Λάμιο το πορφυρό (Lamium purpureum)
Άλλο ένα μελισσοκομικό φυτό που ανθίζει σχεδόν ολόκληρο τον χρόνο, ζιζάνιο που φύεται σε καλλιέργειες, κήπους, χωράφια, ερείσματα οδών, φράχτες, τοίχους, ακόμη και σε γλάστρες. Πολλαπλασιάζεται με σπόρους και έχει ρηχό ριζικό σύστημα. Αναπτύσσεται σε όλων των ειδών τα εδάφη αρκεί να υπάρχει η ανάλογη υγρασία.
Πόα μονοετής, φτάνει σε ύψος στα 30 εκατοστά με πλούσιο καρδιόσχημο φύλλωμα.
Υπάρχουν 40 έως 50 είδη στην οικογένεια Lamiaceae. Το Λάμιο το πορφυρό, το συναντάμε σε ολόκληρη την Ευρώπη και τα κράτη που ευρίσκονται νότια της λεκάνης της Μεσογείου.
Η επιστημονική του ονομασία είναι Lamium purpureum, (Λάμιο το πορφυρό ή Λάμιο το μοβ). Λέγεται πως προέρχεται από την Λατινική λέξη Lamium (έλασμα). Άλλη εκδοχή είναι πως η ονομασία του προέρχεται από το δύσμορφο πλάσμα της Ελληνικής μυθολογίας, την Λάμια, αν το παρατηρήσουμε με λίγη φαντασία.
Μεγάλη είναι η επουλωτική δράση του λάμιου σε έλκη και εκδορές του δέρματος
Στην χώρα μας το συναντάμε και με τα παρακάτω κατά τόπους ονόματα, δωδεκάνθι, μοβίτσα, μπαλιμπάμπα, λαβρόχορτο, Αρχάγγελος, νεροτσουκνίδα ή νεροτσουνίδα, κλπ.
Είναι ένα πολύ χρήσιμο φυτό στην παραδοσιακή φαρμακευτική τέχνη επειδή έχει αντισπασμωδικές, αιμοστατικές και αναλγητικές ιδιότητες.
Η λαϊκή παράδοση θέλει το Λάμιο να φέρνει την ευθυμία, το γέλιο, τονώνει το πνεύμα και να διώχνει την μελαγχολία. Μεγάλη είναι η επουλωτική δράση του λάμιου σε έλκη και εκδορές του δέρματος.
Μελισσοκομικό ενδιαφέρον
Είναι ένα πολύ καλό μελισσοκομικό φυτό διότι δίνει μέσα στον χειμώνα γύρη με πολλά ωφέλιμα συστατικά για τις μέλισσες και κάποιες ποσότητες νέκταρος με σχετικά καλά ζάχαρα. Οι μέλισσες το επισκέπτονται συχνά τον Φεβρουάριο και Μάρτιο, όταν όμως υπάρχουν και άλλες ανθοφορίες με περισσότερα ζάχαρα στο νέκταρ, τότε το επισκέπτονται μόνον για να συλλέξουν γύρη όλους τους μήνες της άνοιξης.
Οι Έλληνες καλλιεργητές πρέπει να γνωρίζουν πως εφαρμογή φυτοφαρμάκων κατά την διάρκεια της ημέρας κάνει κακό στην παραγωγή τους.
Κ. Μυγδανάλευρος
Λάμιο το πορφυρό, νεροτσουνίδα, ( Lamium purpureum )
Πόα μονοετής, χνουδωτή.
Βλαστοί πολλοί με ύψος που φτάνει, έως και τους 30 πόντους.
Τα φύλλα είναι με μίσχο, σε σχήμα καρδιάς χνουδωτά.
Τα παράνθια φύλλα είναι μικρά κοκκινωπά.
Τα άνθη του είναι μικρά πορφυρού χρώματος, έχει στεφάνη σωληνοειδή, που καταλήγει σε δύο χείλη.
Το πάνω χείλος είναι ακέραιο και το κάτω τρίλοβο.
Προέρχονται από την Ευρώπη και την Ασία .
Στην Ελλάδα υπάρχει και το είδος Lamium intergrifolia,
με την ονομασία λαβρόχορτο, που ανθίζει Μάρτιο μέχρι και Μάιο και η γύρη του, έχει χρώμα πορτοκαλοκίτρινο.
Ενώ οπτικά μοιάζει πολύ με την τσουκνίδα, λόγω ομοιότητας των φύλλων, δεν έχει καμία σχέση.
Ξεχωρίζει επειδή στην επαφή με το δέρμα , δεν νιώθουμε το τσίμπημα, (κνησμό στα χέρια).
Αυτοφύεται σε ξηρά πετρώδη και βραχώδη εδάφη σε όλη την Ελλάδα.
Πολλαπλασιάζεται με σπόρο και μοσχεύματα.
Ανθίζει Μάρτιο Απρίλιο.
Δίνει νέκταρ και γύρη κατακόκκινου χρώματος
Λάμιο το πορφυρό
Η επιστημονική του ονομασία είναι Lamium purpureum, (Λάμιο το πορφυρό). Πιθανή εκδοχή του ονόματός του η Λατινική λέξη Lamium (έλασμα). Άλλη εκδοχή είναι πως η ονομασία του προέρχεται από το δύσμορφο πλάσμα της Ελληνικής μυθολογίας, την Λάμια. Αναφέρεται επίσης ότι ονομάστηκε έτσι λόγω της εμφάνισης του και από την Ελληνική λέξη "λαιμός". Άλλες κοινές ονομασίες που συναντάμε κατά τόπους στην Ελλάδα: Λαβρόχορτο, Νεροτσουκνίδα, Δωδεκάνθι, Πορφυρός Αρχάγγελος κλπ. Διεθνώς το συναντάμε και ως red-deadnettle (κόκκινη νεκρή τσουκνίδα). Ανήκει στην οικογένεια Labiaceae, στο γένος Lamium και είναι το είδος L. Purpureum. Το Λάμιο ‘ζει¨ σχεδόν σε όλη την Ευρώπη καθώς και στις χώρες της Μεσογείου, της ΝΔ Ασίας και της Αμερικής. Είναι ένα ποώδες μονοετές φυτό που φθάνει το πολύ μέχρι 30εκ ύψος. Ζιζάνιο που φύεται σχεδόν παντού, στις άκρες των δρόμων, σε πρασιές, ακαλλιέργητα εδάφη, κήπους, δάση αλλά και σε χωράφια που δεν έχουν πέσει ζιζανιοκτόνα. Έχει ρηχό ριζικό σύστημα και αναπτύσσεται σε όλων των ειδών τα εδάφη αρκεί να υπάρχει η ανάλογη υγρασία. Είναι από τα πρώτα φυτά της Άνοιξης (ανθίζει και από μέσα Φλεβάρη), έχει πορφυρά άνθη και μπορούμε να το συναντήσουμε ως και τα μέσα Οκτώβρη σε κάποιες ορεινές και υγρές περιοχές. 
Ο βλαστός είναι ρόδινος προς την βάση, τετραγωνικός, σαρκώδης και άτριχος. Το Λάμιο είναι ερμαφρόδιτο (έχει αρσενικά και θηλυκά όργανα) και η επικονίαση γίνεται από τις μέλισσες. Τα φύλλα είναι έμμισχα, καρδιοειδή, οδοντωτά, χνουδωτά, ενώ τα παράνθια φύλλα σχηματίζουν πυραμίδα, είναι κρεμαστά και λίγο κοκκινωπά στην βάση τους. Πολλαπλασιάζεται με σπόρους.
Δραστικές ουσίες:
Περιέχει βλεννώδεις ουσίες, φλαβόνες, σάκχαρα, αιθέριο έλαιο, σαπωνίνες (μικρή συγκένρωση), ταννίνες, ιριδοειδή και φλαβονοειδή γλυκοσίδια, αμίνες (ισταμίνη), χλωρογενικό οξύ, ρουτίνη κλπ
Ιδιότητες – Χρήσεις:
Παραδοσιακά και από πολύ παλιά αναφέρεται ότι το Λάμιο είναι στυπτικό, διουρητικό, χολαγωγό και καθαρτικό. Είναι αιμοστατικό και ιδιαίτερα χρήσιμο για τον έλεγχο οποιασδήποτε είδους αιμορραγίας, ενώ τα φρέσκα φύλλα μπορούν να εφαρμοστούν σε εξωτερικές πληγές, έλκη και εκδορές του δέρματος, τραύματα. Ρυθμίζει την εμμηνορρυσιακή αιμορραγία, μειώνει πάρα πολύ την εμμηνορροϊκή ροή και μητρορραγία, ανακουφίζει τον πόνο της εμμηνόρροιας. Βοηθάει παρά πολύ στην φυσική αντιμετώπιση της διάρροιας και με την μορφή κομπρέσας εξωτερικά στις αιμορροΐδες και την φλεβίτιδα.
Έχει επίσης αντισπασμωδικές, αναλγητικές, αντιβακτηριδιακές, αντισηπτικές, εφιδρωτικές και αντιφλεγμονώδες ιδιότητες. Χρησιμοποιείται για την καταρροή, τη βρογχίτιδα, το κρύωμα και έχει αποχρεμπτική δράση. Τα φύλλα του φυτού είναι πολύ αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση της λευκόρροιας, της προστατίτιδας και της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη. Είναι ηρεμιστικό και χαλαρωτικό βότανο και πίνεται ως έγχυμα σε αϋπνίες και στρεσογόνες καταστάσεις. Ως κρύο έγχυμα σε νερό χρησιμοποιείται για την υγιεινή των οφθαλμών και ως βάμμα για την αντιμετώπιση της ακμής. Υπάρχουν αναφορές και για χρήση σε αρθριτικούς πόνους. 
Μελέτη του Πανεπιστημίου της Άγκυρας Gazi University 2008, κατέληξε ότι το φυτό έχει αξιοσημείωτες αντιφλεγμονώδεις και αντινοσοκανικές ιδιότητες. Ενδιαφέρον έχει η μελέτη του πανεπιστημίου της Σόφιας (τμήμα Βιολογίας & τμήμα Μικροβιολογίας) το 2013 για την αντιμικροβιακή δραστηριότητα in vivo & in vitro εκχυλισμάτων Lamium Album. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το Λάμιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φυσική πηγή αντιμικροβιακών ουσιών ως εναλλακτική λύση στα χημικά θεραπευτικά.
Το Λάμιο είναι βρώσιμο και μαγειρεύεται όπως το σπανάκι ή εναλλακτικά γίνεται και σούπα. Έχει μελισσοκομικό ενδιαφέρον, δίνει γύρη με πολλά ωφέλιμα συστατικά (σε εποχή που υπάρχουν ελάχιστες ανθοφορίες) και κάποιες ποσότητες νέκταρος με σχετικά καλά ζάχαρα.
Ανεπιθύμητες ιδιότητες:
Σε όλες τις έγκυρες παρουσιάσεις και επιστημονικές μελέτες που βρήκα στο διαδίκτυο δεν υπάρχει αναφορά για ανεπιθύμητες ιδιότητες και αλλεργίες από την χρήση του Λάμιου. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ακίνδυνο, αφενός γιατί υπάρχει πλειάδα και άλλων έγκυρων αναφορών που δεν μελέτησα και αφετέρου ο κάθε οργανισμός είναι μοναδικός και έχει τις δικές του ισορροπίες και ιδιαιτερότητες. Η χρήση του βοτάνου για θεραπευτικούς σκοπούς είναι προσωπική ευθύνη του καθενός και πρέπει να παίρνεται με την σύμφωνη γνώμη ενός ειδικού γιατρού. 
Στον Βοτανόκηπο αυτή την εποχή συλλέγουμε Λάμιο από το αυτοφυές που υπάρχει στο χωράφι μας, όπου καλλιεργούμε με φυσικές μεθόδους άλλα βότανα. Από μέσα Απριλίου θα είναι αποξηραμένο και διαθέσιμο για όποιον/ια ενδιαφέρεται.
Πηγές:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3847403/
https://practicalplants.org/wiki/Lamium_purpureum
https://elmaskincare.com/
www.usda.gov/
www.wikipedia.gr
ΠΗΓΗ κειμένου: http://botanokipos.blogspot.com/2019/04/blog-post.html
Ιατρικές συνταγές με λάμιο
Γράφτηκε από την Σαββούλα Μάλλιου Κριαρά
Το λάμιον ή λαβρόχορτο ή νεροτσουκνίδα
Το λάμιο ή λαβρόχορτο ή Lamium amplexicaule ή λάμιο το μοσχάτο ή Lamium moschatum ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae).
Το Lamium amplexicaule είναι ετήσιο ή διετές φυτό, πορφυρώδες, με άσχημη οσμή, πικρό που φθάνει τους 40 πόντους. Έχει φύλλα καρδιοειδή, ωοειδή, οδοντωτά, έμμισχα, ρητιδωτά, πράσινα ή κοκκινωπά. Τα άνθη είναι ρόδινα με στεφάνη με κάτω χείλος δίλοβο. Ανθίζει από Δεκέμβριο μέχρι Μάιο.
Το Lamium moschatum μοιάζει με την τσουκνίδα, μόνο που το φυτό είναι λείο. Στο λάμιο το μοσχάτο τα άνθη είναι άσπρα. Ανθίζει από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάρτιο και υπάρχει στα πεδινά μέρη και σε υγρούς τόπους.
Η ρίζα είναι ινώδης και έρπει. Ο καρπός είναι αχαίνιο τριγωνικό.
Τα βρίσκετε σε καλλιεργούμενους και χέρσους αγρούς και λιβάδια στην ορεινή ζώνη, αλλά και σε ακαλλιέργητα και υγρά μέρη. Μπορεί να καλλιεργηθεί με σπόρους την άνοιξη.
Χρήσιμα μέρη λάμιου
Οι ανθισμένες κορυφές που είναι πικρές αλλά πιο ευεργετικές και τα άνθη μόνο δίνουν ένα αρωματικό τσάι με ευχάριστη γεύση.
Δραστικές ουσίες λάμιου
Περιέχουν βλέννα, ταννίνη και φλαβονοειδή γλυκοσίδια, δεψικές και γλειώδεις ουσίες, σαπωνίνες, αιθέριο λάδι, χολίνη και χισταμίνη.
Ιδιότητες και ενδείξεις λάμιου
Είναι φυτό μελιτογόνο, στυπτικό, επουλωτικό, αντικαταρροϊκό και κατά των αιμορραγιών.
Έχει αποχρεμπτικές, διουρητικές και μαλακτικές ιδιότητες.
Χρησιμοποιείται στα βρογχικά, στο βήχα με φλέγματα και σε φλεγμονές του αναπνευστικού.
Σαν διουρητικό συστήνεται σε φλεγμονές του ουροποιητικού και σε διόγκωση του προστάτη.
Το αφέψημα χρησιμοποιείται στην λευκόρροια και σε λοιμώξεις της μήτρας.
Τακτοποιεί την ακανόνιστη έμμηνο ρύση.
Χρησιμοποιείται κατά της καταρροής του αναπνευστικού συστήματος.
Για τις παθήσεις του πεπτικού συστήματος χρησιμοποιείται λόγω των μαλακτικών του ιδιοτήτων.
Βοηθά σε ηπατική ανεπάρκεια.
Βοηθά σε δερματολογικά προβλήματα από αναφυλαξία.
Κατά της αϋπνίας.
Κατά της αναιμίας.
Χρήσιμες ιατρικές συνταγές με λάμιο
Έγχυμα: Αφήνετε 4 κουταλάκια του καφέ σε 3 ποτήρια καυτό νερό για λίγα λεπτά, σουρώνετε και πίνετε 3 φορές την ημέρα.
Αφέψημα με ανθισμένες κορυφές: Τσάι με 10 γραμμάρια σε 1000 γραμμάρια νερό ή βράζετε 30 γραμμάρια ανθισμένες κορυφές ή 5 κουταλάκια καφέ ξηρό φυτό σε 3 ποτήρια νερό για 2 λεπτά και το αφήνετε για άλλα 5 και πίνετε 3 ποτήρια την ημέρα. Κάνει για πλύσεις εσωτερικές και εξωτερικές. Στη λευκόρροια το κάνετε για 3 εβδομάδες. Το αφέψημα με κομπρέσες τοποθετείται σε πληγές, αποστήματα και κιρσούς.
Αφέψημα με άνθη: Δύο κουταλιές της σούπας ανθέων σε ένα κιλό νερό και πίνετε 2 ποτήρια την ημέρα.
Ως σκόνη: Τοποθετείται σε σούπα ή σε λαχανικά.
Ως βάμμα: 30 σταγόνες πολλές φορές την ημέρα σε λίγο νερό ή στο τσάι. Βάζετε σε ένα γυάλινο μπουκάλι ψιλοκομμένο φυτό, χωρίς να το πιέσετε, καλύπτετε με οινόπνευμα και αφήνετε για 10 ημέρες, ανακατεύοντας συχνά.
Χυμός: σε ποσότητα 120 γραμμάρια την ημέρα.
Επίσης, το φυτό μαγειρεύεται, όπως το σπανάκι (λάμιο μοσχάτο).
Λάμιο, θεραπευτικές ιδιότητες και τρόποι χρήσης
Το Λάμιο ή Νεροτσουκνίδα ή Αρχάγγελος ή Λαβρόχορτο (Lamium spp.) είναι πολυετές, ποώδες φυτό που φτάνει μέχρι και το ένα μέτρο σε ύψος. Ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Lamiaceae)και φύεται σε περιοχές της Ευρώπης και της Δυτικής Ασίας στις άκρες του δρόμου και σε σκιερά δασώδη μέρη. Η ονομασία «νεροτσουκνίδα» προέρχεται από την ομοιότητα του φυτού με την τσουκνίδα, ωστόσο τα φύλλα της δεν ερεθίζουν το δέρμα όπως η τελευταία. Υπάρχουν πολλά είδη, με παραπλήσιες ιδιότητες, εκ των οποίων τα πιο διαδεδομένα είναι το λευκό (Lamium album) και το πορφυρό είδος (Lamium purpureum). Η λέξη λάμιο και η αντίστοιχη λατινική ονομασία lamium προέρχονται από την ελληνική λέξη λαιμός λόγω του χαρακτηριστικού σχήματος του άνθους του. Η ονομασία αρχάγγελος οφείλεται στην άνθηση του φυτού γύρω από την ημερομηνία εορτασμού του Αρχάγγελου Μιχαήλ (8η Μαϊου). Σε μερικές χώρες τα φύλλα και τα άνθη του φυτού προστίθενται σε σαλάτες ή και μαγειρεύονται ως λαχανικό (σε σούπες κλπ.) όπου οι χρήσεις του συχνά αντικαθιστούν το σπανάκι.
Ως θεραπευτικό βότανο (medicinal plant), το λάμιο χρησιμοποιήθηκε κατά τους πρώιμους χρόνους για τη ρύθμιση της άτακτης έμμηνου ρύσης, της δυσμηνόρροιας και της μητρορραγίας χάρη στις αντισπασμωδικές, αιμοστατικές ιδιότητες και αναλγητικές του ιδιότητες και χάρη στην ιδιαίτερη συγγένεια του βοτάνου με το αναπαραγωγικό σύστημα. Η λαϊκή παράδοση λέει ότι «το λάμιο φέρνει ευθυμία, διώχνει τη μελαγχολία και τονώνει το πνεύμα». Στις δραστικές ουσίες του φυτού συμπεριλαμβάνονται ταννίνες, βλεννώδεις ουσίες, φλαβονοειδή και αμίνες όπως η ισταμίνη. Τα άνθη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταρροή, τη βρογχίτιδα και την υδρωπικία χάρη στη στυπτική και αποχρεμπτική τους δράση. Ιδιαίτερα χρήσιμα είναι όμως τα φύλλα του φυτού, τα οποία είναι πολύ αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση καταστάσεων όπως η λευκόρροια, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη και γαστρεντερικά προβλήματα όπως η διάρροια. Επίσης σημαντική είναι η χρήση του σε πονοκεφάλους (αναλγητικές και ηρεμιστικές ιδιότητες), είναι χολαγωγό και διουρητικό βότανο – ιδανικό για διαταραχές της ουροδόχου κύστεως και των νεφρών. 
Εξωτερικά, το λάμιο παρασκευάζεται σε κομπρέσες για να βελτιώσει την εικόνα προβλημάτων φλεβίτιδας και αιμορροΐδων, και χρησιμοποιείται για την έκπλυση της ευαίσθητης περιοχής σε λευκόρροια (κολπίτιδα). Επίσης σημαντική είναι η επουλωτική του δράση σε έλκη και εκδορές στο δέρμα. Είναι επίσης αποτελεσματικό σε αρθρίτιδα και ισχυαλγία, χάρη στην τονωτική για το κυκλοφορικό σύστημα επίδραση και την αντισπασμωδική του δράση. Έχει, τέλος, ιδιαίτερα καλλυντική δράση για λεπτές και χλωμές επιδερμίδες όπου βελτιώσει τη χροιά και είναι χρήσιμο σε προβλήματα ακμής, χάρις στην τονωτική, αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση του. Επίσης πολύ σημαντική είναι η χρήση του σε μορφή λοσιόν, για την υγιεινή των οφθαλμών.
Τρόποι χρήσης:
Για την προετοιμασία αφεψήματος αναμιγνύονται 1-2 κ γλ με 1 φλ ζεστό νερό και αφήνεται να σταθεί για 10 λεπτά. Το ίδιο προϊόν χρησιμοποιείται και ως λοσιόν για το δέρμα και τους οφθαλμούς. Για πλύσεις του κόλπου, αναμιγνύονται 60 γρ βοτάνου με 1 λίτρο νερό, και σουρώνεται όταν το μίγμα έρθει σε θερμοκρασία δωματίου.
Σημείωση: Η ως άνω παρουσίαση του φυτού, σε καμμία περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή. Η συμβουλή ειδικού κρίνεται απαραίτητη πριν από την χρήση του φυτού.
Πηγή φωτογραφιών: Ρουβήμ Καρασάββας.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου