Αλλαγή πλεύσης του Ιστολογίου “ΡΟΔΟΣυλλέκτης”

Το Ιστολόγιο του ΡΟΔΟΣυλλέκτη, απευθύνεται σε όσους αγαπούν τον τόπο τους… εδώ είναι λοιπόν και περιμένει τα δελτία για τις εκδηλώσεις και τις δράσεις των Πολιτιστικών Συλλόγων αλλά και ότι αφορά τον τόπο μας – ακόμα και την πολιτική… Το Email μας είναι: r.telxinas@yahoo.gr

Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2020

Σκυλοκρέμμυδο: Το πρωτοχρονιάτικο γούρι και άλλες πληροφορίες (Φωτογραφίες)

Το σκυλοκρέμμυδο, κρεμμύδα ή μπότσικα, σκίλλα η σχινοκέφαλος,(Scilla maritima ή urginea maritima): 
Το σκυλοκρέμμυδο, κρεμμύδα ή μπότσικα, σκίλλα η σχινοκέφαλος,(Scilla maritima ή urginea maritima): Είναι ένα γνωστό και συνηθισμένο φυτό στην Ελλάδα. 
Φυτρώνει κυρίως σε αγρούς, δάση και βράχια και μοιάζει με μεγάλο κρεμμύδι. Τα φυτοφάγα ζώα δεν το τρώγουν διότι έχει πικρή γεύση και περιέχει δηλητήριο, το οποίο μπορεί από μια απλή επαφή να προκαλέσει δερματικό ερεθισμό. 
Δεν χρήζει ιδιαίτερης καλλιέργειας και φροντίδας, διότι έχει μεγάλη ανθε-κτικότητα σε οποιαδήποτε κλιμα-τολογική συνθήκη που επικρατεί στις παραμεσόγειους χώρες. 
Έχει την δυνατότητα ακόμη κι αν το ξεριζώσεις τελείως από τη γη και να το κρεμάσεις, δεν παύει ν’ αναπτύσσεται κανονικά και να βγάζει νέα φύλλα, ακόμη και άνθη. 
To φυτό, πού σαν πάρει όλη του την ανάπτυξη έχει βολβό πού φτάνει στο μέγεθος μικρής κεφαλής παρουσιάζει μακρύ στέλεχος ως ένα μέτρο, με πολλά άνθη,τα άνθη της λευκοπράσινα με ρόδινες ραβδώσεις,βγαίνουν τον Σεπτέμβριο,πριν από εκείνα των φυτών φθινοπωρινής άνθησης, σε μεγάλο τσαμπί (άφθονα μικρά κρινάκια). Τα φύλλα του είναι μακριά, πλατειά και λεία. Αυτά βγαίνουν αφού παρουσιασθούν τα άνθη. 
Το Σκυλοκρέμμυδο, είναι η Σκίλλη των Αρχαίων, οι νεότεροι Έλληνες κατά τόπους του έχουν αποδώσει διαφορετικές ονομασίες. 
Στα νησιά του Αιγαίου το ονόμαζαν κουβαρόσκιλλα ή αρχιδόσκιλλα, στην Σύρο κρεμμυδόσκιλλα, στην Αίγινα- Λακωνία και Πάρο ασκέλλα, στην Κρήτη ασκυλλλητούρα, στην Κεφαλλονιά ασκικονάρα, ασκιλλοκάρα, αγιοβασιλίτσα και κουτσούνα, στην Ηλεία και στην Αρκαδία μποτσίκι ή γυφτοκρέμμυδο και στην Αιτωλία βασιλοκουτσούνα. 
Το φυτό αυτό φύεται σχεδόν σ’ ολόκληρη την Ελλάδα, φυτρώνει ανάμεσα στους βράχους, κάτω από τους θάμνους και στις πλαγιές των αγρών. 
Λαογραφία. 
Στην χώρα μας που οι δεισιδαιμονίες περισσεύουν λέγεται ότι για ν’ αποφεύγεις το κακό όταν ιδείς να φυτρώνει σκυλοκρέμμυδο να γονατίσεις και να δαγκώσεις το φυλλαράκι που προβάλλει από το χώμα, που είναι άσπρο με μαύρες βούλες. Ο λαός πιστεύει ότι αυτή τη μεγάλη ζωτική του δύναμη μπορεί να τη μεταδώσει σε έμψυχα και άψυχα, γι” αυτό την πρωτοχρονιά κρεμούν σκυλοκρέμμυδο στα σπίτια τους. 
Το σκυλοκρέμμυδο είναι συνηθισμένο φυτό που μοιάζει με μεγάλο κρεμμύδι, το αναφέρουν σχεδόν όλοι οι αρχαίοι συγγραφείς σαν φυτό ιστορικό, μαγικό, θεραπευτικό συνδεδεμένο με την γονιμότητα. 
Στην αρχαία Αρκαδία το χρησιμοποιούσαν στην λατρεία του Πάνα για να βοηθήσει στην γονιμότητα της Γης και ν’ απωθήσει μακριά τις κακόβουλες δυνάμεις. Λέγεται ότι για να εξαγνίσεις ένα χώρο αρκεί να κάνεις ένα γύρω κρατώντας μια αγριοκρεμμύδα. 
Σχετικά με την μαντική της άνθησής της στην οποία αναφέρεται και ο Θεόφραστος,στο «Περί Φυτών Ιστορίας» λέγεται πως αν ανθίσει πρώιμα ο χειμώνας είναι μαλακός και η Άνοιξη έρχεται νωρίς και είναι ευνοϊκή για τις καλλιέργειες.Βέβαια,εκείνο που εξέπληττε πάντα τους ανθρώπους είναι ….«το φύσει εύζωον και βλαστικόν του φυτού, κυρίως δε η έκτακτος, μεγάλη ζωτικότης του βολβού, δυναμένου επί μακράν να ζει και ανθεί και εκτός του εδάφους»(Θεόφραστος) 
Από τον Πυθαγόρα (6ος αι.π.χ) μαθαίνουμε ότι αν η κρεμμύδα κρεμιέται στην εξώπορτα,γίνεται φάρμακο που απωθεί, διώχνει τις ασθένειες. 
Ο σπουδαίος Γεωπόνος Π.Γεννάδιος αναφέρει στο «Φυτολογικόν Λεξικόν» (1914) ότι συνεχίζεται η παλαιά αρχαία συνήθεια να κρεμιέται στην πόρτα του σπιτιού ή στην οροφή των εργαστηρίων ένας θαλερός βολβός της κρεμμύδας ώστε να προφυλάσσει από το κακό μάτι. 
Την πανάρχαιη πίστη στην αλεξίκακον ισχύ του βολβού ενισχύουν οι θεραπευτικές του ιδιότητες. 
Είχαν να λένε για τον Επιμενίδη τον Κρήτα ότι κατανικούσε ασθένειες και λοιμούς ολόκληρους, συνιστώντας στους ασθενείς το φάγωμα της εδώδιμης σκίλλας. 
Γενικά το στέλεχός της το χρησιμοποιούσαν ως μέσο μαντικής για τον προσδιορισμό της καλής χρονιάς. Λένε ότι όταν είναι μεγάλη η ανθοφορία του, η χρονιά θα είναι καλή. Αν όμως τα άνθη του είναι λειψά η χρονιά δεν θα “ναι καθόλου καλή. 
Τα ζώα δεν το τρώνε και ο χυμός του προκαλεί δερματίτιδα αν έρθει σε επαφή με το δέρμα. Γενικά η κρεμμύδα ακόμα και όταν βγαίνει απ” τη γη, δεν παύει να βγάζει νέα φύλλα και άνθη. 
Ο λαός, πιστεύει ότι αυτή τη μεγάλη ζωτικής της δύναμη η κρεμμύδα δύναται να τη μεταδώσει σε έμψυχα και άψυχα γι” αυτό τον λόγο την πρωτοχρονιά συνηθίζεται να κρεμούν την κρεμμύδα στα σπίτια τους και την φυλάνε όλο το χρόνο για προστασία καλή τύχη και υγεία. Πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο καλοτυχίας και υγείας που αναφέρεται ήδη από τον 6ον αιώνα. Πρόκειται για αρχαίο έθιμο καλοτυχίας γι” αυτό την πρωτοχρονιά κρεμούν σκυλοκρέμμυδο στα σπίτια τους, ενώ σήμερα είναι ένα έθιμο που τείνει να εγκαταλειφθεί. 

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!!!!! 
Αυτό το περίεργο σκυλοκρέμμυδο έχει ιδιότητες παραπλήσιες με τη Ντιτζιτάλις όχι τόσο έντονες, αλλά δεν «αθροίζεται» στον οργανισμό. Σε μεγάλες δόσεις δρα σαν δηλητήριο. 
Δεν ενδείκνυται ή χρήση του στις περιπτώσεις νευρικών παθήσεων και παθήσεων της κοιλίας. 

Θεραπευτικές ιδιότητες 
Παλιά κατά την παράδοση, λέγεται όταν κάποιος άνθρωπος είχε τρέμουλο, έλειωναν σκυλοκρέμμυδο το ανακάτευαν με λάδι και με κοπανισμένους σπόρους σιναπιού και έκαναν εντριβές στον ασθενή, λέγοντας την φράση: «Κρεμμύδι σκυλοκρέμμυδο, σινάπι και λίγο λάδι και στο καλό το τρέμουλο, προτού να ’ρθεί το βράδυ!». Και τοιουτοτρόπως του περνούσε το τρέμουλο. 
Είναι κυρίως διουρητικό και τονωτικό της καρδιάς, στις περιπτώσεις υδρωπικίας, πού οφείλεται στην καρδιά. 
Είναι ακόμη αποχρεμπτικό στις περιπτώσεις με βρογχικά και κοκίτη, και ευεργετικό στη σπλήνα και στην πνευμονία. 
Χρησιμοποιείται ως βάμμα 1) 5 – 0,5 – 4 γρ. με ποτό, ως κρασί, σε πολύ μικρές δόσεις, ως σκόνη (0,1 – 0,5 γρ.). 
Εξωτερικώς γίνεται πάστα για καταπλάσματα και βάμμα για εντριβές. 
Φαρμακευτικά ό βολβός χρησιμοποιείται με πολλά άλλα παρασκευάσματα (σύνθετο κρασί, οξύμελι κρασί Τρουσσώ κλπ.). 
Συστατικά δραστικά του φυτού είναι η «Σκιλλαρίνη» ή «Σκιλλιπικρίνη» και μια Σαπωνίνη, ή «Σαπωσκιλλίνη». 
Ο βολβός του θεραπεύει τους έρπητες (λειχήνες). Έκοβαν ένα κομμάτι από τον βολβό και έτριβαν μ’ αυτό το σημείο του δέρματος που έπασχε, αφού προηγουμένως το χάραζαν για ν’ απορροφήσει ευκολότερα τον χυμό. Τοιουτοτρόπως εξαφανίζονταν εντελώς οι έρπητες. 
Επίσης στο σκυλοκρέμμυδο αποδίδουν την ιδιότητα να διατηρεί τα δόντια καθαρά, γερά και λευκά. Τρίβοντας τα δόντια με τον βολβό. 
Για τους κοριούς. Στούμπισε σκυλοκρέμμυδο και ανακάτωσε το με ξύδι, άλειψε το κρεβάτι με ένα σφουγγάρι να ψοφήσουν. 
Κουνούπια. Αν πάρεις ένα μποτσίκι και το κοπανίσεις στο γουδί με λίγο λάδι και λίγο ρετσίνι και φύλλο ευκαλύπτου και το απλώσεις στον γύρω χώρο, απωθεί τα ενοχλητικά έντομα και κυρίως τα κουνούπια κατά τους θερινούς μήνες . 
Για τα ποντίκια. Στούμπισε σκυλοκρέμμυδο με ρίγανη και δυόσμο και ρίξε μέσα στο χώρο που έχει ποντίκια, την άλλη ημέρα, τα ποντίκια θα έχουν εγκαταλείψει τον χώρο και δεν επιστρέφουν πάλι. 
Βαφική υφασμάτων: Οι κόκκινες φλούδες του σκυλοκρέμμυδου μας δίνουν χρώμα πορτοκαλί, αρκετά ζωηρό. Τις μουσκεύουν στο νερό τέσσερις έως πέντε ημέρες και μετά τις βράζουν με λίγη στυπτηρία. Αν θέλουν να πετύχουν ωραίο κόκκινο χρώμα προσθέτουν και ένα κουταλάκι κρεμέζι. 
Λεξιλόγιο, ονοματολόγιο: 
Κρεμέζι, το = τουρκική λέξη, κόκκινη χρωστική ουσία που παράγεται από τα αυγά του εντόμου κέρμης. 
Μποτσικοκέφαλος, ο = αυτός που έχει μεγάλο κεφάλι. 
Μπουτσικάκης = επώνυμο στην Ηλεία. 
Μπούτσικα, η = η γίδα που έχει δυο ζωνάρια κοκκινωπά στο πρόσωπο. 
Μπότσικας Κολοκοτρώνης = γιος του Δήμου Κολοκοτρώνη, έλαβε το όνομα Μπότσικας, διότι είχε δαχτυλιδένια μέση και μεγάλα οπίσθια και έμοιαζε σαν το μποτσίκι. 
Μπότσα ή μποτσόνι, = επιτραπέζιος οινοδόχος σε σχήμα σκιλοκρέμμυδου (μποτσικού). 
Μπότσαρης, Μπότσας Μποτσαράκης, Μποτσαρίδης, Μποτσώνης, Μποτσωνάκης, = λέγεται ότι στους Μποτσαραίους κόλλησε το όνομα λόγω της στενής μέσης και των υπέρογκων οπισθίων. 
botanologio.blogspot.gr 
mani.org.gr 
armenakisyros.blogspot.gr 
antroni-ileias.blogspot.g 

Σκυλοκρεμμύδα Bιότοπος – περιγραφή 
Σάκης Κουβάτσος 
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι URGINEA maritima (Ουργινεία η παραθαλλάσια ή Σκύλλα η Παράλιος). Ανήκει στην οικογένεια των Λειριοειδών. Τη συναντούμε με τα ονόματα Σκυλοκρέμμυδο, Σκύλλα, Ασκέλλα, Κουβαλοσκέρα, Μπότσικας, Κουτσούνα, Αγιοβασιλίτσα, Ασκυλοκάρα, Ασκελετούρα. Το όνομα Αγιοβασιλίτσα το οφείλει στο γεγονός ότι ανήμερα την πρωτοχρονιά κρεμούν πάνω από την πόρτα την αγριοκρεμμύδα, γιατί συμβολίζει το “ξανάνοιωμα” γιατί δεν χρειάζεται νερό για να βλαστήσει ούτε να φυτευτεί. Είναι ένα από τα πολύ γνωστά φυτά με μεγάλη κρεμμύδα (μέχρι 20 εκατοστά διάμετρο), σκήπο ψηλό που φτάνει το ένα με ενάμιση μέτρο. Τα άνθη του είναι λευκά με πράσινες ή πορφυρές ραβδώσεις κατά τσαμπιά. Το κάθε τσαμπί έχει περισσότερα από 50 άνθη, που έχουν 6 λευκά αστεροειδή πέταλα με πράσινες ή πορφυρές νευρώσεις και πρασινωπούς ανθήρες. Τα φύλλα του είναι λογχοειδή, πλατειά, λεία και φυτρώνουν μετά τα άνθη. Το μήκος των φύλλων κυμαίνεται από 30 έως 100 εκατοστά και το πλάτος τους από 3 έως 10 εκατοστά. Το συναντούμε σε όλη την Ελλάδα σε λιβάδια, βραχώδη εδάφη, φρυγανότοπους, μέχρι την ορεινή περιοχή. Φυτρώνει χωρίς να χρειάζεται νερό. Το αντίθετο μάλιστα. Όταν ποτίζεται δεν βγάζει στέλεχος. Είναι ένα πολύ μεταβλητό φυτό το οποίο έχει αναπτύξει διάφορα είδη. Σήμερα υπάρχουν περίπου 25 είδη του φυτού αλλά τα πλέον γνωστά είναι η λευκή και η κόκκινη που έχουν ίδιες θεραπευτικές ιδιότητες. Και οι δύο ποικιλίες αναφέρονται από τον Πλίνιο και άλλους αρχαίους συγγραφείς. Η λευκή κρεμμύδα αναφέρεται περισσότερο στη μεσαιωνική λογοτεχνία ενώ η ιατρική σχολή του Σαλέρνο στην Ιταλία προτιμούσε την ερυθρή ποικιλία για τα θεραπευτικά σκευάσματα. Ιστορικά στοιχεία Φυτό γνωστό από την αρχαιότητα όπου χρησιμοποιήθηκε ως δηλητήριο και ως φάρμακο. Αναφέρεται στον πάπυρο του Έμπερς (16ο αιώνα π.Χ.), ο οποίος είναι από τα παλαιότερα ιατρικά κείμενα της Αιγύπτου. 
Ο Πυθαγόρας αναφέρεται σε αυτό (8ο αιώνα π.Χ.) Οι πολύ έντονες διουρητικές ιδιότητες του φυτού καθώς και η ερεθιστική φλυκταινωτική επίδραση του στο δέρμα ήταν γνωστές στον Ιπποκράτη και τον Γαληνό. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε για τη θεραπεία του ικτέρου, σε άσθμα και σπασμούς. Ακόμη χρησιμοποιούσε τις σαρκώδεις φλούδες του φυτού για την αντιμετώπιση καρδιακών διαταραχών. Ο Θεόφραστος (3ο αιώνα π.Χ.) το χρησιμοποιούσε σε πρόβλημα υδρωπικίας λόγω των διουρητικών ιδιοτήτων των γλυκοζιτών που περιέχει. Οι αρχαίοι Eλληνες για να εκμεταλλευτούν τις διουρητικές, αποχρεμπτικές και καθαρτικές του ιδιότητες έφτιαχναν ένα διάλυμα με αγριοκρεμμύδα και ξύδι για πολλούς αιώνες. Η σκυλοροσίδη που περιέχει το φυτό το κάνει αποτελεσματικό δηλητήριο για αρουραίους. Τα περισσότερα ζώα δεν το τρώνε γιατί είναι πολύ πικρό αλλά οι αρουραίοι το έτρωγαν εύκολα. Αποξέραιναν το φυτό και το έκοβαν κομματάκια που αναμείγνυαν με δόλωμα για ποντίκια. Παλαιότερα έφτιαχναν με την κρεμμύδα διάφορα φάρμακα τονωτικά και αντιπυρετικά. Σήμερα η λαϊκή ιατρική φτιάχνει ένα ματζούνι με τα μέσα σαρκώδη φύλλα, με μέλι, που χρησιμεύει για την τόνωση του οργανισμού και κατά των ελωδών πυρετών. Οι χωρικοί έλεγαν ότι η Σκύλλα «όταν ανθίζει πρώιμα, ο χειμώνας θα είναι βαρύς, ενώ όταν ανθίζει όψιμα μαλακός και η άνοιξη θά ’ρθει γρήγορα χωρίς συνέπειες και καταστροφές». Τη Σκύλλα την πρωτοχρονιά την κρεμούσαν στις πόρτες γιατί φέρνει ευτυχία και διώχνει τα κακά πνεύματα όπως έλεγαν. Επίσης θεωρούσαν ότι «προφύλασσε από το μάτι». Το έθιμο χρονολογείται από την εποχή του Πυθαγόρα ο οποίος κρεμούσε μία κρεμμύδα σκύλλας, μπροστά από την πόρτα του σπιτιού του ως αλεξιφάρμακο. Αυτό το αναφέρουν ο Διοσκουρίδης και ο Θεόφραστος. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει σήμερα σε όλη την Ελλάδα. Στην Κρήτη ονομάζουν το φυτό σκελετούρα ή ασκελετούρα. Το στέλεχος του φυτού στη Μεσσαρά το λένε “αθάνατο” και στο Ρέθυμνο “Λατζούνι”. 
Οι γεωργοί παρατηρούσαν τα κλαδιά του φυτού και έλεγαν ότι όταν τα ραβδιά είναι νευράτα (ζωηρά και γεμάτα άνθη), ή χρονιά δίνει καλό κριθάρι. Τη χρονιά που η σκελετούρα δεν έβγαζε καθόλου ραβδί ήταν σίγουροι ότι η σοδιά κριθαριού θα καταστρεφόταν. Στο Ρέθυμνο έλεγαν ότι αν ανοίξει όλο το λατζούνι θα κάνει βαρυχειμωνιά, ενώ αν ανοίξει 50% ο χειμώνας θα είναι ελαφρύς. Οι χωρικοί έλεγαν ότι το ραβδί της σκελετούρας ήταν το πρώτο προϊόν της γης κάθε χρονιά. Στην Κρήτη χρησιμοποιούσαν το ραβδί του φυτού με μέλι. Το κοπανούσαν, το ανακάτευαν με το μέλι και το τοποθετούσαν στις σκληρίες για να πογιαγέρνουν (να αναστέλλεται η πρόοδός τους). Γνώριζαν βέβαια ότι ο βολβός ήταν ψακωτάρι (δηλητήριο). Χλωρό ή ξερό το κοπάνιζαν και τα ανακάτευαν με λάδι και το χρησιμοποιούσαν εξωτερικά κατά της ισχιαλγίας. Συστατικά – χαρακτήρας Περιέχει καρδιακά γλυκοζίδια (γλυκοσκυλαρίνη, προσκυλαριδίνη, σκυλαρένη, σκυλιγλαουκοσίδη και σκυλιφαεοσίδη), φυτικές χρωστικές, φυτική κόλλα, τανίνη, πτητικό έλαιο και υδατάνθρακες. Η σκυλιροσίδη, ή πιο σημαντική από τις τοξικές ουσίες που περιέχει είναι παρούσα σε όλα τα μέρη του φυτού. Ανθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή Ανθίζει από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα μέσα σαρκώδη φύλλα κρεμμύδας, κομμένα κατά ταινίες. Eχουν γεύση αηδή, πικρή και είναι λευκοκίτρινα και υγροσκοπικά. Φέρουν στόμια, μεσόφυλλο, αγγειώδεις αμφίπλευρες δεσμίδες χωρίς μηχανικά κύτταρα. Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις Είναι διουρητικό, τονωτικό και ευστόμαχο βότανο. Χρησιμοποιείται στην καταρροϊκή βρογχίτιδα. Η σκύλλα, όπως η δακτυλίτις και η κομβαλάρια, περιέχει καρδιοδραστικά γλυκοζίδια, αλλά στην περίπτωσή της διασπώνται τόσο γρήγορα μέσα στο σώμα ώστε έχουν μικρή ή καμία επίπτωση στην καρδιά. 
Το βότανο αυτό χρησιμοποιείται ως διεγερτικό της απόχρεμψης, χρήσιμο στην καταρροϊκή βρογχίτιδα και σε άλλες πνευμονικές διαταραχές. Είναι ιδιαίτερα κατάλληλο όταν υφίσταται δεξιόπλευρο καρδιακό πρόβλημα που επιφέρει ασθένεια των πνευμόνων. Δρα ακόμη ως διουρητικό. Σήμερα φτιάχνονται προϊόντα με λάδι ελιάς και αγριοκρεμμύδας για καλλυντικούς και θεραπευτικούς σκοπούς, γιατί όλα δείχνουν ότι ενισχύει σημαντικά την τριχοφυΐα και καταπολεμά τα προβλήματα ακμής, λιπαρότητας και τα σπυράκια. Παρασκευή και δοσολογία Παρασκευάζεται με διάφορες μορφές, ως αλοιφή, σε μείγμα με λάδι , μέλι ή ξύδι, υπό μορφή εγχύματος ή σιρόπι. Υπό μορφή βάμματος η δοσολογία είναι 5 ml ημερησίως. Προφυλάξεις Σε μεγάλες δόσεις το βότανο προκαλεί εμετό. Η κόκκινη σκυλοκρεμμύδα περιέχει σκιλιροσίδη, ένα ισχυρό εμετικό που χρησιμοποιείται ως δηλητήριο κατά των ποντικιών. Αυτό το είδος δεν χρησιμοποιείται θεραπευτικά. Σε περίπτωση υπερδοσολογίας μπορεί να προκληθούν έντονες φλεγμονές του γαστρεντερικού και ουροποιητικού συστήματος, ναυτία, εμετός, πόνοι στην κοιλιά, νωθρότητα, σπασμοί, πτώση θερμοκρασίας και σπανίως θάνατος. Υ.Σ. Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr. Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί να το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@herb.gr

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΟ ΓΟΥΡΙ Η ΚΡΕΜΜΥΔΑ 

Οι πληροφορίες που περιέχονται έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας ή την επίσκεψη σε άλλον ειδικό της υγείας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας. Επίσης το site λειτουργεί με εθελοντές και ανεβάζουμε άρθρα που βρίσκουμε ενδιαφέροντα από άλλες ιστοσελίδες (γι'αυτό υπάρχει και η πηγή στο τέλος του άρθρου). Δεν είμαστε δημοσιογράφοι ή γιατροί ώστε να κάνουμε πιστοποίηση της ορθότητας του άρθρου, γι'αυτό εάν έχετε κάποια γνώση επιπλέον πάνω στο συγκεκριμένο άρθρο, τα σχόλια σας είναι πάντα καλοδεχούμενα. Και εμείς μαθαίνουμε όπως και εσείς. 

Πως η Κρεμμύδα καθιερώθηκε σαν πρωτοχρονιάτικο γούρι
το σκυλοκρέμμυδο ή κρεμμύδα ή μπότσικα (Scilla maritima ή urginea maritima) είναι συνηθισμένο φυτό στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο….
μοιάζει με μεγάλο κρεμμύδι….
το αναφέρουν σχεδόν όλοι οι αρχαίοι συγγραφείς σαν…
φυτό ιστορικό…
μαγικό….
θεραπευτικό συνδεδεμένο με…
την γονιμότητα…
στην αρχαία Αρκαδία το χρησιμοποιούσαν στην λατρεία του Πάνα για…
να υποβοηθήσει στην γονιμότητα της Γης και να…
κρατήσει μακρυά τις κακόβουλες δυνάμεις…
λένε ότι για να εξαγνίσεις ένα χώρο αρκεί να κάνεις ένα γύρω κρατώντας μια αγριοκρεμμύδα….
τα ζώα δεν το τρώνε….και…
ο χυμός του προκαλεί δερματίτιδα αν έρθει σε επαφή με το δέρμα…
η κρεμμύδα ακόμα και όταν βγαίνει απ’ τη γη δεν παύει να βγάζει νέα φύλλα και άνθη…..
ο λαός πιστεύει ότι αυτή τη μεγάλη ζωτικής της δύναμη η κρεμμύδα έχει την δύναμη να τη μεταδώσει σε έμψυχα και άψυχα γι’ αυτό…. 
την πρωτοχρονιά συνηθίζεται από πάρα-πάρα πολλά άτομα να κρεμούν την κρεμμύδα στα σπίτια τους….
και την φυλάνε όλο το χρόνο για….
προστασία…
καλή τύχη…και…
υγεία…..
πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο καλοτυχίας και υγείας που αναφέρεται ήδη από τον 6 ο αιώνα π.Χ….
λέγεται ότι και ο ίδιος ο Πυθαγόρας κρεμούσε την κρεμμύδα μπροστά από την πόρτα του σαν αλεξιφάρμακο… 
σήμερα είναι ένα έθιμο που τείνει να εγκαταλειφθεί…. 
Το σπάσιμο του ροδιού, ένα έθιμο που ξεκίνησε από την Πελοπόννησο
το πρωί της Πρωτοχρονιάς, η οικογένεια πήγαινε στην εκκλησία….
ο νοικοκύρης κρατούσε στην τσέπη του ένα ρόδι για ….
να το λειτουργήσει…..
κατά την επιστροφή στο σπίτι έπρεπε να χτυπήσει το κουδούνι της εξώπορτας – δεν επιτρεπόταν να ανοίξει ο ίδιος με το κλειδί του – και με αυτόν τον τρόπο ήταν ο πρώτος που θα έμπαινε στο σπίτι για….
να κάνει το καλό ποδαρικό με το ρόδι στο χέρι…..
έμπαινε πάντα με το δεξί και με δύναμη πετώντας το….
έσπαγε το ρόδι πίσω από την εξώπορτα
και ενώ οι ρώγες του πετάγονται παντού αυτός έλεγε:
«με υγεία, ευτυχία και χαρά το νέο έτος κι όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας όλη τη χρονιά»……
τα παιδιά συνήθως ήταν μαζεμένα γύρω-γύρω….
παρατηρώντας τις ρώγες και αν….
ήταν τραγανές…
κατακόκκινες…..
γερές και…
όμορφες….
τόσο χαρούμενες κι ευλογημένες θα είναι οι μέρες που θα φέρει μαζί του ο νέος χρόνος……..
Οι κολόνιες, έθιμο της Κεφαλλονιάς
την Παραμονή της πρωτοχρονιάς οι Κεφαλλονίτες έψαχναν στους αγρούς για τις αγιοβασιλίτσες ή ασκυνοκάρες -όπως λένε τον περίεργο αυτό βολβό τον γνωστό ως σκυλοκρέμμυδο ή απλώς κρεμμύδα ,urginea maritima -τον οποίο…
κρεμούσαν στα σπίτια τους…
το βράδυ της παραμονής της πρωτοχρονιάς οι κάτοικοι με γέλια και χαρά για τον ερχομό του νέου χρόνο κατέβαιναν στους δρόμους κρατώντας μπουκάλια με κολόνιες και….
ραίνοντας ο ένας τον άλλον για να τους βρει ο νέος χρόνος χαρούμενους και γεμάτους αρώματα ενώ… 
εύχονταν ό ένας στον άλλο «καλή αποκοπή»τραγουδώντας:
«Ήρθαμε με ρόδα και με ανθούς να σας ειπούμε χρόνους πολλούς».
η τελευταία ευχή του χρόνου που αντάλλασσαν ήταν:
«Καλή Αποκοπή»
δηλαδή με το καλό να αποχωριστούμε τον παλιό τον χρόνο…. 
«Πάλιν ακούσατε άρχοντες πάλι να σας ειπούμε,
ότι και αύριον εστί ανάγκη να χαρούμε
και να πανηγυρίζουμε Περιτομήν Κυρίου,
την εορτή του Μάκαρος Μεγάλου Βασιλείου».
Το έθιμο του ποδαρικού
είναι ένα έθιμο πανάρχαιο…
με συμβολική σημασία…που…
διατηρείται χρόνια και χρόνια….
ο πρώτος άνθρωπος που θα πατήσει με το πόδι του -θα κάνει δηλαδή ποδαρικό-στο σπίτι μετά την είσοδο του νέου χρόνου….
πρέπει να είναι τυχερός για να φέρει μαζί του την τύχη στο σπίτι που θα μπει…
οι άνθρωποι πίστευαν και πιστεύουν ότι αν ένας τυχερός και γουρλής άνθρωπος μπει στο σπίτι τους μόλις….
αλλάξει ο χρόνος και ευχηθεί όλα τα αγαθά τότε….
θα πάει καλά όλη η χρονιά και η οικογένεια θα έχει…
υγεία….
ευτυχία….
αγάπη και…
τα χρήματα θα ρέουν άφθονα….
πολλές φορές φτάνουν στο σημείο να δημιουργούν μόνοι τους την καλή τους τύχη επιλέγοντας από την παραμονή κιόλας κάποιο δικό τους άνθρωπο να έρθει αμέσως μετά την αλλαγή του χρόνου να τους κάνει ποδαρικό….
συνήθως προτιμούν ένα μικρό παιδί….
αγόρι αν έχουν πολλά κορίτσια….
κορίτσι αν έχουν πολλά αγόρια….
μόλις λοιπόν μπει στο σπίτι με το δεξί πόδι ο πρώτος επισκέπτης της καινούργιας χρονιάς τον βάζουν να πατήσει ένα σίδερο για να είναι όλοι σιδερένιοι και γεροί μέσα στο σπίτι καθ΄ όλη την διάρκεια του νέου χρόνου….και…
η νοικοκυρά τον φιλεύει μήλα ή καρύδια και μια κουταλιά γλυκό κυδώνι ή ότι άλλο γλυκό έχει φτιάξει…..
το έθιμο αυτό είναι πολύ παλιό….
υπήρχε στους αρχαίους Έλληνες τους Ρωμαίους αλλά και στους Ιουδαίους…..
οι δε βυζαντινοί ονόμαζαν τους τυχερούς ανθρώπους «καλόποδες»……
στις αγροτικές περιοχές της πατρίδας μας το ποδαρικό συνδέθηκε με την καλή σοδειά και την ευκαρπία της γης….
σε μερικά χωριά ο καλοπόδαρος σκόρπιζε ρύζι για να ριζώσει το καλό…..
εκτός από την Ελλάδα η συνήθεια αυτή συναντάται και σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα στην Αγγλία….. 
ένα άλλο έθιμο -που σήμερα έχει εκλείψει- ήταν η μεταφορά νερού από την βρύση του χωριού στο σπίτι…
η μεταφορά γινόταν από τον νοικοκύρη του σπιτιού ενώ ταυτόχρονο έκανε την ευχή:
«Όπως τρέχει τούτο το νερό έτσι να τρέχουν και τα καλά στο σπίτι μου»….
αν τώρα ανήμερα της Πρωτοχρονιάς είχε λιακάδα πίστευαν πως ο καιρός θα είναι ο ίδιος για τις επόμενες σαράντα μέρες…..
«Τ’ άλιασε η αρκούδα τα αρκουδάκια της, δε θα ‘χουμε χειμώνα βαρύ»συνήθιζαν να λένε….
αντίθετα αν ο καιρός ήταν άσχημος την Πρωτοχρονιά τις επόμενες σαράντα μέρες θα κάνει βαρυχειμωνιά…..
ένα ακόμα έθιμο που είναι αρκετά γνωστό, αφορά την πέτρα της Πρωτοχρονιάς….
όταν αλλάζει ο χρόνος ο αρχηγός του σπιτιού φέρνει μια καλοσχηματισμένη πέτρα μέσα στο σπίτι
λέγοντας:
«Όπως είναι γερή τούτη η πέτρα έτσι να είναι γερό και το σπίτι μου»…..
το έθιμο αυτό θέλει το σπιτικό γερό και στεριωμένο σαν την πέτρα για όλη την επόμενη χρονιά.
«τα κλωνάρια στο τζάκι» της Θεσσαλίας
στη Θεσσαλία συναντούσαμε ένα πολύ όμορφο έθιμο….
επιστρέφοντας από την εκκλησία στο σπίτι τα κορίτσια έβαζαν δίπλα στο αναμμένο τζάκι λυγερά κλωνάρια κέδρου που είχαν διαλέξει με μεγάλη προσοχή ενώ….
τα αγόρια τοποθετούσαν κλαδιά από αγριοκερασιά….
τα κλωνάρια αυτά αντιπροσώπευαν τις κρυφές προσωπικές τους επιθυμίες…
παρακολουθούσαν ποιο κλωνάρι θα καιγόταν πρώτο και με τον τρόπο αυτό γνώριζαν πια επιθυμία τους θα πραγματοποιηθεί πρώτη και ποιος από όλους θα παντρευόταν πρώτος…
Στις Κυκλάδες θεωρούσαν καλό οιωνό να φυσάει βοριάς την πρωτοχρονιά……
αν δε τύχαινε και ‘ρθόταν περιστέρι στην αυλή τους την μέρα αυτή το θεωρούσαν πολύ ευνοϊκό σημάδι της τύχης…
αν όμως πετούσε πάνω από το σπιτικό τους κοράκι τότε…
αυτό ήταν κακός οιωνός και μη εύνοια της τύχης….
για να είναι όλον τον χρόνο «σιδερένιοι»σε μερικά χωριά όταν πλένονταν το πρωί της Πρωτοχρονιάς άγγιζαν το πρόσωπό τους μ’ ένα κομμάτι σίδερο…..
και δεν σταματούν εδώ οι προλήψεις που είναι συνδεδεμένες με την Πρωτοχρονιά…
πολλά άτομα τη μέρα αυτή αποφεύγουν να πληρώνουν χρέος…
να δανείσουν λεφτά…
να δουλέψουν ή…
να δώσουν φωτιά….και…
όλα αυτά γιατί πιστεύουν ότι ….
ό,τι κάνει και πάθει κανείς αυτή τη μέρα θα εξακολουθεί να συμβαίνει όλο το χρόνο 

ΠΗΓΗ φωτογραφιών: Ρουβήμ Καρασάββας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Ρόδος στην Ιταλοκρατία 1ο μέρος.

Η Ρόδος στην Ιταλοκρατία 2ο μέρος.

Η Ρόδος στην Ιταλοκρατία 3ο μέρος.

Η Ρόδος επί Ιταλοκρατίας 1920 – 1940

Εγω σωπαίνω....Φτύνω!!!

Μου μιλούν για δικαιοσύνη....οι δικαστές, Μου μιλούν για ηθική...οι αγύρτες, Μου μιλούν για ζωή...οι δολοφόνοι, Μου μιλούν για όνειρα...οι έμποροι, Μου μιλούν για ισότητα...τα αφεντικά, Μου μιλούν για φαντασία...οι υπάλληλοι, Μου μιλούν για ανθρωπιά...οι στρατοκράτες, Εγω σωπάινω....Φτύνω.


ΡΟΔΟΣυλλέκτης: e-mail r.telxinas@yahoo.gr
Δείτε περισσότερες φωτογραφίες στον ΝΕΟ ΡΟΔΟΣυλλέκτη: http://rouvim.blogspot.com

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΙΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: http://rouvim.blogspot.com/
ΚΡΗΤΗΝΙΑ: http://www.kritinia.gr/
ΙΣΤΡΙΟΣ: http://istrio.blogspot.com/
ΣΟΡΩΝΗ: http://www.ampernalli.gr/
Dj news: http://fanenos.blogspot.com/
ΠΑΛΜΟΣ: http://www.palmos-fm.gr/
ΕΚΟΦΙΛΜ: http://www.ecofilms.gr/
ΡΑΔΙΟ1: http://www.radio1.gr/
http://www.ksipnistere.blogspot.com/
ΣΦΕΝΤΟΝΑ: http://gipas.blogspot.com/
ΡΟΔΟΣυλλέκτης: http://www.rodosillektis.com/
Η Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Ρόδου: http://opsrodou.gr/
ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ: http://www.hamogelo.gr
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ – ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ: http://rodosillektis.blogspot.gr/
Ιστοσελίδα του ΡΟΔΟΣυλλέκτη: http://www.rodosillektis.com/
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ: http://www.pnai.gov.gr
ΔΗΜΟΣ ΡΟΔΟΥ: http://www.rodos.gr/el/

Αρχειοθήκη ιστολογίου