Τα επίθετα της Σορωνής, ΔΙΑΚΟΛΑΜΠΡΙΑΝΟΣ – ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΖΗΣ – ΧΑΤΖΗΕΛΙΑΣ – ΧΑΤΖΗΤΣΑΜΠΙΚΟΣ - ΛΑΜΠΡΙΑΝΟΣ.

Γράφει ο Λουκάς Μπονιάτης 

Τα επίθετα της Σορωνής, ΔΙΑΚΟΛΑΜΠΡΙΑΝΟΣ – ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΖΗΣ – ΧΑΤΖΗΕΛΙΑΣ – ΧΑΤΖΗΤΣΑΜΠΙΚΟΣ - ΛΑΜΠΡΙΑΝΟΣ. 

Όλα τα παραπάνω επίθετα έχουν σημείο αναφοράς τον παπα-Κυριαζή και πάρα πολλοί στο χωριό θα τον έχουν πρόγονό τους, όπως και εμένα είναι προ-προ-προ-προ παππούς μου, από την Κατερίνα Νικολάου Διακολαμπριανού, μάνα της γιαγιάς μου Μαρίας Δημητρά, σύζυγο του Μανώλη Αντ. Μπονιάτη. Σαν σήμερα πριν 164 χρόνια, στις 30 Σεπτεμβρίου 1856 (με το παλιό ημερολόγιο), έχασε την ζωή του από τον ισχυρό σεισμό που έπληξε τη Ρόδο όπως θα περιγράψουμε παρακάτω. 

Με πρόχειρους υπολογισμούς και με δεδομένο τα 25 χρόνια κατά μέσο όρο στην απόκτηση του πρώτου παιδιού, έχουμε το 1864 την γέννηση του Λαμπριανού, γιού του εγγονού του παπα-Κυριαζή, Κυριαζή Χατζηκυριαζή. Έτσι η γέννηση του Παπα-Κυριαζή τοποθετείται γύρω στο 1785 με 1790. 

Δεν ξέρουμε πότε έγινε ιερέας. Σύμφωνα με το βιβλίο < Ο Άγιος Σουλάς>, που το έγραψε ο δισέγγονός του, ο δάσκαλος Εμμανουήλ Χατζηκυριαζής (1868 - 1941), το όνομά του βρίσκεται χαραγμένο σε επιγραφή πάνω από την είσοδο του μοναστηριού του Αγίου Σουλά, όπου και αναγράφει την χρονολογία 1836 όταν ανακαινίστηκε το μοναστήρι, και τα ονόματα δύο ιερέων <παπα κιριαζις παπα ποστολις>. 

Εδώ έρχεται το βιβλίο του αείμνηστου Σορωνιάτη γυμνασιάρχη Εμμανουήλ Παπαμανώλη (1912 – 1990) με τίτλο < Ο Σουκιούρμπεης ήταν κρυφοχριστιανός?> και θα ανοίξουμε μια παρένθεση στην ιστορία. Το βιβλίο αυτό, ο κ. Λουκάς Μαστής το παρουσίασε σε αναλυτικό αφιέρωμα στην Παλιά Σορωνή στις 21/09/2020. Ο Σουκιούρμπεης ήταν γιός του Γιάννη Μαυρομιχάλη, ανιψιός του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τον έλεγαν Γιώργη. Στην τελευταία μάχη των Ορλωφικών τον Φεβρουάριο του 1770, δεν σώθηκε κανένας Μανιάτης παρά μόνο ο Γιάννης (ο οποίος μετά από 6 χρόνια απελευθερώνεται με λίτρα) και ο δωδεκάχρονος γιός του Γιωργάκης που στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη για να εξισλαμιστεί και να γίνει γενίτσαρος. Ακολούθησε λαμπρή καριέρα και έγινε αντιναύαρχος του Οθωμανικού στόλου. Ποτέ δεν ξέχασε την καταγωγή του. Το 1821 διορίζεται διοικητής της Ρόδου και έμεινε έως το 1835. Διάφορες αναφορές τον περιγράφουν ανάλγητο, τυραννικό με παροιμιώδη σκληρότητά αλλά και δίκαιο. Ο Σταυριανός Ρεουλλάς μου ανέφερε μια ιστορία γ΄αυτόν. Κάποτε μια γριά έφτιαχνε και πουλούσε γιαούρτι για να ζήσει. Ένας Τούρκος στρατιώτης της πήρε με το ζόρι το γιαούρτι και το έφαγε χωρίς να το πληρώσει. Η γριά πάει αμέσως στον Σουκιούρμπεη και του λέει τι έγινε και του ζητά να πληρώσει ο ίδιος το γιαούρτι που έφαγε ο στρατιώτης του. Ο Σουκιούρμπεης διατάζει να φέρουν αμέσως τον στρατιώτη μπροστά του. Ο στρατιώτης αρνείται την κατηγορία αλλά η γριά επιμένει. Τότε ο Σουκιούρμπεης λέει στην γριά: «πρόσεξε γιατί αν λες ψέματα θα πάθεις και εσύ το ίδιο». Και βγάζει ένα μαχαίρι και σχίζει το στομάχι του στρατιώτη. Τότε αφού είδε το γιαούρτι που έβγαινε από τα σπλάχνα του στρατιώτη, πίστεψε την γριά και της πλήρωσε το γιαούρτι. 

Σύμφωνα με το βιβλίο του Παπαμανώλη, συνδυάζοντας πληροφορίες και γεγονότα, καταλήγει ότι ο Σουκιούρμπεης έμεινε ως τα τελευταία χρόνια της ζωής του κρυφοχριστιανός και εμπιστευόταν τους δυο ιερείς της Σορωνής τον παπα-Ποστόλη και τον παπα-Κυριαζή, να πηγαίνουν κρυφά στην εξοχική κατοικία του που βρισκόταν στην Βάρη στην Βιλλανόβα (Παραδείσι) και να εκτελούν μυστικές λειτουργίες. 

Μετά τα παραπάνω έρχονται να εξηγηθούν και άλλα γεγονότα στην ζωή του παπα-Κυριαζή όπως αναφέρει ο Παπαμανώλης, συνδυάζοντας και τις πληροφορίες που του είχε δώσει η μητέρα του η οποία ήταν δισέγγονη του παπα-Κυριαζή. Σύμφωνα με τα λεγόμενά της, ο παπα-Κυριαζής είχε στην κατοχή του ένα χρυσό Ευαγγέλιο και άλλα εκκλησιαστικά κειμήλια και πήγε στον Άγιο Τάφο για να πουλήσει κάποια από αυτά. Η οικονομική του ευμάρεια πιθανόν να προέρχεται από την επικίνδυνη αποστολή που ανέλαβε να εξυπηρετεί την επιθυμία του κρυφοχριστιανού Οθωμανού διοικητή της Ρόδου Σουκιούρμπεη και να τον βοηθά στην εκτέλεση των χριστιανικών καθηκόντων του με άκρα μυστικότητα. 

Επίσης έτσι εξηγείται και η αγορά του κτήματος στην θέση Αχταρμάς και του Πύργου που υπήρχε σε αυτόν (διώροφο κτίσμα με λαδόμυλο εκεί που ήταν το οινοποιείο του Παπαμανώλη) με στέρνα με νερό που ερχόταν με υδραύλακα από του Κόκκινου, εκεί ίσως ήτανε η κατοικία του Τούρκου τοπάρχη όπως αναφέρει ο Παπαμανώλης. 

Ο παπα-Κυριαζής είχε έναν γιό τον Λαμπριανό. Σύμφωνα με τον Σταυριανό Ρεουλλά εκείνη την εποχή όποιος ήταν ψάλτης στην εκκλησία, έπαιρνε το προσωνύμιο διάκος. Ο Λαμπριανός ως γιός παπά, προφανώς θα έψελνε στην εκκλησία οπότε τον φωνάζουν Διακολαμπριανό και δεδομένης της ευκολίας να αλλάζουν οι άνθρωποι επίθετο εκείνη την εποχή, τα παιδιά του Κυριαζής, Ελίας (Ηλίας), Νικόλας, Γιώργης και Αναστάσης πήραν το επίθετο Διακολαμπριανού. 

Ο παπα-Κυριαζής προφανώς μετά το 1835 που έφυγε ο Σουκιούρμπεης από την Ρόδο, πήγε στους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσει όπως έκαναν τότε αλλά και για να πουλήσει διάφορα πολύτιμα αντικείμενα που θα του είχε δώσει ο Σουκιούρμπεης ως αμοιβή για τις υπηρεσίες του και που στην φτωχή Ρόδο θα ήταν αδύνατο να πουληθούν. Σε αυτό το ταξίδι παίρνει μαζί του τα δύο μεγαλύτερα εγγόνια του, Κυριαζή και Ελία (Ηλια). Όπως γινόταν τότε όταν πήγαινε κάποιος στου Αγίους Τόπους, έπαιρνε το προσωνύμιο χατζής. Έτσι ο παπα-Κυριαζής έγινε Χατζήπαπας αλλά τον φώναζαν Χακήπαπα, και τα παιδιά Χατζηκυριαζής και Χατζηελίας. 

Στις 30 Σεπτεμβρίου 1856 γίνεται στην Ρόδο ένας μεγάλος σεισμός με πολλά θύματα και πολλές ζημιές. Σε αυτόν τον σεισμό, πέφτει ο Πύργος και σκοτώνεται ο παπα-Κυριαζής. 

Από τα ονόματα που έδωσαν στα παιδιά τους τα παιδιά του Διακολαμπριανού, συμπεράνουμε ότι κατά πάσα πιθανότητα η μάνα τους λεγόταν Δέσποινα. 

Το επίθετο Χατζηελία χάνεται. 

Η γυναίκα και τα παιδιά του Χατζηελία πάνε στους Αγίους Τόπους και αποκτούν το προσωνύμιο χατζής. Ο γιός τους χατζή Τσαμπίκου και ο εγγονός τους ο γιατρός ο Ηλίας , υιοθετούν το επίθετο Χατζητσαμπίκος το οποίο επίσης χάνεται. 

Ο Λάμπρος γιός του Νικόλα που γεννήθηκε το 1880 (πατέρας του κ. Ιωνά), υιοθετεί το επίθετο σε Λαμπριανός. 

Μιλώντας πρόσφατα με τον κύριο Ιωνά Λαμπριανό, που παρόλα τα 94 του χρόνια η διαύγεια του μυαλού του είναι εκπληκτική, μου έδωσε τις παρακάτω πληροφορίες: 

Ο πατέρας του, Λάμπρος Λαμπριανός, γιός του Νικόλα, ήταν στην Αίγυπτο δάσκαλος στην Αμπέτειο Σχολή Καΐρου (δημοσίευση συγχαρητηρίου από κ. Μιχάλη Μαστή στην Παλιά Σορωνή στις 26 Ιουλίου 2020). Όπως και άλλοι Έλληνες της Δωδεκανήσου, δεν είχε ούτε Ελληνική, ούτε Ιταλική, ούτε Βρετανική, ούτε Αιγυπτιακή υπηκοότητα και για να επισκεφθεί την Ελλάδα αλλά και τα Δωδεκάνησα μέχρι το 1936 που επιτρεπόταν, έπρεπε να πάρει ένα ειδικό έγγραφο, κάτι σαν βίζα από το ελληνικό προξενείο. Για να δώσει όμως το προξενείο αυτό το έγγραφο, έπρεπε να αποδείξει ο κάτοχός του ότι είχε ελληνική καταγωγή. Οι Δωδεκανήσιοι όμως ήταν Ιταλοί υπήκοοι. Έτσι ο Λάμπρος Λαμπριανός κατέθεσε μια έκθεση που επικαλούνταν ότι ο προπάππους του, παπα-Κυριαζής κατάγονταν από την Πύλο της Μεσσηνίας. Όπως λέει ο κ. Ίων, ενισχυτικό του παραπάνω στοιχείου είναι και το παρατσούκλι Πυλονίτης σε ένα κλάδο της οικογένειας. 

Σε αυτό το σημείο αξίζει να τονιστεί, η αναφορά ότι ο παπα-Κυριαζής καταγόταν από την Πυλώνα (Σταυριανός Ρεουλλάς) που πιθανόν να πρόκειται για σύγχυση των δυο ονομάτων λόγω της ομοιότητάς τους. 

Προχωρώντας τον συλλογισμό του ο κ. Ίων, αναφέρει ότι τον παπα-Κυριαζή ενδεχομένως να τον είχε φέρει μαζί του ο Σουκιούρμπεης, ο οποίος καταγόταν από την Μάνη. Έτσι δικαιολογείται η επιλογή του παπα-Κυριαζή να εκτελεί τις θρησκευτικές τελετές του Σουκιούρμπεη, διότι θα ήταν παρακινδυνευμένο να εμπιστευτεί σε έναν Ροδίτη ιερέα το θανάσιμο μυστικό του. Γι΄αυτό υποστηρίζει ότι τον Πύργος και το χωράφι του Αχταρμά που εκτείνονταν έως τον καφενέ του Κυριαζή του Στεφανάρα, του τα παραχώρησε ο Σουκιούρμπεη καθώς ήταν τουρκικής ιδιοκτησίας και τον κατείχε ο παπα-Κυριαζής πριν αποχωρήσει ο Σουκιούρμπεης από την Ρόδο. Με την αποχώρησε από την διοίκηση της Ρόδου το 1835, του παραχώρησε όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που χρησίμευαν για τις τελετές (Ευαγγέλιο, σταυρό, δισκοπότηρα, άμφια κτλ). 

Μάλιστα ανέφερε ότι ο παπα-Κυριαζής επίτηδες δημιουργούσε διενέξεις με χωριανούς, ώστε να υπάρχει η αφορμή και να πηγαίνει στον Σουκιούρμπεη στην Βάρη, ο οποίος ήταν και δικαστής, για να λύνονται οι δήθεν διαφορές και να βρίσκει ευκαιρία να εκτελεί τα θρησκευτικά καθήκοντα. Μία άλλη αναφορά που τονίζει το γεγονός ότι δεν ήταν ντόπιος, είναι το δίστιχο που αναφέρετε στον παπα Κυριαζή, ενώ ο Παπαμανώλης το αναφέρει ως απόρροια της τσιγκουνιάς του, ο κ. Ίων το αποδίδει σε άγνοια των τοπικών εθίμων. Το δίστιχο λέει: 

Χακήπαπας ε φύτεψε αμπέλι στου Θανάση (τοποθεσία κοντά στην περιοχή Φλάγκου) 

τραπέζι εν τους έκαμε τ΄ατέτι (έθιμο) να χαλάσει. 

[Στις δουλειές που απαιτούνταν η βοήθεια από πολλούς χωριανούς όπως η κατασκευή στέγης, φύτεμα αμπελιού κτλ το έθιμο επίτασσε ο ιδιοκτήτη το βράδυ να κάνει τραπέζι σε όσους είχαν βοηθήσει και στην περίπτωση αυτή ο παπα-Κυριαζής δεν τους έκανε τραπέζι.] 

Επίσης ο κ. Ίων αναφέρει την ιστορία μετάβασης στους Αγίους Τόπους λίγο τροποποιημένη από αυτήν του Παπαμανώλη. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ο παπα-Κυριαζής την πρώτη φορά που πήγε στους Αγίους Τόπους, πήρε μαζί του τον γιό του Λαμπριανό και ο τελευταίος πήγε δεύτερη φορά στους Αγίους Τόπους μαζί με τρία παιδιά, τους Κυριαζή, Ηλία και Γιώργη καθώς και κάποια από τα εγγόνια του. Οπότε τα μεν παιδιά παίρνουν το προσωνύμιο χατζής ο δε Λαμπριανός που ήταν ήδη χατζής, παίρνει το προσωνύμιο διάκος που δηλώνει ότι κάποιος πήγε δύο φορές στους Αγίου Τόπους. Έμειναν πίσω ο Νικόλας και ο Αναστάσης για να φροντίζουν τις καλλιέργειες της οικογένειας καθώς και τα ζώα, γιατί ο Λαμπριανός είχε δώσει σε κάθε παιδί από ένα ζευγάρι βόδια για τις αγροτικές εργασίες, σύνολο δέκα βόδια. 

Σύμφωνα πάντα με την διήγηση του κ. Ιωνά, επειδή είχαν μαζευτεί πολλά άτομα για την μετάβαση στους Αγίους Τόπους την δεύτερη φορά που πήγε ο Λαμπριανός (τα παιδιά του, οι σύζυγοι τους, κάποια από τα εγγόνια του), νοίκιασαν ένα καράβι για την μετάβαση από την Ρόδο στον Πειραιά και από εκεί θα έπαιρναν άλλο καράβι που θα έκανε το κατάλληλο δρομολόγιο προς τους Αγίου Τόπους. Όταν έφθασαν στο Πειραιά, το πλοίο δεν έδεσε απευθείας στην προβλήτα για την αποβίβαση και μπήκαν σε μια βάρκα. Εκεί όπως αναφέρει κοντέψαν να πνιγούν. Όταν αποβιβάστηκαν θα πηγαίναν να μείνουν σε ένα ξενοδοχείο μέχρι να έρθει η ημέρα να επιβιβαστούν στο επόμενο πλοίο. Εκεί συμβαίνει και αυτό που περιέγραψε ο κ. Λουκάς Μαστής στην ανάρτηση του στις 4 Αυγούστου 2020 στην Παλιά Σορωνή, στην απορία δηλαδή του αμαξά < έχετε τόσα χρήματα εσείς στη Ρόδο, ώστε να μπορείτε να κάνετε αυτό το ταξίδι?> λαμβάνει την απάντηση από τον Κυριαζή: 

“Αν κάνει o Μάρτης δυο νερά, κι ο Απρίλης άλλο ένα, 

γοράζω την την άμαξα, γοράζωσε και σένα” 

Επίσης ο κ. Ίων ανέφερε ότι την ημέρα που έγινε ο σεισμός του 1856 και έπεσε ο Πύργος με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο παπα-Κυριαζής, φιλοξενούσε και μια γιαρένησα από τον Αρχάγγελο, η οποία ερχόταν στην Σορωνή για να ανταλλάξει τη δική της σοδειά (ρόδια), με πατάτες που παράγονταν στην Σορωνή, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί και αυτή. 

Ποιο αναλυτικά οι οικογένειες των παιδιών του Λαμπριανού Διακολαμπριανού: 

Κυριαζής Χατζηκυριαζής συζ. Αμιράντη Μικρομανώλη 

· Λαμπριανός 1864 -Παρασκευή Σάββα Πρώτου 

Κυριαζής 1890 - Κωνσταντίνος 1892 - Ελένη 1900 - Σάββας 1901 -Αμιράντα 1902 - Δέσποινα 1905 -Μιχάλης 1907. 

· Εμμανουήλ 1868 (Δάσκαλος)- Πρασκευή Μουστουχά 

Μαρία 1900 - Φωτεινή 1902 - Κυριαζής 1904 - Ιωάννης 1906 - Βαρβάρα 1908 - Θεμιστοκλής 1912. 

· Δέσποινα 1869 

· Κωνσταντίνος 1874 -Χριστίνα Σταυρή 

Μιχάλης 1908 - Κυριαζής 1913 -Δέσποινα 1917 - Σταύρος 1920 - Λάμπρος 1922. 

· Στέφανος 1876 - Αικατερίνη Στ. Δημητρά 

Δέσποινα 1910 - Μαρία 1913 - Κυριαζής 1916 - Φωτεινή 1920 - 

Βαρβάρα 1924 -Χριστίνα 1926 

· Ηλίας 1883 - Βαρβάρα Αλμυρού 

Μιράντα 1910 - Χρυσαφίνα 1914 - Κυριαζής 1918 - Μαρία 1920 - Ελένη 1923 - Γρηγόρης 1926 - 

Αλίκη 1930 - Λάμπρος 1932. 

· Μαρία 1899 - Νικόλαος Παρ. Διακοφικιππή 

Φωτεινή 1912 - Δέσποινα 1920 

Ελίας (Ηλίας) Χατζηελίας συζ. χατζή Αμιράντη Διακοφιλιππή 

· χατζή Δέσποινα 1869 - Γεώργιος Βασ. Ρεουλλάς 

Βασιλική 1898 

· χατζή Φλουρή 1875 - Κυριαζής Μπονιάτης 

Τουλί (Μαριετούλλα) 1898 - Μιράντα 1908 

· χατζηΤσαμπίκος Χατζητσαμπίκος 1880 - Δέσποινα Μαστή 

Ηλίας Χατζητσαμπίκος (γιατρός) 1907 - Χριστίνα 1909 

Γιώργης Διακολαμπριανός συζ. Ελένα Αν. Στεφ. Μαστή 

· χατζή Δέσποινα 1872 - Διακογίάννης Θεοδωσ. Χατζηνικολα 

Θεοδόσιος 1900 

· Βαρβάρα 1874 - Κωνσταντίνος Αν. Μαρίνου 

Ελένη 1898 

· Λαμπριανός 1878 - Ευδοκία Καραμάριου 

Ελένη 1907 - Τσαμπίκα 1910 - Δέσποινα 1912 - Μαρία 1916 - Γιώργος 1919 - 

Ιωάννης 1922 - Μιχάλης 1928 

· Στέφανος 1883 ή 8 - Κατερίνα Μουστουχά 

Ελένα 1913 - Ιωάννης 1919 - Βαρβάρα 1923 - Μιχάλης 1930 

· Μαρία 1890 - Δημήτριος Λάμπρου 

Στέφανος 1910 - Ελένη 1912 - Δέσποινα 1921 

· Φωτεινή 1895 - Σ. Μικρομανώλης 

Νικόλαος 1914 - Στεφανής 1919 

ΝικόλαςΔιακολαμπριανός συζ. Δέσποινα Κωνστ. Αυγούη 

· Κατερίνα 1878 - Μανώλης Δημητράς 

Δέσποινα 1902 –Νικόλας 1904 - Μαρία 1907 - Σταμάτης 1908 - Λαμπριανός 1910 -Χριστοφής 1912 - Σοφία 1922 

· Λάμπρος Λαμπριανός 1880-Ευτέρπη Αλεξανδρενού 

Νικόλας 1921- Ίων Λαμπριανός 1926 - Μαρία 

· Μαρία 1885 - Νικόλαος Μαν. Μουστουχά 

· Κωνσταντίνος 1892 - Παρασκευή Κων. Χατζηλευτέρη Φάνες 

Μαρία 1924 

ΑναστάσηςΔιακολαμπριανός συζ. Αμιράντη Παπαοικονόμου 

· Ελένα - Κωνσταντίνος Νικ. Κυπριώτης 

Λαμπριανός 1909 – Φώτης (Δάσκαλος) 1914 

· Δέσποινα 1880 - Μιχάλης Σαβ. Τομάζου 

· Αικατερίνη 1890 - Κωνσταντίνος Παπαμανώλης 

Εμμανουήλ 1912 (Γυμνασιάρχης)- Αναστάσιος 1915 - Λάμπρος 1917 - Σταύρος 1919 

· Μαρία 1891 - Αναστάσιος Χατζηφλεβάρης 

Δέσποινα 1913 - Ιωάννης 1916 - Λαμπριανός 1919 - Κυριαζής 1926 

Είναι εκπληκτικό να παρακολουθεί κανείς τις εναλλαγές του ονόματος Κυριαζής και Λάμπρος να εκτείνεται εδώ και 230 χρόνια σε ένα παρακλάδι του οικογενειακού δέντρου. 

Παπα-Κυριαζής περ. 1785-90 

Λαμπριανός περ. 1815 πρώτος Διακολαμπριανός 

Κυριαζής περ. 1840 πρώτος Χατζηκυριαζής 

Λαμπριανός 1864 πατέρας του Μιχάλη Μέντου κ.α. 

Κυριαζής 1890 πατέρας των Νικόλα και Μιχάλη Διμέλλη κ.α. 

Λάμπρος 1925 Κοντόλαμπρος 

Κυριάκος 1949 (μηχανολόγος ΚΑΙΡ) 

Λάμπρος 1991 

Με την ευκαιρία θα αναφερθώ σε διάφορους θρύλους που κυκλοφορούσαν στο χωριό για χρυσό Ευαγγέλιο, που ίσως σχετίζονται με αυτές τις ιστορίες. 

Λέει λοιπόν ένας θρύλος για την ύπαρξη ενός χειρόγραφου Ευαγγελίου, από τον Ευαγγελιστή Λουκά που είναι και ο πολιούχος του χωριού, ότι το εξώφυλλο του ήταν στολισμένο με χρυσάφι και πετράδια και το οποίο ήταν κρυμμένο σε κάποιο σπίτι. 

Επίσης άλλη ιστορία αναφέρεται σε ένα αντίστοιχο Ευαγγέλιο (όχι γραμμένο από τον Ευαγγελιστή) ότι υπήρχε στην κατοχή του Νικόλα Διακολαμπριανού και της Δέσποινας Κων. Αυγούη, το σπίτι των οποίων ήταν στον κεντρικό δρόμο του Σκατουλιάρη. Κάποτε τους επισκέφτηκε ένας Άγγλος που γνώριζε την ύπαρξη του και τους το ζήτησε προσφέροντάς τους μεγάλο χρηματικό ποσό. Αρνήθηκαν να του το δώσουν διότι το θεωρούσαν οικογενειακό κειμήλιο. Έπειτα η ιστορία είχε διάφορες εκδοχές: ή ότι ο Άγγλος τον οποίο φιλοξένησαν το έκλεψε το βράδυ ή ότι η οικογένεια το έκρυψε μέσα στο σπίτι στην δεξιά καμάρα όπου υπήρχε και ένας γκαζοτενεκές γεμάτος λίρες. 

Επίσης και για την θέση του πύργου που έπεσε, υπάρχουν ανάλογες ιστορίες. 

Κάτι τέτοιες ιστορίες ερέθιζαν την φαντασία των νεαρών και προσπάθησαν να τις εξιχνιάσουν. Μία τέτοια ενέργεια έγινε από περίπου 5 νεαρούς 10-15 χρονών στα τέλη της δεκαετίας του "50. Σχεδίασαν λοιπόν την <επιχείρηση πύραυλος > η οποία διεξήχθη στις 18 Οκτωβρίου, όταν δηλαδή το χωριό γιόρταζε τον πολιούχο του και οι χωριανοί ήταν απασχολημένοι με την γιορτή. Είχαν σχεδιάσει να πάνε στο σπίτι που είχαν πληροφορηθεί ότι υπήρχε θησαυρός, το οποίο δεν κατοικούνταν και θα έκαναν την έρευνα. Δεν είχαν πάρει σωστές πληροφορίες και πήγαν σε λάθος σπίτι μεταξύ Aμπέλας και Εκκλησίας. Αφού δεν βρήκαν τίποτα, πήραν ξανά πληροφορίες και πήγαν στο σωστό μέρος, (στο σπίτι του Νικόλα Διακολαμπριανού) την δεύτερη φορά. Φυσικά και τότε δεν βρήκαν τίποτα και οι ιστορίες παρέμειναν θρύλοι. Το παραπάνω συμβάν μου το διηγήθηκε ένας εκ των συμμετεχόντων καθώς και ο <πληροφοριοδότης> της ομάδας. 

Πηγές 

Εμμανουήλ Παπαμανώλη με τίτλο < Ο Σουκιούρμπεης ήταν κρυφοχριστιανός?> 1988. 

Εμμανουήλ Χατζηκυριαζής με τίτλο <Ο Άγιος Σουλάς> 1934. 

Ο αείμνηστος Σταυριανός Ρεουλλάς καθώς και ο κύριος Ιωνάς Λαμπριανός. 

Λουκάς Μπονιάτης 

Συμπληρωματικό σχόλιο της κυρίας Ελένης Κυπριώτη Τσουμπλέκα 

Κατατοπιστική η ανάρτηση σου για την πορεία της εξέλιξης των ονομάτων των παπούδων καί των γονιών μου. Θέλω να σχολιάσω το σημείο που αναλύεις τα παιδιά του ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΚΟΝΙΚΟΛΑ και της ΑΜΙΡΑΝΤΗΣ ΠΑΠΑΟΙΚΟΜΟΥ: 

Η γιαγιά μου " ΕΛΕΝΗ " , μητέρα του πατέρα μου (Φώτη ( Κυπριώτη), ήταν αδελφή των : 

Δέσποινας συζ Σάββα Τομάζου 

Αικατερίνης συζ Κων/νου Παπαμανώλη 

Μαρίας συζ Αναστασίου Χατζηφλεβάρη 

Ηταν η πρώτη γυναίκα του παππού μου Κων/ου Κυπριώτη. Πέθανε πολύ νέα όταν ο πατέρας μου ήταν 4 ή 5 ετών.Τα ονόματα που αναφέρονται είναι οι θείες καί τ α πρώτα εξαδέλφια του πατέρα μου από την πλευρά της μητέρας του. 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ομάδα «Παλιά Σορωνή»: https://www.facebook.com/groups/2637261696541637/permalink/2767533423514463/