες πηγές του προέρχονται από τα χιόνια του όρους Τόμαρος στο Νομό Ιωαννίνων (μέγιστο υψόμετρο 1.986m), και οι άλλες πηγές του προέρχονται από τα όρη Σουλίου και τα όρη Ιόνιο Πέλαγος, στο χωριό Αμμουδιά του Νομού Πρεβέζης, όπου σχηματίζει Δέλτα από το οποίο διαμορφώνονται τα δύο κύρια έλη της περιοχής, το έλος της Σπλάντζας και της Βαλανιδορράχης. Ο Αχέρων λόγω της παράδοσης και της περιβαλλοντικής αξίας προσελκύει πλήθος επισκεπτών από τις πηγές έως και τις εκβολές του. Το μήκος του ανέρχεται στα 52 χιλιόμετρα ενώ από τα νερά του αρδεύονται περίπου 85.000 στρέμματα, εκ των οποίων 28.000 βρίσκονται στο Νομό Θεσπρωτίας και 57.000 στο Νομό Πρεβέζης. Εναλλακτικά ο Αχέροντας ήταν γνωστός και ως Μαυροπόταμος, Φαναριώτικος ή Καμαριώτικο ποτάμι.[2]
Παραμυθιάς Θεσπρωτίας. Σημαντικές πηγές είναι επίσης αυτές του χωριού Βουβοπόταμος κοντά στη Γλυκή. Ο Αχέρων εκβάλλει στο

Το Νεκρομαντείο του Αχέροντα

Στο δρόμο του ο ποταμός Αχέρων διασταυρωνόταν με τους Πυριφλεγέθοντα και Κωκυτό, στο σημερινό χωριό Μεσοπόταμος, στο σημείο όπου βρίσκεται το αρχαίο Νεκρομαντείο του Αχέροντα.

Η αρμοδιότητα του Νεκρομαντείου του Αχέροντα ήταν διαφορετική από αυτή των Δελφών και της Δωδώνης. Ο σκοπός του δεν ήταν η παροχή χρησμού αλλά η διευκόλυνση της επικοινωνίας των επισκεπτών με τις ψυχές των νεκρών συγγενών τους.

Μύθοι και παραδόσεις

Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση τα νερά του ποταμού ήταν πικρά καθώς ένα "στοιχειό" (τέρας) που ζούσε στις πηγές του δηλητηρίαζε τα νερά. Ο Άγιος Δονάτος (ετυμολογική προέλευση από το Αϊδονεύς, Αϊδονάτος, Άγιος Δονάτος), πολιούχος της Μητρόπολης Παραμυθιάς Θεσπρωτίας, σκότωσε το στοιχειό και τα νερά του Αχέροντα έγιναν γλυκά, έτσι πήρε και το όνομά του το χωριό Γλυκή.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο από την αρχαία Ελληνική μυθολογία που μαρτυρά τη συνέχεια αυτής στη σύγχρονη πλέον λαϊκή παράδοση είναι το εξής: Κατά την τιτανομαχία οι Τιτάνες έπιναν νερό από τον Αχέροντα για να ξεδιψάσουν γεγονός που προκάλεσε την οργή του Δία ο οποίος μαύρισε και πίκρανε τα νερά του.

Ο Όμηρος στην «Οδύσσεια»

Αναφερόμενος στην κάθοδο του Οδυσσέα στον Άδη για να πληροφορηθεί από το μάντη Τειρεσία για την επιστροφή του στην Ιθάκη περιγράφει λεπτομερώς το σημείο συνάντησης του Αχέροντα με τον Πυριφλεγέθων και τον Κωκυτό:

… ἄραξ’ ἐκεῖ τὸ πλοῖο σου στοῦ Ὠκεανοῦ τὴν ἄκρη,

καὶ στοῦ Ἅδη κίνησε νὰ πᾶς τ’ ἀραχνιασμένο σπίτι,

Ἐκεῖ ὁ Πυριφλεγέθοντας στοῦ Ἀχέροντα τὸ ρέμα

κυλιέται μὲ τὸν Κωκυτὸ ποὺ πέφτει ἀπὸ τὴ Στύγα,

κι ὁ βράχος ποὺ βαρύβροντα τὰ δυὸ ποτάμια σμίγουν… 

(κ’ ραψωδία)

Ο Αχέρων σήμερα

Ο Αχέρων σήμερα δεν είναι ο ποταμός της θλίψης αλλά και της χαράς. Εκατοντάδες επισκέπτες, Έλληνες και ξένοι, στις πανέμορφες κατάφυτες όχθες του, μπορούν να ξεκουραστούν, να κολυμπήσουν, να κάνουν «ράφτινγκ» και «καγιάκ», να επισκεφθούν τις Πύλες του Άδη, να απολαύσουν την υπέροχη φύση.

Ο Αχέρων έχει χαρακτηριστεί περιοχή ιδιαίτερου κάλλους και πηγή σημαντικών πληροφοριών και γνώσεων στον τομέα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Τόσο τα στενά και οι εκβολές του Αχέροντα όσο και η ευρύτερη περιοχή ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων περιοχών φύση 2000 .

Συγκεκριμένα στην περιοχή υπάρχουν 699 είδη χλωρίδας εκ των οποίων τα 449 συναντώνται στο δέλτα και τα 250 στα στενά, ενώ στην περιοχή του Δέλτα υπάρχουν 19 τύποι οικότοπων.

‘’Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΡΙΚΑΣΤΡΟΥ’’

(Α) Γόρανα

Τότε και Σήμερα

Δίπλα στη χαράδρα του Αχέροντα και κάτω από τα εντυπωσιακά κυκλώπεια τείχη, τα βήματα σταματούν. Ο χρόνος σταμάτησε. Ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, γέφυρα η σιωπή.

Σχεδόν ακατοίκητο το Τρίκαστρο. Μια μικρή κι άγνωστη γωνιά του Νομού Πρέβεζας που κρατά μυστική την ιστορία της, ιστορία του τόπου μας.

Τα βήματα σήμερα σταματάνε. Χάνονται ανάμεσα σε ένα λαμπρό παρελθόν, σε ένα ανύπαρκτο παρόν και σε ένα αβέβαιο μέλλον.

Εκεί όπου ο μύθος συναντά την ιστορία μα δεν συναντά άνθρωπο για να αφηγηθεί τα μυστικά του!

Γράφει το www.epiruspost.gr

Το Τρίκαστρο είναι ένα χωριό στον Νομό Πρεβέζης. Η ιστορία του αρχίζει από την βασιλεία του Πύρου (312-272πΧ), καθώς ο βασιλιάς Πύρος είχε φτιάξει τρία (3) κάστρα στο χωριό τα οποία σήμερα βρίσκονται σε άθλια κατάσταση αλλά διακρίνονται.

Το πρώτο κάστρο βρίσκεται κάτω από το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία, το δεύτερο βρίσκεται κοντά στην βρύση του Καλιά και το τρίτο απέναντι από τον Προφήτη Ηλία.

Στο ύψωμα του χωριού βρίσκεται μια εντυπωσιακή αρχαία ακρόπολη, η Ακρόπολη Τρίκαστρο, μη ταχτοποιημένη αρχαιολογικός, με πολυγωνικά κυκλώπεια τείχη, άγνωστης χρονολογικής ίδρυσης, αλλά πιθανότατα της Ελληνιστικής ή προγενέστερης περιόδου.

Με βάση παλιούς χάρτες πιθανολογείται ότι η Ακρόπολη Τρικάστρου μπορεί να είναι είτε το Αρχαίο Ομφάλιο είτε η Αρχαία Έλλα, ηπειρωτικές πόλεις της προκλασικής περιόδου. Νότια του Τρικάστρου απλώνονται οι λόφοι και η πεδιάδα της Βρυσούλας και της Κάτω Σκαφιδωτής, ενώ βόρεια και βορειοδυτικά του υψώματος Τρικάστρου βρίσκεται η απότομη Χαράδρα του Αχέροντα, η διασημότερη πιθανώς μετά το Φαράγγι της Σαμαριάς στην Κρήτη.

Η παλιά του ονομασία ήταν Αγόρανα ή Γόρανα, επειδή εκεί ήταν η αγορά για τα γειτονικά χωριά κατά τους δυο προηγούμενους αιώνες. Οι έμποροι από κάθε χωριό ερχόταν να πουλήσουν την πραμάτεια τους (ζώα,φυτά κτλ.) Την καινούρια του ονομασία ‘Τρίκαστρο’ την πήρε το 1927 κατά την μετονομασία πολλών χωριών της Πρέβεζας , διότι έχει τα τρία (3) αυτά κάστρα. 

Ακόμη λένε ότι στο χωριό υπάρχει θησαυρός όμως δεν έχει βρεθεί.

Σύμφωνα με μια προφορική ιστορία, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας αλλά και της κατοχής αργότερα το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία έχει υποστεί πολλές βλάβες καθώς οι δυο αυτοί κατακτητές (Τούρκοι και Ιταλοί που ήταν στην περιοχή της Πρέβεζας) έμπαιναν στο εκκλησάκι και με τα μαχαίρια τους έβγαζαν τα μάτια των Αγίων. Ο σημερινός ναός είναι κτισμένος μετά από ένα ατυχές συμβάν την μέρα της εορτή του Προφήτη όπου ένα παιδί έπεσε στη χαράδρα του Αχέροντα. Όμως αυτό το γεγονός έγινε στον παλαιό ναό ο όποιος βρίσκεται στην κορυφή του λόφου και έτσι κτίστηκε ο σημερινός ναός.

Μετά από αρκετά χρόνια επειδή το ξωκλήσι είχε υποστεί βλάβες με την βοήθεια της πολιτείας αλλά και του χωριού επισκευάστηκε.

Από παλιά μέχρι και σήμερα στη γιορτή του Προφήτη γίνεται πανηγύρι (19-20 Ιουλίου). Παλαιότερα πανηγύρι γινόταν και στη γιορτή του Άγιου Νικολάου όπου το εκκλησάκι αυτό βρίσκεται λίγο πιο περά από την πλατεία του χωριού. Επίσης στο κέντρο του χωριού υπάρχει ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου χτισμένος το 1916 από τον οποίο πήρε το όνομα της η ενορία του χωριού. Ακόμη στην περιοχή <ΚΟΝΙΤΣΑ> βρίσκεται ο ναός του αγίου Βλασίου. Επειδή το χωριό και μερικά αλλά (Σφηνωτό, Πολύβρυσο και Ωρωπός) ήταν σεισμικά το 1970 έγινε συνένωση και μεταφέρθηκαν στον Ν.Ωρωπό. Σήμερα το χωριό είναι πλέον εγκαταλειμμένο αλλά όποτε βρίσκεται ευκαιρία από τους χωριανούς που μένουν στο Ν. Ωρωπό αλλά και σε άλλες περιοχές επισκέπτονται το χωριό των γονιών τους ή των παππούδων τους. Έτσι ώστε οι μνήμες του παρελθόντος να μεταφέροντα από γενιά σε γενιά ώστε να μην σβήσει τελείως από το χάρτη αυτό το χωριό με το τόσο ένδοξο παρελθόν. Αυτός είναι εξάλλου και ο κυριότερος λόγος του κειμένου αυτού καθώς όπως λέει και η παροιμία: ΓΙΑ ΝΑ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΛΑΙΟΙ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΙ.

Η διαδρομή από το Τρίκαστρο στη Γλυκή διασχίζει τα Στενά του Αχέροντα σε όλο τους το μήκος. Το μονοπάτι ξεκινά λίγο έξω από το Τρίκαστρο και ακολουθεί παράλληλη πορεία με την ροή του ποταμού με κατάλληλες διαμορφώσεις (σκαλοπάτια και προστατευτικά κιγκλιδώματα) για το πέρασμα των δύσκολων σημείων της διαδρομής.

Το μεγαλύτερο μέρος του μονοπατιού διέρχεται μέσα από δάσος με φιλλύκια και αριές. Αναρριχητικά φυτά (κληματσίδες, κισσοί) καλύπτουν τους κορμούς των δένδρων, ενώ κυκλάμινα, ίριδες, ανεμώνες, νάρκισσοι αλλά και φτέρες, ασφάκες, και σκυλοκρέμμυδες αναπτύσσονται στον υπόροφο. Ψηλότερα στις πλαγιές φύονται φράξοι, γραύοι, οστριές και βελανιδιές.

Σε απόσταση μιας ώρας από την αρχή της διαδρομής, σε ένα σημείο όπου το μονοπάτι κινείται κοντά στην κοίτη του ποταμού, υπάρχει η μοναδική πηγή με πόσιμο νερό μέσα στο φαράγγι.

Μετά από 2,5 ώρες πορεία, διασταύρωση δεξιά οδηγεί στη γέφυρα Ντάλα και από εκεί στο οροπέδιο του Σουλίου. Συνεχίζοντας ευθεία φθάνουμε στη Σκάλα Τζαβέλαινας, μια τοποθεσία με εντυπωσιακή θέα που αποτελεί και το τέλος του μονοπατιού. Ωστόσο αξίζει τον κόπο μια παράκαμψη δέκα λεπτών έως τη γέφυρα Ντάλα, καθώς είναι ένα από τα πιο ωραία σημεία του φαραγγιού.

Η τελευταία μισή ώρα της διαδρομής, προς τη Σκάλα της Τζαβέλαινας, διέρχεται ανάμεσα από πλούσια θαμνώδη βλάστηση, με μεγάλη ποικιλία ειδών, όπως κουμαριές, κοκκορεβιθιές, αγριελιές και λαδανιές. Ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στις όχθες του ποταμού είναι η παραποτάμια δενδρώδης βλάστηση, όπου κυριαρχούν τα πλατάνια, ενώ απαντούν και διάσπαρτες συστάδες με ιτιές.

Η ίδια διαδρομή μπορεί να γίνει και μέσα από την κοίτη του ποταμού, αλλά μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες. Τον χειμώνα τα νερά του ποταμού είναι πολύ ορμητικά και το εγχείρημα επικίνδυνο. Η διάρκεια της διάσχισης των Στενών μέσα από το νερό, εκτιμάται σε έξι με οκτώ ώρες.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ 

Στο Τρίκαστρο μπορεί να φτάσει κανείς με τους εξής τρόπους :

Από τα Ιωάννινα νότια περνώντας από τα χωριά Δερβίζιανα και Σερζιανά. Αλλά και από την Πρέβεζα , περνώντας από το Λούρο και στη συνέχεια δυτικά προς το χωριό Βρυσούλα . Από την Άρτα μετά τη γέφυρα Καλογήρου , περνώντας το Λούρο και μετά δυτικά προς το χωριό Βρυσούλα.

(Το ρολόι στην κεντρική αγορά της πόλης)

(Παραλία Καστροσυκιάς) 

(Ο Λούρος ποταμός)

(Το κάστρο του Αγίου Ανδρέα)

(Μετά την απελευθέρωση του Λούρου)

(Ιερά μονή Αβάσου) 

(Ερείπια αρχαίου κάστρου στο Τρίκαστρο)

(Ιερός ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Βρυσούλας)

(Ο Ιερός Ναός Προφήτη Ηλία στο Τρίκαστρο ο οποίος είναι χτισμένος εξολοκλήρου με ξερολίθια στο λόφο που βρίσκονται και τα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης.)

(Αρχαία ακρόπολη Τρικάστρου) 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Βικιπαίδεια, ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.

www.prevezainfo.gr

louros-plus.blogspot.com