Στο Αιγαίο «βασιλεύουν» οι κυκλώνες
«Είναι απίστευτος ο κυκλώνας της Ρόδου! Με μία αριστερόστροφη κίνηση, πυκνά νερά αναδύονται από βάθος 300 και 400 μέτρων και αρχίζουν σιγά σιγά να κατευθύνονται προς το Γιβραλτάρ.
Περνούν στον Ατλαντικό και φθάνουν μέχρι την Καραϊβική όπου συναντούν το Γκολφ Στριμ...».
Στο παρελθόν λέγεται μάλιστα ότι αυτά τα νερά, που είναι πυκνά σε αλατότητα, επηρέασαν το περίφημο Ρεύμα του Κόλπου, το οποίο ζεσταίνει τη Βορειοδυτική Ευρώπη, προκαλώντας μάλιστα μια μικρή κλιματική αλλαγή. Ο Τάσος Τσελεπίδης, καθηγητής Ωκεανογραφίας στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ, λέει στα «ΝΕΑ» ότι η περιοχή του Νοτίου Αιγαίου δεν κρύβει μέσα της μόνο τον κυκλώνα της Ρόδου. Αντιθέτως, εκεί βασιλεύουν τρεις ακόμη κυκλώνες και αντικυκλώνες που καταβυθίζουν και αναδύουν τεράστιες ποσότητες νερού, κάθε μέρα, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Και όλοι τους βρίσκονται σε περιοχές όπου το βάθος της θάλασσας ξεκινά από 3.500 μέτρα και φθάνει σχεδόν στα 4.500 μέτρα.
Σε μεγάλα βάθη
«Στη Νότια Πελοπόννησο βρίσκεται ο αντικυκλώνας Πέλοπας. Οι αντικυκλώνες κινούνται δεξιόστροφα και καταβυθίζουν τα νερά σε μεγάλα βάθη. Πιο ανατολικά και νότια της Κρήτης βρίσκεται ο κυκλώνας Δυτικής Κρήτης που είναι ο αγαπημένος των φυσητήρων επειδή εκεί βρίσκουν θράψαλα και καλαμάρια για να τραφούν. Στα ανοικτά της Ιεράπετρας κυριαρχεί ο αντικυκλώνας Ιεράπετρας και ακόμα πιο ανατολικά βρίσκεται ο κυκλώνας Ρόδου». Αυτός μαζί με τον κυκλώνα της Δυτικής Κρήτης έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον των Ελλήνων ειδικών που τους μελετούν εδώ και πολλά χρόνια επιστρατεύοντας ακόμη και δορυφορικά δεδομένα για ν΄ αποκωδικοποιήσουν τη συμπεριφορά τους.
«Εκεί, στα νότια της Ρόδου φαίνεται πώς έχει στηθεί ένα ακούραστο υδρογεωλογικό εργαστήριο όπου με επίκεντρο τον μεγάλο κυκλώνα, επηρεάζεται ο Ατλαντικός Ωκεανός και ενδεχομένως το κλίμα κάποιων περιοχών, σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων», προσθέτει ο κ. Τσελεπίδης. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι τα νερά του Ατλαντικού Ωκεανού εισέρχονται στη Μεσόγειο μέσω του Γριβραλτάρ και κατευθύνονται προς την Ανατολική Μεσόγειο κινούμενα σε μικρό βάθος που δεν ξεπερνά τα 40 μέτρα. Όταν φθάνουν νότια της Ρόδου, στη Θάλασσα της Λεβαντίνης που έχει βάθος μεγαλύτερο από 4.300 μέτρα, αρχίζει μια σειρά από φυσικοχημικές διεργασίες και τότε ένας τεράστιος όγκος νερού που αναδύεται πολύ αργά με κυκλωνικές κινήσεις, αρχίζει να κινείται δυτικά σε βάθος 300 μέτρων.
Φθάνουν στην Καραϊβική
«Αυτή η ζώνη νερού ακολουθεί την αντίστροφη πορεία από τα νερά του Ατλαντικού και περνά νότια της Κρήτης μέχρι να βγει στον ωκεανό από το Γιβραλτάρ. Τα νερά αυτά, που είναι γνωστά ως τα ενδιάμεσα νερά της Λεβαντίνης, αφήνουν πίσω τους την Ευρώπη και προχωρούν δυτικά προσεγγίζοντας την Καραϊβική. Ορισμένοι επιστήμονες έχουν εκφράσει την υπόνοια ότι τα νερά αυτά που ξεκινούν το μακρινό τους ταξίδι από τον κυκλώνα της Ρόδου, έχουν στο παρελθόν συναντηθεί με τα θερμά νερά του Ρεύματος του Κόλπου, και έχουν επηρεάσει την ταχύτητα ροής και τον όγκο του θερμού μεταφερόμενου νερού, προκαλώντας μικρής έκτασης κλιματική αλλαγή». Το Ρεύμα του Κόλπου δημιουργείται στο Μεξικό και κινείται βόρεια προς τη Δυτική Ευρώπη. Μάλιστα, χάρη και στον κυκλώνα της Ρόδου, οι επιστήμονες έχουν υπολογίσει ότι τα νερά της Μεσογείου ανανεώνονται με πολύ αργό ρυθμό που μπορεί να φθάνει ακόμη και τα 100 χρόνια. «Εκτιμάται ότι ένα μόριο νερού που μπαίνει στη Μεσόγειο από το Γιβραλτάρ χρειάζεται περίπου 80 χρόνια μέχρι να φθάσει στον κυκλώνα της Ρόδου και να βγει ξανά στον ωκεανό», προσθέτει ο κ. Τσελεπίδης.
Ο αριστερόστροφος κυκλώνας της Ρόδου.
Ένα άγνωστο σε πολλούς φαινόμενο συμβαίνει εδώ και χιλιάδες
χρόνια νοτιοανατολικά της Ρόδου στη θάλασσα μεταξύ Ρόδου και Κύπρου.
Ένας από τους λίγους κυκλώνες με αριστερόστροφη κίνηση σε βάθος άνω των 400 μέτρων αναδύει νερά τα οποία κινούνται προς τη δυτική μεσόγειο και το πέρασμα του Γιβραλτάρ και φτάνουν μέχρι και τον κόλπο του Μεξικού και το λεγόμενο gulf stream.
Υπάρχει μάλιστα και η υποψία πως τα νερά αυτά προκαλούν και μια μικρή αλλαγή στο κλίμα του ρεύματος αυτού και το οποίο ζεσταίνει την Ευρώπη με νερά τα οποία είναι πολύ πυκνά σε αλάτι και κινούνται με πολύ μεγάλη δύναμη.
Αυτό που ίσως να μην είναι γνωστό σε πολλούς είναι πως η λεκάνη του νοτίου αιγαίου κρύβει τέσσερις τέτοιους κυκλώνες που αναδύουν και βυθίζουν τεράστιες ποσότητες νερού.
Ανατολικά ο κυκλώνας της Ρόδου, πιο δυτικά ο κυκλώνας της Ιεράπετρας, δίπλα ο κυκλώνας της δυτικής Κρήτης πολύ πλούσιος σε τροφή για τους φυσητήρες όπου και παρατηρούνται συχνά ,και τέλος ο αντικυκλώνας Πέλοπας νοτίως της Πελοποννήσου.
Ο κυκλώνας της Ρόδου λοιπόν μαζί με εκείνον της δυτικής Κρήτης ερευνώνται πια επισταμένα από τους επιστήμονες και με δορυφορικά μέσα ώστε να μάθουμε τη συμπεριφορά τους. Εδώ να τονίσουμε πως οι αντικυκλώνες έχουν δεξιόστροφη κίνηση σε αντίθεση με τους κυκλώνες.
Όλα δείχνουν λοιπόν πως νοτίως της Ρόδου ο μεγάλος αυτός κυκλώνας είναι στην ουσία μια τεράστια χύτρα που καθημερινά επηρεάζει μεγάλο μέρος του κλίματος.
Τα νερά του ατλαντικού που εισέρχονται μέσω του Γιβραλτάρ κινούμενα σε μικρό βάθος νοτιοανατολικά και συναντούν τα νερά του κυκλώνα της Ρόδου στη θάλασσα της λεβαντίνης και μέσα σε αυτό το χυτήριο ένας μεγάλος όγκος νερού αναδύεται και κινείτε δυτικά με κυκλωνική κίνηση.
Τα νερά αυτά κινούνται αντίστροφα με τα νερά του ατλαντικού που εισέρχονται στη μεσόγειο. Αφού αφήσουν την Ευρώπη συναντούν τα νερά της καραϊβικής και εκεί επηρεάζουν τη ροή και τον όγκο των θερμότερων νερών προκαλώντας μικρή κλιματική αλλαγή. Ίσως λοιπόν τα νερά της Ρόδου να ευθύνονται για την μερική αλλαγή του κλίματος στη ΒΔ Ευρώπη.
Επίσης ο κυκλώνας της Ρόδου ευθύνεται και για την πολύ αργή ανανέωση των νερών της μεσογείου αφού τα νερά του ατλαντικού χρειάζονται περίπου 100 χρόνια για φτάσουν τον κυκλώνα της Ρόδου και αντιστρόφως το ίδιο.
Όπως όλοι λοιπόν καταλαβαίνουμε οι θάλασσες μας κρύβουν μικρά και μεγάλα μυστικά ικανά να επηρεάσουν το κλίμα μας χωρίς καν να το ξέρουμε. Φυσικά η μελέτη των φαινομένων αυτών συνεχίζεται ασταμάτητα.
Στοιχειά από τον καθηγητή ωκεανογραφίας Τάσο Τσελεπίδη από δημοσίευση στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ».
Επίσης πολύτιμη η συμβολή του φίλου και συνεργάτη Γιάννη Μανωλά και της ιστοσελίδας του «Κυκλώνας Ρόδου»
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου