Κυδωνίαστρο: Το στολίδι του κήπου!!

Κυδωνίαστρο (Cotoneaster salicifolius, C. lacteus, C. franchetii, C. simonii) 

Το γένος Cotoneaster περιλαμβάνει πολλά είδη αειθαλή, ημιαιειθαλή και φυλλοβόλα. Τα είδη κυδωνιάστρου που συναντάμε στην χώρα μας και βρίσκουν εφαρμογή στην σύγχρονη κηποτεχνία είναι αειθαλείς θάμνοι κανονικού ρυθμού ανάπτυξης, ορθόκλαδοι, οριζοντιόκλαδοι ή έρπουσας μορφής ανάλογα το επιλεγμένο είδος. Το μέγιστο ύψος του φυτού σε πλήρη ανάπτυξη μπορεί να φτάσει τα τέσσερα μέτρα ενώ η διάμετρος του τα τρία μέτρα. Έχει μικρά, ωοειδή, δερματώδη φύλλα, σκουροπράσινα στην άνω επιφάνεια τους και συχνά αργυρόχρωα στην κάτω. Ανθοφορεί την άνοιξη ή στις αρχές καλοκαιριού με μικρά λευκά άνθη οργανωμένα συνήθως σε ταξιανθίες. Το φθινόπωρο φέρει κόκκινους καρπούς οργανωμένους σε ταξικαρπίες ή μεμονομένους, ανάλογα με τον τρόπο ανθοφορίας του. Το κυδωνίαστρο δεν έχει ιδιαίτερες εδαφικές απαιτήσεις. Προτιμά τις ηλιόλουστες έως ημισκιερές θέσεις φύτευσης. Έχει μέτριες απαιτήσεις σε νερό, ενώ παρουσιάζει εξαιρετική αντοχή στις ακραίες θερμοκρασίες του χειμώνα. 

Πηγή κειμένου: https://www.geoponiko-kentro.gr/product/kydoniastro/

Κυδωνίαστρο, περιγραφή και καλλιέργεια 

Θάμνος φυλλοβόλος, ύψους έως 1 μ., με οριζόντια διάταξη των κλαδιών του. Φύλλα μικρά, σχεδόν κυκλικά, γυαλιστερά, δερματώδη, βαθυπράσινα που το φθινόπωρο γίνονται κόκκινα. Ανθίζει Απρίλιο - Ιούνιο με άνθη μικρά, λευκορόδινα, μονήρη ή σε ομάδες 2 – 3 κατά μήκος των βλαστών. Αργά το καλοκαίρι εμφανίζονται κόκκινοι σφαιρικοί καρποί με ιδιαίτερη διακοσμητική αξία, οι οποίοι παραμένουν στο φυτό μέχρι την επόμενη Άνοιξη. Καρπός δρύπη. 

Πολλαπλασιάζεται με σπόρο και μοσχεύματα. Ευδοκιμεί σε ποικιλία εδαφών εκτός από πολύ υγρά ή πολύ ξηρά. Ανθεκτικό στη ρύπανση της ατμόσφαιρας. 

Κατάλληλο για βραχόκηπους και κάλυψη επικλινών εδαφών. 

Χρήσιμες συμβουλές για το κλάδεμα 

Ας δούμε μερικές χρήσιμες συμβουλές για το κλάδεμα: 

Τι πρέπει να κόβετε;

- Όλα τα νεκρά και άρρωστα ξυλώδη τμήματα (σαπισμένα κλαδιά στις κερασιές, σημάδια έλκους στους σφένδαμους κ.λπ.)

- Κλαδιά που τρίβονται μεταξύ τους και προκαλούν τραυματισμούς στο φλοιό, ακόμα και σε πρώιμο στάδιο, κόψτε τα, αν υπάρχει πιθανότητα να συμβεί αυτό

- Οτιδήποτε εμποδίζει την ασφαλή διέλευση από τα μονοπάτια το χειμώνα

- Μαλακούς βλαστούς στην κορυφή των φυτών και τα μπουμπούκια τους που δεν έχουν σχηματιστεί ακόμα, μπουμπούκια που έχουν ανθίσει και τυχόν στελέχη με σπόρους (π.χ. σε θάμνους καρυόπτερης, περόβσκιας, βουτλέιας και τριανταφυλλιές)

- Νεκρά φύλλα σε θάμνους και αγρωστώδη. Ωστόσο: Τα υπερώριμα ή καλυμμένα με χιόνι αγρωστώδη και τα στελέχη σπόρων των θάμνων μπορεί να δείχνουν πολύ όμορφα στους φθινοπωρινούς/χειμερινούς κήπους, ιδίως όταν φωτίζονται με φώτα κήπου GARDENA. Επιπλέον, τα έντομα του κήπου διαχειμάζουν στα κούφια άχυρα και στα στελέχη των σπόρων. Άρα, δείτε και αξιολογήστε την κατάσταση και ίσως είναι καλύτερο να τα κλαδέψετε την άνοιξη. 

Τι να αφήσετε:

Θα πρέπει να κλαδεύετε συγκρατημένα. Ο παγετός μπορεί να προκαλέσει ζημιά στα κομμένα σημεία και να παγώσει τα κλαδιά. Συνεπώς, εάν κλαδέψετε τώρα έως το σημείο που θα κλαδεύατε την άνοιξη και προκληθεί ζημιά στο φυτό από την παγωνιά, δεν θα έχετε περιθώριο να επανορθώσετε την άνοιξη. Καλύτερα να κόψετε κάτι λιγότερο τώρα, ώστε να μπορείτε να περιποιηθείτε τα φυτά σας χωρίς περιορισμούς την άνοιξη. 

Σημειώσεις σχετικά με συγκεκριμένες δημοφιλείς ποικιλίες

Μπούξους για φράχτη: Το φυτό αυτό είναι αειθαλές και μπορεί να κινδυνεύει από τον παγετό. Επομένως, θα πρέπει να το κλαδεύετε στο επιθυμητό σχήμα μόνο την άνοιξη. Την άνοιξη μπορείτε να το κλαδέψετε έως τον κορμό. Μετά αναπτύσσεται μόνο του ξανά. Μόλις αρχίσει να αναπτύσσεται, απλώστε λίγο λίπασμα και ανανεώστε το σχήμα του, όταν τα κλαδιά έχουν μήκος περίπου 5 εκατοστά. 

Κυδωνίαστρο: Το εδαφοκαλυπτικό κυδωνίαστρο είναι πολύ ανθεκτικό στον παγετό. Αυτήν την εποχή, μπορείτε να το διαμορφώσετε χρησιμοποιώντας κοπτικό μπορντούρας, για να το προσαρμόσετε στο χώρο φύτευσης. Εάν το κλαδέψετε έως τον κορμό, θα αντέξει, καλύτερα όμως αυτό να γίνει την άνοιξη. Τα νεαρά φυτά θα πρέπει να κλαδεύονται την άνοιξη έως το μισό του μήκους που είχαν τα κλαδιά τον προηγούμενο χρόνο, ώστε η δομή τους να γίνει πιο συμπαγής και να βελτιωθεί η κλαδοφυΐα.

Τάξος: Είναι πολύ ανθεκτικό στο κλάδεμα, ακόμα και έως τον κορμό. Ιδανικά, θα πρέπει να το κλαδεύετε την άνοιξη, επειδή τα κωνοφόρα λειτουργούν ως ανεμοφράκτες στους χειμερινούς κήπους και προσφέρουν προστασία στα πουλιά.

Πασχαλιά: Σχεδόν δεν χρειάζεται κλάδεμα. Συνήθως μετά το κλάδεμα παρουσιάζει έντονη ανάπτυξη που μπορεί επίσης να σημαίνει και ανεξέλεγκτη κλαδοφυΐα. Είναι ανθεκτικό στο κλάδεμα και έως τον κορμό - καλύτερα όμως να γίνεται την άνοιξη. 

Εάν αποφασίσετε να κλαδέψετε την πασχαλιά, κόψτε τα παλαιότερα κλαδιά και κλαράκια σε ομοιόμορφο μήκος, σε όλο το φυτό. Εάν θέλετε να βοηθήσετε το φυτό να αναπτυχθεί εκ νέου, κόψτε τα μακριά κλαδιά από τη μέση του φυτού. Μην τα μειώσετε απλώς σε μήκος. Αφήστε μόνο τα πιο γερά 5-7 κλαδιά και κόψτε τα υπόλοιπα. Κλαδέψτε τους γηραιότερους θάμνους στα 30-50 εκατοστά, εάν χρειάζεται, για να αναγεννηθούν και να αναπτυχθούν ξανά σε 2-3 χρόνια.

Συκιά: Κλαδέψτε τη συκιά την άνοιξη, επειδή διαφορετικά μπορεί να παγώσει εύκολα. Διαφαίνονται ήδη οι καρποί της επόμενης χρονιάς. Επομένως, θα πρέπει να την κλαδέψετε λίγο μόνο την άνοιξη. Έπειτα, ασχοληθείτε κυρίως με το σχήμα και το αραίωμα των κλαδιών. Οι συκιές, όπως και οι κυδωνιές, δεν ανταποκρίνονται στο κλάδεμα πάντα με τον ίδιο τρόπο. Η κλαδοφυΐα δεν βελτιώνεται, εάν κλαδέψετε τους ετήσιους βλαστούς. Μπορείτε να ενθαρρύνετε μόνο τα ετήσια κλαδιά, εάν τα κόψετε σε μήκος όσο χρειάζεται.

Αγρωστώδη: Δεν χρειάζεται να τα κλαδέψετε τώρα. Δέστε τα μαζί με σκοινί, εάν χρειάζεται, και κλαδέψτε τα την άνοιξη. Με αυτόν τον τρόπο, προστατεύετε την καρδιά του φυτού από τον παγετό και την υγρασία του χειμώνα, π.χ. το κορταδερία των Πάμπας.

Φράχτες: Μην τους κλαδέψετε το φθινόπωρο! Νεαροί φράχτες: Κλαδέψτε τους πρώτα τον Μάιο/Ιούνιο και έπειτα πάλι τον Αύγουστο/Σεπτέμβριο. Ένα κλάδεμα στους παλαιότερους φράχτες μία φορά μετά τη δεύτερη νέα ανάπτυξή τους (στο τέλος του Ιουνίου) είναι αρκετό. Είναι καλύτερο να κλαδέψετε τους κωνοφόρους φράχτες, προτού βλαστήσουν, ώστε να "επουλωθούν" γρήγορα στα κομμένα σημεία. Σε ορισμένες περιοχές, οι τοπικές αρχές εκδίδουν οδηγίες σχετικά με το πότε επιτρέπεται το κλάδεμα των φραχτών (με σκοπό την προστασία της αναπαραγωγής και των νεαρών πουλιών). Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στις τοπικές αρχές και συγκεκριμένα στα τμήματα που είναι αρμόδια για τα πάρκα και τους κήπους, καθώς και για τη διατήρηση των ειδών. Όταν κλαδεύετε τους φράχτες, προσπαθήστε να δίνετε κλίση στα πλαϊνά μέρη, ώστε να μην μένει γυμνό το κάτω μέρος. Για κάθε 100 εκατοστά όσο προχωράτε προς τα πάνω, κάθε πλαϊνό τμήμα θα πρέπει να "μπαίνει" κατά 10 εκατοστά μέσα (δηλαδή, συνολικά 20 εκατοστά πιο στενό).

Ριβήσιο: Το 2012, τα βλασταράκια του 2011 - με πάχος περίπου όσο ένα μολύβι - θα αποφέρουν ποιοτικούς καρπούς. Θα πρέπει να βοηθήσετε αυτούς τους βλαστούς, ψαλιδίζοντας το φυτό (την άνοιξη). Ταυτόχρονα, το ψαλίδισμα θα βοηθήσει και τους βλαστούς του 2012 (δηλαδή, τα κλαδιά που θα καρποφορήσουν το 2013). Αραιώστε τους θάμνους κόβοντας τα παχιά, σκουρόχρωμα τμήματα ηλικίας άνω των 3 ετών (ακριβώς πάνω από το έδαφος ή στο επίπεδο του εδάφους, εάν η κλαδοφυΐα είναι καλή). Ψαλιδίστε τους θάμνους, κόβοντας σε μήκος τους βλαστούς στο απαιτούμενο επίπεδο κλαδοφυΐας. Αφήστε μόνο 5 έως 7 από τους δυνατότερους βλαστούς, από αυτούς που βρίσκονται στο επίπεδο του εδάφους, και μην τους κόψετε σε μήκος.

Κερασιά: Αραιώστε τις καλλωπιστικές κερασιές την άνοιξη, αφού ανθίσουν. Οι καρποφόρες κερασιές θα πρέπει να κλαδεύονται αμέσως μετά τη συγκομιδή, τον Ιούνιο/Ιούλιο. Να τις κλαδεύετε/αραιώνετε λίγο! Εάν κλαδέψετε πολύ έντονα την κερασιά, θα αρχίσει να εκκρίνει ρητίνη με κίνδυνο να νεκρωθεί μέσα σε λίγα χρόνια.

Ακτινίδιο: Αφήστε περίπου τρία έως εφτά πλευρικά κλαδιά στο κύριο κάθετο κλαδί (αναλόγως του συστήματος υποστήριξης του δέντρου). Αυτά είναι τα κύρια κλαδιά που θα καρποφορήσουν. Τα μπουμπούκια των καρποφόρων κλαδιών θα αναπτυχθούν από αυτά τα κύρια κλαδιά. Κόψτε τα σε μήκος το καλοκαίρι, στα οκτώ με δέκα φύλλα περίπου, ξεκινώντας από το πρώτο φύλλο επάνω από τα φρούτα. Στα τέλη του χειμώνα, κοντύνετε τα ίδια κλαδιά σε τρία έως πέντε μπουμπούκια. Από τα σημεία αυτά θα βλαστήσουν νέα καρποφόρα κλαδιά. Κάθε τρία με τέσσερα χρόνια, θα πρέπει να κόβετε αυτό το γηρασμένο σύμπλεγμα κλαδιών ακριβώς στο κύριο κλαδί και να το αντικαθιστάτε με ένα νεαρό καρποφόρο κλαδί.

Ιτιά: Είναι καλύτερο να την κλαδεύετε την άνοιξη. Το χειμώνα, ειδικά τα λεπτότερα κλαδιά παγώνουν. Θα το προσέξετε την άνοιξη και τότε μπορείτε να τα κόψετε. Αυτό το δέντρο μπορεί να αντέξει τόσο στο ελαφρύ όσο και στο πολύ έντονο κλάδεμα, ακόμα και έως τον κορμό.

Λιγούστρο: Είναι εξαιρετικά ανθεκτικό στο κλάδεμα, ακόμα και έως τον κορμό, σε απόσταση μόλις μίας παλάμης πάνω από το έδαφος. Κατά τα λοιπά ισχύει ό,τι και για τους φράχτες.

Ελιά: Είναι καλύτερο να την κλαδεύετε την άνοιξη. Έπειτα, αραιώστε το δέντρο κόβοντας τα παλαιότερα κλαδιά στα πολύ πυκνά σημεία. Κόψτε σε μήκος το βλαστό έως κάποιο άλλο κλαδί, πιο βαθιά, και ψαλιδίστε ομοιόμορφα. Την άνοιξη, είναι ανθεκτική στο πολύ έντονο κλάδεμα έως τον κορμό. Η ελιά είναι ανθεκτική και στο έντονο ψαλίδισμα και δίνει μακριούς βλαστούς. Αραιώστε τους κρατώντας μερικά βασικά κλαδιά.

Δαμασκηνιά: Μην την κλαδεύετε το φθινόπωρο. Κλαδέψτε τη δαμασκηνιά στα τέλη του χειμώνα, προτού φουσκώσουν τα μπουμπούκια το Μάρτιο.

Ροδόδενδρο: Κόψτε σε μήκος τα κλαδιά, όταν τελειώσει η άνθιση. Ψαλιδίστε κατά προτίμηση έως το χαμηλότερο ύψος κλαδιών που θέλετε. Εναλλακτικά, ψαλιδίστε το φυτό έως τον κορμό. Τα δυνατά ροδόδενδρα είναι πολύ ανθεκτικά στο ψαλίδισμα.

Τριαντάφυλλα: Κόψτε όλες τις τριανταφυλλιές σε παρτέρια και τις αναρριχώμενες/θαμνώδεις τριανταφυλλιές κατά 1/3. Ψαλιδίστε ελαφρά την άνοιξη. Στις άγριες τριανταφυλλιές, αφήστε τα κυνόρροδα ως διακοσμητικό στοιχείο και αραιώστε τις την άνοιξη, αντί να τις κλαδέψετε τώρα.

Ιαπωνικό πεύκο: Δεν είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στο κλάδεμα. Να το κλαδεύετε μόνο την άνοιξη, καθώς είναι ευαίσθητο στον παγετό. Έπειτα, διαλέξτε ένα κλαδάκι και κόψτε σε μήκος ένα βλαστό. Ο βλαστός γίνεται πιο κοντός, απομένει όμως ένα πράσινο φύλλωμα ως εφελκυσμογενές ξύλο.

Βιμπούρνο χιονόσφαιρα: Εκτός από την ποικιλία Guelder Rose, κλαδέψτε το μόνο την άνοιξη. Κατά τα λοιπά, κλαδέψτε το με τον ίδιο τρόπο όπως την πασχαλιά.

Βουδλέια: Το φθινόπωρο, κόψτε το σε μήκος μόνο κατά 1/3 ή κατά το ήμισυ. Μην το κόβετε περισσότερο, ώστε να αποφευχθεί τυχόν ζημιά από τον παγετό (βλ. παραπάνω). Ψαλιδίστε το φυτό ελαφρά (αραιώστε το και μειώστε το μήκος των κλαδιών κατά 50 εκατοστά περίπου) τον Μάρτιο/Απρίλιο, προτού ξεκινήσει η ανάπτυξη. 

Φυτά σε δοχεία

Κίτρο: Κλαδέψτε το μόνο την άνοιξη. Έπειτα, εάν χρειάζεται, αραιώστε το και ψαλιδίστε το ομοιόμορφα για να ενθαρρύνετε την εκ νέου ανάπτυξη του φυτού και την πλουσιοπάροχη άνθιση (π.χ. οι πορτοκαλιές ανθίζουν και στο πρώτο έτος).

Καμπανάκια: Ψαλιδίστε τα λίγο μόνο πριν το χειμώνα. Όσο περισσότερο τα κόψετε τώρα, τόσο περισσότερο θα καθυστερήσει να ανθίσει το φυτό τον επόμενο χρόνο, επειδή θα πρέπει πρώτα να σχηματιστούν τα ανθοφόρα στελέχη.

Σολάνο: Ψαλιδίστε το κατά 1/3 τώρα και κλαδέψτε το κανονικά την άνοιξη. Μπορείτε να το κλαδέψετε και έως τον κορμό. 

Ροδοδάφνη: Είναι πολύ ανθεκτική στο ψαλίδισμα. Την άνοιξη μπορείτε να την κλαδέψετε και έως τον κορμό. Ωστόσο, είναι πάντα καλύτερο να την ψαλιδίζετε σε σημείο διακλάδωσης, ώστε οι φυλλώδεις βλαστοί να παραμένουν ως εφελκυσμογενές ξύλο. Σημειώστε επίσης ότι μετά το κλάδεμα ορισμένες ποικιλίες ροδοδάφνης παρουσιάζουν καλύτερη κλαδοφυΐα. Η ροδοδάφνη θα πρέπει κανονικά να ψαλιδίζεται αμέσως μετά την ανθοφορία. Εάν την κλαδέψετε τώρα το φθινόπωρο, υπάρχει πιθανότητα να κόψετε τα μπουμπούκια του επόμενου χρόνου. 

Λαντάνα: Εφαρμόστε τις ίδιες οδηγίες, όπως και για το σολάνο

Κιτρονέλλα: Συνήθως, δεν κλαδεύουμε την κιτρονέλλα, επειδή γίνεται ομορφότερη χρόνο με το χρόνο. Ωστόσο, εάν χρειάζεται, μπορείτε να την ψαλιδίσετε όσο μία παλάμη. Αυτό καλύτερα να γίνει την άνοιξη. 

Πηγή κειμένου: http://www.fytokomia.gr/tag/%CE%BA%CF%85%CE%B4%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF

Πηγή φωτογραφιών: Ρουβήμ Καρασάββας.