Οι πιο Χαρακτηριστικές Αποστολές των Θολοενών Αντιστασιακών.

Αντιγραφή επεξεργασία κειμένου Σέβα Νικολίκου

Οι πιο Χαρακτηριστικές Αποστολές των Θολοενών Αντιστασιακών.

Το Νοέμβριο του 1944 ο Νικήτας Κυρμιχάλης παίρνει μια διαταγή του στρατηγείου Μέσης Ανατολής, που του τη διεβίβασε ο Αλέκος Κατσαράς, μέλος της Αντιστασιακής Οργάνωσης Ρόδου και κάτοικος Ρόδου. Σύμφωνα με την παραπάνω διαταγή, έπρεπε να παραλάβει με τους συντρόφους του Ατσίδη Γιώργη και Παπανικολάου Βασίλη μια ορισμένη νύχτα, που δεν Θα είχε φεγγάρι, κάποιο πρόσωπο από την παραλία του Θολού. Το πρόσωπο αυτό θα έφθανε από τη Μέση Ανατολή με το υποβρύχιο που είχε εκτελέσει και άλλες αποστολές, παραλαμβάνοντας χάρτες και σχεδιαγράμματα με πληροφορίες για τις θέσεις και τις κινήσεις των εχθρών.

Την καθορισμένη νύχτα πήγαν να εκτελέσουν την αποστολή αυτή ο Γιώργης Ατσίδης και ο Βασίλης Παπιανικολάου. Αποφασίστηκε να μην πάει μαζί τους ο Νικήτας σαν πιο ηλικιωμένος, γιατί σε περίπτωση που θα πέφτανε σε στρατιωτική περίπολο, οι νέοι πιο εύκολα θα εκινούντο. Πράγματι, αργά τη νύχτα, την καθορισμένη ώρα, ένα αγγλικό υποβρύχιο πλησίασε αθόρυβα σε απόσταση αναπνοής την ακτή του Θολού και αφού αντάλλαξαν τα συμφωνημένα σήματα και συνθήματα με τους Ατσίδη και Παπανικολάου που ήδη βρίσκουνταν εκεί, με μια βάρκα έβγαλαν έξω ένα άτομο. Αυτό το άτομο ήταν Συμιακός στην καταγωγή, κάτοικος Ρόδου, που στη διάρκεια του πολέμου το είχε σκάσει στη Μέση Ανατολή και τώρα γύριζε πίσω σαν κατάσκοπος με σοβαρή αποστολή. Ηταν ο Φώτης Κατσουράκης.

Η βάρκα έφυγε αμέσως και εξαφανίστηκε μαζί με το υποβρύχιο. Ο Ατσίδης κι ο Παπανικολάου παρέλαβαν τον Κατσουράκη στο σημείο της παραλίας που βρίσκεται κάτω από το σημερινό εργοστάσιο της ΔΕΗ. Η επιχείρηση ήταν πολύ δύσκολη και επικίνδυνη, γιατί η περιοχή είχε πολλούς στρατιώτες και κατά διαστήματα από την παραλία περνούσε και Γερμανική περίπολος. Όμως, πριν από μερικές μέρες, ο Ατσίδης και ο Παπανικολάου είχαν παρακολουθήσει εντατικά όλες τις κινήσεις των Γερμανών και ήξεραν ακριβώς τις κινήσεις και τα ωράριά τους και ανάλογα μ’ αυτά κανόνιζαν τις δικές τους κινήσεις.

Ο Γιώργος Ατσίδης του Νικολάου και της Χριστοδούλου Τσαμπίκας γεννήθηκε το 1917 στο Θολό,το 1939 νυμφεύθηκε την Ελπίδα Κάλλα του Κωνσταντίνου και της Χατζηκαντή Αναστασίας.Απέκτησαν την Τσαμπίκα,τον Κωνσταντίνο,την Άννα,τον Νικόλαο,τον Αναστάσιο και την Μαρία.

Αφού με πολλές προφυλάξεις και με κίνδυνο της ζωής τους μετέφεραν το Φώτη Κατσουράκη στο Μάγγανο του Νικήτα, σε ένα παλιό εγκαταλελειμμένο σπιτάκι, πληροφορούνται από αυτόν ότι πρέπει, να προετοιμασθούν να παραλάβουν σε λίγο διάστημα έναν ασυρματιστή με τον ασύρματό του, να τον εγκαταστήσουν σε ασφαλές μέρος και να αρχίσει να μεταδίδει τις πληροφορίες στους Συμμάχους με τον ασύρματο για πιο γρήγορα και με περισσότερη ασφάλεια. Στο διάστημα αυτό θα κρατούσαν κρυμμένο τον Κατσουράκη, που θα έφευγε το ίδιο βράδυ που θα έφθανε ο ασυρματιστής, σε 18 περίπου ημέρες. Ως εδώ όλα πήγαν καλά. Το παλιό σπιτάκι στο Μάγγανο του Νικήτα θεωρήθηκε ασφαλής κρυψώνα για το Φώτη Κατσουράκη και αποφάσισαν να τον αφήσουν εκεί και να συναντιούνται αργά κάθε νύχτα και έπειτα από πολλές προφυλάξεις.

Η σόκκα στο Μακλωνάρι όπου αριστερά ήταν ο στάβλος της Κίνας, μέσα στον οποίο οι αντιστασιακοί του Θολού το 1944 έκρυψαν τον κατάσκοπο Φώτη Κατσουράκη

Μετά από δύο μέρες όμως οι Γερμανοί έκαμαν επίταξη το εξοχικό σπίτι του Νικήτα Κυρμιχάλη, αυτό το οίκημα που είναι σήμερα το πρατήριο υγρών καυσίμων του Θολού και το γέμισαν με πυρομαχικά. Ο Νικήτας, ο Γιώργης κι ο Βασίλης φοβούνται με τη σκέψη πως ισως σε λίγο οι Γερμανοί Θα κάμουν επίταξη και το μικρό σπιτάκι στο Μάγγανο, εκεί που κρύβουν τον κατάσκοπο και τότε όλα Θα αποκαλυφθούν. Συσκέπτονται και αποφασίζουν να μεταφέρουν τον κατάσκοπο στο χωριό και να τον κρύψουν στο μόνο μέρος που διαθέτουν, στο «κελλί», δηλαδή στο στάβλο της μάνας του Βασίλη, στης Κίνας του Κοντού, παρόλο που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, ακριβώς μέσα στο Μακλωνάρι. Δεν έχουν όμως περιθώρια χρόνου για να βρουν κάτι άλλο και αποφασίζουν η μεταφορά του κατασκόπου να γίνει το ίδιο κιόλας βράδυ. Πάλι με κίνδυνο της ζωής τους ο Γιώργης κι ο Βασίλης αρχίζουν την επιχείρηση, αφού εξήγησαν στον κατάσκοπο τους λόγους μεταφοράς του. Η διαδρομή που ακολούθησαν για τη μεταφορά του κατασκόπου ήταν: Μάγγανο Νικήτα—χαντακιά προς τη Θάλασσα (εκεί που έγινε ο δρόμος δίπλα από του Φώκιαλη προς τη θάλασσα)—Μάγγανο παπα-Αυγερινού—προς τα Πάνω με κατεύθυνση Τον Κεντρικό δρόμο Ρόδου-Καμείρου—Πατέλλια (Περιοχή σημερινού γηπέδου)—κατηφόρα Θολού, από την περιοχή του Γερανιού στο χωριό. ‘Οταν έφθασαν όμως κοντά στον κεντρικό δρόμο, αντιλαμβάνονται ότι μια φάλαγγα γερμανικών αυτοκινήτων κατευθυνόταν προς τα έξω. Πέφτουν μέσα στο διπλανό χαντάκι "μπρούμυτα" και κρύβονται για αρκετή ώρα. Όταν κατάλαβαν πως τα πράγματα ησύχασαν, βγήκαν από την κρυψώνα τους και τρέχοντας πέρασαν από τον κεντρικό δρόμο απέναντι. Στην πορεία αυτή και ο Γιώργης και ο Βασίλης ήταν φορτωμένοι με τα ατομικά είδη του κατασκόπου και όταν έφθασαν κοντά στο χωριό, σε κάποια στιγμή ο Γιώργης σκόνταψε και στραμπούληξε το πόδι του. Δε σταματούν όμως, συνεχίζουν και με πολλές προφυλάξεις φθάνουν στις ελιές του παπα-Αυγερινού. Σταματούν για λίγο, για να σκεφτούν με τι τρόπο Θα ανεβάσουν τον κατάσκοπο στο χωριό, χωρίς να τους αντιληφθούν οι Γερμανοί που περιπολούν.

Είναι η μάμμη Κίνα (Κατερίνα Αυγερινού Παπανικολάου) σύζυγος του Νικόλα του Κοντού (Νικολάου Βασιλείου Παπανικολάου),καθίμενη ανάμεσα στη οικογένεια της μετά την χηρεία της.

Αποφασίζουν να πάει μπροστά ο Γιώργης, έστω και κουτσαίνοντας, να δει πού βρίσκεται η γερμανική περίπολος και το σύνθημα που θα τους έκαμνε, για να καταλάβουν ότι δεν υπήρχε κίνδυνος για να προχωρήσουν, ήταν να ανάψει δυο φορές το τσιγάρο του. ‘Ετσι κι έγινε. ανέβηκαν από το μονοπάτι που ήταν κάτω από το σπίτι του Μερκούρη του Σαρρή και από κείνη τη νύχτα ο κατάσκοπος εγκαταστάθηκε στο στάβλο της Κίνας για 18 ολόκληρες ημέρες, μέχρις ότου κριθεί ότι ήταν η κατάλληλη νύχτα για να έλθει το υποβρύχιο, να φέρει τον ασυρματιστή και να πάρει πίσω τον Κατσουράκη.

Στο μεταξύ η Κίνα ήξερε τι συνέβαινε και πού ήταν «νακατεμένος» ο γιος της ο Βασίλης και ήταν πολύ σκεφτική και με τον παραμικρό θόρυβο πεταγόταν επάνω κι έτρεχε στην πόρτα και όταν έβλεπε πως δεν ήταν τίποτα, έκανε το σταυρό της και ησύχαζε κάπως. Εγώ, μιας και ήμουνα συνέχεια μαζί της, γιατί ήταν η γιαγιά μου, παρατηρούσα πόσο αλλαγμένη ήταν εκείνο το διάστημα και μου έκανε εντύπωση που κρυφομιλούσαν σοβαροί και σκεφτικοί με το θείο Βασίλη, κάτι που δε συνέβαινε πριν. (Η εποχή εκείνη ήταν το διάστημα της μεγάλης πείνας που άρχισε και στα Δωδεκάνησα, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το Σεπτέμβριο του 1943 και την επικράτηση των Γερμανών. Τον αδελφό μου Σάββα, 4 ετών τότε, κι εμένα 9, μας είχε μαζί της η γιαγιά στο Θολό, γιατί μας είχε εξασφαλίσει για κάθε μέρα από ένα ποτήρι γάλα της κατσίκας της, ενώ οι γονείς μας και η νεογέννητη αδελφή μας, η Κινίτσα, έμεναν αναγκαστικά στ’ Αφάντου, όπου δούλευε η μητέρα μας ως μαμμή και που μόλις και μετά πολλών δυσκολιών μπορούσαν να εξασφαλίσουν τα πιο απαραίτητα για το μωρό.

Χωρίς απρόοπτα ευτυχώς, περάσανε οι μέρες που έπρεπε να μείνει κρυμμένος ο κατάσκοπος κι έφτασε το βράδυ που το υποβρύχιο θα έφερνε τον ασυρματιστή στην παραλία του Θολού και θα έπαιρνε πίσω τον Φώτη Κατσουράκη.

Ξανά ο Ατσίδης Γιώργης και ο Βασίλης Παπανικολάου, σε συνεννόηση με το Νικήτα Κυρμιχάλη, που τους διεβίβαζε προφορικές διαταγές ανθρώπων της οργάνωσης από τη Ρόδο, ετοιμάσθηκαν για την καινούρια αποστολή. Στο μεταξύ είχαν βρει σπίτι στη Ρόδο για τον ασυρματιστή, γιατί θα ήταν πολύ επικίνδυνο να τον κρατήσουν στο χωριό. ‘Ηδη στο χωριό υπήρχε η υποψία ότι κάτι συνέβαινε και μερικοί στη γειτονιά, όπου ήταν ο στάβλος, κάτι είχαν παρατηρήσει, έστω κι αν έκαμναν πως δεν καταλάβαιναν κι ο Γιώργης κι ο Βασίλης κι ο Νικήτας δεν ήθελαν να το ρισκάρουν πιο πολύ και να γίνουν αιτία να κινδυνέψει μαζί τους ολόκληρο το χωριό, σε περίπτωση που οι Γερμανοί θα ανακάλυπταν κάτι, έστω και κατά τύχη. Με τις σκέψεις αυτές συμφωνούσε και ο Κατσουράκης...

Από το βιβλίο "ΘΟΛΟΣ" κ.Μαρία Καραγιάννη Μαρμαροκόπου.

Σέβα Νικολίκου

Πηγή: https://www.facebook.com/seva.nikolikou/posts/4325969827456625