Η Ιστορία του Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήμονα των Σιαννών

Στην πλατεία του χωριού Σιάννα που απέχει περίπου 70χλμ. από την πόλη της Ρόδου, δεσπόζει ο ενοριακός ναός του Αγίου Παντελεήμονος. 

Η εκκλησία άρχισε να κατασκευάζεται το 1882 και ολοκληρώθηκε 10 χρόνια αργότερα στον αρχιτεκτονικό τύπο του σταυροειδή με δεκαεξάπλευρο τρούλο και σταυροθόλιο χωρίς νευρώσεις στη δυτική κεραία. 

Το δομικό του υλικό εν μέρει προήλθε από τα κτηριακά κατάλοιπα της παλαιοχριστιανικής βασιλικής της Αγίας Βαρβάρας στην περιοχή

του Κεραμιού και από το λατομείο στη θέση “Μαρμαρούνια” στην περιοχή της αρχαίας Κυμισάλας. 

Το τέμπλο του ναού είναι ξυλόγλυπτο και επιζωγραφισμένο. Ακολουθεί την καθ’ ύψος τριμερή διαίρεση, αλλά με λιγότερο τυπική εικονογραφική διάταξη στα επιμέρους στοιχεία του. 

Όμοιας τεχνοτροπίας και διακοσμητικής προσέγγισης με το τέμπλο είναι ο άμβωνας και επισκοπικός θρόνος. 

Ο ναός αγιογραφήθηκε στην δεκαετία του 1950 από τον Ιωάννη Τερζή, μαθητή και συνεργάτη του Φώτη Κόντογλου. Σε ξεχωριστό περίτεχνο ξύλινο επιχρυσωμένο προσκυνητάρι, στα αριστερά του τέμπλου και σε συνέχεια με αυτό, δεσπόζει η εικόνα του Αγίου Παντελεήμονα. 

Μπροστά από την εικόνα βρίσκονται αναρτημένα τα

τάματα των προσκυνητών ως δείγμα δημόσιας αναγνώρισης και ευγνωμοσύνης για τη θετική έκβαση των υποθέσεών τους. Εξωτερικά του ναού, συμμετρικά στη δυτική όψη και ενσωματωμένα στην τοιχοδομία του υπάρχουν δύο πενταόροφα κωδωνοστάσια με ρολόι στις δύο κύριες όψεις του τρίτου επιπέδου. Το νοτιότερο είναι ηλιακό, ενώ τα υπόλοιπα φέρουν ζωγραφισμένη την ένδειξη με ώρες ορόσημα για την ιστορία του ναού, όπως η ώρα 6:50 που παραπέμπει στην ώρα έναρξης των εργασιών θεμελίωσης το 1882. 

Κειμήλια Στον ναό φυλάσσονται μέρος των

λειψάνων του Αγίου Παντελεήμονα, καθώς και η εικόνα του αγίου, η οποία χρονολογείται στα 1779. 

Η εικόνα φέρει χρυσεπάργυρη επένδυση, έργο του Ιωάννη Αναγνώστου από την Πισιδία της Μικράς Ασίας, από την οποία εξαιρείται μόνο το πρόσωπο του αγίου. 

Η εικόνα προφανώς προέρχεται από την παλαιότερη μονόχωρη εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα, χρονολογημένη μεταξύ 10ου- 11ου αι., η οποία βρίσκεται παραπλεύρως του ναού προς τα δυτικά και σήμερα

χρησιμοποιείται ως μουσειακός χώρος, στον οποίο εκτίθενται ιερά άμφια, παλαιοί θρησκευτικοί κώδικες, νομίσματα και βιβλία, ορισμένα εκ των οποίων χρονολογούνται στα 1680 και 1760. 

Μεταξύ των αντικειμένων που ανήκουν στον παλαιότερο ναό, συγκαταλέγονται και οι φορητές εικόνες του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του 1872, του Αγίου Ανδρέα του 1878, της Μεταμόρφωσης του Χριστού του 1879 και της Υπαπαντής του Χριστού χρονολογημένης την ίδια περίοδο.

Οι πληροφορίες είναι από την Ιερά Μητρόπολη Ρόδου και ευχαριστώ τον πατέρα Νεκτάριο Πόκια ο οποίος μπήκε στον κόπου να ψάξει και να μου τις δώσει.

------------- 

Και όπως μας λέει η κυρία Τούλα Διμέλλη

Ρουβήμ καλό απόγευμα! Συγκινήθηκα διαβάζοντας την τελευταία σου ανάρτηση για την ιστορία της εκκλησιάς του Αγ. Παντελεήμονα! Εντελώς πληροφοριακά θα

ήθελα να σου αναφέρω πως το ξυλόγλυπτο και όμορφο προσκυνητάρι με την εικόνα του Αγ. Παντελεήμονα στα αριστερά του τέμπλου του ναού έγινε από τα χεράκια του συχωρεμένου του παππού μου Παντελή Αποστολίδη, και με οικονομική ενίσχυση του προπάππου μου δασκάλου Εμμανουήλ Αποστολίδη του Απολλωνιατη! 

Ο παππούς μου φιλοτέχνησε και τον σταυρό που βγάζουμε την Μεγάλη Πέμπτη με ένα φίδι κουλουριασμένο στη βάση του, το περιστέρι του άμβωνα, μια μεγάλη κολόνα που υπάρχει στην παλιά εκκλησία και διάφορα άλλα! 

Έφυγε από την ζωή σε ηλικία μόλις 39 χρόνων

από ατύχημα δυστυχώς...Το ταλέντο του στην ξυλογλυπτική και την ζωγραφική το κληρονόμησε ο γιος του και θείος Τσαμπικος Αποστολίδης αν έχεις ακουστά!!! 

Σκοτώθηκε σε εργατικό ατύχημα στην Γερμανία σε ηλικία μόλις 28 χρονών, κάνοντας την βάρδια ενός φίλου του που ζήτησε να τον εξυπηρετήσει... 

Ένας άνθρωπος που ακόμη και σήμερα σχολιάζουν την καλοσύνη τα αστεία τις χάρες του... 

Σου ζητώ συγγνώμη αν σε κούρασα, ήθελα απλά πληροφοριακά να σου αναφέρω δυο λόγια γι αυτούς τους ξεχωριστούς ανθρώπους... 

Ας είναι αιωνία τους μνήμη... 

Δεν είχα την τύχη να τους γνωρίσω, αλλά ακόμη και σήμερα έχω ακούσει τόσα πολλά καλά λόγια, που με κάνουν περήφανη για την ζωή τους και το τι πρόσφεραν στο χωριό!
-------------------
Γιατί η Ρόδος είναι και άλλα πράγματα όχι τόσο γνωστά αλλά εξ άσου σημαντικά, ενδιαφέροντα, και όμορφα.
Σιάννα
Ένα χωριό πανέμορφο στην εσωτερική, ορεινή Ρόδο.
Ένα χωριό που στην παιδική μου μνήμη είναι συνδεδεμένο με δύο εικόνες.
Την μυρωδάτη ΑΛΙΣΦΑΚΙΑ( ροδίτικη ονομασία για το φασκόμηλο) που γύριζε και πουλούσε μέσα στη Χώρα ένας γεροντάκος από τα Σιάννα.
Και την μοναδική σε επιβλητικότητα, αρχιτεκτονικό σχέδιο και ωραιότητα εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα. Ήταν τόσος ο εντυπωσιασμός μου ως πιτσιρικάς από την εκκλησία αυτή ώστε ο πατέρας μου ένα βράδυ παραμονές Χριστουγέννων έφτιαξε μια μακέτα της εκκλησίας σητός με χαρτόνι και χρωματιστά χαρτιά γλασσε και την τοποθέτησε στη βάση του Χριστουγεννιάτικου δέντρου αντί της φάτνης.
Πάντα θυμάμαι εκείνα τα Χριστούγεννα , το απρόσμενο και εκπληκτικό δώρο του πατέρα μου και τα.....Σιάννα.
Greg Chryssikos (φίλος του χωριού μας)