ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ που είχανε στην Σορωνή.
Μέρος 1ο.
*-Δεν πρέπει να ξεχαστείς και να κοιμηθείς την νύχτα σε βασταό (σύνορα δύο χωραφιών) ή σε όχθη ποταμού, γιατί θα σε γκυλώσουν οι αναράες ή ανεράες (θα σε πειράζουν οι νεράιδες).
*-Πρέπει να βγαίνεις από την ίδια πόρτα που μπήκες στο σπίτι που επισκέφτηκες, γιατί θα χαλάσει το προξενιό.
*-Το ψαλίδι δεν πρέπει να το αφήνεις ανοιχτό, γιατί θα σε κακολογήσουν οι γείτονες.
*-Δεν πρέπει να πέσει λάδι μέσα στο σπίτι, γιατί κάποιος θα πάθει κακό. Εάν κατά λάθος συνέβαινε αυτό, τότε έπρεπε να ρίξεις αλάτι.
*-Δεν πρέπει να κουνάς τα πόδια σου όταν κάθεσαι σε καρέκλα στο σπίτι, γιατί θα μαζευτούν οι χρεοφειλέτες.
*-Δεν πρέπει να φροκαλείς (σκουπίζεις) και να πετάς τα σκουπίδια το βράδυ, γιατί θα αδειάσει το σπίτι (φτωχαίνει το σπιτικό).
*-Δεν πρέπει να κρατάς το μάγουλο σου με τα δύο χέρια, γιατί είναι γρουσουζιά.
*-Όταν είχε κάποιο κορίτσι αραιά δόντια, ήταν σημάδι ότι θα παντρευόταν πλούσιο άντρα.
*-Όταν κάποιος είχε δόντια τσάπες (πλατιά) τότε θα γινόταν πλούσιος.
*-Τα πρώτα δόντια που έβγαζαν τα παιδιά τα έβαζαν σε κάποια τρύπα, για να τα έπαιρνε ο ποντικός και να του φέρει καινούρια.
Έλεγαν το δίστιχο:
Πάρε ποντικέ το δόντι μου και δως μου σιερένιο,
για να μασώ τα σίδερα κ’εσύ τα παξιμάδια.
*-Όταν ούρλιαζε σκύλος το είχαν κακό για το χωριό, και κυρίως για τη γειτονιά.
*-Όταν του έτρωγε κάποιου η δεξιά παλάμη τότε θα έδινε χρήματα, ενώ η αριστερή θα έπαιρνε.
*-Όταν βούιζε το αυτί, τότε λέγανε ότι θα άκουγαν λόγια.
*-Όταν φτερνιζόταν κάποιος, πίστευαν ότι εκείνη την στιγμή κάποιος τον μελετούσε. Λέγανε χαρακτηριστικά: την πρώτη ναορεύγκιουσε, την δεύτερη παινούσσε και την τρίτη γλαστημούσσε.
*-Δεν πρέπει να τρίζεις τα δόντια σου, γιατί θα τρίζουν τα κόκαλα των πεθαμένων.
*-Δεν πρέπει να βραχεί το λείψανο του νεκρού από βροχή, γιατί θα βρέχει 40 ημέρες συνέχεια.
Μέρος 2ο.
*-Την πρωτομαγιά δεν πρέπει να δρασκελήσεις ή να πατήσεις ξύλο, γιατί όσο μακρύ θα είναι αυτό, τόσο μακρύ θα είναι το φίδι που θα δεις το καλοκαίρι.
*-Δεν πρέπει να μασάς πίσσα (τσίκλα) το βράδυ, γιατί είναι σαν να μασάς τα κόκαλα των πεθαμένων.
*-Όταν στο θέρος διασταυρωνόταν δύο δρεπάνια, τότε λένε ότι και την επόμενη ημέρα θα είναι ξανά μαζί οι θεριστές που τα κρατούν.
*-Δεν πρέπει να έχεις το φυτό πόθο μέσα στο σπίτι, όταν έχεις κάποιον με το όνομα Μανώλη στην οικογένεια.
*-Όταν έχει ανοιχτό λάκκο για κηδεία, δεν πρέπει να λούζεσαι ή να πλένεις ρούχα.
*-Όταν τέσσερα άτομα χαιρετιούνται σταυρωτά, τότε θα γίνει αρραβώνας.
*-Όταν κάποιος έφευγε ταξίδι ή ξενιτευόταν, τότε εκείνη την ημέρα δεν σκούπιζαν.
*-Όταν φώναζαν πολλά ζώα μαζί, τότε έλεγαν πως θα γίνει σεισμός.
*-Όταν μούγκριζε ο χοίρος το βράδυ, έλεγαν πως θα βρέξει την επόμενη ημέρα.
*-Όταν έπαιρνε νοτιάς, έλεγαν πως θα έφερνε αρρώστιες.
*-Για τους κομήτες πίστευαν πως ήταν κακό σημάδι, και πως έφερναν αρρώστιες.
*-Δεν έπρεπε να φέρνεις στο σπίτι ανεμώνες, γιατί θα ψοφούσαν οι πούλες (κότες).
*-Δεν έπρεπε να σφυρίζεις το βράδυ, γιατί μαζεύονταν τα δαιμόνια.
*-Δεν έπρεπε να βάζεις στο τζάκι καλάμια για να καούν, γιατί θα έπαιρνε γραμουντάνα (βοριάς).
*-Δεν έπρεπε δύο αδέλφια να παντρεύονται τον ίδιο χρόνο, γιατί το ένα από τα δύο θα πάθαινε κακό.
*-Πάνω από τις πόρτες των σπιτιών κρεμούσαν ένα πέταλο για γούρι, και σκόρδο για το μάτιασμα.
Μέρος 3ο
*-Δεν έπρεπε τα παιδιά να μπαίνουν και να βγαίνουν στο σπίτι από το παράθυρο, γιατί θα έμεναν κοντά.
*-Αν του έτρωγε κάποιου η μύτη, τότε θα έτρωγε ξύλο.
*-Ο πολύ καυτός ήλιος τον χειμώνα, προμήνυε το χάλασμα του καιρού.
*-Όταν τσιμπούσαν οι μύγες τον χειμώνα, τότε έλεγαν πως θα βρέξει.
*-Όταν ο κύκλος του φεγγαριού ήταν μικρός, τότε η κακοκαιρία θα ήταν μικρή.
Όταν ήταν μεγάλος η κακοκαιρία θα ήταν σφοδρή.
Όταν υπήρχε κύκλος στον ήλιο, τότε θα ερχόταν άνεμος.
Έλεγαν: Του ήλιου κύκλος άνεμος, του φεγγαριού χειμώνας.
*-Άδεια κούνια μωρού δεν την κουνούσαν γιατί ήταν μεγάλο κακό.
*-Όταν έκανε κάποιος στο σπίτι μαμαλάκια (μπουσουλούσε), τότε θα ερχόταν στο σπίτι μουσαφίρης.
*-Δεν έπρεπε να έχεις τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος, γιατί ήταν γρουσουζιά.
*- Όταν έβλεπαν οι χωριανοί μας να πετά κοντά τους κουρούνα και αυτή έκραζε, τότε έλεγαν καλά ή κακά χαΐρολα (ειδήσεις) θα μας φέρει. Αμέσως έλεγαν:
- Αν είναι για καλό, κράξε και ξανά κράξε.
Οπότε αν έμενε στο πρώτο κράξιμο, τα νέα που θα λάμβαναν θα ήταν κακά. Αν ξανά έκραζε όμως τα νέα θα ήταν καλά.
*-Όταν πήγαινε κάποιος να πλυθεί και ζητούσε από κάποιον που ήδη πλενόταν το σαπούνι που κρατούσε, δεν του έδινε το σαπούνι στο χέρι, αλλά το άφηνε κάπου για να το πάρει ο ίδιος ή εναλλακτικά το άφηνε στο ανάποδο μέρος της παλάμης του ανθρώπου που το ζητά. Αν του το έδινε χέρι με χέρι, τότε σύντομα θα ερχόταν η στιγμή που θα τσακώνονταν για κάποιον λόγο.
*-Όταν παρέμενε κάποιος ανεπιθύμητος στο σπίτι και ήθελε ο νοικοκύρης να τον διώξει, τότε έριχνε κρυφά από πίσω του λίγο αλάτι.
*-Πριν φύγει κάποιος στον στρατό, όταν έβγαινε από το σπίτι, στο κατώφλι έβαζαν ένα μαχαίρι και το πατούσε για να γυρίσει σώος.
*-Όταν έβγαζε κάποιος κριθαράκι στο μάτι, έλεγαν πως ήταν τσιγκούνης.
Μέρος 4ο (τελευταίο).
*-Όταν γλείφονταν μία γάτα για να καθαριστεί και κοίταζε προς τον βοριά ή τον νοτιά τότε έλεγαν ότι θα έπαιρνε αέρας από εκεί που κοίταζε.
*-Το να χυθεί κρασί, ούζο, σούμα ή καφές στο τραπεζομάντιλο το θεωρούσαν γούρι.
*-Όταν κάποιος ενώ έβγαζε τα παπούτσια του έπεφτε κάποιο ανάποδα, το θεωρούσαν γρουσουζιά και έπρεπε να το γυρίσει ίσια αμέσως.
*-Όταν έβλεπαν κάτι ωραίο, έπρεπε μετά τον θαυμασμό να φτύσουν και να πουν φτου σου μάχιαλλα του ή φτου να μη σε ματιάξω.
*-Την πρωτοχρονιά κάθε οικογένεια έπαιρνε ένα παιδί (όχι δικό τους) και το έβαζαν να μπει πρώτο στο σπίτι για να κάνει ποδαρικό, και έπειτα το έβαζαν να καθίσει κάτω στο πάτωμα και να πει κα-κα-κα για να κάτσουν οι κότες τους να κλωσήσουν.
*-Όταν παντίξεις (συναντήσεις) λαό (λαγό), είναι χρουσουζιά.
*-Όταν παντίξεις (συναντήσεις) φίδι, είναι γούρι.
*-Δεν πρέπει να ποταυρίζεσαι (τεντώνεσαι) σε ξένο σπίτι, γιατί φέρνει χρουσουζιά.
*-Όταν δεις τις κουρούνες σε ψηλά δέντρα, τότε έρχεται βροχή.
*-Όταν ο ήλιος δύει στα μαύρα, θα έρθει κακοκαιρία.
*-Όταν ο ήλιος δύει στα κόκκινα, θα έχει καλοκαιρία.
*-Όταν στράφτει στης Σύμης τα βουνά, τότε στο χωριό θα βρέξει.
*-Όταν το βουνό του Προφήτη Ηλία είναι στα μαύρα σύννεφα, τότε στο χωριό θα βρέξει.
Έλεγαν: Ο Προφήτη Λίας είναι μαύρος, κάμε γλήγορα και ννα πιάσει βροχή.
*-Όταν έχει δροσιά, δεν έχει βροχή.
*-Όταν την ημέρα του γάμου έβρεχε, τότε έλεγαν πως η νύφη μικρή ήταν κατρουλού.
*-Δεν πρέπει να δίνεις το βράδυ κόσκινο και προζύμι, για να μην τα δουν τ’άστρα.
Λουκάς Μπονιάτης
********
Σχόλια:
1.} Σχετικά με το φτάρνισμα: την πρώτη ναορεύγκιουζε, την δεύτερη παινούσσε και την τρίτη γλαζτημούσσε.
2.} Και στο δικό μου χωριό δίπλα στη Σορωνη στο Θεολόγο είχαμε ακριβώς τις ίδιες προλήψεις.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ομάδα «Παλιά Σορωνή»
Μέρος 4ο (τελευταίο):
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου