Λέρος
«Λέρος» στα αρχαία ελληνικά σημαίνει ήπιος, ομαλός. Και όλα δείχνουν ότι ακόμα ισχύει ο χαρακτηρισμός γι’ αυτό το νησί της ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, των ομαλών βράχων, των εύφορων κοιλάδων και των περίκλειστων όρμων. Ενα νησί σε σχήμα ιδεογράμματος, με μεσαιωνικό κάστρο στην Αγία Μαρίνα, με πρώιμο ιταλικό μοντερνισμό στο Λακκί, με χρυσές αμμουδιές, βυζαντινά ξωκλήσια, ανεμόμυλους, αρχοντικά και ναυάγια. Κι όμως η Λέρος επί δεκαετίες ήταν άθελά της στιγματισμένη. Από το 1958 που πρωτολειτούργησε το ψυχοθεραπευτήριο και από το 1967 που η Χούντα εκτόπιζε εδώ τους πολιτικούς της αντιπάλους. Ο «στιγματισμός» αυτός παρήλθε βέβαια, λίγο πριν το τέλος του 20ου αι. Πρόλαβε ωστόσο να προφυλάξει τη Λέρο από την επέλαση του μαζικού τουρισμού επιβεβαιώνοντας στο έπακρο το «ουδέν κακόν αμιγές καλού».
Η ανθρώπινη παρουσία στη Λέρο, σύμφωνα με τα ευρήματα γύρω από τους κόλπους του Παρθενίου και της Γούρνας, ανάγεται στην Ύστερη Νεολιθική Εποχή (4η χιλιετία π.Χ.). Ο οικισμός της Κονταρίδας που ανακαλύφθηκε στον νότιο μυχό του κόλπου του Παρθενίου, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, αποτελεί μια από τις λίγες ανθρώπινες εγκαταστάσεις της νεολιθικής περιόδου στα βόρεια Δωδεκάνησα που εντοπίζονται έξω από σπήλαια. Στην περιοχή Δρυμώνα του κόλπου της Γούρνας βρέθηκαν οικιστικά κατάλοιπα από την Ύστερη Νεολιθική και την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Τα ευρήματα οψιανού από την Μήλο και το νησάκι Γυαλί που χρησίμευαν για την επιτόπια κατασκευή εργαλείων και αιχμών για βέλη, μαρτυρούν το πολιτιστικό επίπεδο της εποχής εκείνης. Στο Παλαιόκαστρο του Ξηροκάμπου έχουν βρεθεί ίχνη από κυκλώπεια τείχη που τοποθετούνται χρονολογικά στη μυκηναϊκή εποχή.
Το όνομα Λέρος συναντάται σε επίγραμμα του ποιητή Φωκυλίδη από την Μίλητο (6ος π.Χ. αιώνας) που διέσωσε ο Στράβωνας, και αναφέρεται με σκωπτικό τρόπο στα ήθη των κατοίκων του νησιού. «Και τόδε Φωκυλίδου: Λέριοι κακοί, οὐχ ὁ μὲν ὃς δ' οὔ, πάντες, πλὴν Προκλέους, καὶ Προκλέης Λέριος. διεβέβληντο γὰρ ὡς κακοήθεις ενθένδε ἄνθρωποι».Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (Τερψιχόρη, 125) κατά τη περίοδο της ιωνικής επανάστασης (498 π.Χ.,) ο «λογοποιός» Εκαταίος συμβούλεψε τον τύραννο της Μιλήτου Αρισταγόρα να καταφύγει στη Λέρο και «τεῖχος οἰκοδομησάμενον ἡσυχίην ἄγειν» στην περίπτωση κατάληψης της Μιλήτου. Η αναφορά «Mιλήσιοι εκ Λέρου» σε μια επιγραφή φορολογικών καταλόγων της Αθήνας (454-453 π.Χ.), αποτελεί τη πρώτη μαρτυρία για την πολιτική εξάρτηση της Λέρου από την Μίλητο. Γνωρίζουμε επίσης ότι η Λέρος κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. εμφανιζόταν ως δήμος της Μιλήτου, και υπεύθυνος για την ασφάλεια του νησιού ήταν ένας αξιωματούχος που διοριζόταν από την πόλη αυτή της Ιωνίας.
Οι οχυρώσεις στο Παρθένι και τον Ξηρόκαμπο που αποτελούν τα σημαντικότερα αρχαία μνημεία του νησιού, σύμφωνα με την αρχαιολογική έρευνα φαίνεται να συνδέονται με τη προσπάθεια της Μιλήτου να περιφρουρήσει τη Λέρο από τις πειρατικές επιδρομές, και παράλληλα να διατηρεί τον έλεγχο των θαλάσσιων δρόμων. Το νησί ήταν το νοτιότερο από το νησιωτικό σύμπλεγμα, το «Ιωνίας Άκρον», που ανήκε στη δικαιοδοσία της ιωνικής Μιλήτου. Μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, η Λέρος περιήλθε στην κυριαρχία των Σπαρτιατών. Ύστερα από την κατάληψη της Μιλήτου από τους Πέρσες, το νησί βρέθηκε κάτω από την περσική επιρροή. Η παρουσία των Μακεδόνων πιστοποιείται από επιγραφικές μαρτυρίες και τα νομίσματα που βρέθηκαν στο νησί. Σε αυτούς αποδίδονταν η απελευθέρωση από τον περσικό ζυγό. Το οικιστικό κέντρο του νησιού κατά την αρχαιότητα, όμως μαρτυρούν τα ευρήματα από διαφορετικές εποχές, βρισκόταν στην περιοχή της Αγίας Μαρίνας, ανάμεσα στον Πλάτανο, την Αγία Βαρβάρα και το Μπούρτζι. Σημαντικές προσωπικότητες από την Λέρο κατά την αρχαιότητα ήταν ο ιστορικός Φερεκύδης που μάλλον έζησε την 75η Oλυμπιάδα και ο ποιητής Δημόδοκος ή Δημόδικος (550 π.X).
Ρωμαιοκρατία-Παλαιοχριστιανική περίοδος
Η Λέρος κατά την εποχή της Ρωμαιοκρατίας ακολούθησε την τύχη των υπόλοιπων Δωδεκανήσων. Τη ρωμαϊκή παρουσία στο νησί πιστοποιούν κάποιες τοξοειδείς κατασκευές και τα υπολείμματα ο οικοδομικού υλικού από ένα υδραγωγείο. Η έλευση του χριστιανισμού στο νησί τοποθετείται μετά τον 3ο αιώνα, αφού σύμφωνα με την μαρτυρία του Αιλιανού στο νησί ακόμη λατρευόταν η Άρτεμις. Όσον αφορά την θέση του νησιού στο διοικητικό σύστημα του Βυζαντίου, η Λέρος ανήκε στην Επαρχία των Νήσων (τέλος 3ου αιώνα – αρχές 7ου αιώνα). Η χριστιανική Λέρος ήταν οργανωμένη σε επισκοπή που υπαγόταν στην δικαιοδοσία του Μητροπολίτη της Ρόδου. Οι καταγεγραμμένες μαρτυρίες ομιλούν για τον επίσκοπο Λέρου Ιωάννη που συμμετείχε στην Ε’ Οικουμενική Σύνοδο (553). Τα δε αρχαιολογικά ευρήματα της παλαιοχριστιανικής εποχής πιστοποιούν ότι στο νησί αναπτύχθηκαν διάφοροι οικισμοί σε παράλιες θέσεις και στα εύφορα τμήματα της ενδοχώρας. Έχουν εντοπιστεί στο νησί πολλές παλαιοχριστιανικές βασιλικές εκ των οποίων κάποιες διέθεταν πολύχρωμα ψηφιδωτά δάπεδα, όπως ήταν οι βασιλικές των Αγίων Τεσσαρόκοντα και του «δημοτικού ξενώνα» στον κόλπο των Αλίνδων. Την ανάπτυξη που παρατηρείται στο νησί κατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, διαδέχτηκε η εποχή των λεγόμενων «σκοτεινών αιώνων (7ος – 10ος αιώνας). Ονομάστηκαν έτσι εξαιτίας της έλλειψης επαρκών ιστορικών μαρτυριών και της απουσίας αρχαιολογικών ευρημάτων. Τους χρόνους εκείνους το Αιγαίο γνώρισε την αστάθεια και την καταστροφή των αραβικών πειρατικών επιδρομών που ανάγκασαν τους κατοίκους να αποτραβηχτούν στο εσωτερικό του νησιού και να χτίσουν κάστρα. Τα σημαντικότερα βυζαντινά «καστέλλια» είναι το επιθαλάσσιο οχυρωμένο Μπούρτζι στην είσοδο του όρμου του Παντελίου, και το «Παλαιόκαστρο" των Λεπίδων στον κόλπο του Ξηρόκαμπου στο νότιο άκρο της Λέρου.
Πολύτιμες πληροφορίες για την κοινωνική και οικονομική κατάσταση στη Λέρο από τον 11ο έως τον 13ο αιώνα μας παρέχουν έγγραφα από το αρχείο της μονής του Ιωάννου του Θεολόγου στη Πάτμο. Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄Κομνηνός παραχώρησε το 1088 με χρυσόβουλο στον περίφημο ηγούμενο της μονής Χριστόδουλο εκτός των άλλων, και δύο μεγάλα μετόχια στο Παρθένι και στα Τεμένια. Το μοναστήρι επίσης απέκτησε δικαιώματα σε ολόκληρο το Μπούρτζι. Παρά τις αντιδράσεις των κατοίκων του Κάστρου, αυτοί αναγκάστηκαν να μετοικίσουν στα οχυρωμένα Λέπιδα. Το κάστρο στο Παντέλι διαθέτει τρείς περιβόλους και πέντε εκκλησίες. Οι δυο περίβολοι παραχωρήθηκαν στη μονή της Πάτμου, ο δεύτερος μάλιστα με «πρόσταξη» της Άννα Δαλασσηνής, της μητέρας του αυτοκράτορα Αλεξίου Α΄ Κομνηνού. Την εποχή των Ιπποτών το κάστρο ενισχύθηκε και κατασκευάστηκε ο τρίτος περίβολος. Από το 1726 στο ερημωμένο κάστρο λειτουργούσε σχολή με δάσκαλο τον μοναχό Δαμασκηνό που έδωσε τον αγώνα της παιδείας με σκοπό το της πατρίδος βαθύ σκότος της βαρβαρότητας να διαλύσει». Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα λειτούργησε η σχολή η οποία διέθετε και πλούσια βιβλιοθήκη. Στο Κάστρο επίσης χτίστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα η εκκλησία της Παναγίας με την θαυματουργή εικόνα, που αποτελεί μέχρι σήμερα ένα από τα σπουδαιότερα ορθόδοξα προσκυνήματα του Αιγαίου.
Ιπποτοκρατία-Οθωμανική περίοδος
Οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη της Ρόδου κυριάρχησαν στη Λέρο από το 1309 μέχρι το 1522. Κατά την ιπποτοκρατία το νησί ανήκε διοικητικά στην preceptoria της Κω μαζί με τη Κάλυμνο και τη Νίσυρο. Στο νησί την εποχή εκείνοι έκαναν στάση πολλοί προσκυνητές που κατευθύνονταν στους Αγίου Τόπους. Οι δε καταγεγραμμένες μαρτυρίες τους αποτελούν πηγή ιστορικής πληροφόρησης για τον νησί. Ο πιο γνωστός «Καστελάνος» του νησιού την περίοδο εκείνη ήταν ο βενετσιάνος Fantino Quirini (1431-1453). Οι Ιππότες από τα μέσα του 15ου αιώνα ως τις αρχές του 16ου αιώνα αντιστάθηκαν αποτελεσματικά στις πειρατικές επιθέσεις του οθωμανικού στόλου. Μετά την παράδοση το 1522 της Ρόδου από τους Ιωαννίτες στον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή, ήρθε η σειρά της Λέρου το 1524 να πέσει στα χέρια των Οθωμανών.
Η Τουρκοκρατία ξεκίνησε το 1532 στη Λέρο με την παραχώρηση σημαντικών προνομίων που εξασφάλιζαν την αυτοδιοίκηση του νησιού από τοπικούς άρχοντες που εκλέγονταν στην αρχή κάθε χρόνου από την κοινότητα των νησιωτών. Ο τοπικός Οθωμανός αξιωματούχος ήταν ο «σούμπασης» στον οποίο καταβάλλονταν ο ετήσιος κατ΄ αποκοπή φόρος που ήταν γνωστός ως «μακτού». Από τον 18ο αιώνα η επικράτηση των Οθωμανών στο Αιγαίο οδήγησε τους κατοίκους του Κάστρου να κατοικίσουν έξω από αυτό και σταδιακά να δημιουργήσουν τους οικισμούς της Αγίας Μαρίνας και του Παντελιού. Η οικονομική άνθηση του νησιού που συνεχίστηκε και τον 19ο αιώνα αποτυπώνεται στην αύξηση του πληθυσμού. Παράλληλα στη Λέρο υπήρχε έντονη οικοδομική δραστηριότητα. Πολλοί Λέριοι μετανάστευσαν τα χρόνια εκείνα, και η προκοπή τους στη ξενιτιά αποτυπώνεται στις πλούσιες δωρεές που έκαναν για κοινωφελείς σκοπούς στο νησί τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι ευεργεσίες της «Λεριακής Αδελφότητας Καΐρου».
Νεότερη περίοδος
Το νησί της Λέρου γνώρισε ημέρες ελευθερίας κατά την Επανάσταση του 1821 με τους κατοίκους να συμμετέχουν ενεργά στον Αγώνα. Όμως η Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (1832) που ρύθμισε τα σύνορα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, άφησε εκτός της επικράτειάς του τη Λέρο και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα. Η κατάληψη του νησιού στις 13 Μάιου 1912 από τους Ιταλούς σηματοδότησε την έναρξη της Ιταλοκρατίας που σημάδεψε καθοριστικά την φυσιογνωμία του νησιού. Πράγματι από το 1923 άρχισε στο φυσικά προστατευμένο λιμάνι στο Λακκί, η κατασκευή στα Λέπιδα μιας εκτεταμένης αεροναυτικής βάσης που σκόπευε να καταστεί στρατηγικά εφάμιλλη εκείνη της Μάλτας. Παράλληλα για την εγκατάσταση των εποίκων και των στρατιωτικών σχεδιάστηκε εξ αρχής μια καινούρια πόλη που ονομάστηκε από τους Ιταλούς Porto Lago. Το πολεοδομικό σχέδιο στηριζόταν στην κατασκευή μια μεγάλης παραλιακής λεωφόρου με επιβλητικά δημόσια κτίρια κατά μήκος της. Το κινηματοθέατρο, το ξενοδοχείο, το σχολείο, η πλατεία με το Κτίριο του Φασισμού, το νοσοκομείο, η εκκλησία, οι στρατώνες, τα «παλατσίνα» (κατοικίες) και κυρίως η κυκλική αγορά με τον πύργο του ρολογιού αποτελούν δείγματα μιας ιδιότυπης αρχιτεκτονικής έκφρασης που εξέφραζε το φασιστικό imperium. Οι φασίστες του Μουσολίνι επεχείρησαν επίσης να εξιταλίσουν το νησί, περιορίζοντας την ελληνική παιδεία και προσπαθώντας να ποδηγετήσουν την Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι εκλεγμένοι δημογέροντες της Λέρου αντικαταστάθηκαν το 1937 από τους διορισμένους podesta.
Τη συνθηκολόγηση των ιταλικών δυνάμεων, το 1943, ακολούθησαν αμέσως μετά οι αποβάσεις στη Λέρο Βρετανών στρατιωτών. Η αιφνιδιαστική κατάληψη της Ρόδου και της Κω από τους Γερμανούς, συνεχίστηκε με σφοδρότατες αεροπορικές επιδρομές της Λέρου. Στο νησί τα αγγλικά στρατεύματα και οι Ιταλοί δέχτηκαν για 52 ημέρες αλλεπάλληλα κύματα αεροπορικών βομβαρδισμών που κατέστρεψαν πολεμικές εγκαταστάσεις, βύθισαν βρετανικά πλοία και το ελληνικό αντιτορπιλικό «Βασίλισσα Όλγα» στο όρμο στο Λακκί (26-9-1943). Οι πηγές κατέγραψαν τη ρίψη 1.096 τόνων βομβών σε 984 αεροπορικές επιδρομές. Μετά την κατάληψη της Αστυπάλαιας στις 12 Νοεμβρίου 1943, οι Γερμανοί επιχείρησαν συντονισμένη απόβαση στο νησί. Ύστερα από λυσσώδεις μάχες οι Βρετανοί στις 16 του μηνός παραδόθηκαν στους εισβολείς. Τα δραματικά αυτά γεγονότα έμειναν στην ιστορία ως η «Μάχη της Λέρου». Ακολούθησε η κατάληψη της Λέρου στις 9 Μαΐου 1945 από τους Βρετανούς ύστερα από την ήττα του Γ’ Ράιχ. Το νησί τελικά μετά από δυο χρόνια ενσωματώθηκε μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα στην Ελληνική Πολιτεία (7-3-1948).
Από τη δεκαετία του ’50 οι ανοιχτές πληγές του πολέμου ανάγκασαν πολλούς Λέριους να πάρουν το πλοίο της ξενιτιάς. Το κράτος από τη μεριά του αξιοποίησε τα ιταλικά στρατιωτικά κτίρια στο Λακκί ιδρύοντας τις Βασιλικές Τεχνικές Σχολές για τα παιδιά του αδελφοκτόνου Εμφυλίου Πολέμου. Λειτούργησαν από το 1949 μέχρι το 1963 παρέχοντας στα παιδιά τεχνική εκπαίδευση και φοίτηση στο σχολείο. Ορόσημο όμως στη νεότερη ιστορία του νησιού αποτελεί η ίδρυση το 1957 σε εγκαταλειμμένα ιταλικά κτίρια του Ψυχιατρείου Λέρου, που ονομάστηκε χαρακτηριστικά «Αποικία Ψυχοπαθών Λέρου». Στο ίδρυμα νοσηλεύονταν 2500 ασθενείς και απασχολούνταν περί τους 1800 υπαλλήλους που βρήκαν μια διέξοδο στην μεταπολεμική ανεργία που μάστιζε το νησί. Η χούντα των Συνταγματαρχών (1967-1974) εξόρισε πολιτικούς κρατούμενους στη Λέρο, στο στρατόπεδο στο Παρθένι και στα παλιά ιταλικά κτίρια στον Αϊ Γιώργη στο Λακκί. Στο Παρθένι ο εξόριστος ποιητής ο Γιάννης Ρίτσος λέγεται ότι εμπνεύστηκε τη συλλογή του «Δεκαοχτὼ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» (1973) που μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη.
Το νησί της Λέρου
Το νησί της Λέρου βρίσκεται στα βόρεια Δωδεκάνησα λίγα μίλια νότια της Πάτμου ενώ στα νότια χωρίζεται από μια σχετικά στενή θαλάσσια δίοδο με τη Κάλυμνο.
Το Γεωγραφικό ανάγλυφο του νησιού χαρακτηρίζεται από μικρούς λόφους και αναρίθμητους κολπίσκους με μεγαλύτερο τον κόλπο του Λακιού που είναι το μεγαλύτερο φυσικό λιμάνι στην ανατολική μεσόγειο, για αυτό τον λόγο άλλωστε οι Ιταλοί το 1932 δημιούργησαν εκεί τον κύριο ναύσταθμό τους στα Δωδεκάνησα. Άλλοι μεγάλοι όρμοι είναι των Αλίντων, της Γούρνας, του Βρωμόλιθου, ο κόλπος στο Παρθένι και το Μπλεφούτι και το Παντέλι.
Το μεγαλύτερο υψόμετρο βρίσκεται στο Κλειδί (γύρω στα 300 μ περίπου), άλλα βουνά στη Λέρο είναι η Σκουμπάρδα και το Διαπόρι στα νότια και το Απιτίκι στα ανατολικά.
Πολλά μικρά νησάκια βρίσκονται διάσπαρτα γύρω από τη Λέρο όπως η Αγιά Κυριακή και η Πιανούσα απέναντι από το Παντέλι, ο Αρχάγγελος στα βόρεια και τα Γλαρονήσια με το Λέρικο νησί ανάμεσα Λέρου και Καλύμνου.
Το νησί της Λέρου είναι καταπράσινο και στο εσωτερικό υπάρχει αγροτική παραγωγή, υπάρχουν αμέτρητα αμπέλια, συκιές, φραγκοσυκιές, Γκαβάφες (που βρίσκονται μόνο στη Λέρο), καλλιέργειες με οπορωλαχανικά και πολλοί δρόμοι σκεπάζονται από ευκαλύπτους και πεύκα.
Στις παραλίες άφθονα είναι τα αρμυρίκια που προσφέρουν σκιά στους παραθεριστές. Υπάρχει μάλιστα ένα μικρό ποτάμι που ξεκινά από το ύψωμα Ημεροβίγλι και βγαίνει στον κόλπο της Γούρνας.
Το νησί αν και μικρό έχει πολλούς οικισμούς και παραλίες. Η Πρωτεύουσα ο Πλάτανος βρίσκεται στα ανατολικά του νησιού κάτω από το βουνό Απιτίκι και το κάστρο της Παναγιάς. Η Αγία Μαρίνα το δεύτερο λιμάνι και συμπρωτεύουσα βρίσκεται στα βόρεια μόλις λίγα λεπτά περπάτημα από τον Πλάτανο όπως και το γραφικό Παντέλι στα νότια.
Το Απιτίκι χωρίζει τον όρμο των Αλίντων από τον όρμο του Παντελιού και του Βρωμόλιθου.
Διαδρομές. Δυτικά της Αγίας Μαρίνας ο δρόμος πηγαίνει για Κριθώνι και Αλιντα και από εκεί στην Γούρνα, Καμάρα, Αεροδρόμιο, Παρθένι και Μπλεφούτι ενώ προς τα νότια από τον Πλάτανο ο δρόμος πάει προς Παντέλι, Σπήλια, Βρωμόλιθο, Τουρκοπήγαδο (αριστερά από την θέση Άγκυρα) και συνεχίζει προς Λακκί, Ξηρόκαμπο στα νότια και Μερκιές που βρίσκονται στα δυτικά του Λακκιού. Από το Λακκί ξεκινά από το ύψος του ΠΙΚΠΑ ο δρόμος προς τη Γούρνα τον Αγιο Ισίδωρο και Καμάρα που είναι μια πανέμορφη διαδρομή. Επίσης ο δρόμος που πάει για Μερκιές φτάνει μέχρι την είσοδο του κόλπου στο ακρωτήριο Κατσούνι από όπου μπορείτε να θαυμάσετε πανοραμικές απόψεις του αιγαίου μέχρι και την Κάλυμνο και Κω.
Το οδικό δίκτυο πού ξεκίνησε από τούς Ιταλούς και τελειοποιήθηκε στα μετέπειτα χρόνια είναι αρκετά καλό, εκτός από την είσοδο για Πλάτανο στα Σπήλια όπου ο δρόμος στενεύει και στην στροφή από Αγία Μαρίνα προς Αλιντα όπου το καλοκαίρι υπάρχει πολύ κίνηση ειδικά όταν έρχονται τα τοπικά πλοία, όλοι οι άλλοι δρόμοι είναι σχετικά άνετοι.
Παραλίες. Πολλές είναι οι παραλίες στη Λέρο, σχεδόν για κάθε γούστο, οργανωμένες θα βρείτε στα Αλιντα, Παντέλι, Βρωμόλιθο και Γούρνα, Ξηρόκαμπο, Μπλεφούτι, Δύο Λισγάρια. Σε πολλές υπάρχουν ταβέρνες και καντίνες καθώς και ομπρέλες με ξαπλώστρες. Οι περισσότερες έχουν άμμο η βότσαλα. Εάν όμως θέλετε να εξερευνήσετε το νησί θα ανακαλύψετε αναρίθμητες μικρές παραλίες μόνο για σάς, ειδικά εάν έχετε σκάφος η σας αρέσει η πεζοπορία. Αλλές μικρές παραλίες θα βρείτε πρός το Τουρκοπήγαδο και τα Βουρλίδια απέναντι απο το Παντέλι. Ο δρόμος μετά τις Μερκιές προς την μπούκα του λιμανιού θα σας οδηγήσει σε αναρίθμητους μικρούς κόλπους και απομονωμένες παραλίες.
Τουρισμός. Η Λέρος τα τελευταία χρόνια έχει γνωρίσει μια καλή τουριστική ανάπτυξη, ο Δήμος έχει κάνει αρκετά αναπτυξιακά έργα στο νησί όπως πεζοδρομήσεις, αναπαλαιώσεις παραδοσιακών κτιρίων, βιολογικός καθαρισμός και καινούργιου δρόμους.
Για πολλά χρόνια το Ψυχιατρείο και οι πολιτικοί κρατούμενοι της Χούντας αποτέλεσαν ένα στίγμα για αυτό το πανέμορφο νησί, σήμερα όμως όλα αυτά είναι παρελθόν και για πολλούς επισκέπτες έλληνες και ξένους, η Λέρος έχει γίνει το καθιερωμένο νησί των διακοπών τους. Πολλοί δε έχουν αγοράσει εξοχικά σπίτια και βίλες.
Από την δεκαετία του 70 άρχισαν να φτάνουν στο νησί τουρίστες κυρίως από την Σκανδιναβία και ακολούθησαν Γερμανοί και Ιταλοί, τα τελευταία χρόνια την πρώτη θέση έχουν οι Έλληνες που ανακάλυψαν αυτόν το μικρό παράδεισο στα Δωδεκάνησα.
Το νησί έχει αρκετές τουριστικές μονάδες, ξενοδοχεία, δωμάτια, στούντιο, επιπλωμένα διαμερίσματα και ένα κάμπινγκ. Μία αρκετά ενδιαφέρουσα νυχτερινή ζωή χειμώνα καλοκαίρι με αρκετά μπαράκια και καφετερίες, αναρίθμητες επιλογές για φαγητό σε παραδοσιακές ψαροταβέρνες, εστιατόρια, ψησταριές και ουζερί. Στο Λέρο θα βρείτε Κινηματογράφο, παιδότοπους, γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, μπόουλινγκ, θαλάσσια σπορ, μουσεία και βιβλιοθήκες.
Κάθε καλοκαίρι οργανώνονται αρκετές εκδηλώσεις όπως παραδοσιακοί χοροί, κοντσέρτα, αθλοπαιδιές, ρεγκάτες, παραδοσιακοί γάμοι και πανηγύρια σε διάφορες περιοχές του νησιού.
Για όσους αγαπούν το ψάρεμα και τις καταδύσεις η Λέρος είναι το κατάλληλο νησί. Μπορείτε να ψαρέψετε με καλάμι και πεταχτάρι από πολλές παραλίες. Τα ψάρια είναι άφθονα και τα νερά κρυστάλινα. Κάθε καλοκαίρι το νησί δέχεται έναν αρκετά μεγάλο αριθμό από σκάφη αναψυχής και κότερα ειδικά στους όρμους του Παντελιού και Βρωμόλιθου και στις μαρίνες του Λακκιού.
Οικονομία. Αντίθετα με άλλα αιγαιοπελαγίτικα νησιά που βασικός πόρος είναι ο Τουρισμός η Λέρος στηρίζεται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από τις Δημόσιες υπηρεσίες που υπάρχουν στο νησί το οποίο διαθέτει 3 νοσοκομεία, ναύσταθμο, δύο γυμνάσια και αρκετά δημοτικά σχολεία, είναι δε γεγονός ότι πολλοί από τούς κατοίκους τις Λέρου είναι από άλλες περιοχές τις Ελλάδας οι οποίοι εργάζονται στο νησί. Στη Λέρο θα βρείτε κάθε λογής καταστήματα, μπουτίκ, μεγάλα σουπερμάρκετ, μανάβικα, κρεοπωλεία, βιβλιοπωλεία, καταστήματα δώρων, κινητή τηλεφωνία, ηλεκτρονικά, αγορές και είδη αυτοκινήτου, γκαράζ και βενζινάδικα, υλικά οικοδομών και υγιεινής, φαρμακεία και ιατρικά κέντρα, οδοντιατρεία κλπ. Κάθε πρωί στην ψαραγορά της Αγίας Μαρίνας θα βρείτε φρέσκα ψάρια που φέρνουν τα καΐκια και οι ανεμότρατες.
Στην Λέρο θα έρθετε με πλοίο από Πειραιά η με καθημερινές πτήσεις της Ολυμπιακής. Το νησί συνδέεται με όλα τα Δωδεκάνησα με Καταμαράν και πλοία της γραμμής. Μικρά Καΐκια θα σας πάνε εκδρομές στα κοντινά νησάκια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου