Τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου: Δεσποτικό.

Δεσποτικό 

Η νησίδα Δεσποτικό, απέχει μια δρασκελιά από την Αντίπαρο, είναι ακατοίκητη κι αν ποτέ ολοκληρωθούν οι ανασκαφές και αναδειχθούν οι αρχαιολογικοί της χώροι, θα μπορούσε να γίνει ένα πρώτου μεγέθους αρχαιολογικό πάρκο, στην καρδιά των Κυκλάδων. 

ΠΗΓΗ: http://www.aegeanislands.gr/

Δεσποτικό Κυκλάδων 

Το Δεσποτικό είναι νησίδα των Κυκλάδων και βρίσκεται νοτιοδυτικά της Αντιπάρου. Έχει έκταση 7,754 τ.χλμ. και είναι ακατοίκητο, σύμφωνα με την απογραφή του 2001. 

Ιστορία 

Αν και ακατοίκητο σήμερα, υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι το Δεσποτικό κατά τους προϊστορικούς και αρχαίους χρόνους -λόγω της κεντρικής θέσης του στις Κυκλάδες και του μεγάλου όρμου ανάμεσα στο νησί και στην Αντίπαρο, που παρείχε ασφαλές αγκυροβόλιο[1]- έπαιξε σημαντικό ρόλο στον τομέα των θαλάσσιων οδών επικοινωνίας[2]. 

Το Δεσποτικό ταυτίζεται με την αρχαία Πρεπέσινθο. Άλλη ονομασία του νησιού είναι Επισκοπή. Όπως αποκαλύπτουν οι ανασκαφές, στο Δεσποτικό βρισκόταν ένα ιερό -πιθανώς της Άρτεμης και του Απόλλωνα- με πανελλήνια ακτινοβολία. 

Τα πλουσιότατα αρχαιολογικά ευρήματα σε διάφορες θέσεις του νησιού (Ζουμπάρια, Μάντρα, Χειρόμυλος, Λιβάδι κ.α.) χρονολογούνται σε διάφορες εποχές (Πρωτοκυκλαδική, Γεωμετρική, Αρχαϊκή, Κλασσική, Ρωμαϊκή κ.α.) και δείχνουν τη σύνδεση του νησιού με την ηπειρωτική Ελλάδα, την Ανατολική Μεσόγειο, ακόμα και τη Βόρεια Αφρική[3]. Ανάμεσα στα ευρήματα αυτά περιλαμβάνονται τάφοι, λείψανα και αρχιτεκτονικά μέλη (σπόνδυλοι, κιονόκρανα, τρίγλυφα κ.λπ.) από οικίες και άλλα κτήρια (π.χ. βοηθητικοί χώροι ιερού), ερείπια δωρικού ναού (περίπου 500 π.Χ.), βωμός αφιερωμένος στην Εστία Ίσθμια (των Κλασσικών χρόνων), πήλινα ειδώλια, αλάβαστρα, κοτύλες, αρύβαλλοι, σφραγιδόλιθοι κ.α. 

Γκραβούρες του 15ου και του 17ου αιώνα, οι οποίες σημειώνουν την ύπαρξη κάστρου στη θέση Μάντρα, και ευρήματα που χρονολογούνται στους Μεσαιωνικούς χρόνους πιστοποιούν την κατοίκηση του νησιού και κατά την περίοδο αυτή[4][5]. 

Το 1675, ο διαβόητος Γάλλος πειρατής Ντανιέλ, όταν ηττήθηκε από τους Οθωμανούς στη ναυμαχία που έγινε στη θαλάσσια περιοχή της Αντιπάρου και του Δεσποτικού, έβαλε φωτιά στο πλοίο του και αποβιβάστηκε στο Δεσποτικό. Οι κάτοικοι του νησιού τον παρέδωσαν όμως στις οθωμανικές δυνάμεις. Στη συνέχεια, ο Υγκό ντε Κρεβαλιέ, ο Οράνζ, ο Ονορά και άλλοι Γάλλοι πειρατές, για να εκδικηθούν, λεηλάτησαν το νησί και κατέσφαξαν τους κατοίκους του. Έκτοτε παραμένει ακατοίκητο και χρησιμοποιείται ως βοσκότοπος. Ωστόσο διαθέτει όμορφες παραλίες και είναι εξαιρετικός ψαρότοπος. 

Άλλες πληροφορίες 

Το στενό που χωρίζει το Δεσποτικό από την Αντίπαρο έχει ένα ελάχιστο βάθος μόνο 1 μ. ενώ παρεμβάλλεται και η νησίδα Κοιμητήρι. Εξαιτίας αυτής της ακραίας ρηχότητας του στενού, υπάρχει η πιθανότητα σε παλαιότερες εποχές αυτά τα νησιά να συνδέονταν. Ενδείξεις για την παλαιότερη στάθμη της θάλασσας υπάρχουν στα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν στο βυθό του όρμου του Δεσποτικού, όπως κιβωτιόσχημοι τάφοι από την πρώιμη Εποχή του Χαλκού που βρέθηκαν σε βάθος 3 μέτρων και ενός φούρνου αγνώστου ηλικίας που βρέθηκε επίσης σε βάθος 3 μέτρων στ' ανοιχτά του Αγίου Γεωργίου της Αντιπάρου[6][7]. Δυτικά του παρεκκλήσιου της Παναγίας στο Δεσποτικό εμφανίζονται πολλές παράλληλες τομές[8], οι οποίες δεν έχουν ανασκαφεί μέχρι σήμερα, αλλά μπορούν να συγκριθούν με τις σχεδόν ίδιες και μερικώς βυθιζόμενες τομές -πιθανότατα της Ελληνιστικής περιόδου- που βρίσκονται στη βορειοανατολική Αντίπαρο. Αυτές οι βυθισμένες αρχαιολογικές δομές σε συνδυασμό με το βωμό που είναι αφιερωμένο στην Εστία Ίσθμια[9] δείχνουν ότι η στάθμη της θάλασσας σ' εκείνη την περιοχή πρέπει να ήταν τουλάχιστον 3 μέτρα χαμηλότερα κατά την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού και 1 μέτρο κατά την Ελληνιστική περίοδο. 

Λόγω της μη μόνιμης ανθρώπινης παρουσίας, έχουν διατηρηθεί ορισμένοι τύποι φυσικών οικοτόπων, τυπικών των κεντρικών Κυκλάδων[10]. Το Δεσποτικό έχει ενταχθεί στο κοινοτικό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας. 

ΠΗΓΗ: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B5%CF%83%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%9A%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CF%89%CE%BD

Το άγνωστο νησί με τις ωραιότερες παραλίες! 

Δεσποτικό: Το άγνωστο νησί με τις ωραιότερες παραλίες ίσως και του πλανήτη γίνεται ανοιχτό μουσείο -Νερά αχανούς βάθους, σεληνιακό τοπίο και αρχαία 

Η μεγάλη... αντιστάρ των Κυκλάδων είναι η Αντίπαρος. Το εκπληκτικό αυτό νησί δεν αποτελεί, όμως, τη μόνη έκπληξη στη συγκεκριμένη περιοχή του Αιγαίου. Μια δρασκελιά από την Αντίπαρο βρίσκεται το Δεσποτικό, ένα ακατοίκητο νησάκι στο οποίο βρίσκονται ίσως οι ωραιότερες παραλίες του κόσμου. Ολες τους στον ίσκιο σπουδαίων αρχαιολογικών ανασκαφών που έχουν έρθει στο φως, βρίσκονται στο κέντρο του Δεσποτικού και ετοιμάζονται να γίνουν επισκέψιμες, αφού η πρώτη φάση της αναστήλωσης έχει ολοκληρωθεί, μετατρέποντας ολόκληρο το νησί σε ανοιχτό μουσείο. 

Συγκεκριμένα, το Δεσποτικό θα γίνει ένα ανοιχτό μουσείο στο πρότυπο της Δήλου, ένας επισκέψιμος χώρος, με επίκεντρο το μαρμάρινο αρχαϊκό Ιερό του Απόλλωνα, αρμονικά δεμένος με το φυσικό περιβάλλον. Τα ευρήματα αφηγούνται την ιστορία του πλούσιου αρχαϊκού ιερού που ίδρυσαν στο νησί οι κάτοικοι της Πάρου, αλλά και ιστορίες για την εκστρατεία του Μιλτιάδη κατά του νησιού και το εκδικητικό μένος των πειρατών που το έκαψαν.Τα ενεπίγραφα όστρακα που βρέθηκαν στην περιοχή επιβεβαιώνουν τη λατρεία του Απόλλωνα, ενώ μαζί του λατρεύονταν και η αδελφή του Αρτεμις και η θεά Εστία, που είχε το επίθετο Ισθμία. 

Οι λόγοι που οι κάτοικοι της Πάρου επέλεξαν τη συγκεκριμένη τοποθεσία (που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Πρεπέσινθος) για να ιδρύσουν το ιερό τους ήταν πολιτικοί και οικονομικοί. Συγκεκριμένα, βρίσκονταν σε αντιπαλότητα με τους κατοίκους της Νάξου και προσπαθούσαν να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στο Αιγαίο. 

Το πιο επιμελημένο οικοδόμημα του νησιού είναι ο ναός, ο οποίος είναι χτισμένος κυρίως από μάρμαρο, που μεταφέρθηκε στο νησί από τα λατομεία της Πάρου και η εξαιρετική ποιότητά του το έκανε περιζήτητο στα μεγαλύτερα ιερά της Ελλάδας. 

Η πρόσοψη του ναού αποκαθίσταται με επτά κίονες ύψους 3,80 μέτρων, που μαζί με το αέτωμα θα ξεπερνούσε τα 6 μέτρα, ενώ γύρω από το ιερό βρίσκονταν άλλα βοηθητικά κτίρια για τις ανάγκες του ιερατείου και των επισκεπτών. 

Το νησί είναι αδόμητο και τα αρχαιολογικά ευρήματα συνδυάζονται με ένα παρθένο τοπίο. Και ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο, το Δεσποτικό μετατρέπεται σε έναν τόπο ιδιαίτερο όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στον κόσμο. Σεληνιακό, βραχώδες, επιβλητικό. Μια μπεζ κουκκίδα μέσα στο βαθύ μπλε. Βαθύ μπλε, γιατί το βάθος των νερών που περιβάλλουν το Δεσποτικό, με εξαίρεση κάποια σημεία, είναι αχανές. 

Οι παραλίες του, αμμουδερές, άλλες μικρότερες περικυκλωμένες από βράχους, άλλες μεγαλύτερες, ατελείωτες, αλλά όλες τους ήσυχες. 

Από τα αξιοσημείωτα είναι ότι το στενό που χωρίζει το Δεσποτικό από την Αντίπαρο έχει βάθος μόνο ένα μέτρο, ενώ ανάμεσα στα δύο νησιά παρεμβάλλεται και η νησίδα Κοιμητήρι. 

Πηγή: https://www.iefimerida.gr/news/176569/%CE%B4%CE%B5%CF%83%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C