Σκαλίζοντας την αμέτρητη «χαρτούρα» μου. Της Ευαγγελίας Μ. Παναή

Γράφει η Ευαγγελία Μ. Παναή 

Σκαλίζοντας την αμέτρητη «χαρτούρα» μου,

έπεσα πάνω στο απολύτως πρώτο μου σημειωματάριο λέξεων της διαλέκτου μας!

Με τα φύλλα του κιτρινισμένα από την πολυκαιρία, μου θύμισε το πρώτο μου βήμα, μιας «αποστολής» και μιας «λατρείας», που από τότε αυτοβούλως, οικειοθελώς και αφιλοκερδώς, υπηρέτησα και υπηρετώ! 

Δύσκολοι καιροί, μαθήτρια του Γυμνασίου, δεκαετία του 1970, ούτε βιβλιοπωλεία στα χωριά μας, ούτε πληθώρα καταναλωτική, ούτε άνεση χρημάτων....

Πού να βρω ευρετήριο έτοιμο, για να γράφω τις λέξεις που μάζευα από ‘δώ κι από ‘κει, από γειτονιά, χωράφια, ‘ποσπερίσματα κι όπου αλλού πετύχαινα την κάθε λέξη;! 

Αγόρασα κι εγώ ένα «σταχωμένο» τετράδιο, έκοψα με το ξυράφι του πατέρα μου τις άκρες από τις σελίδες του σε 24 μεριές, έγραψα χειρόγραφα τα 24 γράμματα του

αλφαβήτου... 

Και ιδού, το πρώτο μου σημειωματάριο-ευρετήριο, ήταν έτοιμο! 

Μαθήτρια του Γυμνασίου με καθαρά δική μου έμπνευση και πρωτοβουλία, άρχισα να συγκεντρώνω, ό,τι οι άλλοι απόδιωχναν, χλεύαζαν, υποτιμούσαν, εγκατέλειπαν, απέφευγαν και πετούσαν από πάνω τους, «σαν την τρίχα ‘που το ζυμάρι», σαν «τον φτωχό συγγενή από την επαρχία»! 

Διότι, βλέπετε, η «μόδα» της εποχής, υπαγόρευε «εκμοντερνισμό», «εξευγενισμό», «εξέλιξη»! 

Αδιανόητο, τότε, όπως και τώρα εξάλλου,

να θέλει κανείς να φαίνεται «μορφωμένος και μοντέρνος» και «να μιλά τα χωργκιάτικα»! 

Και κάπως έτσι, πήγα και σ’ αυτόν τον τομέα,

μετωπικά αντίθετα σε ό,τι υπαγόρευε ο «συρμός» της εποχής! 

Θα τα μιλώ και μάλιστα με υπερηφάνεια!

Και θα κάμω τα αδύνατα-δυνατά, για να σώσω ό,τι μπορώ!

Και θα εμπλουτίζω διαρκώς τις γνώσεις μου σε κάθε τομέα!

Και θα αποδείξω, πως μπορούν να συνυπάρξουν η μόρφωση, η βαθιά καλλιέργεια και η διατήρηση της ιδιαίτερης πολιτισμικής σου ταυτότητας! 

Αποφάσεις και όρκοι μιας αντισυμβατικής νιότης, που ακολουθήθηκε από μια αντισυμβατική ωριμότητα!

Που δεν τα πρόδωσα, ποτέ! 

Χωρίς να μου το πει κανείς, ήξερα πως η γλώσσα μας και η παράδοση μας, ήταν η ψυχή μας! 

Και τί δεν έκαμα, κοντά 45 χρόνια τώρα, ανάμεσα σε χιλιάδες άλλες υποχρεώσεις: σχολείο, σπουδές στην Ιταλία, δουλειά στα χωράφια με τους γονείς μου, γάμος, φροντιστήρια, παιδιά, ξενοδοχείο, συλλόγους, ακτιβισμούς, πολιτική και κοινωνική δράση, κλπ, κλπ! 

Δεκάδες και δεκάδες σημειωματάρια που ακολούθησαν μετά από αυτό το πρώτο! 

Μαγνητοφωνήσεις, μόλις εύρισκα μιά ώρα καιρό από τις δουλειές μου, να αρπάξω το κασετόφωνο και να τρέξω, να

Ευαγγελία Μ. Παναή

μαγνητοφωνήσω μια γριούλα, ένα γέρο, να ρωτώ και να ρωτώ και να μου λένε...κασέτες, φωτογραφίες.... 

Αληθινή μάχη με τον χρόνο, με τον θάνατο, με την λήθη!... 

Μα πάνω απ’ όλα, την αγωνία μου να σώσω ό,τι μπορούσα, την φανερώνει η.... χαρτούρα που φύλαξα, για να θυμάμαι: χαρτοπετσέτες, φάκελλα από λογαριασμούς ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ, χαρτομάντιλα, κομματάκια από χαρτιά περιτυλίγματος, πακέτα τσιγάρων και οτιδήποτε άλλο βρισκόταν μπροστά μου, για να γράψω πάνω, την ώρα που στα πιο απρόσμενα μέρη και στις πιο απρόσμενες στιγμές, τύχαινε να ακούσω μια λέξη, μια παροιμία, ένα έθιμο, μια ιστορία, μια δοξασία, κι ό,τι άλλο έφερνε η κουβέντα!.... 

Αληθινή μάχη με τον χρόνο, με τον θάνατο, με την λήθη!... 

Πώς τρέχει ο νους του ανθρώπου,

οι θύμησες του....

Από το πρώτο σημειωματάριο... 

Αγαπημένο πρώτο βήμα,

μιας εθελούσιας αποστολής! 

Καλό βράδυ σε όλους και όλες,

Αγαπημένοι μου φίλοι! 

Ευαγγελία Μ. Παναή

Παραδείσι Ρόδος