Φλόμος: Ενα βότανο ευεργετικό για το αναπνευστικό σύστημα 10 πράγματα που θέλετε να μάθετε

Φλόμος – Βερμπάσκο: Φαρμακευτικές ιδιότητες 

Φλόμος: Ενα βότανο ευεργετικό για το αναπνευστικό σύστημα 

O φλόμος (Verbascum η λατινική ονομασία του) ή αλλιώς βερμπάσκος ο θάψος, είναι ένα διετές φυτό που βρίσκεται εύκολα στη φύση και χαρακτηρίζεται από τα μεγάλα και μαλακά φύλλα του. 

Είναι ένα κοινό βότανο από τα πιο πολύτιμα που υπάρχουν στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά τις θεραπευτικές του ιδιότητες με γκριζοπράσινα φύλλα και έντονα κίτρινα άνθη. Τα φύλλα και τα άνθη του συλλέγονται το καλοκαίρι, ενώ τον πρώτο χρόνο της ζωής του σχηματίζει μόνο φύλλα και τα άνθη ακολουθούν την επόμενη χρονιά. 

Είναι πολλά τα ονόματα με τα οποία είναι γνωστός ανά τον κόσμο και όλα έχουν να κάνουν με τη βελούδινη υφή του. Η κυριότερη χρησιμότητά του είναι το ότι αποτελεί παραδοσιακή θεραπεία για την ανακούφιση του βήχα και της συμφόρησης σε άτομα με ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος. Ο φλόμος συνιστάται από τους βοτανολόγους για τη θεραπεία του βήχα, του πονόλαιμου και του κρυολογήματος. 

Οταν συνδυαστεί με το νερό, οι φυτικές ίνες του φλόμου παράγουν μια ουσία σαν γλοιώδη βλέννα που χρησιμοποιείται για να μαλακώσει το λαιμό και να ανακουφίσει το έντερο, καθώς ο φλόμος παραδοσιακά χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία της διάρροιας και τις γαστρεντερικές ενοχλήσεις. Ορισμένες εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι ο φλόμος αναστέλλει την ανάπτυξη του βακτηριδίου της φυματίωσης και μπορεί αυτός να είναι ο λόγος που πήρε τη φήμη του ότι συμβάλλει στη θεραπεία της συγκεκριμένης ασθένειας. 

Οι μελέτες έχουν δείξει πως ο φλόμος έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες και πως σε συνδυασμό με τη γλοιώδη βλέννα του μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων των αιμορροΐδων. Επιθέματα κατασκευασμένα από έκχυση φλόμου έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της φλεγμονής και του έρπητα. Σε μια μελέτη φάνηκε ότι μπορεί να βοηθήσει στην εξάλειψη του ιού του έρπητα. 

Τα φύλλα και τα λουλούδια, αλλά ακόμα και οι ρίζες αυτού του φυτού είναι βρώσιμες και είναι εύκολο να τα στεγνώσετε και να τα χρησιμοποιήσετε για να φτιάξετε τα δικά σας φυτικά φάρμακα. Ωστόσο, οι σπόροι του φλόμου είναι δηλητηριώδεις γι’ αυτό μην τούς χρησιμοποιείτε στα φυτικά σκευάσματα, εάν τα προορίζετε για στοματική ή τοπική χρήση. 

Περίπου 2 κουταλάκια του γλυκού αποξηραμένο φυτό φλόμου σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θεραπεία του βήχα, για κυκλοφορική συμφόρηση ή για τη διάρροια. Πίνετε τρία φλιτζάνια ζεστό φλόμο σε καθημερινή βάση μέχρι να εξαφανιστούν τα συμπτώματα ή βάλτε το τσάι στο ψυγείο για να το χρησιμοποιήσετε για τη θεραπεία των αιμορροΐδων. Μπορείτε, επίσης, να βρείτε εμπορικά εκχυλίσματα που περιέχουν φλόμο στα περισσότερα καταστήματα υγιεινής διατροφής. 

Δεν υπάρχουν τοξικές επιδράσεις που να συνδέονται με τον φλόμο, αλλά μερικοί άνθρωποι μπορεί να αισθανθούν στομαχικές διαταραχές αν πάρουν αυτό το βότανο. 

Πηγή κειμένου: http://www.medinova.gr/flomos-ena-votano-eyergetiko-gia-anapneystiko-systima/

Φλόμος Περιγραφή: 

Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι Verbascum thapsus (Φλόμος ο θάψος). Ανήκει στην οικογένεια των Σκροφουλαριειδών. Στη ώρα μας το συναντούμε με τις ονομασίες φλόμος, μελισσαντρό, βερμπάσκο, καλάνθρωπος, γλώσσα, σπλόνος, λαμπάδα του Αγίου Ιωάννη, αγκάθαρος, αλισφακιά, αλεπουκιά, αϊκέρι, ασπίωνας. 

Η ονομασία φλόμος, εκτός από το Βερμπάσκο, λέγεται και για το Ευφόρβιο του Σιβθόρπιου καθώς και για το Ευφόρβιο το πλατύφυλλο (που χρησιμοποιούν στο ψάρεμα, γιατί περιέχει ουσίες που εμποδίζουν τα ψάρια να αναπνεύσουν από τα βράγχια και ανεβαίνουν στην επιφάνεια). Με την ονομασία καλάνθρωπος αποκαλείται και ο Μανδραγόρας. 

Είναι φυτό κοινό σε Ευρώπη και Μικρά Ασία. Πολλαπλασιάζεται μόνο του σε όλη την Ελλάδα και αναπτύσσεται σε χέρσα εδάφη, αναχώματα, ξηρά λιβάδια, χαλάσματα, ερείπια, ανάμεσα σε βράχους και στις άκρες των αγροτικών δρόμων. 

Είναι φυτό διετές που φτάνει από 50 έως 120 εκατοστά ύψος. 

Είναι απλό ή πολυδιακλαδιζόμενο. Τα φύλλα του είναι μεγάλα, ακέραια, μακρόστενα, λογχοειδή, παχιά, μαλακά, σκεπασμένα με γκριζοκίτρινες τρίχες. Τα άνθη είναι κίτρινα, με διάμετρο 2 έως 2,5 εκατοστά σε μακρόστενο στάχυ. Ο καρπός είναι κάψα ωοειδής, κάπως μυτερή. Οι σπόροι είναι μικροί, και ακανόνιστοι. 

Υπάρχουν 44 τουλάχιστον είδη του φυτού στη χώρα μας με παρόμοιες θεραπευτικές ιδιότητες όπως 

το Βερμπάσκο το πυκνανθές ή θαψίμορφο (το συναντούμε με τα ονόματα αλεπούσι, αλεπούκια, αλεπούσια), 

το Βερμπάσκο το μέλαν ή κολλώδες (το συναντούμε με τις ονομασίες μέλαινα, φλόμος, φλομόχορτο, αγριοσπλόνος, μελισσανδρύ, καλανδρούδια), 

το Βερμπάσκο το θαψοειδές (το συναντούμε με την ονομασία άγρια δενδρομολόχα), 

ο Θήλυς ή Κυματόφυλος (κοινώς φλασκίνα ή αβδελόχορτο ή μελίσαντρος), 

η Σίλφη (κοινώς σπειρί ή αγιαννόχορτο ή αγριόσπλονος) κ.α. 

Ένα άλλο είδος είναι το Verbascum undulatum (Βερμπάσκο το κυματώδες), το οποίο είναι το θηλυκό βερμπάσκο) τα άνθη του οποίου αν τα τρίψεις πάνω στις μυρμηγκιές τις περιορίζουν. Το είδος Verbascum densiflorum περιέχει ιριδοειδή γλουκονικά παρόμοια με αυτά του Πλαντάγκο, τα οποία έχουν την ιδιότητα να διεγείρουν την αποβολή του ουρικού οξέως από τα νεφρά. 

Ιστορικά στοιχεία: 

Ο φλόμος ήταν βότανο γνωστό από την αρχαιότητα. Ο Διοσκουρίδης αποκαλούσε Το φυτό βερμπάσκο το μέλαν. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τη ρίζα του φυτού σε περιπτώσεις αναπνευστικών προβλημάτων, διάρροιας, κράμπας, φλεγμονών των ματιών και ως επουλωτική. 

Ο Πλίνιος (77 μ.Χ.) αναφέρει πως «τα υποζύγια που δεν υποφέρουν μόνο από βήχα, αλλά και από σπασμένα πλευρά, ανακουφίζονται αν πιουν λίγο από το βότανο αυτό». 

Στη λαϊκή ιατρική του τόπου μας γνώριζαν τις θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού και το χρησιμοποιούσαν κύρια για διαταραχές του αναπνευστικού. Επίσης μούσκευαν άνθη του φυτού σε ελαιόλαδο για μερικές μέρες και χρησιμοποιούσαν το λάδι κατά της ωτίτιδας υπό μορφή σταγόνων για τα αυτιά. Παράλληλα το χρησιμοποιούσαν για τη δημιουργία χρωστικής που βάφει τα υφάσματα κίτρινα, πορτοκαλί ή καφέ.Τα φύλλα τα χρησιμοποιούσαν στο παρελθόν ως υποκατάστατο του καπνού, ενώ το τριχωτό χνούδι από τα φύλλα το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν φυτίλια για τις λάμπες πετρελαίου.

Στην Κρήτη το βότανο το ονομάζουμε μελισσαντρού. Οι χωρικοί έλεγαν για το φυτό ότι «κλαίει η Μελισσαντρού» γιατί το φυτό έχει την ιδιότητα όταν κτυπήσεις τον βλαστό με ένα ξυλαράκι να ρίχνει τα άνθη του μέσα σε 30 έως 60 δευτερόλεπτα. 

Τα παιδιά κτυπούσαν το φυτό λέγοντας «Μελισσαντρού, Μελισσαντρού, Μέλισσα κακομοίρα, τον άντρα σου σκοτώσανε και τα παιδιά σου πήραν και συ φορείς τα κίτρινα, βγάλε τα κακομοίρα». Η πτώση των ανθέων είχε απασχολήσει την Βοτανική Επιστήμη από το 1824 όπως αναφέρει ο Σπ. Μηλιαράκης στο «Εγχειρίδιο Βοτανικής». 

Συστατικά-χαρακτήρας: 

Το βότανο είναι ελαφρώς γλυκό, δροσερό και υγρό. Περιέχει γλίσχρασμα, κόμμι, σαπωνίνες, κιτρινόχρωμο πτητικό έλαιο, οξύ όμοιο με το ελαϊκό, μαλικό και φωσφορικό ασβέστιο, οξικό κάλιο, σάκχαρο, χλωροφύλλη, κίτρινη χρωστική (κροζετίνη, ξανθοφύλλη), ρητινώδη ύλη, μεταλλικά στοιχεία, φλαβονοειδή (εσπεριδίνη, βερβασκοσίδη), γλυκοσίδια (οκουμπίνη κ.α.). 

Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή: 

Το φυτό ανθίζει από Μάιο έως Σεπτέμβριο. Συλλέγεται όλο το καλοκαίρι. Για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες χρησιμοποιούνται τα ξηρά άνθη και φύλλα του φυτού κύρια, αλλά και η ρίζα. Τα φύλλα συλλέγονται πριν πάρουν καφέ χρώμα. Τα ξηραίνουμε στη σκιά. Αν το ξηρό βότανο βρεθεί σε υγρό περιβάλλον τα άνθη γίνονται καφέ και χάνουν τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. 

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις: 

Δρα ως αποχρεμπτικό, μαλακτικό, ήπιο διουρητικό, ήπιο ηρεμιστικό και επουλωτικό. Τα άνθη είναι ευεργετικά για το αναπνευστικό σύστημα. Τονώνουν τις βλεννογόνους μεμβράνες του αναπνευστικού, μειώνοντας τις φλεγμονές και διεγείροντας την παραγωγή υγρών, διευκολύνοντας έτσι την απόχρεμψη. 

Θεωρούνται ειδικό ίαμα για τη βρογχίτιδα, όταν υπάρχει έντονος βήχας με ερεθισμό του λαιμού. Συνδυάζεται άριστα με το Μαρρούβιο, το Βήχιο και τη Λομπέλια για τη θεραπεία της βρογχίτιδας. 

Οι αντιφλεγμονώδεις και μαλακτικές ιδιότητες κάνουν αποτελεσματικό το φυτό σε περιπτώσεις φλεγμονής της τραχείας και άλλων παρόμοιων καταστάσεων. 

Δρα θετικά σε παθήσεις του εντερικού σωλήνα και των ουροφόρων οδών. 

Για εξωτερική χρήσηέγχυση εν ψυχρώ του βοτάνου σε ελαιόλαδο είναι εξαιρετικό για να καταπραΰνει και θεραπεύσει κάθε φλεγμένουσα επιφάνεια στην επιφάνεια του δέρματος. 

Το αφέψημα των φύλλων βοηθά εξωτερικά σε πλύσεις για περιπτώσεις διάρροιας και δυσεντερίας, για επαλείψεις εγκαυμάτων, κνησμών ή λειχήνων, ενώ το ίδιο αφέψημα είναι καθαρτικό, υπακτικό. Τονώνει και καθαρίζει τα μάτια και κατευνάζει τις φλεγμονές των βλεφάρων. 

Αν και βασικά χρησιμοποιούμε φύλλα και άνθη, οι ρίζες δεν έχουν λίγες ιδιότητες. Οι ρίζες τεμαχισμένες και ξεραμένες γίνονται πολύ καλό διουρητικό αφέψημα, το οποίο είναι εξ ίσου αποτελεσματικό κατά των παθήσεων του στήθους, κατά του βήχα και κατά της υπερβολικής βλέννας, των φλεγμονών του στόματος και του λάρυγγα. 

Στην ομοιοπαθητική το χρησιμοποιούν για τους ίδιους λόγους που αναφέραμε καθώς επίσης και για τα παιδιά που συνεχίζουν να έχουν νυκτερινή ενούρηση όταν μεγαλώνουν. 

Παρασκευή και δοσολογία: 

Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε μία με δύο κουταλιές του τσαγιού ξηρά φύλλα ή άνθη και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 έως 15 λεπτά. Το ρόφημα το πίνουμε τρεις φορές την ημέρα. 

Σε βάμμα η δοσολογία είναι από 1 έως 4 ml τρεις φορές την ημέρα. 

Σε κατάπλασμα (με γάλα) τα φύλλα χρησιμοποιούνται κατά των πόνων από αιμορροΐδες και κατά των εξωτερικών φλεγμονών (καλόγερων, εξανθήματα κ.α.) 

Σε γαργαρισμούς σε συνδυασμό με ξύδι ή μέλι για στηθικά νοσήματα και παθήσεις του λαιμού. 

Σε ίδιες ποσότητες με το φασκόμηλο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε στο μπάνιο για την αντιμετώπιση των ρευματισμών. 

Προφυλάξεις: 

Το έγχυμα των ανθέων θέλει προσεκτικό σούρωμα για να μην περάσουν οι μικρές τρίχες που μπορούν να ερεθίσουν τον λαιμό και να προκαλέσουν βήχα. 

*Άρθρο του Σάκη Κουβάτσου στα Χανιώτικα Νέα 

Πηγή κειμένου: https://www.proionta-tis-fisis.com/flomos-vermpasko-farmakeftikes-idiotites/

Βερμπάσκο Verbascum sinuatum 

Verbascum sinuatum Βερμπάσκο 

Το κοινό Verbascum sinuatum Βερμπάσκο φύεται την άνοιξη σε υψόμετρο έως τα 800 μέτρα, σε αμμώδη παραλιακά εδάφη, σε ακαλλιέργητους αγρούς, σε άκρες δρόμων, ασβεστολιθικούς βράχους , σε βραχώδης και άγονες εκτάσεις, σε πετρώδεις πλαγιές και σε φρυγανότοπους. 

Επιστημονική ονομασία: Verbascum sinuatum L. 1753 

Ελληνική ονομασία: Βέρμπασκον το κολπωτόν 

Κοινή ονομασία: Ασπρίονας, Ζωχαδοβότανο, Κολλιαντρούδια, Μελίσσαντρος, Φλώμος, Φλομόχορτο, Wavy-leaves mullein 

Περιγραφή 

Το Βερμπάσκο είναι διετές φυτό της οικογένειας των Scrophulariaceae, με ύψος έως 2 μέτρα με βλαστό, όρθιο, ισχυρό, διακλαδωμένος από τη βάση, με λευκό ή κιτρινωπό χνούδι. 

Τα κατώτερα φύλλα του κατ εναλλαγή, μοιάζουν με διάταξη ροζέτας, λογχοειδή-προμήκη, πτεροσχιδή-κολπωτά και η περιφέρεια τους με κυματοειδείς διπλώσεις, μήκους 15-35 εκ. Τα ανώτερα φύλλα είναι επιφυεί περίβλαστα, κατ εναλλαγή, πολύ μικρότερα, με λιγότερο κυματοειδή χείλη. 

Τα ερμαφρόδιτα άνθη του είναι κίτρινα, με κοκκινωπή κηλίδα στη βάση τους, 5 έως 3 εκατοστά, σε ταξιανθία διακεκομμένου στάχυ ή βότρυ. Οι στήμονες είναι τριχωτοί πορτοκαλί χρώματος με βιολετί χνούδι. Ανθίζει Απρίλιο έως και τον Ιούλιο. 

Οι καρποί είναι κάψες υποσφαιρικές, πολύσπορες. 

Θεραπευτικές ιδιότητες: 

Το Verbascum sinuatum έχει πολύ σημαντικές αποχρεμπτικές, μαλακτικές, αντιφλεγμονώδεις, επουλωτικές και στυπτικές ιδιότητες, που το καθιστούν χρήσιμο σε αναπνευστικά προβλήματα και αιμορραγία των πνευμόνων και των εντέρων. Όλα τα μέρη του φυτού φαίνεται να έχουν ελαφρώς ηρεμιστικές και ναρκωτικές ιδιότητες. 

Τονώνει τις βλεννογόνους μεμβράνες του αναπνευστικού, μειώνοντας τις φλεγμονές, τη βλέννα και διεγείροντας την παραγωγή υγρών, διευκολύνοντας έτσι την απόχρεμψη, τη θεραπεία της βρογχίτιδα, τον έντονο βήχα και την καταρροή. Βοηθά στη θεραπεία της διάρροιας, σε παθήσεις του εντερικού σωλήνα και των ουροφόρων οδών. 

Ένα αφέψημα της ρίζας λέγεται ότι ανακουφίσει από το πονόδοντο και από τις κράμπες και τους σπασμούς, είναι αποτελεσματικό ως διουρητικό και κατά των παθήσεων του στήθους, του βήχα, της υπερβολικής βλέννας, των φλεγμονών του στόματος και του λάρυγγα. 

Τρόποι παρασκευής: 

Ως έγχυμα: σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό ρίχνουμε μία με δύο κουταλιές του τσαγιού ξηρά φύλλα ή άνθη και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 έως 15 λεπτά. Το ρόφημα το πίνουμε τρεις φορές την ημέρα. 

Αντενδείξεις: 

Το έγχυμα θέλει σούρωμα με φίλτρο του γαλλικού καφέ, για να μην περάσουν οι μικρές τρίχες που μπορούν να ερεθίσουν τον λαιμό και να προκαλέσουν βήχα. 

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. 

Πηγή κειμένου: https://www.agriamanitaria.gr/verbascum-sinuatum-%CE%B2%CE%B5%CF%81%CE%BC%CF%80%CE%AC%CF%83%CE%BA%CE%BF/

Φλόμος ή Βερμπάσκο: 10 πράγματα που θέλετε να μάθετε 

Θα το συναντήσετε σε όλη την Ελλάδα, σε χέρσα εδάφη, αναχώματα, ξηρά λιβάδια, χαλάσματα, ερείπια, ανάμεσα σε βράχους και στις άκρες των αγροτικών δρόμων. Μην το αγνοήσετε…

Στα μέρη μου το ονομάζουν φλόμο, είναι γνωστό επίσης ως βερμπάσκο καθώς και ως μελισσαντρό, καλάνθρωπος, γλώσσα, σπλόνος, λαμπάδα του Αγίου Ιωάννη, αγκάθαρος, αλισφακιά, αλεπουκιά, αϊκέρι, ασπίωνας. (Αγγλικά: Wooly or common mullein, flannel or velvet plant, Aaron’s rod, Adam’s flannel, beggar’s blanket, beggar’s flannel, beggar’s stalk, big taper, blanket herb, blanket leaf, bullock’s lungwort. 

Διαβάστε παρακάτω δέκα πράγματα που ίσως δεν γνωρίζεται για ένα ακόμη «δώρο» της ελληνικής φύσης 

1. Οι αρχαίοι Ελληνες χρησιμοποιούσαν τη ρίζα του φυτού σε περιπτώσεις αναπνευστικών προβλημάτων, διάρροιας, κράμπας, φλεγμονών των ματιών και ως επουλωτικό. Ο Πλίνιος (77 μ.Χ.) αναφέρει πως «τα υποζύγια που δεν υποφέρουν μόνο από βήχα, αλλά και από σπασμένα πλευρά, ανακουφίζονται αν πιουν λίγο από το βότανο αυτό». 

2. Ξέρετε από που βγήκε η γνωστή φράση «με φλόμωσες» Το 1835 η Αθήνα δεν είχε αποχετευτικό δίκτυο, οι υποδομές ήταν στοιχειώδεις και ο φλόμος φύτρωνε κοντά στα λιμνάζοντα νερά. Η παρουσία του φυτού, σε συνδυασμό με τη δυσάρεστη ατμόσφαιρα που δημιουργούνταν «γέννησε» την έκφραση «με φλόμωσες». 

3. Ο φλόμος χρησιμοποιούνταν, από την αρχαιότητα ακόμη, στο ψάρεμα. Συγκεκριμένα, έριχναν το γάλα του φλόμου μέσα στη θάλασσα, το οποίο είναι τοξικό, για να ζαλίσουν τα ψάρια, να τα «φλομώσουν» δηλαδή και να τα οδηγήσουν στην επιφάνεια. Ετσι, τα έπιαναν πιο εύκολα. Μία πρακτική που σήμερα είναι απαγορευμένη για την προστασία των ευπαθών αλιευμάτων… Σε περίπτωση πάντως που το γάλα αυτό έρθει σε επαφή με τη γλώσσα σας, θα «καίγεστε» για δύο-τρεις μέρες και θα χάσετε την αίσθηση της γεύσης. 

4. Στην Κρήτη το ονομάζουνε «μελισσαντρού». Οι χωρικοί έλεγαν για το φυτό ότι «κλαίει η Μελισσαντρού» γιατί το φυτό έχει την ιδιότητα όταν κτυπήσεις τον βλαστό με ένα ξυλαράκι να ρίχνει τα άνθη του μέσα σε 30 έως 60 δευτερόλεπτα. Τα παιδιά κτυπούσαν το φυτό λέγοντας «Μελισσαντρού, Μελισσαντρού, Μέλισσα κακομοίρα, τον άντρα σου σκοτώσανε και τα παιδιά σου πήραν και συ φορείς τα κίτρινα, βγάλε τα κακομοίρα». 

5. Στην Ινδία, ο φλόμος θεωρείται ισχυρός απέναντι στα κακά πνεύματα και τη μαγεία. Είναι κρεμασμένος πάνω σε πόρτες, στα παράθυρα και μεταφέρεται σε φακελάκια. Χρησιμοποιείται επίσης για να… εξορίσει δαίμονες και την αρνητικότητα. 

6. Ο φλόμος ή βερμπάσκο περιέχει βλέννα, σάκχαρα, σαπωνίνες, φλαβονοειδή, γλυκοσίδια, χρωστικές ουσίες, ταννίνη, κερί, ελάχιστο αιθέριο έλαιο, κουμαρίνη, θείο, μαγνήσιο και σίδηρο. 

7. Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία, το βερμπάσκο εκτιμάται ιδιαίτερα για την πολλαπλή θεραπευτική του δράση. Χρησιμοποιείται κυρίως για το βήχα και την καταρροή, τη βραχνάδα, τη βρογχίτιδα, τη λαρυγγίτιδα, το άσθμα και τον κοκίτη. Περιορίζει τους μυϊκούς σπασμούς που προκαλούν τον έντονο βήχα. Σύμφωνα με μελέτες, ο φλόμος έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιβακτηριδιακές ιδιότητες και σε συνδυασμό με τη γλοιώδη βλέννα του μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων των αιμορροΐδων καθώς και στην εξάλειψη του έρπητα. 

Το ρόφημα που φτιάχνεται από τα άνθη του, λειτουργεί ως ηρεμιστικό και βοηθά στην αντιμετώπιση της αϋπνίας. Ακόμη, είναι διουρητικός και συντελεί στη θεραπεία των φλογώσεων του ουροποιητικού συστήματος, εξουδετερώνοντας τους ερεθισμούς που προκαλεί το ουρικό οξύ. Στην ομοιοπαθητική, χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις παιδιών που συνεχίζουν να έχουν νυκτερινή ενούρηση και σε μεγαλύτερη ηλικία. 

8. Για εξωτερική χρήση, τονώνει και καθαρίζει τα μάτια και κατευνάζει τις φλεγμονές των βλεφάρων. Είναι μαλακτικός και πολύ καλό επουλωτικό για τις πληγές. Αν κάνετε με τα άνθη του λάδι, μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε σε λοιμώξεις των αυτιών, των αδένων, τις αιμορροΐδες και για εντριβές στα αρθριτικά. Το αφέψημα των φύλλων βοηθά εξωτερικά σε πλύσεις για περιπτώσεις διάρροιας και δυσεντερίας, για επαλείψεις εγκαυμάτων, κνησμών ή λειχήνων. 

9. Συλλογή: Τα φύλλα πρέπει να συλλέγονται στα μέσα του καλοκαιριού, πριν πάρουν καφέ χρώμα. Τα ξηραίνουμε στη σκιά. Τα άνθη πρέπει να συλλέγονται από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο, σε περίοδο που δε βρέχει. Τα ξηραίνουμε στη σκιά ή με τεχνητή θερμότητα που να μην ξεπερνά τους 40° C. Αν υπάρχει υγρασία, τα άνθη γίνονται καφέ και παύουν να είναι αποτελεσματικά. 

10. Παρασκευή και δοσολογία: 

Εγχυμα: Ρίξτε ένα φλιτζάνι βραστό νερό σε 1-2 κουταλιές του τσαγιού ξηρά φύλλα ή άνθη και αφήστε το για 10-15 λεπτά. Σουρώνετε, αφού βάλετε στο σουρωτήρι λίγο βαμβάκι για να συγκρατήσει το χνούδι του που είναι ερεθιστικό για το λαιμό. Πίνετε 2-3 φορές τη μέρα.

Βάμμα: 1-4 ml βάμματος 2-3 φορές τη μέρα. 

ΠΡΟΣΟΧΗ: Χρησιμοποιούνται τα φύλλα, τα άνθη, ακόμη και οι ρίζες, όχι όμως οι σπόροι, οι οποίοι είναι δηλητηριώδεις. 

* Το παραπάνω άρθρο δεν αποτελεί προτροπή ή συμβουλή, αλλά έχει ενημερωτικό χαρακτήρα. Αξίζει να υπενθυμίσουμε πως τα βότανα δεν αντικαθιστούν τα φάρμακα και είναι καλό για τη σωστή χρήση τους να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας. 

Με πληροφορίες από ellinikabaharika.gr, ftiaxno.gr, mixanitouxronou.gr 

Συντάκτης Θένια Μυλωθρίδου 

Πηγή κειμένου: https://www.life-events.gr/ygeia-epistimi/mitera-gi/flomos-i-vermpasko-10-pragmata-pou-thelete-na-mathete/

Φλόμος 

Φλόμος είναι η κοινή ονομασία στα ελληνικά του φυτού που φέρει το επιστημονικό όνομα Verbascum thapsus στα Λατινικά (Φλόμος ο θάψος) και ανήκει στην οικογένεια των Σκροφουλαριιδών (Scrophulariaceae). Πρόκειται για βότανο αυτοφυές και αρκετά κοινό σε Ευρώπη, Βόρεια Αφρική και Ασία, ενώ έχει μεταφερθεί και στην Αμερική και την Ωκεανία. Στην Ελλάδα ευδοκιμεί σε όλες τις περιοχές και κατά τόπους είναι γνωστό με διάφορα ονόματα, όπως μελισσαντρό, βερμπάσκο, καλάνθρωπος, γλώσσα, σπλόνος, λαμπάδα του Αγίου Ιωάννη, αγκάθαρος, αλισφακιά, αλεπουκιά, αϊκέρι, ασπίωνας, λέπενο (Αρκαδία). 

Περιγραφή 

Ο φλόμος είναι φυτό διετές, δικοτυλήδονο που φυτρώνει σε εδάφη ακαλλιέργητα, πετρώδη, στις άκρες δρόμων, σε λιβάδια και σε όχθες. Το φυτό αποτελείται συνήθως από έναν κεντρικό κορμό, αν και μπορεί να διακλαδίζεται και φθάνει σε ύψος μέχρι τα 2 μέτρα. Τον πρώτο χρόνο βγάζει μόνο φύλλα και αναπτύσσει τον κορμό του. Γύρω από αυτόν αναπτύσσονται σε αστεροειδή διάταξη πολλά πράσινα λογχοειδή, παχιά και ελαφρώς τριχωτά φύλλα.[2] Το δεύτερο χρόνο της ζωής του, στην κορυφή του φυτού εμφανίζονται τα άνθη του που έχουν κίτρινο χρώμα, είναι μικρά με διάμετρο 1.5-3 εκατοστά, με πολύ μικρό μίσχο, ενώ διαθέτουν πέντε κάλυκες και πέντε στήμονες. Η εποχή της ανθοφορίας του είναι από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο. Ο καρπός του είναι σε κάψα με ωοειδή μορφή και οι σπόροι του είναι μικροί και ακανόνιστου σχήματος. Υπάρχουν πολλά είδη του φυτού και περίπου 44 από αυτά βρίσκονται στην Ελλάδα. 

Ιστορικά στοιχεία 

Το φυτό φλόμος ήταν γνωστό από την αρχαιότητα και το χρησιμοποιούσαν για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Στον Θεόφραστο οφείλει το επίθετο "θάψος", καθώς αυτός έγραψε για ένα απροσδιόριστο βότανο στην αρχαία ελληνική αποικία Θάψος, κοντά στις Συρακούσες. Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει ως "βερμπάσκο το μέλαν", ενώ και ο Πλίνιος αναφέρεται στις θεραπευτικές του ιδιότητες. Όταν τον 19ο αι. η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους στερούνταν αποχετευτικού δικτύου και στα λιμνάζοντα νερά φυόταν ο φλόμος σε μεγάλους αριθμούς και δημιουργούσε δυσάρεστη ατμόσφαιρα. Έτσι προήλθε η φράση "μας φλόμωσε", ενώ έχει και την έννοια του "ζαλίζω" καθώς χρησίμευε και στο ψάρεμα για να ζαλίζει τα ψάρια. 

Χρήσεις 

Φαρμακευτική 

Από την αρχαιότητα η κατ εξοχήν χρήση του φυτού ήταν η φαρμακευτική. Αλλά και η σύγχρονη βοτανολογία του αποδίδει θεραπευτικές ιδιότητες και για αυτό το σκοπό μάλιστα καλλιεργείται. Για την παρασκευή φυσικών φαρμακευτικών σκευασμάτων χρησιμοποιούνται κυρίως τα άνθη και τα φύλλα του φυτού αφού αποξηρανθούν. Παραδοσιακά η χρήση του, μετά από κατάλληλη επεξεργασία, αποσκοπούσε στη θεραπεία αναπνευστικών προβλημάτων, στην αντιμετώπιση του βήχα, αλλά και διάφορων γαστρεντερικών διαταραχών. Αναφέρεται επίσης ότι διαθέτει διουρητικές, μαλακτικές, καταπραϋντικές, αντιβιοτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Σύγχρονες μελέτες ενισχύουν τις παραδοσιακές απόψεις για τις φαρμακευτικές χρήσεις του φλόμου. 

Ψάρεμα 

Μία ακόμη ενδιαφέρουσα παραδοσιακή χρήση του φυτού αυτού ήταν κατά το ψάρεμα σε ποτάμια, αλλά και στη θάλασσα. Οι παραδοσιακοί ψαράδες κοπάνιζαν αποξηραμένα φύλλα και κορμούς του φλόμου και τα κατέβαζαν μέσα σε σάκους στο βυθό της θάλασσα, σε σημεία όπου υπήρχαν ψάρια, και αυτά ζαλίζονταν και είτε έπεφταν εύκολα στα δίχτυα ή αναδύονταν. Με παρόμοιο τρόπο και σε ποτάμιες περιοχές χτυπούσαν φυτά φλόμου σε πέτρες και τα έριχναν στο νερό με αποτέλεσμα τα ψάρια να ζαλίζονται και να συλλέγονται. Πρέπει να σημειωθεί ότι σήμερα απαγορεύεται η αυστηρά η χρήση φυτικών ή χημικών ή εκρηκτικών ουσιών στο ψάρεμα. 

Πηγή κειμένου: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%BB%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82

Πηγή φωτογραφιών: Ρουβήμ Καρασάββας.