8 Αυγούστου 1303: Ο φονικός σεισμός των 8 Ρίχτερ που προκάλεσε τσουνάμι 10 μέτρων στη Ρόδο και την Κρήτη.

Ο φονικός σεισμός των 8 Ρίχτερ που προκάλεσε τσουνάμι 10 μέτρων στη Ρόδο και την Κρήτη.

Πώς συνδέθηκε με σημαντικά γεγονότα που άλλαξαν την ελληνική ιστορία.

8 Αυγούστου 1303. Στην περιοχή ανάμεσα στην Ανατολική Κρήτη και τη Ρόδο, «χτύπησε» ο εγκέλαδος. Ο σεισμός, μεγέθους 8 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, προκάλεσε τσουνάμι με κύματα που έφταναν σχεδόν τα 10 μέτρα.

Ο φοβερός σεισμός προκάλεσε τεράστιες υλικές ζημιές, κόστισε τη ζωή πολλών ανθρώπων, αλλά ήταν και μία φυσική καταστροφή που οδήγησε σε σημαντικές ανατροπές και ιστορικές εξελίξεις. Σύμφωνα με τον Δρ. Γεράσιμο Παπαδόπουλο, διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, πρόεδρο του Συστήματος της UNESCO για Προειδοποίηση για τσουνάμι στον ΒΑ Ατλαντικό και την Μεσόγειο, ο σεισμός της 8ης Αυγούστου 1303, διέρρηξε το ανατολικό τμήμα του Ελληνικού Σεισμικού Τόξου, μεταξύ Κρήτης και Ρόδου, προκάλεσε ισχυρό τσουνάμι, καταστροφές και θύματα.

«Για τον συγκεκριμένο σεισμό και για το τσουνάμι που προκλήθηκε, αντλούμε μεγάλο πλούτο πληροφοριών από σειρά βυζαντινών, αραβικών και λατινικών ιστορικών πηγών.

Ο σεισμός ήταν πολύ μεγάλος, οι ιστορικές πηγές δεν αφήνουν αμφιβολία.

Πόλεις και χωριά καταστράφηκαν, κυρίως στην ανατολική Κρήτη, όπου πολλά ήταν και τα ανθρώπινα θύματα», ανέφερε χαρακτηριστικά στο «kritimono». Το Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης για Τσουνάμι (ΕΚΠΤ), ανέπτυξε ένα μοντέλο διάδοσης του κύματος, από όπου προέκυψε ότι τα κύματα μετά τον σεισμό, σε ελάχιστα λεπτά χτύπησαν τις ακτές της Ρόδου αλλά και της Καρπάθου.

Το ύψος τους κυμαινόταν από τα 5 έως και τα 10 μέτρα! Λίγες στιγμές πιο μετά, τα κύματα με τεράστια ορμή κατέφτασαν και στην παραλιακή περιοχή του Χάνδακα, το σημερινό Ηράκλειο. Η δύναμη ήταν τόσο μεγάλη, όπου καταστράφηκε μεγάλος αριθμός κτιρίων, αλλά και πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. 

Τσουνάμι 1303: Μοντέλο των χρόνων άφιξης του κύματος ανά πεντάλεπτο και ύψη του κύματος σε μέτρα
(από Μ. Χαραλαμπάκη και Γ. Παπαδόπουλο, ΕΚΠΤ)

Σε Αλεξάνδρεια και Μέση Ανατολή Ο μεγάλος σεισμός δεν επηρέασε μόνο την Κρήτη και τη Ρόδο.

Τα τεράστια κύματα έφτασαν και στις ακτές της ανατολικής Μεσογείου. Ειδικότερα, στην Αλεξάνδρεια, το τσουνάμι έφτασε μετά από περίπου μια ώρα, με κύματα που ξεπερνούσαν τα 5 μέτρα. Μιάμιση ώρα αργότερα, επηρεάστηκαν και οι ακτές της Μέσης Ανατολής. «Στην Αλεξάνδρεια και στην Bab-Al-Bahr της Αιγύπτου, η θάλασσα κατέκλυσε την παράκτια ζώνη και προκάλεσε σοβαρές βλάβες σε λιμενικές εγκαταστάσεις.

Το κύμα τσουνάμι έφθασε μέχρι το Acre (Akko) της Παλαιστίνης, σήμερα του Ισραήλ.

Η θάλασσα πλημμύρισε την παράκτια ζώνη, παρέσυρε και έπνιξε πολλούς ανθρώπους.

Το τσουνάμι, στο πέρασμά του, ίσως προκάλεσε βλάβες και στην Ρόδο, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο δεν αναφέρεται ρητά στις ιστορικές πηγές.

Η υπόθεση αυτή, όμως, υποστηρίζεται έμμεσα από τα γεωλογικά ευρήματα του τσουνάμι», εξήγησε ο κ. Παπαδόπουλος. Μάλιστα, πριν από μερικά χρόνια, μια διεθνής ερευνητική ομάδα, απαρτιζόμενη από Ιάπωνες, Έλληνες και Τούρκους, βρήκαν  γεωλογικά ευρήματα, που αποδείκνυαν την ύπαρξη τσουνάμι στις αρχές του 14ου αιώνα, στην παράκτια περιοχή Dalaman, στη νοτιοδυτική Τουρκία, απέναντι από τη Ρόδο.

Ο κ. Παπαδόπουλος τόνισε πως «εκεί βρέθηκαν τρία στρώματα θαλάσσιας άμμου, που αποδόθηκαν σε τρία, αντίστοιχα, ιστορικώς γνωστά τσουνάμι, που προκλήθηκαν από ισάριθμους ισχυρούς σεισμούς. Το αρχαιότερο στρώμα αποδόθηκε, ακριβώς, στο μεγάλο τσουνάμι του 1303. Από τις διαθέσιμες ιστορικές πληροφορίες για τις επιπτώσεις του σεισμού, υπολόγισα ότι το μέγεθός του ήταν περίπου 8,0 (±0,3) Ρίχτερ.

Γεγονός που δικαιώνει τον ισχυρισμό ότι πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους σεισμούς που έγιναν ποτέ στην Μεσόγειο. Πιστεύω ότι αυτός ο σεισμός έγινε κατά μήκος της επαφής των δύο λιθοσφαιρικών πλακών, της Αφρικανικής και της Ευρασιατικής, που συγκρούονται κατά μήκος του Ελληνικού Τόξου».

Τα ιστορικά γεγονότα που προκάλεσε ο σεισμός

Ο καταστροφικός σεισμός της 8ης Αυγούστου 1303, προκάλεσε και ένα «ντόμινο» σημαντικών ιστορικών εξελίξεων.

Οι Τούρκοι βρήκαν την ευκαιρία να επιτεθούν στη Ρόδο. «Από τον Βυζαντινό ιστορικό Παχυμέρη, μαθαίνουμε ότι η Ρόδος ανετράπη εξαιτίας αυτού του σεισμού», δήλωσε ο κ. Παπαδόπουλος και πρόσθεσε πως στην Κρήτη, ο ελληνικός πληθυσμός προσπάθησε να αξιοποιήσει την μεγάλη αναταραχή που προκάλεσε ο σεισμός και να επαναστατήσει κατά των Ενετών. «Ωστόσο, ο Αλέξιος Καλλέργης, γόνος μεγάλης κρητικής οικογένειας, ήρθε σε συμφωνία με τους Ενετούς και η επανάσταση ματαιώθηκε». «Απροετοίμαστοι για σεισμούς και τσουνάμι τέτοιου μεγέθους» «Προς το παρόν δεν διαθέτουμε ιστορικές ή γεωλογικές μαρτυρίες για το πότε μπορεί να έγινε ο προηγούμενος εξίσου μεγάλος σεισμός, στην περιοχή μεταξύ Κρήτης και Ρόδου.

Γι’ αυτόν τον λόγο, δεν έχουμε ενδείξεις για τον χρόνο επανάληψης ενός τέτοιου μεγάλου σεισμού. Γνωρίζουμε ότι, το 365 μ.Χ., ένας εξίσου μεγάλος σεισμός, με τσουνάμι, εκδηλώθηκε στο δυτικό τμήμα του Ελληνικού Τόξου, μεταξύ δυτικής Κρήτης και Πελοποννήσου. Σεισμοί ίδιοι με του 365 και του 1303 μ.Χ. θα συμβούν και στο μέλλον.

Και πιθανότατα θα προκαλέσουν πάλι μεγάλα και καταστροφικά τσουνάμι. Δυστυχώς, η αντισεισμική πολιτική της χώρας ποτέ δεν έλαβε υπόψη της αυτό το ενδεχόμενο, για το οποίο η Ελλάδα είναι απροετοίμαστη», δήλωσε τέλος ο κ. Παπαδόπουλος.... 

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/o-fonikos-seismos-ton-8-richter-poy-prokalese-tsoynami-10-metron-sti-rodo-kai-tin-kriti-pos-syndethike-me-simantika-gegonota-poy-allaxan-tin-elliniki-istoria/