Το σπαράγγι (Asparagus officinalis) ήταν γνωστό στην αρχαία Αίγυπτο καθώς έχουν βρεθεί τοιχογραφίες στις πυραμίδες όπου πιστεύεται ότι χρονολογούνται γύρω στο 5000 π.Χ. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι το καλλιεργούσαν, μπορεί να ήταν και αυτοφυές.
Στην Μικρά Ασία πιστεύεται ότι καλλιεργήθηκε 2000 χρόνια πριν από την εποχή των Ρωμαίων, ήταν γνωστό φάρμακο για τον οδοντόπονο, καρδιοπάθεια, νύγματα εντόμων και άλλες περιπτώσεις. Από τη Μεσόγειο διαδόθηκε στη Βόρεια Ευρώπη και από εκεί στη Βόρεια Αμερική. Στη Βόρεια Ευρώπη διαδόθηκε η παραγωγή λευκών σπαραγγιών, ενώ στη Βόρεια Αμερική η καλλιέργεια πράσινου σπαραγγιού.
Στην Ελλάδα εμφανίστηκε ως άγριο, αυτοφυές φυτό σε πολλές υγρές, ημιορεινές περιοχές με την ονομασία «βλαστάρια». Γρήγορα εκτιμήθηκε η αξία του για τις διάφορες φαρμακευτικές και διαιτητικές του ιδιότητες, γι' αυτό και άρχισε η εντατική καλλιέργειά του.
Το άγριο σπαράγγι ήταν έδεσμα στα τραπέζια των πλουσίων από την εποχή ήδη που την Αίγυπτο όριζαν οι Φαραώ
Κείμενο: Ορέστης Δαβίας | Βιολόγος – ερευνητής, Συνεργάτης του Med Culture
Μέσα στο σκοτάδι της φωλιάς του το άγριο σπαράγγι όλο το χειμώνα τρέφεται από το χώμα προσμένοντας την κατάλληλη στιγμή για να ξεφυτρώσει. Λίγο μόνο να ζεστάνει ο καιρός και αμέσως μας αποκαλύπτει την αληθινή φύση του, εκείνη του ακραίου ηλιολάτρη και θρασύ διαλαλητή της άνοιξης. Το γρήγορο φούντωμά του μαζί φυσικά με το σχήμα που έχουν τα βλαστάρια του είναι οι λόγοι που από τ’ αρχαία χρόνια κατέχει μόνιμη θέση ανάμεσα στους παραστάτες του Έρωτα. Αδίκως βέβαια, καθώς μόνο διουρητική και αποτοξινωτική επίδραση έχει σε όσους το καταναλώνουν τακτικά τούτη την εποχή που αφθονεί σε ολόκληρη τη χώρα.
Το ‘χω δει να σμίγει ανοιξιάτικα με ξερολιθιές και να σκαρφαλώνει λόφους ενώ υπήρξε, θυμάμαι, μια εποχή που κάθε χρόνο γέμιζα καλάθια μαζεύοντάς άγρια σπαράγγια σε χέρσα χωράφια και κάτω από γέρικες ελιές. Πρόσεχα όμως πάντοτε αυτό που μου ’χαν δείξει, να κόβω δηλαδή μόνο το μαλακό τους μέρος, μισή σπιθαμή περίπου από την κορυφή, για να μπορεί εύκολα το φυτό να πετάξει νέους πλάγιους βλαστούς. Τώρα φυσικά που ο χρόνος έχει λιγοστέψει απελπιστικά, άλλοι τα μαζεύουν για μας και τα προμηθεύομαι έτσι από τη λαϊκή σε μικρά, τσιμπημένα στη τιμή, μάτσα. Ψωνίζω και από τα καλλιεργημένα ενίοτε, (μόνο από τα πράσινα όμως, τα λευκά μου κάνουν εντελώς άνοστα) τα οποία μπορεί μεν σε πάχος να υπερέχουν των αγρίων, σε γεύση όμως δεν πιάνουν μία μπροστά τους.
Δεν το πιστεύω μόνο εγώ αυτό, στους «Δειπνοσοφιστές» του, για να δώσω ένα μόνο παράδειγμα από τα πράγματι πολλά, ο πολύγνωρος Αθήναιος του 3ου αιώνα μ.Χ. κάνει πρώτα τη διάκριση ανάμεσα στα σπαράγγια του βάλτου και των βουνών για να ξεκαθαρίσει μετά πως πιο νόστιμα θεωρεί φυσικά τα άγρια. Από φυτολογικής σκοπιάς τα φαγώσιμα άγρια ελληνικά σπαράγγια (κατά περιοχές γνωστά ως σπαραγγούδια και αγρέλια) είναι τα είδη Asparagus officinalis, A. acutifolius και A. aphyllus, με το πρώτο να αποτελεί τη βάση για την πολύ κερδοφόρα σε πολλές χώρες σπαραγγοκαλλιέργεια.
Από πλήθος ιστορικών πηγών γνωρίζουμε πως το άγριο σπαράγγι ήταν έδεσμα στα τραπέζια των πλουσίων από την εποχή ήδη που την Αίγυπτο όριζαν οι Φαραώ. Η καλλιέργεια του σπαραγγιού άρχισε όταν πια το εμπόρευμα που έστελναν οι κατακτημένες επαρχίες δεν μπορούσε να ικανοποιήσει την τεράστια ζήτηση λόγω των συμποσίων που διοργάνωναν οι σπάταλοι καλοφαγάδες της αρχαίας Ρώμης.
Εμείς όμως καταπιανόμαστε εδώ με το άγριο σπαράγγι που δεν τις σηκώνει τέτοιου είδους ακρότητες, αλλά ταιριάζει πολύ περισσότερο με μια μαγειρική που πρεσβεύει την ειλικρίνεια και τιμά την απλότητα.
Πρώτα απ’ όλα καθαρίστε τα από τα σκληρά τους μέρη και δέστε τα σε ματσάκι. Επειδή οι τρυφερές κορυφές τους βράζουν πολύ νωρίτερα από το υπόλοιπο μέρος, τοποθετήστε τα όρθια σε μια σκεπασμένη κατσαρόλα με το αλατισμένο νερό να φτάνει μέχρι τη μέση τους. Βράστε τα για λίγα μόνο λεπτά, διατηρώντας τα οπωσδήποτε «al dente» και απολαύστε τα ζεστά με μόνη προσθήκη λαδολέμονο και πιπέρι.
Επειδή όταν τα βρίσκω αγοράζω μπόλικα, όταν πια κουράζομαι να τα τρώω σαλάτα (παραλίγο να το ξεχάσω, πίνω πάντοτε με λίγο λεμόνι το ζουμί τους), τα ρίχνω μόλις κρυώσουν στο τηγάνι και σπάω από πάνω δυο φρέσκα αυγά. Την θαυμάσια αυτή ομελέτα προτιμώ να τη σερβίρω, φέρνει στο πιο κιμπάρικο έτσι, διπλωμένη, τη συνοδεία καψαλισμένου ψωμιού.
Πηγή κειμένου: https://www.elculture.gr/blog/article/%ce%ac%ce%b3%cf%81%ce%b9%ce%bf-%cf%83%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ac%ce%b3%ce%b3%ce%b9/
Σπαράγγια: 10 εκπληκτικά οφέλη για την υγεία
Πολλοί αποφεύγουν τα σπαράγγια επειδή μετά την κατανάλωσή τους διαπιστώνουν μια διαφορετική μυρωδιά στα ούρα τους.
Ο λόγος είναι ότι τα σπαράγγια περιέχουν την ουσία μερκαπτάνη -ένωση του θείου- που διασπάται σε δύσοσμα χημικά συστατικά.
Πριν αποκλείσετε όμως γι’ αυτό το λόγο τα σπαράγγια από τη διατροφή σας, πρέπει να ξέρετε ότι είναι μια υπερτροφή με σημαντικά οφέλη για την υγεία.
Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και μέταλλα, όπως βιταμίνες A, C, E, K και B6, καθώς και φυλλικό οξύ, σίδηρο, χαλκό, ασβέστιο, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες.
Δείτε αναλυτικά στην παρακάτω gallery όλα τα οφέλη από την κατανάλωση σπαραγγιών:
Πηγή: health.com
Πηγή κειμένου: https://www.onmed.gr/diatrofi/story/377401/sparaggia-10-ekpliktika-ofeli-gia-tin-ygeia-eikones
Οι θεραπευτικές ιδιότητες του σπαραγγιού
Μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισης χρόνιων προβλημάτων υγείας
«Κάτοικος» της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης το σπαράγγι έρχεται να συμπληρώσει τα φαρμακευτικά βότανα που χρησιμοποιούν οι Έλληνες. Αγαπημένη λιχουδιά των αρχαίων, όπως μαρτυρούν τα κείμενα και σύμφωνα με τον Θεόφραστο, αποτελούσε αγαπημένο έδεσμα και των Θεών.
Η λατινική του ονομασία είναι Asparagus officinalis L. και στην ελληνική γλώσσα εμφανίζεται με την ονομασία Ασπάραγγος ο φαρμακευτικός, ενώ ο Θεόσφραστος με τον Διοσκουρίδη το ονόμαζαν ν ασφάραγο. Η ιστορία τους ξεκινά το 3000π.Χ. και λατρεύτηκε από αρχαίους Αιγύπτιους, τους Έλληνες, τους Ρωμαίους. Στον 21ο αιώνα, έχει κατακτήσει τις αγορές και τα νοικοκυριά από τη Βόρεια Αμερική ως την Αυστραλία.
Στη χώρα μας, το σπαράγγι είναι αυτοφυές και μπορείτε να συναντήσετε διάφορα είδη του, ανάλογα με την περιοχή, λόγω της εξαιρετικής βιοποικιλότητας. Τα τελευταία χρόνια, καλλιεργείται για να καλύψει την αυξημένη ζήτηση, αφού όλο και περισσότερος κόσμος ανακαλύπτει την εξαιρετική θρεπτική του αξία και τα οφέλη που προκύπτουν από την κατανάλωσή του.
Τα πράσινα σπαράγγια οφείλουν το χρώμα τους στην χλωροφύλλη που συντίθεται με την έκθεση τους στον ήλιο. Τα λευκά είναι σπαράγγια καλλιέργειας και σκεπάζονται με χώμα ώστε να διατηρούν το λευκό χρώμα τους. Υπάρχουν σπαράγγια και σε ιώδη απόχρωση για όσα έχουν εκτεθεί λίγες μόνο ώρες στο χάδι του ήλιου.
Τα 100γρ βρασμένων σπαραγγιών αποδίδουν μόλις 22 θερμίδες. Δεν περιέχουν κορεσμένα λιπαρά ή χοληστερόλη. Είναι πολύ καλή πηγή φυτικών ινών, αφού μόλις τα 100 γρ. μπορούν να καλύψουν το 8% των ημερήσιων αναγκών μας. Αποτελούν εξαιρετική πηγή βιταμίνης Α, βιταμίνης C, βιταμίνης Ε, βιταμίνης Κ, θειαμίνης, ριβοφλαβίνης, νιασίνης και φυλλικού οξέος. Καλή πηγή μετάλλων και ιχνοστοιχείων όπως το σελήνιο, τον σίδηρο και φώσφορο, το κάλιο, τον χαλκό και το μαγγάνιο. Είναι καλή πηγή βιταμίνης Β6, ασβεστίου, μαγνησίου και ψευδαργύρου. Τέλος, είναι και φυτική πηγή πρωτεΐνης, με απόδοση 2γρ στα 100γρ λαχανικών.
Αν καταναλωθούν ωμά, θα εξασφαλίσετε 27-40% περισσότερες βιταμίνες, που συνήθως χάνονται, λόγω της θερμικής επεξεργασίας ή παρασύρονται με το νερό που χύνεται.
Διαλέξτε τα σφιχτά και τραγανά αν προσπαθήσετε να τα σπάσετε. Θα πρέπει να έχουν ένα ωραίο και λαμπερό χρώμα που να αποδεικνύει την φρεσκότητά τους. Διατηρήστε τα στο ψυγείο, τυλιγμένα σε χαρτί και μέσα σε σακούλα ή φαγητοδοχείο για μερικές μέρες (2 έως 4) ή εναλλακτικά βάλτε τα στην κατάψυξη, αφού πρώτα τα επεξεργαστείτε ελαφρώς, βράζοντάς τα. Προτιμήστε να έχουν την ίδια διάμετρο γιατί θα είναι πιο εύκολο το μαγείρεμά τους αφού θα χρειαστούν τον ίδιο χρόνο.
Οι θεραπευτικές ιδιότητες του σπαραγγιού ήταν γνωστές από την αρχαιότητα, με ένθερμους υποστηρικτές τον Ιπποκράτη και τον Διοσκουρίδη. Αργότερα, το χρησιμοποίησαν οι φαρμακοποιοί παρασκεύαζαν ένα σιρόπι με βάση τα σπαράγγια και τα προωθούσαν ως διουρητικό.
Πλέον, μέσα από έρευνες έχει αποδειχθεί ότι έχουν εξαιρετική αντιφλεγμονώδη δράση, που οφείλεται στα φλαβονοειδή όπως η κερκετίνη, η ρουτίνη και οι άλλες ουσίες.
Επίσης, έχει βρεθεί ότι περιέχουν ικανοποιητική ποσότητα ινουλίνης, πρεβιοτικού, που βοηθά στην καλή κατάσταση του πεπτικού συστήματος, στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του ορθού και στην αύξηση της απορρόφησης θρεπτικών συστατικών.
Μεγάλη ποικιλία αντιοξειδωτικών ουσιών μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισης χρόνιων προβλημάτων υγείας, όπως ο διαβήτης τύπου ΙΙ και τα καρδιαγγειακά, αλλά και πολλών περιπτώσεων καρκίνου, εξαιτίας της μείωσης του οξειδωτικού στρες στον οργανισμό. Μεταξύ αυτών είναι η γλουταθειόνη, η βιταμίνη C, η β- καροτίνη, η βιταμίνη Ε και ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο και το σελήνιο.
Ακόμη, η υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βοηθά στον μεταβολισμό των υδατανθράκων και τη ρύθμιση των επιπέδων της ομοκυστεΐνης για την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων. Στην πρόληψη των καρδιαγγειακών βοηθά επίσης η υψηλή περιεκτικότητα του σπαραγγιού σε φυτικές ίνες και ασπαραγίνη, που δρα ευεργετικά με την ισχυρή διουρητική της δράση.
Τέλος, τα σπαράγγια περιέχουν σαπωνίνες, που έχουν αντικαρκινικές και αντιφλεγμωνώδεις ιδιότητες και μπορούν να βελτιώσουν την αρτηριακή πίεση, την ευγλυκαιμική κατάσταση και την έχουν ευεργερτικά οφέλη στα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
Χρειάζεται όμως πολλή προσοχή στην κατανάλωσή τους, από όσους δεν μπορούν να μεταβολίσουν τις πουρίνες.
Τα σπαράγγια συλλέγονται την άνοιξη, μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου. Στο διαιτολόγιό σας μπορείτε να τα εντάξετε ως συνοδευτικό, σε σαλάτα, ορεκτικό ή σε σφουγγάτο (με αυγά), που αποτελεί ένα εκλεκτό και παραδοσιακό πιάτο της Κρητικής γαστρονομίας.
Πηγή: mednutrition.gr
Πηγή κειμένου: https://www.newsbeast.gr/health/arthro/370649/oi-therapeutikes-idiotites-tou-sparaggiou
Πηγή φωτογραφιών: Ρουβήμ Καρασάββας.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου