ΠΑΡΟΥΣΑ Η ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΡΟΔΟΥ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΡΑΛΗ

«Καθισμένο Γυμνό», Λάδι σε μουσαμά 160Χ103 εκ. 

Σε εξέλιξη βρίσκεται η μεγάλη αναδρομική έκθεση που λειτουργεί στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς και καταγράφει τα εβδομήντα χρόνια της εξαιρετικής καλλιτεχνικής πορείας του Γιάννη Μόραλη (1916-2009). 

Σκοπός της έκθεσης είναι να παρουσιάσει συνολικά το έργο του Γιάννη Μόραλη και να ανιχνεύσει έτσι το οπτικό του σύμπαν. Η διάταξή της είναι χρονολογική και παρακολουθεί τον Μόραλη από τη δεκαετία του 1930 μέχρι τη δεκαετία του 2000. 

Για την υλοποίηση αυτής της έκθεσης συνέπραξαν το Μουσείο Μπενάκη, η Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης και η Γκαλερί Ζουμπουλάκη.

Συγκεντρώθηκαν περίπου 200 έργα ζωγραφικής, ερανισμένα από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, πολλά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. Τα έργα συμπληρώνονται και αναδεικνύονται από σχέδια, χαρακτικά, εικονογραφήσεις βιβλίων, συνθέσεις σε κεραμικά πλακίδια, μεγάλου μεγέθους γλυπτά και μικρογλυπτά, κοστούμια και μακέτες σκηνικών από θεατρικές παραστάσεις, πρωτότυπα αρχειακά έγγραφα και φωτογραφίες, συνολικά 400 εκθέματα.

Ο επισκέπτης της έκθεσης παρακολουθεί εξελικτικά την πορεία του Γιάννη Μόραλη: τα φοιτητικά του χρόνια στη Σχολή Καλών Τεχνών, τις σχέσεις του με το δάσκαλό του Γιάννη Κεφαλληνό και τη μαθητεία του στο εργαστήριο χαρακτικής, τη συνέχιση των σπουδών του στη Ρώμη και το Παρίσι μαζί με τον επιστήθιο φίλο του Νίκο Νικολάου, τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, την αρχική αναγνώριση από το κοινό, την εκλογή του ως καθηγητή στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, τη σκηνογράφηση παραστάσεων, του Θεάτρου Τέχνης, του Εθνικού Θεάτρου και τη συνεργασία του με την Ραλλού Μάνου, τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Κάρολο Κουν, τη συμμετοχή του στη Biennale Βενετίας του 1958, τη φιλοτέχνηση των όψεων του ξενοδοχείου Hilton, την επίπονη γέννηση των μνημειακών Επιτυμβίων Συνθέσεων του 1958-1962, τη δημιουργία συνθέσεων σε κεραμικά πλακίδια για έργα σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, την εικονογράφηση των Ποιημάτων του Γιώργου Σεφέρη και τη δημιουργία εξωφύλλων για τις εκδόσεις Ίκαρος μέχρι την είσοδό του στην ώριμη περίοδο της λεγόμενης αφαίρεσης - απλοποίησης των μορφών. 

Στην εξαιρετική αυτή έκθεση που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εικαστικά γεγονότα στη χώρα μας αυτήν την περίοδο, η Δημοτική Πινακοθήκη της Ρόδου δηλώνει παρούσα, με τον δανεισμό ενός από τα καλύτερα δημιουργήματα του Γιάννη Μόραλη, περιουσιακό στοιχείο της μόνιμης συλλογής του Μουσείου μας. 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΑΛΗΣ (1916-2009) 

Πρόκειται για το «Καθισμένο Γυμνό» Λάδι σε μουσαμά, του 1952, διαστάσεων 160 Χ 103 που εκτίθεται σε περίοπτη θέση στο χώρο της έκθεσης. Αγοράσθηκε το 1962 από τον εμπνευστή και δημιουργό της Πινακοθήκης της Ρόδου αείμνηστο Α. Ιωάννου, με χρηματική χορηγία επώνυμου Ροδίτη της εποχής εκείνης. 

Για το έργο αυτό στο βιβλίο-κατάλογο των Χ. Καμπουρίδη – Γ. Λεβούνη με τίτλο «Νεοελληνική Τέχνη 20ός Αιώνας», στη σελίδα 126 μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Έργο της πρώτης καλλιτεχνικής ωριμότητας του Μόραλη, επιχειρεί μία συνειδητή επανεγγραφή των αρχαιοελληνικών επιτυμβίων, τα οποία αποτελούν σταθερή πηγή έμπνευσης σε όλη τη δημιουργική του πορεία. Ο αβαθής ζωγραφικός χώρος που θυμίζει την τεχνική του ανάγλυφου, η αυστηρότητα των οριζόντιων και κάθετων γραμμών, η ελεγειακή θλίψη της μορφής, η αμήχανη χειρονομία και η άβολη στάση του γυμνού σώματος αναπαράγουν την ατμόσφαιρα του κλασικού προτύπου .........» 

Για μία ακόμη φορά επιβεβαιώνεται ότι η Πινακοθήκη της Ρόδου περιλαμβάνει μια από τις πλέον αντιπροσωπευτικές και ως εκ τούτου πλέον έγκυρες συλλογές της Ελληνικής ζωγραφικής και χαρακτικής του 20ου αιώνα. Δεν υπάρχει σημαντικός Έλληνας ζωγράφος που δημιούργησε τον περασμένο αιώνα, που να μην αντιπροσωπεύεται με κάποιο, ή κάποια έργα του και μάλιστα με εκείνα που ανήκουν στα χαρακτηριστικά της συνολικής προσφοράς του. Γι΄αυτό και η ζήτηση έργων της συλλογής μας για δανεισμό σε εκθέσεις άλλων φορέων είναι πολύ συχνή. Θα πρέπει όλοι μας να αισθανόμαστε υπερήφανοι για τον ανεκτίμητο θησαυρό, το καταξιωμένο και μοναδικό Μουσείο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης με τη πολύμορφη δραστηριότητα (εκθέσεις, εκδόσεις, εκδηλώσεις πρωτοποριακής τέχνης κ.α), που δίνει την ευκαιρία στο ημεδαπές και διεθνές κοινό της Ρόδου να γνωρίσει τον οικουμενικό χαρακτήρα του νεοελληνικού πολιτισμού. 

Δρ. Νικόλαος Τσ. Φρόνας 

Πρόεδρος Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου 

Ρόδος 13-1-2019