Τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου: Δονούσα.

Δονούσα 

Στις βορειοανατολικές εσχατιές των Κυκλάδων, η ανεμοδαρμένη Δονούσα είναι ένας τόπος μαγευτικός για όσους αποζητούν εναλλακτικές, ή απλώς γαλήνιες, διακοπές μακριά από τα αστικά/καταναλωτικά ήθη. Ανηφορίστε στα σοκάκια του Σταυρού. Ξεδιψάστε με το αλησμόνητο νερό στο Μερσήνι. Ανακαλύψτε το ναυάγιο του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου στον Κέδρο. Δείτε σπηλιές που κάποτε ήταν κρησφύγετα πειρατών. Δοκιμάστε κατσικάκι γεμιστό, αλατισμένο από την φυσική αρμύρα του χόρτων που μηρυκάζει. Η λιλιπούτεια Δονούσα, δονείται στους δικούς της αγχολυτικούς ρυθμούς και όποιοι την επιλέγουν για να περάσουν λίγες ημέρες ξεγνοιασιάς, δεν το κάνουν μόνο από τόλμη: Το κάνουν και από σοφία. 

ΠΗΓΗ: http://www.aegeanislands.gr/

Η Δονούσα 

Η Δονούσα γνωστή και ως Δενούσα, η Δόνουσα των αρχαίων, η Stenosa ή Spinosa των ξένων ναυτικών του ΙΘ΄αι. (Luigi Lamberti: Portolano del Mare Mediterraneo, Livorno 1856 τομ.ΙΙ σ.286) μαζί με την Αμοργό αποτελούν τα ανατολικότερα νησιά των Κυκλάδων. 

Γενικά 

Η Δονούσα απέχει 14 ναυτικά μίλια από το λιμάνι της Αμοργού (Αιγιάλη) και 4 ν.μ. βορειοανατολικά από τις νησίδες Μακάρες περί το μέσον και ανατολικά της Νάξου και 8 ναυτικά μίλια από Νάξο. Η έκτασή της είναι 13,652 τ.χλμ., λοφώδης και πετρώδης (μεγίστης διαμέτρου 3 μίλια) με μέγιστο υψόμετρο 385 μέτρα και με 141 μόνιμους κατοίκους κατά την απογραφή του 2011.[1]

Περιβάλλεται από πολλούς σκοπέλους πλην όμως έχει καθαρό δίαυλο εισόδου στο λιμάνι που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό όρμο, από τη πλευρά των Μακάρων νήσων. Απαιτείται προσοχή από τους προσεγγίζοντες ιδίως τις ανατολικές ακτές ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας. 

Ακτογραφία 

Η Δονούσα έχει πολλά ακρωτήρια και όρμους όπως ο όρμος Ρούσα που βρίσκεται βόρειο-βορειοδυτικά μεταξύ της Άκρας Καλότα, του βορειότερου άκρου της νήσου και της Άκρας Μοσχονάρι (του βορειοδυτικού άκρου). Σε απόσταση περίπου 1,75 μίλια νοτιο-νοτιοανατολικά της βόρειας πλευράς βρίσκεται η βραχονησίδα «Σκυλονήσι» ή «Τρίγωνο», που περιβάλλεται νοτιοδυτικά από πολλούς βράχους, μπροστά από τον μόνο ανατολικό όρμο της Δονούσας. 

Μεταξύ της Άκρας Καλότα και της Άκρας Άσπρον (βορειοδυτικότερου άκρου της νήσου) υφίσταται ο μεγαλύτερος όρμος της νήσου υπήνεμος μόνο για νότιους ανέμους, όπου στα βόρεια του βρίσκεται μεγάλη συστάδα σκοπέλων. Ν.ΝΑ. της Άκρας Άσπρο και σε απόσταση 2,5 μιλίων βρίσκονται οι δύο όρμοι, Σταυρού και Δένδρου όπου και υφίσταται αμμώδης παραλία. Η Άκρα Γλάρος αποτελεί το νοτιότερο άκρο της νήσου. Σε απόσταση 1,25 μίλια νοτιότερα του όρμου Δένδρο, σχηματίζεται ο νοτιότερος όρμος «Πειρατής» και αμέσως μετά ο όρμος «Μάταιο» (νοτιοανατολικά). 

Διοίκηση 

Η Δονούσα αποτελεί συνοικισμό της κοινότητας Αιγιάλης της Αμοργού της επαρχίας Θήρας (Σαντορίνης) όπου υπάγεται και εκκλησιαστικά. Οι κάτοικοί της, λίγες ποιμενικές οικογένειες, ήταν 235 το 1928, 250 το 1946 ενώ το 2001 μειώθηκαν στους 163. Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει η τουριστική ανάπτυξη του νησιού που συνδέεται με τη Νάξο και την Αμοργό καθημερινά με τοπικά τουριστικά σκάφη. 

Ιστορία 

Η Δονούσα, ακριβώς λόγω της θέσης της, υπήρξε κατά καιρούς αναπόφευκτος σταθμός σε ποικίλα θαλάσσια περάσματα: ο Βιργίλιος την αναφέρει στην πορεία του Αινεία από την Τροία στην Ιταλία, ενώ ταξιδιώτες του 18ου και 19ου αι., πλέοντας από τη Νάξο στην Πάτμο ή αντίστροφα, περνούσαν από αυτήν. Αυτός ο βράχος είχε περισσότερους από έναν πρωτοκυκλαδικούς οικισμούς. Επάνω από τα ερείπια ενός από αυτούς, στην προστατευμένη από τον βοριά νοτιοανατολική πλευρά της, σ' ένα απόκρημνο ακρωτήρι με βαθύ αγκυροβόλι, το «Βαθύ Λιμενάρι», ανασκάφηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα, αλλά βραχύβια, οχυρωμένη εγκατάσταση που χρονολογείται ανάμεσα στον 9ο και τον 8ο αι.π.Χ.. τα δωδεκανησιακά στοιχεία της κεραμικής, εκτός από τα κυκλαδικά-ναξιακά, μαρτυρούν ότι ο οικισμός αυτός ήταν ένας εμπορικός σταθμός σε ένα θαλάσσιο δρόμο, ο οποίος ένωνε την Αττική και την Εύβοια με το ανατολικό Αιγαίο. Στον 1ο αι.π.Χ. ο Μάρκος Αντώνιος παραχώρησε το νησί στους Ρόδιους,ενώ στους αυτοκρατορικούς χρόνους υπήρξε τόπος εξορίας.[2] Θα καταστεί γνωστή στα ελληνικά πολιτικά δρώμενα εκ του γεγονότος ότι οι κάτοικοί της έμαθαν την έξωση του Βασιλιά Όθωνα 14 χρόνια αργότερα, όταν επισκέφθηκε το νησί ο Γεώργιος ο Α΄. 

Αργότερα έγινε γνωστή και στην Ιστορία του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου λόγω της «ανθράκευσης» δηλαδή του εφοδιασμού με κάρβουνο του Γερμανικού καταδρομικού Γκαίμπεν αποκρυπτόμενο πίσω από το ακρωτήριο Άσπρο, διαφεύγοντας έτσι των Αγγλικών και Γαλλικών πολεμικών πλοίων. 

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Δονούσα έγινε γνωστή από το ναυάγιο του πολεμικού πλοίου "Ωρίων", συντρίμμια του οποίου υπάρχουν μέχρι και σήμερα στον βυθό της παραλίας του Κέδρου. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1944, το επιταγμένο πλοίο από τους Γερμανούς "Ωρίων", βυθίστηκε στον Κέδρο ύστερα από διαδοχικές αεροπορικές επιθέσεις της Βασιλικής Πολεμική Αεροπορίας (RAF). Στις αρχές της δεκαετίας του ΄50, το κουφάρι του πλοίου, διαλύθηκε και πουλήθηκε ως σκραπ από τον Οργανισμό Ανέλκυσης Ναυαγίων (Ο.Α.Ν.). 

ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B1