Τελευταία ομιλία του Studium Generale 2014: 'Ρόδος και Αίγυπτος: Λίκνα Ευεργετισμού'

Σάββατο 5 Απριλίου, Ώρα 17:00, Επιμελητήριο Δωδεκανήσου

Μετά την ομιλία για το σύγχρονο και επίκαιρο πρόβλημα της καταστροφής των μνημείων με γκράφιτι η τέταρτη και τελευταία ομιλία του Studium Generale 2014 θα εστιάσει ξανά στο 19ο αιώνα, μια περίοδο μεταμόρφωσης για την Ελλάδα και τη Ρόδο. Το θέμα επιλέχθηκε συνειδητά και είναι σε ευθυγράμμιση με το θέμα των περασμένων Ανοικτών Πορτών που για πρώτη φορά έριξε φως στη ξεχασμένη ελληνική πολιτιστική κληρονομιά των Μαρασιών στη Ρόδο. Παρόλο που τα Μαράσια κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα παρέμειναν κάτω από τον αυστηρό οθωμανικό έλεγχο, μοιράζονται τις ευρύτερες εξελίξεις του Ελληνικού έθνους και υποβλήθηκαν σε σημαντικές αλλαγές. Ρόδιοι έμποροι έγιναν πλούσιοι στην Αίγυπτο και ξόδεψαν σημαντικά χρηματικά ποσά για να να χτίσουν πολυτελείς επαύλεις στην Αλεξάνδρεια, Κάιρο, Ρόδο και Αθήνα αλλά και δημόσια κτίρια στην πατρίδα τους όπως σχολεία και εκκλησίες. 

'Ρόδος και Αίγυπτος: Λίκνα Ευεργετισμού'
Στη νεότερη Αίγυπτο σαφής και διακριτή παρουσία των Ελλήνων διαπιστώνεται στις αρχές του 19ου αιώνα επί Μωχάμετ Άλη. Μετά την εγκατάστασή τους εκεί οργανώθηκαν σε Κοινότητες και Αδελφότητες και μερίμνησαν για την καλή θεσμική και κοινωνική τους λειτουργία. Φρόντισαν να καλύψουν τις εσωτερικές ανάγκες της παροικίας, να διατηρηθεί η ιδιαιτερότητα του πολιτισμικού τους χαρακτήρα και να εδραιωθεί το αίσθημα της Εθνικής συνείδησης στον εκτός του περιορισμένου Ελληνικού κράτους παροικιακό χώρο. Το συνολικό αποτέλεσμα της οικονομικής τους παρουσίας παραδειγματικά εικονογραφείται από τις ξεχωριστές διαδρομές κορυφαίων επιχειρηματιών, τους οποίους απασχόλησε η πορεία και η προκοπή τόσο της ιδιαίτερης πατρίδας τους όσο και του εθνικού κέντρου. Μεταξύ αυτών ευρίσκονται τυπικά και οι μεγάλοι Ευεργέτες. Η Ροδιακή Αδελφότητα πλειστάκις κινητοποιήθηκε με δωρεές και εισφορές προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της παροικίας. Παράλληλα ανέδειξε ξεχωριστά μέλη και οικογένειες που στήριξαν οικονομικές και κοινωνικές λειτουργίες της ομογένειας, ενώ διακρίθηκαν και σε πολλά πεδία της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής στην Αίγυπτο, στη Ρόδο και στην Ελλάδα έως τα μέσα του 20ου και την απελευθέρωση των Δωδεκανήσων.

Βιογραφικό
Η Ματούλα Τομαρά-Σιδέρη είναι Καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, όπου διδάσκει τα μαθήματα «Ιστορική Δημογραφία» και «Παροικιακός Ελληνισμός και Ευεργετισμός». Ίδρυσε το 2004 τον Όμιλο Μελέτης Αιγυπτιώτη Ελληνισμού και είναι η πρώτη που εισήγαγε τη διδασκαλία του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Είναι πτυχιούχος της Παντείου ΑΣΠΕ. Ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές ιστορίας, ιστορικής δημογραφίας και κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris-I- Σορβόννη και στην École des hautes études en sciences sociales. Στα βιβλία της περιλαμβάνονται και τα ακόλουθα: «La population de Leucade au XIXe siècle» (1985), «Συγκρότηση και διαδοχή των γενεών στην Ελλάδα του 19ου αιώνα – Η δημογραφική τύχη της νεότητας» (1986), «Ανωτάτη εκπαίδευση και κοινωνική επιλογή» (1991), «Ευεργετισμός και προσωπικότητα, ευεργέτες Έλληνες του Καΐρου» (2002), «Αλεξανδρινές οικογένειες: Χωρέμη, Μπενάκη, Σαλβάγου» (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, εκδ. ΚΕΡΚΥΡΑ, 2006), Οι ‘Ελληνες του Καΐρου (2007), «Women, Gender and Diasporic Lives» (συλλογικό, 2009), «Ο Αιγυπτιώτης Ελληνισμός στους δρόμους του βαμβακιού», (εκδ. ΚΕΡΚΥΡΑ, 2011). Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Journal of the Hellenic Diaspora (JHD) και έχει γράψει πολλά επιστημονικά άρθρα στην ελληνική και αγγλική γλώσσα σχετικά με το ζήτημα της Ελληνικής Διασποράς. Διδάσκει και στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Ιστορική Δημογραφία» του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Χορηγοί: AEGEAN AIRLINES, Best Western Plaza Hotel
Χορηγοί επικοινωνίας: Ραδιόφωνο Λυχνάρι - Radio Lihnari,RodosEvents.gr Ημερολόγιο Εκδηλώσεων Ρόδου
Με την υποστήριξη της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου (Τμήμα Πολιτισμού Δωδ/σου).

-- 

RICHeS - Rhodes International Culture & Heritage Society 

www.rhodesriches.org