Αρχαίοι Μεγάλοι Ρόδιοι!!

Ανδρόνικος ο Ρόδιος, Ανταγόρας ο Ρόδιος, Άτταλος ο Ρόδιος, Γέμινος ο Ρόδιος, Διαγόρας ο Ρόδιος, Ίππαρχος ο Ρόδιος, Καλλιπάτειρα, Κλεόβουλος, Λεωνίδας ο Ρόδιος, Μέμνων ο Ρόδιος, Μέντωρ ο Ρόδιος, Παναίτιος ο Ρόδιος, Πασικλής ο Ρόδιος, Πείσανδρος ο Ρόδιος, Ποσειδώνιος ο Ρόδιος, Σιμίας ο Ρόδιος, Τιμαχίδης ο Ρόδιος, Τιμοκράτης ο Ρόδιος, Τιμοκρέων, Τιμοσθένης ο Ρόδιος, Φιλόμνηστος ο Ρόδιος, Χάρης ο Λίνδιος.

ΡΟΔΙΤΕΣ

Οι τέχνες των Ροδίων

Στην αρχαία Ρόδο άκμαζε η μεταλλουργία, αφού κατά τον μύθο οι Τελχίνες που ήρθαν από την Κύπρο και εγκαταστάθηκαν στην Ρόδο ήταν άριστοι σιδεράδες. Κατασκεύαζαν κυρίως πολεμικά όπλα και πολεμικές μηχανές. Εκτός αυτού είχαν άριστες επιδόσεις στην ναυσιπλοΐα και στην ναυπηγική τέχνη. Ξακουστά ήταν τα καράβια που κατασκεύαζαν οι τεχνίτες της Λίνδου, ενώ θεωρούνται οι πρώτοι ναυπηγοί των περίφημων καραβιών τύπου celetes.

Άλλες σημαντικές επιδόσεις των νησιωτών Ροδίων ήταν η αγγειοπλαστική. Κατασκεύαζαν τα περίφημα Θερίκλεια, που ήταν έντεχνα μεταλλικά, ίσως και αργυρά αγγεία σε σχήμα ποτηριού. Αλλά και τα πήλινα αγγεία τους ήταν γνωστά και αναφέρονται συχνά με τα καλύτερα λόγια. Κατά την διάρκεια της πολιορκίας της Σινώπης από τον Μιθριδάτη, οι Ρόδιοι έστειλαν στους κατοίκους 10.000 οίνου κεράμια. Πολλά είναι τα αρχαιολογικά ευρήματα στην Αθήνα, στην Αλεξάνδρεια και την Σικελία που αποδεικνύουν την διάδοση των αγγείων από την Ρόδο. Αρχαιολογικά ευρήματα κεραμικών αμφορέων από την Ρόδο (και από την Θάσο και από την Κνίδο) σημειώθηκαν και στην νότια Ρωσία. Αξιοσημείωτη είναι δε μια ιδιαίτερα σπάνια αγγειοπλαστική τέχνη που συναντάμε μόνο στην Ρόδο, και με την οποία κατασκευάζονταν αρωματικά ποτήρια για την κατάνυξη οίνου και φέρουν το όνομα της Λίνδου.

Μεμονωμένα αναφέρονται και άλλα προϊόντα των Ροδίων. Οι καλλυντικές αλοιφές ήταν πολύ καλές, ενώ η τέχνη των αρτοποιών ήταν φημισμένη για τα νόστιμα γλυκά του νησιού που εξάγονταν διεθνώς. Επίσης παρασκεύαζαν καλή κόλλα και την καλύτερη άσπρη μπογιά Λευκό του Μολύβδου της εποχής τους. Επίσης αναφέρονται και υποδήματα από την Ρόδο.

ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Ανδρόνικος ο Ρόδιος συγκαταλέγεται ανάμεσα στους περιπατητικούς και αριστοτελικούς φιλοσόφους. Έδρασε τον 1ο αι. π.Χ. κυρίως στην Αθήνα. Εκεί, περίπου από το 65 έως το 50 π.Χ., ήταν διευθυντής της Περιπατητικής Σχολής.

Συσχετισμός με το έργο του Αριστοτέλη]

Ως αριστοτελικός, ο Ανδρόνικος ενδιαφέρθηκε για το έργο του Σταγειρίτη, εκδίδοντας μάλιστα και σχολιάζοντας όσα συνέγραψε. Αξιοσημείωτο είναι ότι από αυτόν έγινε η πρώτη και βασική κατάταξη των αριστοτελικών έργων. Η συναγωγή των συγγραμμάτων που ακολουθούσαν τα «Φυσικά» οδήγησε στην τοποθέτησή τους στο συνολικό έργο «Μετά τα Φυσικά», που δεν παρέπεμπε στον καθαυτό όρο μεταφυσική, απλώς συνόψιζε όσα συγγράμματα αναφέρονταν στο «ὂν» (πρώτη φιλοσοφία, όπως έγραφε ο Αριστοτέλης). Οι κατοπινοί μελετητές υιοθέτησαν κατά βάση το διαχωρισμό του Ανδρονίκου, αλλά προέκυψε ο όρος μεταφυσική (που δε χρησιμοποιήθηκε ποτέ από τον Αριστοτέλη), ενώ αποτελούσε διευκρινιστικό τίτλο του Ανδρονίκου για το εναπομένον έργο μετά από την κατηγορία των «Φυσικών».

ΑΝΤΑΓΟΡΑΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Ανταγόρας ο Ρόδιος ήταν Έλληνας ποιητής του 3ου π.Χ. αιώνα. Έζησε στην Αθήνα και στη Μακεδονία, προσκεκλημένος του Αντίγονου Γονατά. Έγραψε το έποςΘηβαϊς που δεν σώζεται, και τον Ύμνο στον Έρωτα από τον οποίο σώζονται λίγοι στίχοι. Σώζονται επίσης δύο επιγράμματά του στην Παλατινή Ανθολογία (VII 103 και IX 147).

ΆΤΤΑΛΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Άτταλος ήταν αρχαίος γραμματικός, μαθηματικός και αστρονόμος, καταγόμενος από την Ρόδο.

Τίποτε δεν έχει διασωθεί από τυχόν έργα του. Μνημονεύεται όμως το όνομά του σε υπόμνημα του Ιππάρχου περί των «Φαινομένων του Αράτου και του Ευδόξου». Στο σύγγραμμά του αυτό ο Ίππαρχος αναφέρει διάφορα παραδείγματα επί των παραπάνω φαινομένων, αποσπάματα του οποίου έχουν διασωθεί.

ΓΕΜΙΝΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Γέμινος ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, αστρονόμος, μαθηματικός, μετεωρολόγος και γεωγράφος που έζησε τον 1ο αιώνα π.Χ..

Βιογραφικά στοιχεία

Σχεδόν τίποτα δεν είναι γνωστό για τη ζωή του Γεμίνου. Δεν είναι καν βέβαιο ότι γεννήθηκε στη Ρόδο, αλλά αναφορές σε βουνά της Ρόδου στα αστρονομικά του έργα υποδεικνύουν ότι εργάσθηκε εκεί. Η χρονολόγησή του τον 1ο αιώνα π.Χ. βασίζεται και αυτή σε ένα χωρίο του έργου του που αναφέρεται στο Annus Vagus του αιγυπτιακού ημερολογίου ως 120 έτη πριν την εποχή του, και επομένως δείχνει ότι το συγκεκριμένο έργο του γράφτηκε περί το 70 π.Χ.. Αυτό συμφωνεί με την άποψη που τον θέλει μαθητή του Ποσειδωνίου, αλλά έχουν προταθεί και χρονολογήσεις μέχρι το 50 μ.Χ. (Neugebauer, O.: A History of Ancient Mathematical Astronomy New York, 1975).

Αστρονομικό έργο

Το μοναδικό σωζόμενο έργο του Γεμίνου είναι η «Εἰσαγωγὴ εἰς τὰ Φαινόμενα», γνωστή συχνά και ως «Εισαγωγή». Είναι ένα εισαγωγικό βιβλίο αστρονομίας βασισμένο σε έργα παλαιότερων αστρονόμων όπως ο Ίππαρχος ο Ρόδιος, που είχε σκοπό να διδάξει την επιστήμη αυτή σε αρχάριους. Σε αυτό ο Γεμίνος περιγράφει τονζωδιακό κύκλο και τη φαινόμενη κίνηση του ηλίου, τους αστερισμούς, την ουράνια σφαίρα, τις ανατολές και τις δύσεις των ζωδιακών αστερισμών, τις σεληνοηλιακές περιοδικότητες και την εφαρμογή τους στα ημερολόγια, τις φάσεις της Σελήνης, τις εκλείψεις, τις γεωγραφικές ζώνες και το παράλογο των προσπαθειών προγνώσεως του καιρού από τους αστέρες.

Παρότι ο Γέμινος υιοθετεί το γεωκεντρικό σύστημα, στο έργο αυτό ξεχωρίζουν για την ορθότητά τους με τα σημερινά δεδομένα απόψεις όπως: Η Γη είναι σφαιρική, οΉλιος είναι μια διάπυρη σφαιρική μάζα, οι απλανείς αστέρες αποτελούνται από την ίδια «ουσία» με αυτή του Ηλίου, η Σελήνη είναι ετερόφωτο σώμα και οι διαστάσεις της Γης είναι σημειακές (αμελητέες) σε σχέση με το μέγεθος του Σύμπαντος.

Ο Γέμινος συνέγραψε και ένα σχόλιο επί του έργου του Ποσειδωνίου «Μετεωρολογικά». Σπαράγματα αυτού του σχολίου διασώθηκαν από τον Σιμπλίκιο στο σχόλιό του επί των «Φυσικών» του Αριστοτέλη.

Μαθηματικό έργο

Το κυριότερο μαθηματικό έργο του Γεμίνου είναι το «Μαθηματικών Δόγμα» (δηλ. θεωρία των Μαθηματικών). Παρότι αυτό το έργο δεν έχει σωθεί, αρκετά αποσπάσματά του υπάρχουν σε έργα των Πρόκλου, Ευτοκίου και άλλων. Ο Γέμινος διαχώρισε τα Μαθηματικά σε δύο μέρη: τα «νοητά» και τα «αισθητά», ή, όπως θα λέγαμε σήμερα, σε Καθαρά και Εφαρμοσμένα Μαθηματικά. Στην πρώτη κατηγορία τοποθέτησε τη Γεωμετρία και την Αριθμητική (με τη Θεωρία των Αριθμών), ενώ στη δεύτερη τις μαθηματικές επιστήμες: τη Μηχανική, την Αστρονομία, την Οπτική, τη Γεωδαισία,τη μουσική αρμονία, αλλά και τη Λογιστική. Μακρά αποσπάσματα του έργου του διασώθηκαν και στο Σχόλιο των «Στοιχείων» του Ευκλείδη από τον Al-Nayrizi.

Αστρονομία

Ο κρατήρας Γέμινος στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης ονομάσθηκε προς τιμή του.

ΔΙΑΓΟΡΑΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Διαγόρας ο Ρόδιος ήταν Ολυμπιονίκης και γενάρχης Ολυμπιονικών. Θεωρείται ο κορυφαίος πυγμάχος της αρχαιότητας. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Ιαλυσού (αρχαίας ροδιακής πόλης). Πατέρας του ήταν ο Δαμάγητος, εγγονός του βασιλιά της Ιαλυσού, και η μητέρα του ήταν κόρη του ήρωα Αριστομένη από την Μεσσηνία.

Ο Διαγόρας από νωρίς έδειξε ότι διέφερε από τα άλλα παιδιά, καθώς ήταν πολύ πιο ψηλός από τους συνομηλίκους του και πολύ γεροδεμένος. Ήταν ιδιαίτερα όμορφος κι απ' όπου περνούσε προκαλούσε τον θαυμασμό για την εμφάνισή του, ενώ διακρινόταν και για την εξυπνάδα, την ευκινησία, τη δύναμη και την αντοχή του.

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Διαγόρα ως πυγμάχος ήταν το μεγάλος ύψος του και η τακτική που ακολουθούσε: αγωνιζόταν χωρίς να στρίβει ή να σκύβει, δεν απέφευγε τον αντίπαλό του. Πήγαινε κατευθείαν επάνω στον αντίπαλό του, χωρίς να κάνει καμιά προσπάθεια να αποφύγει τα δικά του χτυπήματα. Από αυτή του την στρατηγική ονομάστηκε και «ευθυμάχας».

Στην 79η Ολυμπιάδα το 464 π.Χ. στέφθηκε νικητής στην πυγμαχία, κατόρθωμα που εξυμνεί ο Πίνδαρος στον Ζ' Ολυμπιόνικο ύμνο του. Ο Διαγόρας ήταν επίσης περιοδονίκης, όπως συνήθιζαν να ονομάζουν οι αρχαίοι όσους αθλητές νικούσαν σε όλες τις διοργανώσεις στο άθλημά τους. Ο Διαγόρας είχε νικήσει σε όλους τους μεγάλους πανελλήνιους αγώνες (μία φορά στα Ολύμπια, μία στα Πύθια, τέσσερις στα Ίσθμια και δύο στα Νέμεα) και σε πολλούς τοπικούς αγώνες, όπως στην Ρόδο, την Αθήνα, τη Θήβα, το Άργος, τα Μέγαρα και την Αίγινα.

Ο νικητής Διαγόρας δεν άργησε να γίνει σύμβολο αρετής για τους αρχαίους Έλληνες. Ο χαρακτήρας που διέθετε ήταν ένα από τα πρώτα στοιχεία που μάγευαν τους θεατές, καθώς υπήρξε ευγενικός και τίμιος σε κάθε αγώνα. Παράλληλα, πυγμαχούσε με τέτοιον τρόπο, που ξεσήκωνε όσους τον παρακολουθούσαν. Ποτέ δεν απέφευγε ένα χτύπημα και σε κανέναν αγώνα δεν παραβίασε τους κανονισμούς. Η φήμη του εξαπλώθηκε αστραπιαία λόγω των πολυάριθμων και σημαντικών νικών του. Σε όσους αγώνες έλαβε μέρος βγήκε νικητής. Όλοι θαύμαζαν αυτόν το γιγαντόσωμο άνθρωπο που συνδύαζε τη δύναμη με την αρετή.

Ο μεγάλος ποιητής Πίνδαρος ύμνησε με τα ποιήματά του, τους Ολυμπιόνικους, όλους τους ξακουστούς αθλητές. Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείψει από τους ύμνους του ο διασημότερος όλων, ο Διαγόρας ο Ρόδιος. Ένας ολυμπιονίκης θεωρούσε πολύ μεγάλη τιμή και σημαντικό σταθμό στην πορεία του να γίνουν οι νίκες και τα κατορθώματά του τραγούδι. Έτσι θα έμενε για αιώνες στη μνήμη των ανθρώπων. Η ποιητική έμπνευση του Πινδάρου δημιούργησε για το Διαγόρα ένα από τα αριστουργήματα της αρχαίας ελληνικής ποίησης. Το ποίημα εξυμνεί τον αθλητή αλλά αναφέρεται και στους μύθους που σχετίζονται με το νησί της Ρόδου. Το ποίημα άρεσε τόσο πολύ στους Ρόδιους, που το χάραξαν με χρυσά γράμματα στο ναό της Αθηνάς στη Λίνδο.

Ο Διαγόρας, εκτός από τα ταξίδια που έκανε για να συμμετέχει στους αγώνες, την υπόλοιπη ζωή του την έζησε στο αγαπημένο του νησί, τη Ρόδο. Εκεί παντρεύτηκε και έκανε τέσσερα παιδιά, το Δαμάγητο, τον Ακουσίλαο, το Δωριέα και την Καλλιπάτειρα. Όλα τα παιδιά του, όπως ήταν φυσικό, αγαπούσαν τον αθλητισμό. Οι γιοί του προπονούνταν στα γυμναστήρια και συμμετείχαν κι εκείνοι σε αγώνες. Αναδείχτηκαν πολλές φορές ολυμπιονίκες, είτε στην πυγμαχία είτε στο παγκράτιο. Ο Διαγόρας ένιωθε πολύ υπερήφανος, καθώς όχι μόνο τα παιδιά του ακολούθησαν τα βήματά του, αγάπησαν δηλαδή τον αθλητισμό, αλλά συνέχισαν και την παράδοση των νικών του. Όχι μόνο οι γιοί του αλλά και οι εγγονοί του Διαγόρα, ο Ευκλής και ο Πεισίροδος, έγιναν μεγάλοι αθλητές και στέφθηκαν νικητές και ολυμπιονίκες. Έτσι η οικογένειά του, οι Διαγόριδες, έμειναν στη μνήμη των ανθρώπων ως οικογένεια ολυμπιονικών.

Εκτός από τη μεγάλη δόξα που κέρδισε ο Διαγόρας, στήθηκε προς τιμήν του και το άγαλμά του στην Ολυμπία. Από την μια μεριά, δίπλα του, ήταν στημένο το άγαλμα του γιου του, του Δαμάγητου, ολυμπιονίκη στην πυγμαχία, και από την άλλη το άγαλμα του άλλου του γιου, του Ακουσίλαου, ολυμπιονίκη στο παγκράτιο, καθώς και το άγαλμα του τρίτου του γιου, του Δωριέα, που ήταν τρεις φορές ολυμπιονίκης, οκτώ φορές ισθμιονίκης, επτά φορές νεμεονίκης και μία φορά πυθιονίκης στο παγκράτιο. Αργότερα στήθηκαν και αγάλματα των εγγονών του, του Ευκλή και του Πεισίροδου. Επιπλέον ο σύζυγος της κόρης του Καλλιπάτειρας ήταν και αυτός ολυμπιονίκης.

Η ζωή του Διαγόρα ήταν περιπετειώδης, γεμάτη από συγκινήσεις και αναγνώριση από τους συνανθρώπους του. Η πορεία του όλη σημαδεύτηκε από τον αγωνιστικό χώρο, εκεί έζησε τις μεγαλύτερες στιγμές του, εκεί ήταν φυσικό και να πεθάνει. Σε προχωρημένη ηλικία ήταν παρών στην 83η Ολυμπία το 448 π.Χ. όταν οι γιοί του, ο παγκρατιστής Δαμάγητος και ο πυγμάχος Ακουσίλαος, στέφθηκαν Ολυμπιονίκες. Λέγεται ότι αμέσως μετά την ανακήρυξή τους σε Ολυμπιονίκες, οι γιοί του ανέβασαν τον πατέρα τους στους ώμους τους και τον περιέφεραν θριαμβευτικά στο στάδιο. Τότε ένας από τους θεατές αναφώνησε Κάτθανε Διαγόρα, ουκ εις Όλυμπον αναβήση (Πέθανε Διαγόρα, μην περιμένεις να ανέβεις και στον Όλυμπο) και ο Διαγόρας εν μέσω των επευφημιών και πλήρης ευδαιμονίας άφησε την τελευταία του πνοή. Ο Διαγόρας μπορεί να μην ανέβηκε στον Όλυμπο, έμεινε όμως ξακουστός για το ήθος και τις ικανότητές του και το όνομά του αθάνατο στους αιώνες.

ΊΠΠΑΡΧΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Ίππαρχος ο Νικαεύς ή κατά μερικούς Ίππαρχος ο Ρόδιος (περ.190 π.Χ. - 120 π.Χ.) ήταν Έλληνας αστρονόμος, γεωγράφος, χαρτογράφος και μαθηματικός, θεωρούμενος από αρκετούς και ακριβέστερα ως ο «πατέρας τηςΑστρονομίας». Άλλοι τίτλοι που του έχουν αποδοθεί είναι του μεγαλύτερου αστρονομικού παρατηρητή «πρίγκιπα της παρατήρησης», «θεμελιωτή της τριγωνομετρίας» ως και του «μεγαλύτερου αστρονόμου της αρχαιότητας», αλλά και «όλων των εποχών». Η υπομονή του, η οξυδέρκειά του αλλά και το βεβαιούμενο ιστορικά πάθος του με ότι καταπιανόταν τον οδήγησαν σε δρόμους που σήμερα, αναλογικά με τα δεδομένα της εποχής του, σίγουρα εντυπωσιάζουν.

Ο Ίππαρχος, ο γιος του Διονυσίου, πέρασε τελικά στην αθανασία το 120 π.Χ. στην παραλία της αγαπημένης του Ρόδου, εκεί απ' όπου φαίνεται ότι έκανε και τις περισσότερες αστρικές του παρατηρήσεις.

Ζωή και ανακαλύψεις

Οι πληροφορίες που παίρνουμε από τους αρχαίους συγγραφείς (μεταξύ των οποίων είναι ο Πτολεμαίος (100-170 μ. Χ.), ο Στράβων (63 π. Χ. – 24 μ. Χ.), οΠλούταρχος (46-120 μ. Χ.) και ο Πλίνιος (23-79 μ. Χ.), τοποθετούν την γέννηση του Ιππάρχου το 190 π.Χ. στη Νίκαια της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία (το σημερινόΙζνίκ της Τουρκίας) γύρω στο 190 π.Χ. (στην ίδια πόλη που 515 χρόνια αργότερα ο Αυτοκράτορας Μέγας Κωνσταντίνος συγκάλεσε την Α' Οικουμενική Σύνοδο της Χριστιανοσύνης). Από την γενέθλια πόλη του πήρε το όνομα Ίππαρχος ο Νικαεύς αν και είναι περισσότερο γνωστός ως Ίππαρχος ο Ρόδιος αφού σύμφωνα με πολλούς ερευνητές έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Ρόδο όπου έκανε και τις περισσότερες παρατηρήσεις του.

Ανακάλυψη της Μετάπτωσης

Λέγεται ότι χρημάτισε διευθυντής του Μουσείου της Αλεξάνδρειας επί 20 χρόνια γεγονός που του έδωσε την ευκαιρία να μελετήσει με προσοχή όλες τις πληροφορίες που ήσαν συγκεντρωμένες στην Μεγάλη Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκηαπό προηγούμενους ερευνητές. Παρατηρήσεις και έρευνες από τουςΒαβυλώνιους έως τον Μέτωνα (5ος αι. π. Χ.) και από τον Αρίσταρχο (310-250 π. Χ.) έως τον Αρίστυλλο (3ος αι. π. Χ.) και τον Τιμόχαρη (3ος αι. π.Χ.). Συγκρίνοντας τις δικές του παρατηρήσεις με τις μετρήσεις που βρήκε στο αρχείο του αστεροσκοπείου ανακάλυψε ότι τα άστρα μετακινούνται από την θέση τους κατά 1/72 της μοίρας κάθε χρόνο! Με τις συγκριτικές του δηλαδή παρατηρήσεις o Ίππαρχος (αστρονόμος, μαθηματικός και γεωγράφος) είχε ανακαλύψει την «μετάπτωση των ισημεριών»!

Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της ανακάλυψης αυτής αρκεί να επισημάνουμε ότι το φαινόμενο αυτό οφείλεται σε μια απειροελάχιστη κυκλική κίνηση του άξονα της Γης (που περιστρέφεται σαν μια σβούρα η οποία είναι έτοιμη να πέσει) και η οποία χρειάζεται 25.800 χρόνια περίπου για να συμπληρωθεί! Ανακάλυψε δηλαδή ότι το εαρινό ισημερινό σημείο μετακινείται πάνω στην εκλειπτική, με φορά αντίθετη των ζωδίων, 50 δευτερόλεπτα του ενός λεπτού της μοίρας κάθε χρόνο. Πράγμα που σημαίνει ότι με την πάροδο των αιώνων αλλάζει σιγά-σιγά και το άστρο που σημαδεύει τον Βόρειο Ουράνιο Πόλο. Γιατί άλλος είναι σήμερα ο «Πολικός Αστέρας» που βλέπουμε στον ουρανό (Κυνόσουρα ή άλφα Μικρής Άρκτου), άλλος ήταν ο Πολικός πριν από 5.000 χρόνια (Θουμπάν ή άλφα Δράκοντα) και άλλος θα είναι ο Πολικός σε 12.000 χρόνια (Βέγας ή άλφαΛύρας).

Πάνω σ’ αυτό το φαινόμενο της μετάπτωσης των ισημεριών στηρίζεται σήμερα ολόκληρο το οικοδόμημα της αστρονομίας θέσεως, και όμως η ανακάλυψή αυτή δεν ήταν παρά μία μόνο από τα δεκάδες παρόμοια επιτεύγματά που δίκαια έδωσαν στον Ίππαρχο τα προσωνύμια του «πρίγκιπα της παρατήρησης» και του «θεμελιωτή της τριγωνομετρίας» και αναμφιβόλως επάξια τον τίτλο του «πατέρα της αστρονομίας». Γιατί η επιστημονική μελέτη της αστρονομίας, με την σύγχρονη έννοια της λέξης, αρχίζει με τις μελέτες και τα έργα του Ιππάρχου ενώ λόγω των πολλών και σπουδαίων του ανακαλύψεων δικαίως θεωρείται και ως ο μεγαλύτερος παρατηρησιακός αστρονόμος όλων των εποχών.

Διάφορες ανακαλύψεις

Επί πλέον όλων αυτών ο Ίππαρχος κατόρθωσε επίσης να προσδιορίσει με μεγάλη ακρίβεια ότι το μέγεθος του ηλιακού ή τροπικού έτους είναι 365,242 ημέρες όταν με την βοήθεια των σύγχρονων ατομικών μας ρολογιών ο σημερινός προσδιορισμός είναι 365,242199! Το 129 π. Χ. μία ηλιακή έκλειψη τον βοήθησε να προσδιορίσει ότι η διάμετρος της Σελήνης είναι ίση με το 1/3 της γήινης όταν οι σημερινές τιμές αναφέρουν την διάμετρο της Γης ίση με 12.756 χιλιόμετρα και την διάμετρο της Σελήνης ίση με 3.476 χιλιόμετρα. Την ίδια περίοδο υπολόγισε επίσης ότι η απόσταση της Σελήνης κυμαίνεται από 59 έως 67,3 γήινες ακτίνες, γι’ αυτό άλλωστε η Σελήνη στο περίγειο της φαίνεται μεγαλύτερη απ’ ότι στο απόγειό της. Οι αντίστοιχες σημερινές τιμές, που υπολογίζονται με την αποστολή και λήψη ακτίνων λέιζερ πάνω σε ειδικούς ανακλαστήρες τους οποίους εγκατέστησαν στην σεληνιακή επιφάνεια οι αστροναύτες του προγράμματος "Απόλλων", είναι 356.410 χιλιόμετρα στο περίγειο και 406.697 στο απόγειο με μέση απόσταση 384.400 χιλιόμετρα.

Χάρη στην υπομονή και την οξυδέρκειά του, προσδιόρισε την θέση του περιγείου και του απογείου του Ήλιου, υπολόγισε επακριβώς την διάρκεια του ηλιακού και αστρικού έτους (επιτρέποντας έτσι στον Σωσιγένη να δημιουργήσει 100 χρόνια αργότερα το Ιουλιανό ημερολόγιο), υπολόγισε επακριβώς την λόξωση της εκλειπτικής (κλίση του γήινου άξονα), ενώ απέδειξε επίσης και την ανισότητα της διάρκειας των εποχών.

Με τις παρατηρήσεις του αυτές ο Ίππαρχος διαπίστωσε ότι ο Ήλιος χρειάζεται διαφορετικό αριθμό ημερών για να μετακινηθεί από το ένα ισημερινό σημείο έως το επόμενο ηλιοστάσιο. Μ’ αυτόν τον τρόπο κατόρθωσε να διαγράψει έναν έκκεντρο κύκλο που εξηγούσε πλήρως τις φαινόμενες ηλιακές κινήσεις. Αλλά δεν σταμάτησε εδώ. Για τους υπολογισμούς του αυτούς χρειάστηκε ένα νέο είδος μαθηματικών, και έτσι έγινε ο θεμελιωτής της τριγωνομετρίας. Ασχολήθηκε επίσης και με ταημερολόγια, με την γεωγραφία και τις θέσεις διαφόρων πόλεων καθώς και με την καταγραφή ενός καταλόγου σεληνιακών και ηλιακών εκλείψεων για μία περίοδο 600 ετών.

Τιμές

Για να τιμήσει τον άξιο γιο της η πόλη της Νίκαιας αποτύπωσε σ’ ένα νόμισμά της την μορφή του Ιππάρχου, πράγμα που έκαναν αργότερα και πέντε διαφορετικοί Ρωμαίοι αυτοκράτορες μεταξύ των ετών 138 και 253 μ.Χ. Αλλά και οι σύγχρονοι αστρονόμοι δεν παρέλειψαν να τιμήσουν τον πατέρα της επιστήμης που διακονούν δίνοντας το όνομα του Ιππάρχου σε έναν κρατήρα της Σελήνης, σ' έναν άλλο στον Άρη, και σ' έναν αστεροειδή, ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε το όνομα του Ιππάρχου σε μία σημαντική διαστημοσυσκευή η οποία μεταξύ των ετών 1989-1993 καταλογράφησε με απαράμιλλη ακρίβεια, όπως και ο αρχαίος μας πρόγονος, την θέση 120.000 άστρων μέχρι και 13ου μεγέθους.

Έργα

Σωζόμενα έργα

Από τα πολλά έργα που αναφέρουν οι μεταγενέστεροι συγγραφείς έχει φτάσει μέχρι τις μέρες μας μία μόνο κριτική ανάλυση με τίτλο «Των Αράτου και Ευδόξου φαινομένων εξηγήσεως βιβλία τρία», από άλλους όμως σώθηκαν πολλοί τίτλοι έργων του, αρκετά αποσπάσματα των μελετών του και πολλές από τις ανακαλύψεις του. Ο πρώτος μάλιστα κατάλογος των 48 γνωστών στην αρχαιότητα αστερισμών με την ακριβή θέση 1.022 άστρων που διασώζεται στο βιβλίο του Πτολεμαίου «Μεγάλη Μαθηματική Σύνταξη» είναι δημιουργία του Ιππάρχου. Τον κατάλογο αυτόν οδηγήθηκε να συντάξει ο Ίππαρχος από την εμφάνιση ενός «νέου» ή «καινοφανούς» άστρου, ενός νόβα δηλαδή, τον οποίο παρατήρησε το 134 π. Χ. στον αστερισμό του Σκορπιού. Για την δημιουργία του καταλόγου του ο Ίππαρχος «…εφεύρε τα κατάλληλα όργανα για τον ορισμό της θέσης του κάθε άστρου έτσι ώστε από την θέση και από το μέγεθός τους να αναγνωρίζονται εύκολα και εάν κάποιο απ’ αυτά εξαφανίζονταν ή κάποιο νέο εμφανίζονταν ή ορισμένα απ' αυτά μετακινούνταν ή εάν η λάμψη μερικών άλλαζε να γίνεται άμεσα αντιληπτό, μ' αυτόν τον τρόπο άφησε στην ανθρωπότητα τον ουρανό ολόκληρο ως κληρονομιά», όπως μας αναφέρει ο Πλίνιος.

Για τον κατάλογο αυτόν ο Ίππαρχος ταξινόμησε τα άστρα με βάση την φωτεινότητα με την οποία φαίνονται στο αβοήθητο μάτι, με βάση δηλαδή το φαινόμενο μέγεθός τους, που αποτελεί μία ταξινόμηση που χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα. Τα 20 λαμπρότερα άστρα τα ονόμασε πρώτου μεγέθους και τα πιο αμυδρά έκτου, ενώ όλα τα άλλα τα ταξινόμησε στις ενδιάμεσες κατηγορίες. Πράγμα που σημαίνει ότι όσο πιο μικρός είναι ο αριθμός που αντιπροσωπεύει το φαινόμενο μέγεθος ενός άστρου τόσο πιο λαμπρό είναι το άστρο αυτό. Το 1856 ο Άγγλος αστρονόμος Νόρμαν Πόγκσον επεσήμανε για πρώτη φορά ότι τα άστρα πρώτου μεγέθους έχουν 100 φορές μεγαλύτερη φωτεινότητα από τα άστρα έκτου μεγέθους. Στην κλίμακα δηλαδή του Ιππάρχου κάθε αστρικό μέγεθος έχει 2,512 φορές μεγαλύτερη ή μικρότερη φωτεινότητα από ένα άλλο άστρο προηγούμενου ή επόμενου μεγέθους. Με τα σύγχρονα φυσικά τηλεσκόπια μπορούμε να δούμε άστρα και άλλα ουράνια αντικείμενα που είναι δεκάδες εκατομμύρια φορές πιο αμυδρά από αυτά που έβλεπαν οι αρχαίοι και με φαινόμενο μάλιστα μέγεθος μέχρι και το 30.

Στο τέλος του έργου του που διεσώθη ο Ίππαρχος παραθέτει έναν κατάλογο 24 λαμπρών άστρων που είναι διαρκώς ορατά έτσι ώστε να γνωρίζει ο παρατηρητής την ακριβή ώρα στη διάρκεια της νύχτας. Βασισμένοι στην περιγραφή της θέσης των άστρων που αναφέρεται στο έργο αυτό ορισμένοι σύγχρονοι ερευνητές υπολογίζουν ότι οι παρατηρήσεις αυτές πρέπει να έγιναν με βάση έναν χάρτη του ουρανού που πρέπει να είχε δημιουργηθεί το 140 π.Χ. στη Ρόδο, ενώ ο περίφημος μεγάλος κατάλογός του με τις θέσεις των 1.022 άστρων υπολογίζεται ότι δημιουργήθηκε το 130 π.Χ.

Χαμένα έργα

Τα έργα που έγραψε ο Ίππαρχος, αλλά κάηκαν στον εμπρησμό της Αλεξανδρινής Βιβλιοθήκης, είναι με αλφαβητική σειρά τα εξής:

«Εις τους Αρίστους»

«Παραλλακτικά - βιβλία δύο».

«Περί αστερισμών».

«Περί εκλείψεων Ηλίου κατά τα επτά κλίματα».

«Περί εμβολίμων μηνών τε και ημερών».

«Περί μεγεθών και αποστημάτων Ηλίου και Σελήνης».

«Περί μηνιαίου χρόνου».

«Περί της κατά πλάτος μηνιαίας της Σελήνης κινήσεως».

«Περί της πραγματείας των εν κύκλω ευθειών» (Βιβλία 12).

«Περί της των απλανών συντάξεως».

«Περί της των συναναστολών πραγματείας».

«Περί της των δώδεκα ζωδίων αναφοράς».

«Περί της μεταπτώσεως των τροπικών και εαρινών ισημεριών».

«Περί του ενιαυσίου μεγέθους».

«Περί των δια βάρους κάτω φερομένων».

«Περί των Αράτου και Ευδόξου φαινομένων - βιβλία τρία» (διεσώθη).

«Προς τον Ερατοσθένη και τα εν τη γεωγραφία αυτού λεχθέντα» (Κριτική)

Εφευρέσεις - τελειοποιήσεις

O Ίππαρχος είναι ο εφευρέτης του Αστρολάβου, (όργανο με τη βοήθεια του οποίου μέτρησε τις συντεταγμένες των αστέρων). Τελειοποίησε τη Διόπτρα, (όργανο που του επέτρεψε την εκτίμηση της φαινόμενης διαμέτρου Ηλίου και Σελήνης, την απόσταση και το πραγματικό μέγεθός τους). Επίσης τελειοποίησε παλαιότερα όργανα όπως ήταν ο Γνώμων, το Ηλιοτρόπιο ή «Σκιάθηρον», το Ηλιωρολόγιο, το Καθετίον, την Κλεψύδρα, τους "Κρίκους", τη Στερεά σφαίρα και το Υδρολόγιο.

Και ενώ θεωρείται ο πρώτος που διαίρεσε τους κύκλους των παραπάνω αστρονομικών αυτών οργάνων σε 360 μοίρες είναι ο πρώτος που κατασκεύασε Υδρόγειο σφαίρα.

Το 2006, ανακοινώθηκε από την Ομάδα Έρευνας του Μηχανισμού των Αντικυθήρων ότι ένα σύμπλεγμα οδοντωτών τροχών στο εσωτερικό του μηχανισμού αναπαριστούσε τη μεταβλητή γωνιακή ταχύτητα της Σελήνης, σύμφωνα με τη θεωρία του Ιππάρχου. Η σχετικά κοντινή χρονική απόσταση ανάμεσα στον θάνατο του Ιππάρχου και την υποτιθέμενη περίοδο κατασκευής του μηχανισμού θα μπορούσε να σημαίνει ότι η σχολή του Ιππάρχου είχε κάποια ανάμειξη στον σχεδιασμό ή και την κατασκευή του μοναδικού αυτού οργάνου.

Σημειώσεις

Μεταξύ των άλλων η Α' Οικουμενική Σύνοδος οροθέτησε και τον τρόπο προσδιορισμού του ετήσιου εορτασμού του χριστιανικού Πάσχα με βάση την πρώτη εαρινή Πανσέληνο, δηλαδή επί της ισημερίας και της σελήνης, δύο θέματα για τη γνώση και κατανόηση των οποίων είχαν προσφέρει τα μέγιστα οι μελέτες του Ίππαρχου.

ΚΑΛΛΙΠΑΤΕΙΡΑ

Η Καλλιπάτειρα, κόρη του Ολυμπιονίκη Διαγόρα του Ρόδιου, ήταν η πρώτη γυναίκα της αρχαιότητας που μπήκε μέσα σε αθλητικό χώρο και παρακολούθησε τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Οι κανονισμοί απαγόρευαν την είσοδο και την παρακολούθηση των γυμνικών αγώνων για τις γυναίκες, αλλιώς τιμωρούνταν σε θάνατο με κατακρήμνιση από το βραχώδες όρος Τυπαίο. Η Καλλιπάτειρα, θέλοντας να θαυμάσει το γιο της Πεισίροδο που αγωνιζόταν στην πάλη, πήρε την τόλμη και περιφρονώντας τη σχετική απαγόρευση και την επαπειλούμενη ποινή, μεταμφιέστηκε σε γυμναστή όπου και εισήλθε και παρακολούθησε τον αγώνα.

Προδόθηκε όμως από τον υπέρμετρο και δικαιολογημένο ενθουσιασμό της για τη νίκη του γιου της. Ωστόσο, δεν της επιβλήθηκε η θανατική ποινή, καθώς η οικογένειά της είχε βγάλει σειρά Ολυμπιονικών (πατέρα, σύζυγο, 3 αδέλφια, γιο και ανιψιό).

Η ιστορία της Καλλιπάτειρας έκανε εντύπωση τόσο στους συγχρόνους της, όσο και στις μετέπειτα γενεές μέχρι που ενέπνευσε και τον Λορέντζο Μαβίλη, ο οποίος της αφιέρωσε ένα σονέτο του που θεωρείται ένα από τα ωραιότερα δεκατετράστιχα ποιήματά του.

Παραπομπές

Βικιθήκη Παυσανία Ελλάδος περιήγησις/Ηλειακών Α VI.7 κατὰ δὲ τὴν ἐς Ὀλυμπίαν ὁδόν, πρὶν ἢ διαβῆναι τὸν Ἀλφειόν, ἔστιν ὄρος ἐκ Σκιλλοῦντος ἐρχομένῳ πέτραις ὑψηλαῖς ἀπότομον: ὀνομάζεται δὲ Τυπαῖον τὸ ὄρος. κατὰ τούτου τὰς γυναῖκας Ἠλείοις ἐστὶν ὠθεῖν νόμος, ἢν φωραθῶσιν ἐς τὸν ἀγῶνα ἐλθοῦσαι τὸν Ὀλυμπικὸν ἢ καὶ ὅλως ἐν ταῖς ἀπειρημέναις σφίσιν ἡμέραις διαβᾶσαι τὸν Ἀλφειόν. οὐ μὴν οὐδὲ ἁλῶναι λέγουσιν οὐδεμίαν, ὅτι μὴ Καλλιπάτειραν μόνην: εἰσὶ δὲ οἳ τὴν αὐτὴν ταύτην Φερενίκην καὶ οὐ Καλλιπάτειραν καλοῦσιν. [8] αὕτη προαποθανόντος αὐτῇ τοῦ ἀνδρός, ἐξεικάσασα αὑτὴν τὰ πάντα ἀνδρὶ γυμναστῇ, ἤγαγεν ἐς Ὀλυμπίαν τὸν υἱὸν μαχούμενον: νικῶντος δὲ τοῦ Πεισιρόδου, τὸ ἔρυμα ἐν ᾧ τοὺς γυμναστὰς ἔχουσιν ἀπειλημμένους, τοῦτο ὑπερπηδῶσα ἡ Καλλιπάτειρα ἐγυμνώθη. φωραθείσης δὲ ὅτι εἴη γυνή, ταύτην ἀφιᾶσιν ἀζήμιον καὶ τῷ πατρὶ καὶ ἀδελφοῖς αὐτῆς καὶ τῷ παιδὶ αἰδῶ νέμοντες--ὑπῆρχον δὴ ἅπασιν αὐτοῖς Ὀλυμπικαὶ νῖκαι--, ἐποίησαν δὲ νόμον ἐς τὸ ἔπειτα ἐπὶ τοῖς γυμνασταῖς γυμνοὺς σφᾶς ἐς τὸν ἀγῶνα ἐσέρχεσθαι.

ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ

Ο Κλεόβουλος o Ρόδιος ήταν τύραννος της Λίνδου στη Ρόδο, ένας από τους «επτά σοφούς» της αρχαιότητας (6ος π.Χ. αι., βρισκόταν στη ζωή τουλάχιστο ως το560 π.Χ.). Σε αυτόν αποδίδονται τα γνωμικά «μέτρον άριστον», «ηδονής κράτει», κ.ά. Ονομάζεται και Κλεόβουλος ο Λίνδιος, διότι η αρχαία Ρόδος ήταν χωρισμένη στις 4 αρχαίες πόλεις: Ρόδος, Λίνδος, Κάμειρος και Ιάλυσος, των οποίων μέρη διασώζονται μέχρι σήμερα.

Ο πατέρας του Κλεοβούλου ονομαζόταν Ευαγόρας. Ο Κλεόβουλος ταξίδεψε και μελέτησε στην Αίγυπτο. Λέγεται ότι αναστήλωσε τον ναό της Αθηνάς που κατά τον θρύλο είχε χτίσει ο Δαναός. Ο Κλεόβουλος συνέθετε τραγούδια και έμμετρα επιγράμματα και ρητά, που κατά τον Διογένη Λαέρτιο αριθμούσαν συνολικά ως 3.000 στίχους. Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει το παρακάτω παράδειγμα επιγράμματος:

Είμαι μια χάλκινη κόρη, εδώ

στον τάφο του Μίδα. Και όσο

ρέει το νερό, όσο τα φύλλα πρασινίζουν τα δέντρα,

όσο ο ήλιος λάμπει και φαίνεται το ασημένιο φεγγάρι,

όσο τρέχουν τα ποτάμια και τα κύματα ροχθούν,

τόσο θα λέω πάνω σ' αυτό το πολύκλαφτο μνήμα,

στους διαβάτες «ο Μίδας κείται θαμμένος εδώ».

(Βίοι φιλοσόφων, βιβλίο I, κεφ. «Βίος Κλεοβούλου»)

Το επίγραμμα αυτό υπάρχει και στην Παλατινή Ανθολογία (VII 153) επιγραφόμενο ΟΜΗΡΟΥ οι δε ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΥ ΤΟΥ ΛΙΝΔΙΟΥ. Πιθανότατα δεν ανήκει σε κανένα από τους δύο. Ο Pierre Waltz παρουσιάζει αναλυτικά το θέμα.

Στον Κλεόβουλο αποδίδεται επίσης και επίγραμμα (αίνιγμα) στο βιβλίο ΧΙV της Παλατινής Ανθολογίας. H Σούδα το αποδίδει στην παρακάτω αναφερόμενη κόρη του Κλεοβουλίνη.

Ο Κλεόβουλος πέθανε στη σχετικά μεγάλη για την εποχή ηλικία των 70 ετών. Είχε μία κόρη, την Κλεοβουλίνη, που συνέθετε αινίγματα σε εξάμετρο στίχο, φημιζόμενα ως ισάξια εκείνων του πατέρα της. Ο τάφος του Κλεόβουλου υπάρχει στη Λίνδο.

Ο αστεροειδής 4503 Κλεόβουλος, που ανακαλύφθηκε το 1989, πήρε το όνομά του από τον Κλεόβουλο τον Λίνδιο.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Λεωνίδας ήταν διάσημος ολυμπιονίκης δρομέας, που έζησε τον 2ο π.Χ. αιώνα και καταγόταν από τη Ρόδο.

Διακρίθηκε αγωνιζόμενος σε τρία αθλήματα του δρόμου: το στάδιο, το δίαυλο και τον οπλίτη δρόμο και αναδείχτηκε τριαστής, αφού κατάφερε να τερματίσει πρώτος και στα τρία αθλήματα την ίδια ημέρα. Μνημονεύεται ως ο επιφανέστερος δρομέας από τους αρχαίους συγγραφείς, διότι νίκησε και στα τρία αθλήματα, όχι σε μια αλλά σε τέσσερις διαδοχικές διοργανώσεις των Ολυμπίων πιο συγκεκριμένα στην 154η, την 155η, την 156η και την 157η Ολυμπιάδα.

Οι δώδεκα, συνολικά, νίκες του, τον ανέδειξαν ως τον πιο πολυνίκη αθλητή στην ιστορία των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων. Ο Φιλόστρατος ο Αθηναίος αναλύει περισσότερο τον άθλο του κατορθώματος του Λεωνίδα, εξηγώντας πως τα τρία αθλήματα στα οποία πρώτευσε, απαιτούσαν εντελώς διαφορετικά σωματικά χαρακτηριστικά.

Σημειώσεις

Το τέταρτο άθλημα δρόμου ήταν ο δόλιχος.

Τριαστής ονομαζόταν ο αθλητής που κατάφερνε τρεις νίκες σε διαφορετικά αθλήματα την ίδια μέρα.

ΜΕΜΝΩΝ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Μέμνων υπήρξε στρατηγός της Περσικής αυτοκρατορίας επί Αρταξέρξη και Δαρείου, με καταγωγή από τη Ρόδο. Όταν βασίλευε ο Αρταξέρξης συμμετείχε ενεργά στην αποστασία του σατράπη της Φρυγίας Αρτάβαζου (356 π.Χ.), του οποίου ήταν γαμπρός. Παρ' όλο που η αποσχιστική απόπειρα δε στέφτηκε από επιτυχία, γλίτωσε την παραδειγματική τιμωρία του βασιλιά χάρη στην παρέμβαση του αδελφού του Μέντορα. Κατέφυγε προσωρινά, όπως και ο Αρτάβαζος, στην αυλή του Φιλίππου το 353 π.Χ. Αργότερα, τον εντοπίζουμε επικεφαλής στο αριστερό κέρας της περσικής στρατιάς κατά τη Μάχη του Γρανικού (334 π.Χ.). Στη συνέχεια διορίζεται από το Δαρείο αρχηγός του ναυτικού, της Μικράς Ασίας και των μεσογειακών παραλίων, ώστε να εμποδίσει την προέλαση του Αλεξάνδρου. Με προδοσία κατέλαβε τη Χίο και ακολούθως κατέπλευσε στη Λέσβο. Δυστυχώς, όμως, για τους Πέρσες και ευτυχώς για τους εκστρατεύοντες Έλληνες, ο μοναδικός-ίσως-ικανός να ανακόψει το πανελλήνιο στράτευμα αιφνιδίως πεθαίνει κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Μυτιλήνης (333 π.Χ.).

ΜΕΝΤΩΡ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Μέντορας (α.ε. Μέντωρ) ήταν μισθοφόρος στρατηγός που καταγόταν από τη Ρόδο. Έμεινε γνωστός διότι πολέμησε κατά, αλλά και υπέρ του Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη Ώχου.

Η αποστασία του Αρταβάζου

Ο Μέντορας είχε έναν αδελφό, το Μέμνονα και μια αδελφή, της οποίας το όνομα δεν είναι γνωστό. Η αδελφή του αυτή παντρεύτηκε τον Αρτάβαζο, το σατράπη της Φρυγίας.

Ο Μέντορας και ο Μέμνονας ήταν στο πλευρό του Αρταβάζου όταν αποστάτησε κατά του Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη Ώχου. Όμως, ο Αρτάβαζος διέθετε ελάχιστους στρατιώτες. Για το λόγο αυτό, συμμάχησε με τον Αθηναίο στρατηγό Χάρη, που ήταν επικεφαλής ολόκληρου του αθηναϊκού στρατού και μαζί κατάφεραν να νικήσουν το στρατό των άλλων σατραπών που κινήθηκαν εναντίον του. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης ο Αρτάβαζος αντάμειψε πλουσιοπάροχα τους Αθηναίους.

Στη συνέχεια συμμάχησε με τους Θηβαίους, οι οποίοι απέστειλαν 5.000 στρατιώτες υπό το στρατηγό Παμμένη. Η συμβολή των Θηβαίων απέφερε άλλες δυο μεγάλες νίκες κατά των άλλων σατραπών.

Τελικά όμως, η αποστασία απέτυχε. Έτσι ο Αρτάβαζος και ο Μέμνονας έφυγαν από την Ασία και βρέθηκαν υπό την προστασία του Μακεδόνα βασιλιά Φιλίππου Β΄. Ο Μέντορας, φαίνεται να μην τους ακολούθησε.

Η εξέγερση των Σιδωνίων

Η αποστασία του Αρταβάζου δεν ήταν η τελευταία φορά που ο Μέντορας έπληξε τα συμφέροντα του βασιλιά Αρταξέρξη. Ο Μέντορας στάλθηκε από τους Αιγυπτίους, επικεφαλής στρατηγός 4.000 μισθοφόρων Ελλήνων, για να βοηθήσουν την εξέγερση των πολιτών της Σιδώνας στη Φοινίκη. Οι μισθοφόροι του Μέντορα από κοινού με τους στρατιώτες του βασιλιά της πόλης, του Τέννη, κατάφεραν να εκδιώξουν από τη Φοινίκη το συνδυασμένο στρατό του σατράπη της Συρίας, Βέλεσυ και του σατράπη της Κιλικίας, Μαζαίου.

Όταν όμως κατέφθασε ο ίδιος ο Αρταξέρξης, επικεφαλής ενός μεγάλου στρατού, η κατάσταση άλλαξε. Ο Τέννης αποφάσισε να προδώσει τους πολίτες της Σιδώνας και να παραδώσει την πόλη. Αφού ενημέρωσε το Μέντορα για το σχέδιο του, τον άφησε επικεφαλής της πόλης και πήγε να συναντήσει το βασιλιά. Μόλις ο Αρταξέρξης βρέθηκε εντός των τειχών, διέταξε το θάνατο του Τέννη. Οι ίδιοι οι Σιδώνιοι αυτοπυρπόλησαν την πόλη τους.

Η εκστρατεία κατά του φαραώ Νεκτανεβὼ]

Ο Μέντορας, όχι μόνο απέφυγε τη μοίρα του Τέννη, αλλά βρέθηκε να υπηρετεί τον Πέρση βασιλιά στην εκστρατεία του κατά του φαραώ Νεκτανεβὼ Β΄. Μετά την κατάληψη της Σιδώνας, ο Αρταξέρξης χώρισε το στρατό του σε τρία μέρη. Καθένα από αυτά είχε έναν Έλληνα και έναν Πέρση επικεφαλής. Ο Μέντορας παρέμεινε επικεφαλής των μισθοφόρων που είχε και πριν και συστρατεύκηκε με το Βαγώα, έναν έμπιστο του Αρταξέρξη, που τέθηκε επικεφαλής των Ελλήνων που υπηρετούσαν το βασιλιά και πολλών βαρβάρων.

Ο Μέντορας, που γνώριζε ότι οι πόλεις φρουρούνταν από Αιγύπτιους αλλά και Έλληνες, κατάφερε την παράδοση πολλών πόλεων, ακολουθώντας το εξής σχέδιο. Σε κάθε πόλη ανάγγελλε πως, όποιοι παραδίδονταν δίχως μάχη θα αντιμετωπίζονταν με επιείκεια, αλλά όσοι κατακτούνταν με τη βία θα είχαν την ίδια μοίρα με τους πολίτες της Σιδώνας. Αυτό προκάλεσε ιδιαίτερες έριδες μεταξύ των Ελλήνων και των Αιγυπτίων.

Στην πόλη Βούβαστο μάλιστα, οι Αιγύπτιοι έκαναν συμφωνία με το Βαγώα μυστικά από τους Έλληνες. Οι Έλληνες πάλι βρίσκονταν σε μυστική συνεννόηση με το Μέντορα, ο οποίος τους παρακίνησε να επιτεθούν στους Αιγύπτιους μόλις μπει στην πόλη ο Βαγώας. Έτσι και έγινε και ο Βαγώας βρέθηκε αιχμάλωτος των Ελλήνων. Ο Μέντορας εξασφάλισε την απελευθέρωση του Βαγώα και οι δυο τους αντάλλαξαν όρκους ότι μελλοντικά θα συνεννοούνται πριν αναλάβουν δράση.

Σύντομα ο φαραώ Νεκτανεβὼ αποθαρρύνθηκε από τις διαδοχικές παραδόσεις των πόλεων, οπότε εγκατέλειψε την Μέμφιδα στην οποία είχε οχυρωθεί και έφυγε για την Αιθιοπία. Μετά από αυτό στην Αίγυπτο ορίστηκε σατράπης ο Φερενδάτης.

Κατά των αποστατών

Μετά την τεράστια συμβολή του στην εκστρατεία κατά των Αιγυπτίων, ο βασιλιάς Αρταξέρξης αντάμειψε πλούσια το Μέντορα. Τον έχρισε σατράπη των παραλίων της Ασίας και στρατηγό αυτοκράτορα στον πόλεμο κατά των αποστατών. Μάλιστα, ήταν τέτοιο το κύρος του, που κατάφερε να πείσει τον Αρταξέρξη να αποδώσει χάρη στον αδελφό του το Μέμνονα και τον Αρτάβαζο, που πριν χρόνια είχε αποστατήσει εναντίον του. Όταν κατέφτασαν κοντά του, φρόντισε ώστε τα ανίψια του από τον Αρτάβαζο να λάβουν σημαντικές θέσεις στο περσικό στρατό.

Η πρώτη του εκστρατεία ήταν κατά του Ερμία τυράννου του Αταρνέα, που είχε καταφέρει να κυριεύσει πολλές πόλεις και οχυρά. Ο Μέντορας του υποσχέθηκε ότι θα εξασφάλιζε τη συγχώρεση του βασιλιά και όταν συνάντησε τον Ερμία, τον συνέλαβε. Έγγραψε μάλιστα επιστολές προς όλες τις πόλεις που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του Ερμία, στις οποίες έλεγε ότι υπήρξε συμβιβασμός με το βασιλιά. Οι κάτοικοι πίστευσαν ότι ήταν αλήθεια και παρέδωσαν τις πόλεις τους, επειδή οι επιστολές ήταν σφραγισμένες με το δακτυλίδι του Ερμία. Ομοίως, κατάφερε να αντιμετωπίσει όλους τους αποστάτες, είτε με τεχνάσματα, είτε με τη βία.

ΠΑΝΑΙΤΙΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Παναίτιος (185 - 110/09 π.Χ.) ήταν στωικός φιλόσοφος που καταγόταν από τη Ρόδο.

Βίος

Ο Παναίτιος γεννήθηκε γύρω στα 185 π.Χ. Ο πατέρας του, ο Νικαγόρας, ήταν ιερέας της Αθηνάς στη Λίνδο, τόπο κατοικίας της οικογένειάς του. Ο ίδιος ο Παναίτιος έγινε αργότερα ιερέας του Ποσειδώνα. Μεταξύ των προγόνων του συγκαταλέγονταν άρχοντες αλλά και αθλητές. Θα μεταβεί στην Πέργαμο όπου θα μαθητεύσει κοντά Κράτητα τον Μαλλώτη, στωϊκό γραμματικό.]].Έπειτα θα πάει στην Αθήνα όπου θα γίνει μαθητής του Διογένη του Σελεύκιου ή αλλιώς Βαβυλωνίου, καθώς και του Αντίπατρου του Ταρσέως, πριν φύγει για τη Ρώμη. Στην πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας θα συνδεθεί με τον Σκιπίωνα τον Αφρικανό. Πρώτος αυτός θα εισάγει συστηματικά τη στωϊκή φιλοσοφία στην Ρώμη. Μετά τον θάνατο του Σκιπίωνος Αιμιλιανού το 129, επέστρεψε στην στωική σχολή της Αθήνας, της οποίας και υπήρξε ο τελευταίος αδιαφιλονίκητος σχόλαρχος. Με τον Παναίτιο, ο στωϊκισμός έγινε πολύ πιο εκλεκτικιστικός.

Φιλοσοφικές απόψεις

Για τον Παναίτιο ο κόσμος δεν είναι ζωντανός οργανισμός, αλλά είναι αιώνιος. Ο θεός βρίσκεται στον αιθέρα, δηλαδή στην σφαίρα των απλανών. Η Ψυχή είναι ζωντανός οργανισμός και διακρίνεται σε έξι μέρη. Από αυτά το σπερματικόν ανήκει στη φύση ενώ η φωνή είναι το ίδιο το ηγεμονικόν στην πράξη. Ως προς την ηθικήορίζει το «τέλος» της ζωής ως ζην «κατά τας δεδομένας ημιν εκ φύσεως αφορμάς», ζητά δηλαδή την πλήρη ανάπτυξη των φυσικών δυνατοτήτων του ανθρώπου, σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες της ανθρώπινης φύσεως αλλά και τον ανθρώπινο χαρακτήρα.

Συγγραφικό έργο

Το πιο περίφημο έργο του ήταν το «Περι Καθηκόντων», η οποία χρησιμοποιήθηκε ως κύρια πηγή από τον Κικέρωνα για το έργο του με τον ίδιο τίτλο, (De officiis). Επίσης έγραψε το «Περί Σωκράτους και των Σωκρατικών»,όλα γραμμένα στη Ρώμη.

ΠΑΣΙΚΛΗΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Πασικλής ήταν αρχαίος Έλληνας περιπατητικός φιλόσοφος που καταγόταν από τη Ρόδο.

Φέρεται να ήταν ανεψιός του Εύδημου. Υπήρξε ένας από τους στενότερους μαθητές του Αριστοτέλη. Σ΄ αυτόν αποδίδεται από πολλούς η συγγραφή του πρώτου βιβλίου, «Μετά τα Φυσικά», του Αριστοτέλη.

ΠΕΙΣΑΝΔΡΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Πείσανδρος ήταν Έλληνας επικός ποιητής των μέσων του 7ου αιώνα π.Χ. από την πόλη Κάμειρο της Ρόδου.

Οι Αλεξανδρινοί γραμματικοί τον θεωρούσαν κορυφαίο ποιητή, ισάξιο του Ομήρου και του Ησιόδου. Το έπος του Πεισάνδρου «Ηράκλεια» εξυμνούσε σε 12 ραψωδίες τους ισάριθμους άθλους του Ηρακλή. Ο Πείσανδρος ήταν ο πρώτος που περιέγραψε τον Ηρακλή να φέρει ρόπαλο. Μολονότι από το έργο αυτό σώθηκαν μόνο τρεις στίχοι, είναι γνωστό ότι είχε πολύ μεγάλη επίδραση κατά την αρχαιότητα. Αυτός διεμόρφωσε τον θρύλο του Ηρακλή, φτιάχνοντας από προγενέστερες διηγήσεις μία συνεκτική αφήγηση, που έγινε από τότε αυθεντική για τον Ηρακλή και τον κύκλο των άθλων του.

Στον Πείσανδρο αποδίδεται και ένα επίγραμμα της Παλατινής Ανθολογίας (VII 304).

ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Ποσειδώνιος ο Ρόδιος ή ο Απαμεύς (περ. 135 π.Χ. – 51 π.Χ.) ήταν Έλληνας πολυμαθής Στωικός φιλόσοφος,αστρονόμος, γεωγράφος, πολιτικός, ιστορικός και δάσκαλος που γεννήθηκε στην Απάμεια της Συρίας. Τον θεωρούσαν τον πολυμαθέστερο άνθρωπο του κόσμου για την εποχή του. Τίποτα από το τεράστιο έργο του δεν έχει σωθεί ως ολότητα σήμερα, αλλά μόνο αποσπάσματα.

Η ζωή του

Ο Ποσειδώνιος, γνωστός και με το προσωνύμιο «ο Αθλητής» ήταν γόνος μιας ελληνικής οικογένειας της Απαμείας, μιας ελληνιστικής πόλεως πάνω στον ποταμόΟρόντη, στη βόρεια Συρία. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του όμως το έζησε στη Ρόδο και πέθανε είτε στη Ρόδο είτε στη Ρώμη.

Ο Ποσειδώνιος ολοκλήρωσε τις ανώτερες σπουδές του στην Αθήνα, όπου μαθήτευσε κοντά στον γηραιό πλέον Παναίτιο, τον επικεφαλής της Στωικής Σχολής. Περί το 95 π.Χ. εγκαταστάθηκε στη Ρόδο, κράτος με φήμη ως προς τις επιστημονικές έρευνες, και έγινε Ρόδιος πολίτης.

Πολιτικά αξιώματα

Και όχι μόνο έγινε πολίτης, αλλά συμμετείχε ενεργά στην πολιτική ζωή της Ρόδου, φθάνοντας στα ανώτερα αξιώματα ως ένας από τους πρυτάνεις (κάτι σαν προέδρους με εξάμηνη θητεία) της. Υπηρέτησε εξάλλου ως πρεσβευτής στη Ρώμη το 87 - 86 π.Χ., κατά την εποχή του Μαρίου και του Σύλλα.

Μαζί με άλλους Έλληνες διανοουμένους, ο Ποσειδώνιος ευνοούσε τη Ρώμη ως μία σταθεροποιητική δύναμη σε έναν ασταθή κόσμο. Οι διασυνδέσεις του με τη ρωμαϊκή ανώτερη τάξη ήταν σημαντικές όχι μόνο για την πολιτική του, αλλά και για τις επιστημονικές του έρευνες. Η είσοδός του στους ρωμαϊκούς κυβερνητικούς κύκλους τον διευκόλυνε να πραγματοποιήσει τα ταξίδια του στη Δύση, πέρα από τα ρωμαϊκά σύνορα.

Ταξίδια

Αφού καθιερώθηκε στη Ρόδο, ο Ποσειδώνιος έκανε ένα ή περισσότερα ταξίδια στον τότε γνωστό κόσμο με επιστημονικούς-ερευνητικούς σκοπούς. Ταξίδεψε στηνΕλλάδα, την Ισπανία, την Αφρική (ιδίως τη βόρεια), την Ιταλία, τη Σικελία, τη Δαλματία (και γενικά τις ανατολικές ακτές της Αδριατικής), τη Γαλατία και τη Λιγουρία.

Στην Ισπανία, στις ακτές του Ατλαντικού Ωκεανού (στο σύγχρονο Κάδιξ), ο Ποσειδώνιος μελέτησε τις παλίρροιες. Παρατήρησε ότι οι ημερήσιες παλίρροιες συνδέονταν με την τροχιά και οι μηνιαίες με τη φάση της Σελήνης, ενώ έκανε υποθέσεις για τη σχέση των ετήσιων περιοδικοτήτων των παλιρροιών με τις ισημερίεςκαι τα ηλιοστάσια.

Στη Γαλατία ο Ποσειδώνιος μελέτησε τους Κέλτες. Μας άφησε ζωηρές περιγραφές για συνήθειες που τις είδε με τα μάτια του όταν ζούσε ανάμεσά τους: άνθρωποι που πληρώνονταν για να αφήνουν να τους σκίζουν τους λαιμούς τους για δημόσια ψυχαγωγία και το κάρφωμα κρανίων ως τροπαίων πάνω από τις πόρτες. Αλλά σημείωσε ότι οι Κέλτες τιμούσαν τους Δρυίδες, τους οποίους ο Ποσειδώνιος θεώρησε ως φιλοσόφους και συμπέρανε ότι ακόμα και στους «βάρβαρους» λαούς «η υπερηφάνεια και το πάθος δίνουν τη θέση τους στη σοφία, και ο Άρης στέκεται με δέος ενώπιον των Μουσών». Ο Ποσειδώνιος συνέγραψε μια γεωγραφική πραγματεία για τη χώρα των Κελτών, έργο που σήμερα έχει χαθεί, αλλά που έχει υποστηριχθεί ότι υπήρξε μία από τις πηγές του βιβλίου «Γερμανία» του Τάκιτου.

Η σχολή του Ποσειδωνίου

Τα πολλά έργα και οι διαλέξεις του Ποσειδωνίου του χάρισαν μια αυθεντία και φήμη παντού στον ελληνορωμαϊκό κόσμο, ενώ στη Ρόδο αναπτύχθηκε γύρω του μία σχολή. Ο εγγονός του Ιάσων, που ήταν γιος της κόρης του και του Μενεκράτους από τη Νύσα, συνέχισε τη σχολή του Ποσειδωνίου στη Ρόδο. Παρότι λίγα πράγματα είναι γνωστά για την οργάνωση της σχολής του, είναι βέβαιο ότι ο Ποσειδώνιος είχε ένα σταθερό αριθμό Ελλήνων και Ρωμαίων φοιτητών.

Τα έργα και η σκέψη του

Ο Ποσειδώνιος πλησίαζε στο να είναι κάτοχος όλης της ανθρώπινης γνώσεως της εποχής του, και σε αυτό έμοιαζε με τον Αριστοτέλη και με τον Ερατοσθένη. Προσπάθησε να δημιουργήσει ένα ενιαίο σύστημα για την κατανόηση του ανθρώπινου νου και του Σύμπαντος, που θα παρείχε μια εξήγηση και ταυτόχρονα έναν οδηγό για την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Ο Ποσειδώνιος έγραψε έργα για τη Φυσική, τη Μετεωρολογία, τη Φυσική Γεωγραφία, την Αστρονομία, την Αστρολογία και τη μαντεία, τη Σεισμολογία, τη Γεωλογία και την Ορυκτολογία, την Υδρολογία, τη Βοτανική, την Ηθική, τη Λογική, τα Μαθηματικά, την Ιστορία, τη Φυσική Ιστορία, την Ανθρωπολογία, και τη στρατηγική. Οι μελέτες του ήταν μεγάλες και σε βάθος διερευνήσεις των αντικειμένων τους, έστω και με κάποια λάθη.

Κανένα από τα έργα του δεν έχει σωθεί ακέραιο μέχρι σήμερα, αλλά μόνο αποσπάσματα («σπαράγματα»), ενώ οι τίτλοι και τα θέματα πολλών από τα βιβλία του είναι γνωστά.

Φιλοσοφία

Για τον Ποσειδώνιο η Φιλοσοφία ήταν η βασική τέχνη και όλες οι ξεχωριστές επιστήμες ήταν υποκείμενές της. Μόνο η Φιλοσοφία μπορούσε κατ' αυτόν να ερμηνεύσει το Σύμπαν. Το σύνολο των έργων του, από τα επιστημονικά ως τα ιστορικά, είναι και φιλοσοφικά.

Ο Ποσειδώνιος δεχόταν τη Στωική υποδιαίρεση της Φιλοσοφίας σε «Φυσική» (μαζί με τη Μεταφυσική και τη Θεολογία), «Λογική» (περιελάμβανε και τη Διαλεκτική) και «Ηθική» (Διογ.Λαερτ. Βίοι φιλοσόφων, βιβλίο 7). Αυτές οι τρεις κατηγορίες ήταν για τον Ποσειδώνιο αδιαχώριστα και αλληλοεξαρτώμενα μέρη μιας οργανικής ολότητας. Τις παρομοίαζε με ένα ζωντανό πλάσμα, του οποίου η Φυσική ήταν το κρέας και το αίμα, η Λογική τα οστά και οι τένοντες που συγκρατούν ενωμένο τον οργανισμό, και η Ηθική – το σημαντικότερο μέρος – την ψυχή. Το μεγάλο φιλοσοφικό όραμα του Ποσειδωνίου ήταν πως το ίδιο το Σύμπαν είχε μία παρόμοια εσωτερική διασύνδεση, μέσα από την κοσμική «συμπάθεια», σε όλες του τις εκφάνσεις, από την ανάπτυξη του φυσικού κόσμου ως την ιστορία της ανθρωπότητας.

Παρότι συνεπής Στωικός, ο Ποσειδώνιος ήταν εκλεκτικός. Ακολουθούσε όχι μόνο τους παλαιότερους Στωικούς, αλλά και τους Πλάτωνα και Αριστοτέλη. Είναι πιθανό ότι είχε γράψει ένα σχόλιο πάνω στον «Τίμαιο» του Πλάτωνα. Ο Ποσειδώνιος υπήρξε ο πρώτος Στωικός που απέκλινε από το δόγμα ότι τα πάθη της ψυχής είναι λανθασμένες κρίσεις και υιοθέτησε την άποψη του Πλάτωνα για την ψυχή, δηλαδή ότι τα πάθη είναι σύμφυτα με την ανθρώπινη φύση. Ο Ποσειδώνιος δίδασκε ότι εκτός από τις λογικές λειτουργίες η ανθρώπινη ψυχή είχε και πάθη όπως ο θυμός, το πάθος για εξουσία, πλούτο, κλπ., αλλά και πόθους για έρωτα, τροφή, κλπ.. Η Ηθική ήταν το πρόβλημα του πώς να χειρισθούμε αυτά τα πάθη και να αποκαταστήσουμε τη λογική ως την κυρίαρχη λειτουργία.

Ο Ποσειδώνιος αντίθετα συμφωνούσε με το Στωικό δόγμα του Λόγου, που στη συνέχεια ενσωματώθηκε στο χριστιανικό δόγμα.

Φυσική

Ο Ποσειδώνιος υπεστήριζε τη θεωρία της κοσμικής (συμπαντικής) «συμπαθείας», της οργανικής διασυνδέσεως όλων των φαινομένων στο Σύμπαν, από τον ουρανό ως τη Γη, ως ένα μέρος ενός λογικού σχεδιασμού που ένωνε την ανθρωπότητα με όλα τα πράγματα στο Σύμπαν, ακόμα και όσα ήταν χρονικά και χωρικά απομακρυσμένα μεταξύ τους. Παρά το ότι ο δάσκαλός του Παναίτιος αμφισβητούσε τη μαντεία, ο Ποσειδώνιος χρησιμοποίησε τη θεωρία της κοσμικής συμπαθείας για να υποστηρίξει την πίστη του στη μαντεία (είτε την αστρολογική, είτε τα «προορατικά» όνειρα) ως ένα είδος επιστημονικής προβλέψεως (Κικέρων, De Divinatione, ΙΙ 42).

Αστρονομία

Αποσπάσματα από το αστρονομικό έργο του Ποσειδωνίου σώζονται μέσα από την πραγματεία του Κλεομήδη «Κυκλική θεωρία μετεώρων», όπου το πρώτο κεφάλαιο του δεύτερου βιβλίου φαίνεται ότι έχει στο μεγαλύτερο μέρος του αντιγραφεί από τον Ποσειδώνιο. Ο Ποσειδώνιος πίστευε ότι ο Ήλιος εξέπεμπε μια «ζωτική δύναμη» που διαπερνούσε το Σύμπαν, ενώ προσπάθησε να μετρήσει την απόσταση και τις διαστάσεις του. Περί το 90 π.Χ. ο Ποσειδώνιος εξετίμησε τηναστρονομική μονάδα ως 9893 φορές την ακτίνα της Γης, που είναι περί το ήμισυ της πραγματικής της τιμής. Ωστόσο, για τη διάμετρο του Ηλίου βρήκε μία τιμή μεγαλύτερη και ακριβέστερη από αυτές που πρότειναν άλλοι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι, μεταξύ των οποίων και ο Αρίσταρχος ο Σάμιος.

Ο Ποσειδώνιος έκανε επίσης ένα υπολογισμό της διαμέτρου και της αποστάσεως της Σελήνης. Γνωρίζουμε επίσης ότι είχε κατασκευάσει ένα φορητό υπολογιστή των κινήσεων των ουράνιων σωμάτων, παρόμοιο με τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων όπως αυτός αποκαλύφθηκε μετά την πρόσφατη ανάλυση (2006-2008), και ίσως τον ίδιο τον μηχανισμό αυτό, που χρονολογείται στην ίδια περίπου περίοδο. Σύμφωνα με τον Κικέρωνα (De Natura Deorum, ΙΙ 34), το φορητό «πλανητάριο» του Ποσειδωνίου έδειχνε τις ημερήσιες κινήσεις του Ηλίου, της Σελήνης και των 5 γνωστών τότε πλανητών.

Γεωγραφία, Εθνολογία και Γεωλογία

Η φήμη του Ποσειδωνίου πέρα από τους στενά φιλοσοφικούς κύκλους είχε αρχίσει να απλώνεται τουλάχιστον από τη «δεκαετία του 80» (89-80 π.Χ.) με τη δημοσίευση του έργου του για τον ωκεανό και τις γύρω περιοχές, μια συνολική παρουσίαση των γεωγραφικών ζητημάτων σύμφωνα με την τρέχουσα επιστημονική γνώση, αλλά και ένα όχημα για την εκλαΐκευση των θεωριών του για τις εσωτερικές διασυνδέσεις του κόσμου, για το πώς όλες οι δυνάμεις αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους και αυτή η διασύνδεση ίσχυε και για την ανθρώπινη ζωή, τόσο στην προσωπική όσο και στην πολιτική σφαίρα. Σε αυτό το έργο ο Ποσειδώνιος ανέπτυσσε τη θεωρία του για την επίδραση του κλίματος στον χαρακτήρα ενός λαού και τη «γεωγραφία των φυλών». Αυτή η θεωρία δεν ήταν απλώς «βασική επιστήμη», αλλά είχε και πολιτικές προεκτάσεις: οι Ρωμαίοι αναγνώστες του πληροφορούνταν ότι η κλιματικώς κεντρική θέση της Ιταλίας ήταν ένα ουσιώδες συστατικό του πεπρωμένου της Ρώμης να κυριαρχήσει στην οικουμένη. Ωστόσο, ως Στωικός, ο Ποσειδώνιος δεν προέβαινε σε κάποια θεμελιώδη διάκριση ανάμεσα στους πολιτισμένους Ρωμαίους ως κυρίαρχους του κόσμου και στους λιγότερο πολιτισμένους λαούς.

Ο Ποσειδώνιος μέτρησε την περιφέρεια της Γης με βάση τη θέση του αστέρα Κανώπου. Καθώς εξηγεί ο Κλεομήδης, ο Ποσειδώνιος παρατήρησε ότι ο Κάνωπος δεν ανέβαινε ποτέ πάνω από τον ορίζοντα στη Ρόδο, ενώ στην Αλεξάνδρεια τον είδε να ανεβαίνει μέχρι 7,5 μοίρες πάνω από τον ορίζοντα ... (το τόξο που αντιπροσωπεύει τη διαφορά του γεωγραφικού πλάτους των δύο τόπων είναι στην πραγματικότητα ίσο με 5 μοίρες και 14΄). Ο Ποσειδώνιος εκτιμούσε ότι η Ρόδος απείχε 5000 στάδια και βρισκόταν ακριβώς βόρεια της Αλεξανδρείας, οπότε η διαφορά στο ύψος του αστέρα σήμαινε ότι αυτή η απόσταση ισούται με το 1/48 της περιφέρειας της Γης. Ο υπολογισμός του επομένως για την περιφέρεια της Γης έδωσε ως αποτέλεσμα 240.000 στάδια. Οι περισσότεροι ιστορικοί της Επιστήμης θεωρούν ότι το στάδιο που χρησιμοποιούσε ο Ποσειδώνιος ήταν ίσο με 161 m, οπότε η τιμή αυτή αντιστοιχεί σε 38.600 χιλιόμετρα, πολύ κοντά στην πραγματική τιμή της περιφέρειας που περνά από τους πόλους (40.074 χιλιόμετρα).

Ο Ποσειδώνιος ήταν ενήμερος για την παρόμοια μέθοδο που είχε εφαρμόσει ο Ερατοσθένης ο Κυρηναίος έναν αιώνα νωρίτερα, με τη μέτρηση του ύψους του Ηλίου σε διαφορετικά πλάτη, η οποία είχε δώσει αποτέλεσμα 250.000 στάδια. Και των δύο σοφών τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά ακριβή. Ωστόσο, ο Ποσειδώνιος αναθεώρησε αργότερα τον αρχικό του υπολογισμό παίρνοντας την απόσταση Ρόδου-Αλεξανδρείας ίση με 3750 στάδια, πράγμα που μείωσε την τιμή του για την περιφέρεια της Γης σε 180.000 στάδια. Ο Πτολεμαίος συζήτησε και προέκρινε αυτή την αναθεωρημένη τιμή του Ποσειδωνίου έναντι εκείνης του Ερατοσθένους στη «Γεωγραφία» του. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα οι μελετητές διαιρέθηκαν σε δύο «στρατόπεδα» ως προς την περιφέρεια της Γης: η μία πλευρά τους υπεστήριζε τον υπολογισμό του Ερατοσθένους, ενώ η άλλη την αναθεωρημένη τιμή του Ποσειδωνίου. Οι περισσότεροι πάντως τάσσονταν με τη δεύτερη πλευρά.

Ο Ποσειδώνιος, όπως και ο Πυθέας πριν από αυτόν, πίστευε ότι η παλίρροια προκαλείται από τη Σελήνη. Ωστόσο, έκανε λάθος ως προς τη φυσική αιτία: Νομίζοντας ότι η Σελήνη ήταν ένα μίγμα αέρα και φωτιάς, απέδωσε την αιτία των παλιρροιών στη θερμότητα της Σελήνης, που ήταν αρκετή για να «φουσκώσει» τα νερά της Γης, αλλά όχι αρκετή ώστε να τα εξατμίσει.

Ο Ποσειδώνιος κατέγραψε παρατηρήσεις σεισμών και ηφαιστείων, συμπεριλαμβανομένων μαρτυριών για ηφαιστειακές εκρήξεις στα Αιόλια νησιά, στα βόρεια της Σικελίας.

Μετεωρολογία

Στα θέματα της Μετεωρολογίας ο Ποσειδώνιος ακολούθησε τον Αριστοτέλη. Υπεστήριξε θεωρίες για τις αιτίες της δημιουργίας των νεφών, της ομίχλης, του ανέμου, της βροχής, της πάχνης, του χαλαζιού, της αστραπής και του ουράνιου τόξου.

Μαθηματικά

Εκτός από τα όσα έγραψε για τη Γεωμετρία, ο Ποσειδώνιος πιστώνεται με τη διατύπωση-δημιουργία μαθηματικών ορισμών, ή τουλάχιστον για την ξεκάθαρη διατύπωση απόψεων για όρους όπως π.χ. «θεώρημα» και «πρόβλημα».

Ιστορία και στρατηγική

Με τις «Ιστορίες» του ο Ποσειδώνιος συνέχισε την «Παγκόσμια Ιστορία» του Πολυβίου. Η ιστορία του για την περίοδο 146 - 88 π.Χ. λέγεται ότι γέμισε 52 τόμους (Αθήναιου «Δειπνοσοφιστές», βιβλίο Δ΄). Οι «Ιστορίες» συνεχίζουν την καταγραφή της ανόδου και της επεκτάσεως της κυριαρχίας της Ρώμης, την οποία εμφανίζεται να υποστηρίζει. Ο Ποσειδώνιος δεν ακολούθησε το πιο αντικειμενικό ύφος του Πολυβίου, γιατί ο Ποσειδώνιος θεωρούσε τα γεγονότα ως απόρροιες της ανθρώπινης ψυχολογίας. Ενώ κατανοούσε τα ανθρώπινα πάθη και παραλογισμούς, δεν τα συγχωρούσε και χρησιμοποιούσε την αφηγηματική του επιδεξιότητα για να εκμαιεύσει την επιδοκιμασία ή την καταδίκη των περιγραφόμενων πράξεων από μέρους του αναγνώστη.

Για τον Ποσειδώνιο η «Ιστορία» εκτεινόταν πέρα από τη Γη: η ανθρωπότητα δεν ήταν απομονωμένη στη δική της, πολιτική, Ιστορία, αλλά ήταν ένα τμήμα του κόσμου. Οι «Ιστορίες» του δεν αφορούν επομένως απομονωμένες ιστορίες λαών και ανθρώπων, αλλά εμπεριέχουν στοιχεία για όλους τους παράγοντες και δυνάμεις (γεωγραφικοί παράγοντες, ορυκτοί πόροι, κλίμα, διατροφή), που κάνουν τους ανθρώπους να δρουν ως τμήμα του περιβάλλοντός τους.

Ως προς το έργο του Ποσειδωνίου για τη στρατηγική, την «Τέχνη του Πολέμου», ο ιστορικός Αρριανός παραπονέθηκε ότι ήταν γραμμένο «για ειδικούς», πράγμα που υποδεικνύει ότι ο Ποσειδώνιος ίσως να είχε και εμπειρία από «πρώτο χέρι» από στρατιωτική ηγεσία.

Φήμη και επιδράσεις

Στην εποχή του Ποσειδωνίου τα γραπτά του, που κάλυπταν όλους σχεδόν τους κύριους γνωστικούς κλάδους, τον κατέστησαν μια διάσημη προσωπικότητα σε όλο τον ελληνορωμαϊκό κόσμο, ενώ τον χρησιμοποιούσαν συχνότατα ως πηγή οι σύγχρονοί του συγγραφείς, όπως ο Κικέρων, ο Λίβιος, ο Πλούταρχος, ο Στράβων (που αποκαλούσε τον Ποσειδώνιο «τον πολυμαθέστερο από όλους τους φιλοσόφους της εποχής μου»), ο Κλεομήδης, ο Σενέκας ο Νεότερος, ο Διόδωρος Σικελιώτης(που χρησιμοποίησε τον Ποσειδώνιο ως πηγή για την «Ιστορική βιβλιοθήκη» του), κ.ά.. Παρά το ότι το ρητορικό και περίτεχνο ύφος γραφής του έγινε «ντεμοντέ» λίγο μετά τον θάνατό του, ο Ποσειδώνιος επιδοκιμαζόταν όσο ζούσε για τη λογοτεχνική και υφολογική του ικανότητα.

Ο Ποσειδώνιος ήταν η κυριότερη πηγή γνώσεων για τους Κέλτες της Γαλατίας και τον επικαλούνται ευρύτατα οι Τιμαγένης, Ιούλιος Καίσαρας, Διόδωρος ο Σικελιώτης και Στράβων επί του θέματος.

Φαίνεται ότι ο Ποσειδώνιος κινιόταν με ευκολία και άνεση ανάμεσα στα ανώτατα στρώματα της ρωμαϊκής κοινωνίας ως πρεσβευτής της Ρόδου. Σχετίσθηκε με κάποιες από τις κορυφαίες μορφές της ύστερης Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, όπως ο Κικέρων και ο Πομπήιος (αμφότεροι τον επισκέφθηκαν αργότερα στη Ρόδο). Ο Κικέρων παρακολουθούσε σε ηλικία 20-30 ετών τις παραδόσεις του (77 π.Χ.) και στη συνέχεια αλληλογραφούσε μαζί του, ενώ στο έργο του De Finibus ακολουθεί πιστά την παρουσίαση από τον Ποσειδώνιο της ηθικής διδασκαλίας του Παναιτίου. Ο Πομπήιος επισκέφθηκε τον Ποσειδώνιο στη Ρόδο δύο φορές, το 66 π.Χ. κατά την εκστρατεία του κατά των πειρατών και το 62 π.Χ. κατά τις εκστρατείες του στην Ανατολή, οπότε και ζήτησε από τον Ποσειδώνιο να γράψει τη βιογραφία του.

Ο Πτολεμαίος ήταν εντυπωσιασμένος από τη σοφία των μεθόδων του Ποσειδωνίου, που λάβαινε υπόψη του διορθώσεις για τη διάθλαση του φωτός κοντά στον ορίζοντα.

Ο Ποσειδώνιος ενίσχυσε τον Στωικισμό με τη σύγχρονη γνώση. Μετά τον δάσκαλό του Παναίτιο, διεδραμάτισε τον σημαντικότερο ρόλο, με τα γραπτά έργα του και τις προσωπικές του επαφές, στην εξάπλωση της Στωικής Φιλοσοφίας στον ρωμαϊκό κόσμο. Εκατό χρόνια αργότερα ο Σενέκας αναφερόταν στον Ποσειδώνιο ως έναν από εκείνους με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στη Φιλοσοφία.

Η επίδραση του Ποσειδωνίου πάνω στη φιλοσοφική σκέψη κράτησε μέχρι τον Μεσαίωνα, όπως φαίνεται από το λήμμα του στο «Λεξικό της Σούδας».

Ο κρατήρας Ποσειδώνιος στο βόρειο ημισφαίριο της Σελήνης πήρε το όνομά του από τον Ποσειδώνιο τον Ρόδιο.

ΣΙΜΙΑΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Σιμίας ήταν Έλληνας γραμματικός και ποιητής που άκμασε περί το 300 π.Χ. και καταγόταν από τη Ρόδο.

Έγραψε σύγγραμμα λεξικολογικού περιεχομένου (Γλώσσαι), ύμνους (στο Διόνυσο, στην Εστία, στον Ηρακλή κ.ά.) και διάφορα άλλα ποιήματα (Απόλλων, Γοργώ, Μήνες). Στην Παλατινή Ανθολογία σώζονται περί τα ένδεκα επιγράμματα του (Σιμίου, Σιμίου Γραμματικού). Τρία απ’ αυτά, τα XV 22, 24, 27, έχουν γραφεί έτσι ώστε οι στίχοι τους να εικονίζουν το σχήμα του αντικειμένου για το οποίο μιλούν (Πέλεκυς, Πτέρυγες Έρωτος, Ωόν).

ΤΙΜΑΧΙΔΗΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Τιμαχίδης ή Τιμαχίδας ήταν αρχαίος Έλληνας ποιητής από τη Ρόδο που έζησε περί το 100 π.Χ..

Ο Τιμαχίδης έγραψε το έργο «Δείπνων περιγραφαί». Επιπλέον, έγραψε σχόλια για τον Ευριπίδη, τον Αριστοφάνη και τον Μένανδρο. Ο Τιμαχίδης αναφέρεται 14 φορές από τον Αθήναιο (τη μία από αυτές σε σχέση με τον ροδιακό οίνο) και περιστασιακά από άλλους αρχαίους συγγραφείς.

ΤΙΜΟΚΡΑΤΗΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Τιμοκράτης καταγόταν από τη Ρόδο και ήταν ένας από τους μεγαλύτερους διαφθορείς του πολιτικού βίου πολλών αρχαίων ελληνικών πόλεων, δωροδοκώντας πλείστους πολιτικούς για λογαριασμό των Περσών.

Συγκεκριμένα το 396 π.Χ. ο Τιμοκράτης στάλθηκε από τον Σατράπη Τιθραύστη στην Ελλάδα με 50 τάλαντα προκειμένου να δωροδοκήσει διάφορους πολιτικούς των κυριοτέρων ελληνικών πόλεων ώστε αυτές να στραφούν κατά της Σπάρτης και να εξαναγκαστεί έτσι αυτή να ανακαλέσει από την Ιωνία τον Αγησίλαο.

Πράγματι η επιχείρηση διαβολής που ανέλαβε ο Τιμοκράτης στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία μη βρίσκοντας μεγάλα εμπόδια και ειδικά στη Θήβα, στο Άργος και τηνΚόρινθο. Μάλιστα τα μύρια νομίσματα εκείνα με τα οποία γίνονταν οι δωροδοκίες αυτές καλούνταν «τοξότες» από την εικόνα ενός τοξότη που έφεραν χαραγμένη επ΄ αυτών.

ΤΙΜΟΚΡΕΩΝ

Ο Τιμοκρέων ήταν αρχαίος Έλληνας λυρικός ποιητής, αλλά και αθλητής του πεντάθλου, από την Ιαλυσό της Ρόδου, που έζησε το πρώτο μισό του 5ου αιώνα π.Χ..

Ο Τιμοκρέων είχε διακριθεί ιδιαίτερα στην ποίηση παροινίων, τα οποία μετέτρεπε παρά τις δυσκολίες της δωρικής ποίησης σε γελοία άσματα. Γι΄ αυτό και από τονΣουΐδα κατατάσσεται στους ποιητές της παλαιάς κωμωδίας. Μετά την περίοδο των Περσικών Πολέμων κατηγορήθηκε (471 π.Χ.) ότι «εμήδισε» και εξορίσθηκε (αυτή και οι παρακάτω είναι πληροφορίες που μας δίνει ο Πλούταρχος στη βιογραφία του Θεμιστοκλέους). Επιπλέον, σατίρισε δριμύτατα με ποίημά του, από το οποίο σώθηκαν μόλις 15 στίχοι, τον Θεμιστοκλή για πολιτικούς λόγους και επειδή δεν φρόντισε να τον ανακαλέσει από την εξορία. Στο ποίημα αυτό, ο Τιμοκρέων γράφει ότι μονάχα ένας δίκαιος άνδρας υπάρχει: ο Αριστείδης. Την εποχή που κατηγορήθηκε για «μηδισμό», έγραψε ένα πεντάστιχο όπου ανέφερε ότι έχει και άλλους ομόθυμους: «δεν είμαι γω μονάχα κολοβή αλεπού, είναι κι άλλοι».

Ο Τιμοκρέων σατίρισε επίσης τον ποιητή Σιμωνίδη ως φλύαρο και ταυτολόγο (Παλατινή Ανθολογία ΧΙΙΙ 31), οπότε ο τελευταίος του απάντησε με σαρκαστικό επίγραμμα (Παλατινή Ανθολογία VII 348). Σε σχόλιό του ο Τιμοκρέων εύχεται ο τυφλός Πλούτος να μην υπάρχει ούτε στη Γη, ούτε στη θάλασσα, αλλά να εξαφανισθεί στα Τάρταρα, γιατί αυτός είναι ο αίτιος για όλα τα κακά.

Από το έργο του Τιμοκρέοντος, εκτός από το παραπάνω επίγραμμα, έχουν σωθεί μόνο λίγα αποσπάσματα, που πρωτοδημοσιεύθηκαν υπό τον Bergk με τον τίτλο«Poetae Lyrici Graeci».

ΤΙΜΟΣΘΕΝΗΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Τιμοσθένης (3ος αιώνας π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας, καταγόμενος από τη Ρόδο, συγγραφέας και ναύαρχος του στόλου του Πτολεμαίου Β΄ του Φιλαδέλφουστους εναντίον του Αντιγόνου Β΄ πολέμους του (266 ως 245 π.Χ.), καθώς επίσης θαλασσοπόρος, γεωγράφος και σπουδαίος χαρτογράφος. Ήταν ο δημιουργός του δωδεκάβαθμου ανεμολογίου.

Ο Τιμοσθένης, περιγράφοντας με μεγαλύτερη ακρίβεια χώρες που ήταν πλέον γνωστές, προσδιόριζε τη θέση λιμένων και σταθμών της Μεσογείου. Αναφέρονται ως έργα του τα ναυτικά συγγράμματα «Περίπλους», «Περί λιμένων», «Περί νήσων» και οι «Σταδιασμοί», εκπονώντας ένα μεγάλο αριθμό ναυτικών χαρτών. Επίσης, το σύγγραμμα «Εξηγητικόν», που πραγματευόταν την ερμηνεία των ιερών νόμων. Αναφέρεται ακόμα ότι μελοποίησε τον «Πυθικόν νόμον» σε μουσικό διαγωνισμό στους Δελφούς με αυλό και κιθάρα, συμμετέχοντας στην αναμνηστική εορτή της νίκης του Απόλλωνα.

Ο Τιμοσθένης κατά τις θαλασσοπορείες του παρακολουθώντας τους διάφορους ανέμους πρόσθεσε δύο ακόμα ανέμους στο μέχρι τότε δεκάβαθμο ανεμολόγιο που είχε εισαγάγει ο Αριστοτέλης και συγκεκριμένα τους Ν-ΝΑ. και Ν-ΝΔ ανέμους. Γενικά στον αρχαίο κόσμο ο Τιμοσθένης αποτελούσε αυθεντία σε θέματα ανέμων και της κυκλικής κίνησης αυτών. Όσον αφορά στους ναυτικούς χάρτες που εκπονούσε έθετε ως κέντρο αυτών την πατρίδα του, τη νήσο Ρόδο, απ΄ όπου και προσδιορίζονταν οι γεωγραφικές συντεταγμένες, δηλαδή τα ανατολικά και δυτικά μήκη, καθώς και τα βόρεια και νότια πλάτη. Αυτό ακολούθησαν στη συνέχεια και οι διάδοχοί του.

Τον Τιμοσθένη αναφέρουν σε σχόλιά τους οι Ερατοσθένης, Στράβων, Ίππαρχος και Μαρκιανός. Τον αναφέρει επίσης και ο Αγαθήμερος. Ο δε Στράβων σημειώνει "Τιμοσθένης το Τυρρηνικόν πέλαγος περιέπλευσεν", συμπληρώνοντας ότι το έργο του Τιμοσθένη χρησιμοποιούσε συχνά ως πηγή πληροφόρησης. Εκ της αναφοράς αυτής πιθανολογείται ότι το δεκάτομο έργο "Περίπλους", ή "Περί λιμένων", που θεωρείται ότι πρέπει να ήταν το ίδιο θα πρέπει ν΄ αναφερόταν σ΄ αυτό το πέλαγος.

Από τα έργα του Τιμοσθένη μόνο αποσπάσματα έχουν διασωθεί σε έργα άλλων και κυρίως των σχολιαστών του. Σύμφωνα δε μ΄ αυτούς ο Τιμοσθένης είχε μελετήσει τους μεγάλους φιλοσόφους και γεωγράφους Αριστοτέλη, Δικαίαρχο,Εύδοξο, Έφορο και Κλέωνα.

ΦΙΛΟΜΝΗΣΤΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ

Ο Φιλόμνηστος ήταν αρχαίος Έλληνας συγγραφέας από τη Ρόδο.

Τον συγγραφέα αυτόν αναφέρει ο Αθήναιος. Ο Φιλόμνηστος φέρεται να συνέγραψε το βιβλίο "Περί των εν Ρόδω Σμινθίων" (= λατρευτικών εορτών προς τιμή του Απόλλωνα του Σμινθέα).

ΧΑΡΗΣ Ο ΛΙΝΔΙΟΣ

Ο Χάρης ο Λίνδιος (γεν. του Χάρητ-ος), ο οποίος μεγαλούργησε στα 280 π.Χ., ήταν Αρχαίος Έλληνας γλύπτης γεννημένος στη Ρόδο και μαθητής και επιστήθιος φίλος του Λύσιππου [1]. Κατασκεύασε τον Κολοσσό της Ρόδου το 282 π.Χ., ένα τεράστιο μπρούτζινο άγαλμα του Θεού Ήλιου που ήταν και ο προστάτης θεός του νησιού. Το άγαλμα κατασκευάστηκε για να τιμήσει τη νίκη των Ροδίων κατά των Μακεδόνων εισβολέων του 305 π.Χ. από τον Δημήτριο Α’, γιό του Αντίγονου (στρατηγού του Μέγα Αλέξανδρου). Στον Χάρητα αποδίδεται επίσης μια κολοσσιαία κεφαλή-άγαλμα που μεταφέρθηκε στη Ρώμη και τοποθετήθηκε από τον Λεντούλο Σπίνθηρα στο Λόφο του Καπιτωλίου το 57 π.Χ..

Το μεγάλο του έργο, ο Κολοσσός της Ρόδου, ήταν ένα από τα Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, αλλά καταστράφηκε από το σεισμό του 226 π.Χ.. Λέγεται πως ο Χάρης δεν έζησε για να δει τον Κολοσσό τελειωμένο. Υπάρχουν αρκετοί θρύλοι που λένε πως αυτοκτόνησε. Ένας από αυτούς φέρει τον Χάρητα να έχει μόλις ολοκληρώσει το έργο όταν κάποιος του υποδεικνύει ένα μικρό σφάλμα στην κατασκευή. Ο Χάρης ένοιωσε τέτοια ντροπή που έδωσε τέλος στη ζωή του. Σε μια άλλη εκδοχή, οι Ρόδιοι ρώτησαν τον Χάρητα πόσα χρήματα θα ζητούσε για ένα άγαλμα ύψους 50 μ. Όταν τους αποκρίθηκε, αυτοί τον ρώτησαν πόσο θα ήθελε για ένα άλλο άγαλμα διπλάσιου μεγέθους, και αυτός είπε τα διπλάσια. Οι Ρόδιοι του παραχώρησαν το έργο, αλλά ο Χάρης δεν είχε υπολογίσει πως διπλάσιο μέγεθος ουσιαστικά σήμαινε οκταπλάσιο όγκο υλικών. Το γεγονός αυτό τον οδήγησε στη χρεοκοπία και τελικά στην αυτοκτονία . Ο Κολοσσός μάλλον ολοκληρώθηκε από τον Λάχη τον Λίνδιο.

Ένας δρόμος στο κέντρο των Αθηνών, στο Κολωνάκι (πιο γνωστό είναι το πεζοδρομημένο τμήμα του, μεταξύ Πλουτάρχου και Σπευσίππου), φέρει το όνομα του γλύπτη.

Επιρροή στις τέχνες

Το βιβλίο του Αμερικανού συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας L. Sprague de Camp «Ο μπρούτζινος βασιλιάς της Ρόδου» είναι γραμμένο ως αυτοβιογραφία του Χάρητος και περιλαμβάνει τις αναμνήσεις του γλύπτη από την πολιορκία της Ρόδου και την κατασκευή του Κολοσσού.

Για περισσότερες πληροφορίες, φωτογραφικό υλικό, παραπομπές κ.α., επισκεφθείτε τη σελίδα της «Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια» από εκεί από όπου βρήκαμε το παραπάνω κείμενο.