Αφιέρωμα στις Απόκριες

Επιμέλεια: Αντώνη Αγγελή και Νίκου Νικολάου
Η Αποκριά, στη σημερινή της μορφή, όπως περίπου διαμορφώθηκε κατά τη βυζαντινή εποχή, περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα παμπάλαιων εθίμων με μυστηριακό αλλά και ιδιαίτερα ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Η Αποκριά παρά το ότι είναι εξωεκκλησιαστική λατρευτική ψυχαγωγική γιορτή, ωστόσο συνδέθηκε με το χριστιανικό εορτολόγιο, κυρίως γιατί η Εκκλησία τη συνέδεσε με την επακόλουθη εξαγνιστική Σαρακοστή.Για τον λαϊκό άνθρωπο είναι μια κορυφαία γιορτή χαράς και ανανέωσης, ένα πρόσκαιρο σταμάτημα του χρόνου, που αναγγέλλεται με χαρμόσυνες τυμπανοκρουσίες και θορυβώδεις εκδηλώσεις.Τα αποκριάτικα δρώμενα ποικίλουν σε όλη την Ελλάδα. Η Ρόδος και τα χωριά της έχουν πλούσια παράδοση σε αποκριάτικα έθιμα, τελετουργίες, παραδοσιακές μεταμφιέσεις, μιμικές παραστάσεις, σάτιρες, παρελάσεις πεζών και αρμάτων, που χρόνο με το χρόνο εκσυγχρονίζονται, διατηρώντας όμως στο βάθος τους τις ρίζες της προέλευσής τους.Σκοπός αυτού του αφιερώματος δεν είναι προφανώς η θεωρητική ανάλυση της προέλευσης των αποκριάτικων εθίμων, αντικείμενο άλλωστε των λαογράφων, αλλά με την ευκαιρία του εφετινού εορτασμού της Αποκριάς, να συνδεθούμε, μέσω της Αποκριάς με την τελευταία περίοδο της ιστορίας του νησιού μας, την περίοδο της ιταλικής κατοχής και να δούμε πώς γιόρταζαν οι Ροδίτες την Αποκριά τα δίσεκτα εκείνα χρόνια, τώρα ακόμα που οι μνήμες είναι νωπές και η καταγραφή τους είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία. Είναι κι αυτές οι γιορτές, παρά τον κυρίως ψυχαγωγικό τους χαρακτήρα, ενδεικτικές του καθημερινού βίου των προγόνων μας και πώς αυτοί με ευρηματικούς τρόπους κατάφερναν και μέσα ακόμα από τις αποκριάτικες εκδηλώσεις να ψυχαγωγούνται αλλά και να περνούν "μεταμφιεσμένα", κυριολεκτικά και τα δικά τους μηνύματα για τον δωδεκανησιακό αγώνα.
Το παρόν αφιέρωμα περιλαμβάνει:
Δύο κείμενα, από το βιβλίο του αείμνηστου Αντώνη Βρατσάλη "Νιοχωρίτικα", με τίτλους "Αποκριές" και "Καθαρή Δευτέρα". (Πλήρες Κείμενο)
2. Επιλεκτικά δημοσιεύματα από την εφημερίδα "Ροδιακή" την περίοδο της ιταλικής κατοχής των νησιών, που αναφέρονται στον τρόπο γιορτασμού της Αποκριάς στη Ρόδο και στους διοργανωτές συλλόγους. (Πλήρες Κείμενο)
3. Μερικά χρονογραφήματα της ίδιας εποχής από την ίδια εφημερίδα, σχετικά με τα αποκριάτικα έθιμα στη Ρόδο. (Πλήρες Κείμενο)
http://www.rhodeslibrary.gr/info/2002_2/index.html