O ΣΠΟΥΔΑΙΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΤΣΗΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΡΟΔΟΥ

Γράφει ο δρ. Νικόλαος Τσ. Φρόνας

Πρόεδρος του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης

Του Δήμου Ρόδου

Πριν μερικές ημέρες, λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 4 Μαρτίου, άφησε την τελευταία του πνοή σε μεγάλο Νοσοκομείο των Αθηνών σε ηλικία 91 ετών ο Παναγιώτης Τέτσης.    

Ο δάσκαλος και ακαδημαϊκός, ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους που διαμόρφωσαν την ελληνική μεταπολεμική ζωγραφική μαζί με τον Γιάννη Μόραλη. Ο θάνατός του αποτέλεσε πελώρια δυσάρεστη είδηση για τον πνευματικό κόσμο της χώρας και απασχόλησε όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Γεννήθηκε στη Ύδρα το 1925 και όνειρο των γονιών του ήταν να γίνει τραπεζικός υπάλληλος. Η τύχη όμως άλλα του επιφύλαξε. Να τι είχε πει ο ίδιος στο ΒΗΜΑ: «Το 1939 ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Πικιώνης επισκέφθηκε την Ύδρα και έφτασε στο μπακάλικο της γιαγιάς μου που κατάλαβε ότι κάποια σχέση είχε με τέχνη και του έδειξε μια ζωγραφιά του εγγονού της. Το ίδιο απόγευμα ο Πικιώνης ήρθε με τον Χατζηκυριάκο. Έτσι αρχίζει η ιστορία μου. Ήταν μια τύχη. Αν δεν είχε περάσει ο Πικιώνης και αν δεν είχε φέρει τον Χατζηκυριάκο και αν τον επόμενο χρόνο δεν είχε έρθει ο Κλάους Φριτζλάντερ, φίλος του Πικιώνη και όλων αυτών, εγώ πού θα ήμουν;».

Έτσι απέκτησε έναν πολύτιμο φύλακα –άγγελο, ενώ γρήγορα τον ίδιο ρόλο ανέλαβαν  τόσο ο ζωγράφος Νίκος Χατζηκυριάκος –Γκίκας όσο και ο μεγάλος ποιητής και  πεζογράφος Ανδρέας Εμπειρίκος.

Για τη ζωή και το έργο του πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν τούτες τις ημέρες. Θα σταθώ στα πιο σημαντικά, επισημαίνοντας ότι ο Παναγιώτης Τέτσης σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, την ίδια σχολή στην οποία δίδαξε από το 1976 ως το 1991 ανοίγοντας δρόμους σε πολλούς νέους ζωγράφους. Το 1993, έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Η διδακτική καριέρα του ήταν γενικότερα πολύ πλούσια. Το 1951 ο Τέτσης διορίστηκε επιμελητής στην έδρα του Ελεύθερου Σχεδίου στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ. Από το 1958 ως το 1962 υπήρξε καθηγητής στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο. Συμμετείχε στην ίδρυση του Ελευθέρου Σπουδαστηρίου Καλών Τεχνών (μετέπειτα Σχολή Βακαλό) στο οποίο δίδαξε ως το 1976.

Η πρώτη έκθεσή του χρονολογείται το 1948, πέντε χρόνια πριν από την μετακόμισή του στο Παρίσι όπου από το 1953 ως το 1956 ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην εκεί Σχολή Καλών Τεχνών. Ως καλλιτέχνης διαμόρφωσε μια προσωπική αντίληψη του εξπρεσιονισμού με έργα που περιλαμβάνουν προσωπογραφίες, τοπία, νεκρή φύση αλλά και σκηνές της καθημερινότητας.

Πραγματοποίησε 90 εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι το 1970 αρνήθηκε να λάβει μέρος στην Μπιενάλε της Βενετίας (όπου είχε επιλεγεί), μια μορφή διαμαρτυρίας του για την χούντα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα.

Δεινός κολορίστας , μάστορας της ελαιογραφίας και της ακουαρέλας αποθέωσε το ζωγραφικό τοπίο και την φύση . Ύμνησε στους πίνακες του τα βράχια και την θάλασσα της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ύδρας, το φως και το χρώμα.

Ως άνθρωπος ήταν σεμνός και μετριόφρων, εχθρός των δημοσίων σχέσεων. «Την ελληνική τέχνη δεν την κάνουν οι 10 ή οι 15» είχε επίσης χαρακτηριστικά πει. «Υπάρχουν καλλιτέχνες που μπορεί να μην είναι λάμποντα αστέρια αλλά δεν παύουν να είναι αστέρια. Δεν μπορείς να τους περιφρονήσεις».

Τελευταία του ηθική ικανοποίηση το βραβείο Μόραλη που θεσμοθέτησε το υπουργείο Πολιτισμού και δόθηκε στον Παναγιώτη Τέτση λίγο πριν μας αποχαιρετήσει. Το χάρηκε πολύ αυτό το  συμβολικό βραβείο γιατί σμίγει δύο μεγάλους ζωγράφους, που καθώς έφυγαν από τη ζωή κλείνουν ένα μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας της ελληνικής ζωγραφικής.

Ο Παναγιώτης Τέτσης, «ο ζωγράφος με τα πινέλα και τα χρώματα», έτρεφε μεγάλη εκτίμηση και αγάπη για την Πινακοθήκη της Ρόδου. Την θεωρούσε ως την καλύτερη σε σημαντικότητα έργων δημοτική πινακοθήκη της χώρας μας και μέχρι πρόσφατα επιδείκνυε έστω και από μακριά το ενδιαφέρον και την αγάπη του.  Παραβρέθηκε επίσης μαζί με άλλους επώνυμους ζωγράφους της χώρας μας στα εγκαίνια του Νεστορίδειου Μελάθρου τον Ιούνιο του 2002. Αξίζει να αναφερθεί ότι στην πενηνταπεντάχρονη ιστορία της Πινακοθήκης μας, ο μεγάλος αυτός καλλιτέχνης κατέχει ξεχωριστή θέση και τούτο διότι έργα του υπάρχουν στη συλλογή της, έκθεση έργων του πραγματοποιήθηκε στη πόλη μας και διετέλεσε  μέλος της Καλλιτεχνικής  Επιτροπής.

Πιο συγκεκριμένα ο Παναγιώτης Τέτσης διετέλεσε μέλος της τριμελούς Καλλιτεχνικής Επιτροπής της Πινακοθήκης μας για έξι συναπτά έτη από το 1995 έως και το 2000, μαζί με τον Ακαδημαϊκό καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης Χρύσανθο Χρήστου και το μέλος του τότε Δ.Σ κ. Ανθιμο Παπαχριστοδούλου, επί προεδρίας του κ. Μανώλη Αντώνογλου.

Στη συλλογή της Πινακοθήκης μας, ανήκουν τέσσερα εξαιρετικά έργα του: α) Ελαιογραφία με τίτλο «Μπαλκόνια» 161 Χ 80 εκ. που επελέγη και αγοράσθηκε από τον αείμνηστο Α. Ιωάννου το 1961, β) Ελαιογραφία «χωρίς τίτλο» 72,5 Χ 102,5 εκ. δωρεά του καλλιτέχνη το 1997, γ) Χαρακτικό-οξυγραφία «Μπαλκονόπορτα» 60 Χ 40 δ) Χαρακτικό-λιθογραφία «Τοπίο» 48 Χ 70 τα δύο τελευταία αγοράσθηκαν από την πινακοθήκη.

Τέλος πραγματοποιήθηκε αναδρομική έκθεση ζωγραφικής του Παναγιώτη Τέτση το 1993 με τίτλο: «35 χρόνια ζωγραφικής» από τις 28 Απριλίου έως 31 Μαΐου  1993. Μεταξύ των έργων που παρουσιάσθηκαν υπήρχε και το εμβληματικότε-ρο έργο του μήκους 50 μέτρων η Λαϊκή Αγορά, το οποίο έχει δωρίσει στην Εθνική Πινακοθήκη. Με την ευκαιρία εκείνης της έκθεσης εκδόθηκε ειδικός κατάλογος.

Ο πνευματικός και πολιτικός κόσμος της χώρας, συγγενείς, φίλοι και μαθητές του, αποχαιρέτησαν συγκινημένοι  τον ακούραστο ζωγράφο, τον ακαδημαϊκό τον  γενναιόδωρο τρυφερό δάσκαλο Παναγιώτη Τέτση, τον άνθρωπο που αφήνει κληρονομιά  ένα μεγάλο καλλιτεχνικό έργο και ένα τεράστιο ήθος, διδασκαλία για τις επόμενες γενιές.