Η μακρά πορεία της Δωδεκανήσου προς την Ενσωμάτωση 
Εισαγωγή
Τα Δωδεκάνησα, στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης, πάνω στους θαλάσσιους δρόμους του εμπορίου και του πολέμου, έθελγαν τους κατά καιρούς φιλόδοξους κυρίαρχους της Ανατολικής Μεσογείου. Για πάνω από έξι αιώνες, μάχες, πολιορκίες και συνθήκες έθεταν τις τομές μιας πολυκύμαντης εναλλαγής κυρίων στα νησιά. Ιωαννίτες Ιππότες και Οθωμανοί Σουλτάνοι, Ιταλοί, Γερμανοί και Βρετανοί, αναγνώριζαν τη στρατηγική σημασία της νοτιοανατολικής άκρης του Αρχιπελάγους και επιχειρούσαν την κατάκτησή της ή, έστω, την επιβολή του ελέγχου τους.
Όμως, παρά την εναλλαγή κατακτητών, οι Δωδεκανήσιοι διατηρούσαν την ταυτότητα και τις παραδόσεις τους, συμμετέχοντας μάλιστα και σε όλους τους αγώνες της ηπειρωτικής και της νησιωτικής Ελλάδας, από την Επανάσταση του 1821 έως τους Παγκόσμιους Πολέμους. Και ήταν αυτή ακριβώς η συμμετοχή και η κοινωνία με τον εθνικό κορμό που θα ενωνόταν με τα δίκαια αιτήματα του ελληνικού κράτους για αναγνώριση των θυσιών του στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αρθρώνοντας έτσι το πιο στέρεο επιχείρημα για την Ένωση.
Ωστόσο, το δίκαιο των αιτημάτων δεν επαρκεί σε έναν κόσμο στρατηγικών στόχων και ισορροπιών δυνάμεων. Χρειαζόταν ταυτόχρονα και επίμονος διπλωματικός αγώνας και εγρήγορση. Αλλά, ακόμη και μετά την επίσημη Ενσωμάτωση των νησιών στην ελληνική Επικράτεια, ένας εξίσου δύσκολος δρόμος ανοιγόταν. Αυτός της διοικητικής οργάνωσης, της οικονομικής ανόρθωσης και της κοινωνικής μέριμνας. Θα ήταν ένας δρόμος δύσκολος, που άξιζε όμως τις θυσίες που έγιναν για να διανυθεί.
1912 - 1913 Ιταλική Κατοχή 29 Σεπτεμβρίου 1911 – 18 Οκτωβρίου 1912 28 Απριλίου – 22 Μαΐου 1912 16-18 Ιουνίου 1912 18 Οκτωβρίου 1912 – 20 Αυγούστου 1915 20 Αυγούστου 1915 – 24 Ιουλίου 1923 1 Μαρτίου 1921 24 Ιουλίου 1923 6 Αυγούστου 1924 4, 28 Ιανουαρίου 1932 23 Απριλίου 1933 6-7 Απριλίου 1935 Ιταλοτουρκικός πόλεμος. Τερματίζεται με την υπογραφή της Συνθήκης του Ouchy. Οι ιταλικές δυνάμεις καταλαμβάνουν τα Δωδεκάνησα και εγκαθιδρύουν προσωρινή στρατιωτική κατοχή. Συνέδριο της Πάτμου. Διακήρυξη των Δωδεκανησίων για ένωση με την Ελλάδα. Ιταλική κατοχή των Δωδεκανήσων ως «ενέχυρο». Τυπικά, τα νησιά ανήκουν ακόμη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. De facto ιταλική κατοχή των Δωδεκανήσων. Οι Ιταλοί καταλαμβάνουν το Καστελόριζο. Συνθήκη της Λωζάννης. Μεταξύ άλλων διατάξεων, η Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας από όλα τα δικαιώματα στα Δωδεκάνησα. Ιταλικό βασιλικό διάταγμα με το οποίο επισημοποιείται η προσάρτηση των Δωδεκανήσων. Υπογραφή ιταλοτουρκικής Σύμβασης στην Άγκυρα για τη διευθέτηση των θαλασσίων συνόρων των Δωδεκανήσων. Μεγάλος σεισμός χτυπάει την Κω. Ταραχές στην Κάλυμνο με αφορμή την απόπειρα ίδρυσης από τις ιταλικές Αρχές Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας στα Δωδεκάνησα.
1939-1945 Στη δίνη του Πολέμου 10 Οκτωβρίου 1939 13 Νοεμβρίου 1940 25 -28 Φεβρουαρίου 1941 8 Σεπτεμβρίου 1943 8 Σεπτέμβριου – 22 Νοεμβρίου 1943 9-11 Σεπτεμβρίου 1943 10 -17 Σεπτεμβρίου 1943 19 Σεπτεμβρίου 1943 26 Σεπτεμβρίου 1943 3-4 Οκτωβρίου 1943 22 Οκτωβρίου 1943 12-16 Νοεμβρίου 1943 18-22 Νοεμβρίου 1943 Φεβρουάριος 1944 – Μάιος 1945 Ιούλιος 1944 25 Σεπτεμβρίου 1944 Συνθήκη αμοιβαίας βοήθειας Βρετανίας – Γαλλίας - Τουρκίας, με σχέδιο για πιθανή κατάληψη των Δωδεκανήσων. Συγκροτείται το «Σύνταγμα Εθελοντών Δωδεκανησίων» του Ελληνικού Στρατού. Αποτυχημένη απόπειρα κατάληψης του Καστελόριζου από Βρετανούς καταδρομείς. Η Βρετανία εγκαταλείπει την ιδέα απόβασης στη Ρόδο. Συνθηκολόγηση της Ιταλίας. « Μάχη της Δωδεκανήσου»: Αποτυχημένη ευρεία επιχείρηση κατάληψης των Δωδεκανήσων από τους Βρετανούς, με την ονομασία «Accolade». Συμμετοχή του ελληνικού πολεμικού ναυτικού. Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν τη Ρόδο. Βρετανικές δυνάμεις και ο ελληνικός Ιερός Λόχος καταλαμβάνουν τις μέχρι τότε ιταλοκρατούμενες Κω, Κάλυμνο, Λέρο, Σύμη, Αστυπάλαια, Σάμο. Γερμανική αντεπίθεση. Οι δυνάμεις τους καταλαμβάνουν τις μέχρι τότε ιταλοκρατούμενες Σποράδες, Κυκλάδες, Κάρπαθο, Κάσο. Βύθιση του ελληνικού αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα» από γερμανικά αεροπλάνα στο Λακκί της Λέρου. «Μάχη της Κω». Γερμανοί αλεξιπτωτιστές νικούν τις βρετανικές και ιταλικές δυνάμεις (επιχείρηση «Πολική Αρκούδα»). Εκτελούνται ο Ιταλός διοικητής και οι αξιωματικοί. Παραδίδεται και η ιταλική φρουρά της Καλύμνου. Αποκοπή της πλώρης του ελληνικού αντιτορπιλικού «Αδρίας» ύστερα από πρόσκρουση σε νάρκη ανοιχτά της Καλύμνου. «Μάχη της Λέρου». Γερμανικές αμφίβιες και αερομεταφερόμενες δυνάμεις νικούν τη βρετανική και ιταλική φρουρά του νησιού (επιχείρηση «Τυφών»). Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την Πάτμο, τους Φούρνους, την Ικαρία και τη Σάμο. Καταδρομικές επιχειρήσεις του Ιερού Λόχου στα Δωδεκάνησα. Σύλληψη από τις γερμανικές Αρχές και μεταφορά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης 1.820 Εβραίων, κυρίως από τη Ρόδο και την Κω. Θα επιβιώσουν οι 179. Οι βρετανικές δυνάμεις καταλαμβάνουν τη Σύμη.
1945-1947 Η Bρετανική Διοίκηση 8 Μαΐου 1945 9 Μαΐου 1945 – 31 Μαρτίου 1947 9 Μαΐου 1945 15 Μαΐου 1945 11 Ιουνίου 1945 Αρχές 1946 2 Ιουνίου 1946 Ιούλιος 1946 Ο Γερμανός διοικητής των Δωδεκανήσων, υποστράτηγος Otto Wagener, υπογράφει στη Σύμη το πρωτόκολλο παράδοσης των νησιών στους Συμμάχους. Βρετανική διοίκηση των Δωδεκανήσων υπό τον αρχιστράτηγο Μέσης Ανατολής Bernard Charles Paget. Οι ταξίαρχοι James Moffat και Peter Acland αναλαμβάνουν τον στρατιωτικό και διαχειριστικό έλεγχο αντιστοίχως. Αριστίνδην επιλογή προσωρινών δημάρχων στα Δωδεκάνησα. Στη Ρόδο και την Κω επιλέγονται οι Αθανάσιος Καζούλης και Γ. Κουτσουράδης αντιστοίχως. Επίσκεψη του αρχιεπισκόπου και αντιβασιλέα Δαμασκηνού στη Ρόδο. Ανάληψη της διοίκησης των Δωδεκανήσων από τον ταξίαρχο James Moffat. Ιδρύεται η αντιστασιακή οργάνωση «Ενιαίο Μέτωπο Πανδωδεκανησιακής Απελευθέρωσης» (Ε.Μ.Π.Α.). Διεξαγωγή δημοτικών εκλογών. Πρώτοι δήμαρχοι Ρόδου και Κω εκλέγονται οι Γαβριήλ Χαρίτος και Γεώργιος Ιωαννίδης αντιστοίχως. Η ελληνική κυβέρνηση αποσπά την άδεια για την αποστολή Ελλήνων κρατικών λειτουργών στα Δωδεκάνησα, προκειμένου να συμμετάσχουν στη διοίκηση.
1939-1945 Το μέτωπο της Διπλωματίας 15-31 Ιουνίου 1946 27 Ιουνίου 1946 28 Ιουνίου 1946 8 Ιουλίου 1946 29 Ιουλίου – 15 Οκτωβρίου 1946 3 Αυγούστου 1946 21 Σεπτεμβρίου 1946 10 Φεβρουαρίου 1947 15 Σεπτεμβρίου 1947 22 Οκτωβρίου 1947 9 Ιανουαρίου 1948 Διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών των «τεσσάρων Μεγάλων Συμμάχων» στο Παρίσι. Μεταστροφή της στάσης της Ε.Σ.Σ.Δ. στο ζήτημα των Δωδεκανήσων κατά τη διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών στο Παρίσι. Ανακοίνωση στη Βουλή των Ελλήνων της απόφασης για την Ένωση. Ομιλίες των πολιτικών αρχηγών. Εορταστικές εκδηλώσεις στο Καλλιμάρμαρο για την επικείμενη Ένωση. Εργασίες της Συνδιάσκεψης για την Ειρήνη στο Παρίσι. Ομιλία του πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών Κωνσταντίνου Τσαλδάρη στην Ολομέλεια της Συνδιάσκεψης. Η «Πολιτική και Εδαφική Επιτροπή για τη Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία» εγκρίνει την Ένωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα. Υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης στο Παρίσι. Η Ιταλία υπογράφει την παράδοση των νησιών στην Ελλάδα. Δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Νομοθετικού Διατάγματος επικύρωσης της Συνθήκης Ειρήνης. Δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Νόμου «περί προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα».
1947-1948 Η Ελληνική Στρατιωτική Διοίκηση 29 Μαρτίου 1947 31 Μαρτίου 1947 6 Απριλίου 1947 28 Μαΐου 1947 18 Ιουνίου 1947 21 Ιουλίου 1947 4 Αυγούστου 1947 19 Οκτωβρίου 1947 Άφιξη στη Ρόδο του Στρατιωτικού Διοικητή Δωδεκανήσου αντιναυάρχου Περικλή Ιωαννίδη. Μεταβίβαση της στρατιωτικής διοίκησης των Δωδεκανήσων από τη Μεγάλη Βρετανία στην Ελλάδα. Σχετικές τελετές στα Δωδεκάνησα και την υπόλοιπη Ελλάδα. Πρώτος διοικητής στην Κω αναλαμβάνει ο ταγματάρχης Κωνσταντίνος Κρεκούκιας. Εισαγωγή της δραχμής ως νομισματικής μονάδας στα Δωδεκάνησα. Απόφαση της Στρατιωτικής Διοίκησης για την αναγκαστική μίσθωση γαιών υπέρ των ακτημόνων γεωργών. Ο Στρατιωτικός Διοικητής Δωδεκανήσου επισκέπτεται την Κω. Ίδρυση της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ρόδου. Ίδρυση του Ιστορικού Αρχείου Δωδεκανήσου, με προϊστάμενο τον Παναγιώτη Καρυδά. Γενική απογραφή του πληθυσμού της Δωδεκανήσου.
1948-1955 Η Γενική Διοίκηση Δωδεκανήσου 14 Φεβρουαρίου 1948 7 Μαρτίου 1948 15 Μαΐου 1948 25 Ιουλίου 1948 28 Σεπτεμβρίου 1948 2 Οκτωβρίου 1948 15 Φεβρουαρίου - 17 Μαΐου 1950 5 Μαρτίου 1950 18 Μαΐου 1950 – 18 Νοεμβρίου 1951 23 Απριλίου 1955 Δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Νόμου 547 «περί διοικήσεως της Δωδεκανήσου». Εορταστικές εκδηλώσεις στα νησιά και την υπόλοιπη Ελλάδα για την επίσημη Ένωση των Δωδεκανήσων. Έναρξη λειτουργίας της Γενικής Διοικήσεως Δωδεκανήσου με πρώτο Γενικό Διοικητή τον Νικόλαο Μαυρή. Οργάνωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας της Γενικής Διοικήσεως Δωδεκανήσου. Δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Αναγκαστικού Νόμου 802 «περί επεκτάσεως της ισχύος του περί εκλογής βουλευτών νόμου εις Δωδεκάνησον». Επίσκεψη του βασιλιά Παύλου στην Κω. Θητεία του Γεώργιου Μαυρομμάτη ως υπηρεσιακού Γενικού Διοικητή. Συμμετοχή των Δωδεκανησίων στις βουλευτικές εκλογές. Εκλέγονται τέσσερις βουλευτές, οι Στέλιος Κωτιάδης, Ιωάννης Ζίγδης, Γεώργιος Χατζησταυρής και Γεώργιος Ιωαννίδης. Θητεία του Ρίκου Αγαθοκλή ως δεύτερου Γενικού Διοικητή. Τον διαδέχεται ο Ιωάννης Γεωργάκης. Ίδρυση της Νομαρχίας Δωδεκανήσου (Νόμος 3200, άρθρα 22, 27). Πρώτος νομάρχης διορίζεται ο Γεώργιος Ρεμπάκος.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου