Αλλαγή πλεύσης του Ιστολογίου “ΡΟΔΟΣυλλέκτης”

Το Ιστολόγιο του ΡΟΔΟΣυλλέκτη, απευθύνεται σε όσους αγαπούν τον τόπο τους… εδώ είναι λοιπόν και περιμένει τα δελτία για τις εκδηλώσεις και τις δράσεις των Πολιτιστικών Συλλόγων αλλά και ότι αφορά τον τόπο μας – ακόμα και την πολιτική… Το Email μας είναι: r.telxinas@yahoo.gr

Τρίτη 19 Μαΐου 2020

Τα Αρχαία και τα νέα λιμάνια της Ρόδου (Ιστορία, φωτογραφίες)

Τουριστικό λιμάνι Ρόδου
  1. Τουριστικό λιμάνι Ρόδου 
  2. Λιμάνι Μανδρακίου Ρόδου 
  3. Εμπορικό λιμάνι Ρόδου 
  4. Λιμενικό καταφύγιο Φανών 
  5. Λιμανάκι Καμείρου Σκάλας 
  6. Νέα Μαρίνα Ρόδου 

Το 408 π.Χ. με τον συνοικισμό των τριών πόλεων Λίνδου, Ιαλυσού και Καμείρου δημιουργήθηκε στο βόρειο άκρο του νησιού η πόλη της Ρόδου. Μετά την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου και την ίδρυση της Αλεξάνδρειας το 331 π.Χ, η πόλη - κράτος της Ρόδου, λόγο και της γεωγραφικής θέσης της και του ναυτικού της εξελίχθηκε σε ένα από τα σπουδαιότερα εμπορικά κέντρα της Μεσογείου. Δημοκρατική και ουδέτερη, ανάμεσα στις μοναρχίες των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου, συνεχίζει την ανοδική της πορεία μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 2ου π.Χ. αιώνα.
Λιμάνι Μανδρακίου Ρόδου
Αποφασιστικός παράγοντας για την επιλογή της θέσης της πόλης της Ρόδου ήταν η ύπαρξη όρμων στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού. Στην ανατολική πλευρά ανοίγονταν τρεις φυσικοί όρμοι τους οποίους οι κάτοικοι μετέβαλαν με μεγάλα τεχνικά έργα σε οχυρωμένα λιμάνια. 
Η αρχαία Ρόδος είχε συνολικά 7 λιμάνια, η θέση τους ήταν τέτοια ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζονται όλες οι καιρικές συνθήκες προστατεύοντας τον στόλο τους και συγχρόνως να εξυπηρετούνται οι μεταφορές και η κίνηση του εμπορίου από όλες τις κατευθύνσεις. 
Η εκτενέστερη και παραστατικότερη περιγραφή για τα λιμάνια της Ρόδου βρίσκεται στον Αίλιο Αριστείδη, σοφιστή και ρήτορα του 2ου αιώνα μ.Χ. Το κείμενο αναφέρεται βέβαια σε προγενέστερη περίοδο, στην περίοδο της θαλασσοκρατίας των Ροδίων, κατά τους ελληνιστικούς χρόνους.
Λιμανάκι Καμείρου Σκάλας 
"Καθώς εισέρχεσαι αμέσως φαίνονται τα λιμάνια τόσα πολλά και τέτοιου μεγέθους, απλώνοντας στο πέλαγος λίθινες προβλήτες δεχόμενα πλοία από την Ιωνία, καθώς και από την Καρία, την Αίγυπτο, την Κύπρο και τη Φοινίκη, σαν να είναι προορισμένο το καθένα να υποδεχθεί πλοία από διαφορετική πόλη, κοντά δε στα λιμάνια είναι τα νεώρια (ναύσταθμοι των πολεμικών πλοίων, στοές κοντά στο λιμάνι όπου φυλάσσονταν σκεύη και αντικείμενα των πολεμικών πλοίων) όσα και όποια ήσαν, όταν οι Ρόδιοι ήσαν θαλασσοκράτορες..." 
Σχετικά με τα λιμάνια και τις λιμενικές εγκαταστάσεις της Ρόδου, ο Στράβων στα Γεωγραφικά του παρατηρεί τα εξής:
Λιμενικό καταφύγιο Φανών
"Η πόλη των Ροδίων βρίσκεται στο ανατολικό ακρωτήριο του νησιού. Ξεχωρίζει τόσο πολύ με τα λιμάνια, τους δρόμους, τα τείχη και τις άλλες κατασκευές, ώστε δεν μπορώ να βρω άλλη όμοια της ασφαλώς καμιά καλύτερή της... Από τα νεώρια μερικά είναι κρυφά και απαγορευμένα στους πολλούς. Τιμωρείται με θάνατο όποιος τους κατασκοπεύει ή μπει μέσα..." 
Το βορειότερο λιμάνι ο "Μικρός Λιμήν" στο σημερινό Μαντράκι, ήταν το πολεμικό λιμάνι το οποίο έκλεινε με αλυσίδες και ήταν αποχωρισμένο από την υπόλοιπη πόλη, ενώ στις εγκαταστάσεις του απαγορευόταν με ποινή θανάτου η είσοδος των ξένων. Νοτιότερα βρισκόταν ο "Μέγας Λιμήν", το μεγαλύτερο και πιο οργανωμένο λιμάνι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ενώ ακόμη νοτιότερα βρισκόταν το λιμάνι "Ακαντίας" όπως ονομαζόταν από τα μεσαιωνικά χρόνια, το οποίο χρησιμοποιείτο για να αράζουν πλοία όταν υπήρχε συνωστισμός στα άλλα λιμάνια.
Νέα Μαρίνα Ρόδου 
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αρχαιότητα η ακτή εισχωρούσε περισσότερο στην ενδοχώρα από όσο σήμερα και οι λιμενικές εγκαταστάσεις απλώνονταν κατά μήκος της. Έτσι, η χωρητικότητα των λιμανιών ήταν αρκετά μεγαλύτερη σε σχέση με την σημερινή. 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΛΙΜΑΝΙΩΝ . 
Η γνωριμία μας με τα μνημεία του χώρου των λιμανιών έγινε μετά από πολλές επισκέψεις σ’ αυτά, μέσα από τη συλλογή στοιχείων από βιβλία και μέσα από συναντήσεις μας με ειδικούς πάνω στα θέματα της ιστορίας και της αρχαιολογίας. Σε κάθε εξόρμηση καταγράφαμε τα μνημεία του χώρου συμπληρώνοντας πολλές φορές ερωτηματολόγια σχετικά μ’ αυτά, τα φωτογραφίζαμε και στη συνέχεια αναζητούσαμε επιπλέον στοιχεία στα ειδικά βιβλία. Πολύ μας βοήθησαν κάποιες επεξηγήσεις που υπήρχαν σε πινακίδες στο χώρο των μνημείων, έργο της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και του Δήμου Ροδίων. 
Τουριστικό λιμάνι Ρόδου 

ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ. 
Το 408/407 π.Χ. με το συνοικισμό των τριών πόλεων Λίνδου, Ιαλυσού και Καμείρου δημιουργήθηκε στο βόρειο άκρο του νησιού η πόλη της Ρόδου. Μετά την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου και την ίδρυση της Αλεξάνδρειας το 331 π.Χ., η πόλη- κράτος της Ρόδου αναπτύσσεται με γρήγορα βήματα και αναδεικνύεται σπουδαία ναυτική και εμπορική δύναμη. Δημοκρατική και ουδέτερη , ανάμεσα στις μοναρχίες των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου, συνεχίζει την ανοδική της πορεία στο τέλος του 3ου και τις πρώτες δεκαετίες του 2ου π.Χ. αιώνα. Αποφασιστικός παράγοντας για την επιλογή της θέσης της πόλης της Ρόδου ήταν η ύπαρξη όρμων στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού. Στην ανατολική πλευρά ανοίγονταν τρεις φυσικοί όρμοι τους οποίους οι κάτοικοι μετέβαλαν με μεγάλα τεχνικά έργα σε οχυρωμένα λιμάνια. Η θέση τους ήταν τέτοια ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζονται όλες οι καιρικές συνθήκες και συγχρόνως να εξυπηρετούνται οι μεταφορές και η κίνηση του εμπορίου από όλες τις κατευθύνσεις.
Τουριστικό λιμάνι Ρόδου 
Σχετικά με τα λιμάνια και τις λιμενικές εγκαταστάσεις της Ρόδου ο Στράβων (1ος μ.Χ. αιώνας) στα Γεωγραφικά (5) του παρατηρεί τα εξής: « Η πόλη των Ροδίων βρίσκεται στο ανατολικό ακρωτήριο του νησιού. Ξεχωρίζει τόσο πολύ με τα λιμάνια, τους δρόμους, τα τείχη και τις άλλες κατασκευές, ώστε δεν μπορώ να βρω άλλη όμοια της και ασφαλώς καμιά καλύτερή της….. Από τους ναύσταθμους (νεώρια) μερικοί είναι κρυφοί και απαγορευμένοι στους πολλούς. Τιμωρείται με θάνατο όποιος τους κατασκοπεύει ή μπει μέσα….». Η εκτενέστερη και παραστατικότερη περιγραφή για τα λιμάνια της Ρόδου βρίσκεται στον Αίλιο Αριστείδη (ΧΧV 3-4) , σοφιστή και ρήτορα του 2ου μ.Χ. αιώνα. Το κείμενο αναφέρεται βέβαια σε προγενέστερη περίοδο, στην περίοδο της θαλασσοκρατορίας των Ροδίων , κατά τους ελληνιστικούς χρόνους.
Τουριστικό λιμάνι Ρόδου 
« Καθώς εισέρχεσαι (στη Ρόδο) αμέσως (φαίνονται ) τα λιμάνια τόσα πολλά και τέτοιου μεγέθους, απλώνοντας στο πέλαγος λίθινες προβλήτες, δεχόμενα πλοία από την Ιωνία , καθώς και από την Καρία , την Αίγυπτο , την Κύπρο και τη Φοινίκη, σαν να προορισμένο το καθένα να υποδεχθεί πλοία από διαφορετική πόλη, κοντά δε στα λιμάνια είναι τα νεώρια (= ναύσταθμοι των πολεμικών πλοίων, στοές κοντά στο λιμάνι όπου φυλάσσονταν σκεύη και αντικείμενα των πολεμικών πλοίων) όσα και όποια ήσαν , όταν οι Ρόδιοι ήσαν θαλασσοκράτορες…». Παρά το ότι το κείμενο είναι ρητορικό και επομένως περιέχει υπερβολές και κάποιες ανακρίβειες, ωστόσο οι σύγχρονες αρχαιολογικές έρευνες έρχονται να δείξουν την αξιοπιστία του ως προς το πλήθος των λιμανιών και τις λιμενικές εγκαταστάσεις.
Λιμάνι Μανδρακίου Ρόδου 
Ο βορειότερος από τους λιμένες, ο «Μικρός Λιμήν», στο σημερινό Μαντράκι ήταν ο πολεμικός λιμένας. Έκλεινε με αλυσίδες και ήταν αποχωρισμένος από την υπόλοιπη πόλη. Στις εγκαταστάσεις του απαγορευόταν με ποινή θανάτου η είσοδος των ξένων. Νοτιότερα βρισκόταν ο «Μέγας Λιμήν» (εμπορικός λιμένας), ο μεγαλύτερος και πιο οργανωμένος λιμένας από την αρχαιότητα έως σήμερα. Οι ανασκαφές έφεραν σε φως μια πύλη του αρχαίου τείχους που έβγαζε προς το λιμάνι αυτό. Στη συνέχεια βρίσκεται ο λιμένας που από τα μεσαιωνικά χρόνια ονομάζεται λιμένας της Ακαντιάς(7). Σύμφωνα με τον μελετητή της ροδίτικης ιστορίας Χρ. Παπαχριστοδούλου το όνομα αυτό προέρχεται από το λατινικό Candia το οποίο αποδίδει την μεσαιωνική ελληνική λέξη χανδάκιον, υποκοριστικό του μεταγενέστερου χάνδαξ , το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από την αραβική λέξη khandáq (=«τάφρος»), δηλ. Ακαντιά
Νέα Μαρίνα Ρόδου 

Η αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε κατά τις δεκαετίες του ’70 και 80 δύο ακόμα λιμάνια(8), τον δυτικό λιμένα στην περιοχή του Grand Hotel και ένα πέμπτο (το νοτιοανατολικό) στην περιοχή Ζέφυρος. Ο δυτικός λιμένας είχε καταχωθεί ήδη από την αρχαιότητα. Στη νεότερη εποχή είχε επιβιώσει ως λίμνη μέχρι τα χρόνια του μεσοπολέμου. Μόλοι ισχυροί, τμήματα των οποίων σώζονται στην περιοχή «Ζέφυρος», «Ψαροπούλα» και στους σημερινούς μόλους του Αγίου Νικολάου και του εμπορικού λιμανιού, προστάτευαν τα λιμάνια από τους ανέμους και τη θαλασσοταραχή. 
Ακόμα, στο χερσαίο χώρο βρέθηκαν λείψανα λιμενικών εγκαταστάσεων, συγκεκριμένα νεώσοικων (=προστατευμένων χερσαίων χώρων κοντά στην ακτή, όπου φυλάσσονταν μικρά σκάφη κατά την ανέλκυσή τους, αποθήκες, σκευοθήκες) στη νοτιοανατολική γωνία του λιμένα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αρχαιότητα η ακτή εισχωρούσε περισσότερο στην ενδοχώρα από όσο σήμερα και οι λιμενικές εγκαταστάσεις απλώνονταν κατά μήκος όλης της ακτής του Μικρού Λιμένα. Το μήκος της ακτογραμμής έφτανε περίπου τα 700 μέτρα. Οι λιμενικές εγκαταστάσεις του πολεμικού λιμένα βρέθηκαν 136 μ. προς το εσωτερικό.
Εμπορικό λιμάνι Ρόδου
Η χωρητικότητα του λιμανιού ήταν σχεδόν διπλάσια από τη σημερινή. Γενικά, ο μυχός (=το εσώτατο σημείο) όλων των λιμανιών βρισκόταν πιο βαθιά από κει που είναι σήμερα, και γι’ αυτό είναι βέβαιο ότι κάθε λιμάνι και όλα μαζί είχαν μεγαλύτερη χωρητικότητα απ’ όση έχουν σήμερα.
Λιμανάκι Καμείρου Σκάλας

Τα λιμάνια της Ρόδου 
Τα δύο κύρια λιμάνια της Ρόδου 
Το λιμάνι του Μανδρακίου 
Το τοπικό μας λιμάνι και η αφετηρία μας 
Κοντά στην ιστορική πόλη υπάρχει το λιμάνι του Μανδρακίου, όπου τα πλοία μας αγκυροβολούν. Υπάρχουν εμπορικές εγκαταστάσεις κοντά μέσα ή έξω από το λιμάνι. Φαγητό και ποτά μπορούν να παραδοθούν και πάνω στο πλοίο. Στην αποβάθρα γίνεται ανεφοδιασμός νερού και ηλεκτρικού ρεύματος. Υπάρχουν επίσης τουαλέτες και ντουζιέρες. 
Εμπορικό λιμάνι Ρόδου

Το τοπικό μας λιμάνι στο Μανδράκι: 36° 45,06' N; 28° 22,78' E 
Γύρω από το λιμάνι, στο κέντρο της πόλης υπάρχουν πολλά καφέ, ταβέρνες και παμπ. Σε κοντινή απόσταση θα βρείτε μεγάλη ποικιλία επιλογών. Στο λιμάνι του Μανδρακίου, το καύσιμο παραδίδεται στα σκάφη με ένα φορτηγό-δεξαμενή. 

Το λιμάνι της Νέας Μαρίνας 
Ένα όμορφο μοντέρνο λιμάνι 
Από το 2015 η νέα μαρίνα της Ρόδου είναι σε λειτουργία. Βρίσκεται περίπου 2 μίλια νότια του λιμανιού του Μανδρακίου. Εδώ μπορείτε να βρείτε καφετέριες και γραφεία. Στην ιστορική πόλη μπορείτε να φτάσετε με ταξί σε 5 λεπτά. Η Μαρίνα έχει δικό της βενζινάδικο και όλες τις άλλες εγκαταστάσεις παροχών και προμηθείας. 

Πηγή φωτογραφιών: Ρουβήμ Καρασάββας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η Ρόδος στην Ιταλοκρατία 1ο μέρος.

Η Ρόδος στην Ιταλοκρατία 2ο μέρος.

Η Ρόδος στην Ιταλοκρατία 3ο μέρος.

Η Ρόδος επί Ιταλοκρατίας 1920 – 1940

Εγω σωπαίνω....Φτύνω!!!

Μου μιλούν για δικαιοσύνη....οι δικαστές, Μου μιλούν για ηθική...οι αγύρτες, Μου μιλούν για ζωή...οι δολοφόνοι, Μου μιλούν για όνειρα...οι έμποροι, Μου μιλούν για ισότητα...τα αφεντικά, Μου μιλούν για φαντασία...οι υπάλληλοι, Μου μιλούν για ανθρωπιά...οι στρατοκράτες, Εγω σωπάινω....Φτύνω.


ΡΟΔΟΣυλλέκτης: e-mail r.telxinas@yahoo.gr
Δείτε περισσότερες φωτογραφίες στον ΝΕΟ ΡΟΔΟΣυλλέκτη: http://rouvim.blogspot.com

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΙΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: http://rouvim.blogspot.com/
ΚΡΗΤΗΝΙΑ: http://www.kritinia.gr/
ΙΣΤΡΙΟΣ: http://istrio.blogspot.com/
ΣΟΡΩΝΗ: http://www.ampernalli.gr/
Dj news: http://fanenos.blogspot.com/
ΠΑΛΜΟΣ: http://www.palmos-fm.gr/
ΕΚΟΦΙΛΜ: http://www.ecofilms.gr/
ΡΑΔΙΟ1: http://www.radio1.gr/
http://www.ksipnistere.blogspot.com/
ΣΦΕΝΤΟΝΑ: http://gipas.blogspot.com/
ΡΟΔΟΣυλλέκτης: http://www.rodosillektis.com/
Η Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Ρόδου: http://opsrodou.gr/
ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ: http://www.hamogelo.gr
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ – ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ: http://rodosillektis.blogspot.gr/
Ιστοσελίδα του ΡΟΔΟΣυλλέκτη: http://www.rodosillektis.com/
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ: http://www.pnai.gov.gr
ΔΗΜΟΣ ΡΟΔΟΥ: http://www.rodos.gr/el/

Αρχειοθήκη ιστολογίου