Ο μυστηριώδης θάνατος ενός Σορωνιάτη φοιτητή στην Αθήνα το 1895

Γράφει ο Λουκάς Μαστής 

Ο μυστηριώδης θάνατος ενός Σορωνιάτη φοιτητή στην Αθήνα το 1895 

Καλοκαίρι του 1975, μια Κυριακή έτυχε να περνώ έξω από το καφενείο του Αναστάση Μαριέττου( του Κουρέτη) όταν διαπίστωσα να επικρατούν ανεβασμένοι τόνοι αντιπαράθεσης, πράγμα βέβαια σύνηθες για τα καφενεία της Σορωνής εκείνη την εποχή. 

Κοντοστάθηκα και τότε διαπίστωσα ότι όρθιος ο δάσκαλος Φώτης Κυπριώτης σε έντονο ύφος επιτιμούσε τους καθήμενους στο καφενείο, ζητώντας τους εξηγήσεις πως επέτρεψαν να κατεδαφιστεί το πρώτο σχολείο της Σορωνής και ότι ήταν ανεπίτρεπτο που έγινε κάτι τέτοιο. 

Δεν άκουσα πολλά όμως αυτά που άκουσα ήταν αρκετά για να εξάψουν την περιέργεια μου και να ξεκινήσω να μάθω τι συμβαίνει ρωτώντας δεξιά και αριστερά. 

Σύντομα διαπίστωσα ότι το πρώτο σχολείο στο οποίο αναφερόταν ο δάσκαλος ήταν το κτίσμα που βρισκόταν δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Λουκά το οποίο όντως είχε κατεδαφιστεί εκείνες τις μέρες. 

Η έκπληξη μου ήταν όταν έμαθα ότι το κτίσμα αυτό το είχε κτίσει μία Σορωνιάτισσα στη μνήμη του γιού της που είχε πεθάνει ενώ σπούδαζε στην Αθήνα στο τέλος του 19ου αιώνα, γύρω στο 1895. 

Το έκτισε και για πολλά χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο η Χρυσαφίνα φλεβάρη στη μνήμη του γιού της Φώτη Λουβρή και στη συνέχεια τα κτήματα που επίσης είχε δωρήσει στην εκκλησία πουλήθηκαν για τις ανάγκες ανέγερσης του νέου σχολείου του χωριού. 

Και πως πέθανε αναρωτήθηκα εγώ αλλά εκεί ήταν που μπερδεύτηκαν τα πράγματα. 

«Εψακώσαν τον γιατί ήταν πολύ έξυπνος και τον ζήλευαν» μου είπε εμπιστευτικά και χαμηλόφωνα η γιαγιά μου Φωτεινή Νικολέτου-Χατζηκυριαζή αλλά ούτε κι αυτή ήξερε κάτι άλλο να μου πει. Τα ίδια περίπου μου είπαν και άλλοι αλλά πάντα με επιφύλαξη γιατί δεν ήξεραν , είχαν ακούσει από άλλους κλπ 

Από τότε έως σήμερα επί 45 χρόνια έχω προσπαθήσει δεκάδες φορές και με κάθε τρόπο να βρω πως πέθανε ο Φώτης Λουβρής αλλά …δεν τα κατάφερα. Το δεδομένο είναι ότι πέθανε ενώ ήταν φοιτητής στην Αθήνα. Αρρώστησε και πέθανε μου είπαν άλλοι, τον δηλητηρίασαν μου είπαν κάποιοι άλλοι, πέθανε από τις κακουχίες της εποχής ήταν η άποψη άλλων. Μπορεί και να χάθηκε στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 συμπέρανε κάποιος άλλος αλλά τίποτα συγκεκριμένο. Κανένας όμως δεν μπορούσε να μου πει σίγουρα, πως πότε και γιατί. Έφτασα μέχρι και να κάνω έρευνα στα αρχεία αθηναϊκών εφημερίδων που κυκλοφορούσαν στα τέλη του 19ου αιώνα χωρίς να καταφέρω τίποτα. 

Για μένα αλλά και για όλους που ρώτησα όλα αυτά τα χρόνια οι συνθήκες του θανάτου του Φώτη Λουβρή δεν διευκρινίστηκαν ποτέ. Ούτε οι συγγενείς του κατάφεραν να τις μάθουν, μου είπαν αρκετοί που ρώτησα διότι οι εποχές ήταν δύσκολες και δεν υπήρχαν δυνατότητες επικοινωνίας με δεδομένο μάλιστα ότι η Ρόδος βρισκόταν τότε υπό τουρκική κατοχή. 

Ακόμα και ο δάσκαλος Φώτης Κυπριώτης, νονά του οποίου ήταν η Χρυσαφίνα Φλεβάρη και που πήρε το όνομα Φώτης προς τιμήν του αδικοχαμένου φοιτητή δεν αναφέρει στο βιβλίο του πως και γιατί πέθανε ο Φώτης Λουβρής. 

Ανεξάρτητα όμως των αιτιών του θανάτου του, ο Φώτης Λουβρής, ήταν αυτός στον οποίο η Σορωνή χρωστά το πρώτο σχολείο που είχε το οποίο κατασκευάστηκε το 1898-1900 και στο οποίο έμαθαν γράμματα αρκετοί από τους κατοίκους του χωριού ενώ στη συνέχεια όταν οι Ιταλοί έκλεισαν τα σχολεία χρησιμοποιήθηκε για τις ανάγκες του κατηχητικού (στην ουσία ήταν το κρυφό σχολειό) 

Την σημαντική προσφορά της οικογένειας Λουβρή κατέγραψε ο λαϊκός ποιητής της Σορωνής Μιχάλης Χατζηκυριαζής ( Μέντος) που σε ποιημα του αναφέρει 

«…Κι' όλα αυτά γιατί είχαμε ανθρώπους καθώς πρέπει, όπως τον Φώτη τον Λουβρή, τον μέγα ευεργέτη.

Αυτός πρωτοθεμέλιασε σχολείο στο χωριό μας και εις αυτόν οφείλουμε όλη την πρόοδό μας.

Δεν φτάνει που 'χτισε σχολειό με έξοδα δικά του, εδώρησε στην εκκλησιά κι' όλα τα χτήματά του.

Κι' όταν το νέο μας σχολειό εβάλαμε μπροστά, που για να γίνει βέβαια χρειάζουνταν λεφτά,

πουλήθησαν τα χτήματα για την ανέγερσή του κι' έτσι μας εβοήθησε μ' αυτήν την συνδρομήν του.

Τέτοιοι ανθρώποι βέβαια έχουν τιμή μεγάλη και μένουν σαν υπόδειγμα να τους μιμούνται κι' άλλοι….» 

Ευελπιστώ ότι με την δημοσίευση αυτή, θα βρεθούν συγγενείς ή άλλοι κάτοικοι του χωριού που θα μπορέσουν να καταγράψουν τις μαρτυρίες τους, από αυτά που άκουσαν ή έμαθαν για τις συνθήκες θανάτου του Φώτη Λουβρή. Είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για έναν συγχωριανό μας στον οποίο σαν Σορωνιάτες και Σορωνιάτισσες χρωστάμε πολλά. 

Η φωτογραφία είναι από το βιβλίο του Φώτη Κυπριώτη 

και την είχε η εκκλησιαστική επιτροπή για το ετήσιο μνημόσυνο που έκανε. 

Λουκάς Μαστής 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ομάδα «Παλιά Σορωνή»: https://www.facebook.com/groups/2637261696541637/permalink/2720768041524335/